Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

Botswana

Republika Botswany
Republic of Botswana
Flaga
Herb Botswany
Flaga Herb
Dewiza: (tswana) Pula
(Deszcz)
Hymn:
Fatshe leno la rona

(Błogosławiony niech będzie ten szlachetny kraj)
Położenie Botswany
Język urzędowy

angielski, tswana

Stolica

Gaborone

Ustrój polityczny

republika

Głowa państwa

prezydent Mokgweetsi Masisi

Szef rządu

prezydent Mokgweetsi Masisi

Powierzchnia
 • całkowita
 • wody śródlądowe


581 730[1] km²
15 000 km² (2,5%)

Liczba ludności (2023)
 • całkowita 
 • gęstość zaludnienia


2 417 596[1]
4,16 osób/km²

PKB (2023)
 • całkowite 
 • na osobę


19,57 mld[2] USD
7 271[2] USD

PKB (PSN) (2023)
 • całkowite 
 • na osobę


52,21 mld[2] dolarów międzynar.
19 398[2] dolarów międzynar.

Waluta

pula (BWP)

Niepodległość

od Wielkiej Brytanii
30 września 1966

Religia dominująca

chrześcijaństwo

Strefa czasowa

UTC +2

Kod ISO 3166

BW

Domena internetowa

.bw

Kod samochodowy

RB

Kod samolotowy

A2

Kod telefoniczny

+267

Mapa Botswany
Położenie Botswany w Afryce

Botswana, Republika Botswany (ang. Republic of Botswana, tswana Lefatshe la Botswana) – państwo w południowej Afryce, bez dostępu do morza. Do 1966 Botswana była brytyjskim protektoratem pod nazwą Beczuana, dziś członek Unii Afrykańskiej. Graniczy z RPA (1840 km), Namibią (1360 km), Zimbabwe (813 km) i Zambią (ok. 0,02 km).

Największe miasta: Gaborone, Francistown, Maun, Selebi-Pikwe.

Geografia

 Osobny artykuł: Geografia Botswany.

Botswana, położona w południowej Afryce, nie ma dostępu do morza, co sprawia, że pod wieloma względami jest ona uzależniona gospodarczo od swoich sąsiadów.

Większą część kraju zajmuje półpustynna, bezodpływowa kotlina Kalahari. Jej średnia wysokość wynosi około 800 m n.p.m. Na północy znajduje się bagienny obszar śródlądowej delty Okawango. Okresowo wody przedostają się dalej na wschód do niecki Makgadikgadi. Najważniejszą rzeką Botswany jest położona na południowo-wschodniej granicy Limpopo, gdzie koncentruje się ludność Botswany, w tym stolica kraju Gaborone.

W Botswanie panuje klimat podzwrotnikowy suchy z porą gorącą od października do marca. Opady są skąpe (od 750 mm na północy do 125 mm na południu) i nieprzewidywalne. Większość terytorium kraju porasta ciernista sawanna, a około 1% widne suche lasy (w dolinie rzeki Chobe na północy).

Historia

Afryka Południowa w 1885: posiadłości brytyjskie, w tym protektorat Beczuana, zaznaczone na różowo

Tereny dzisiejszej Botswany pierwotnie były zamieszkiwane przez Buszmenów. Od przełomu XVI i XVII wieku zaczął na nie napływać lud Tswana, posługujący się językiem tswana z rodziny bantu.

W drugiej połowie XIX wieku rozpoczęły się walki plemienne, a także walki z Burami z Transwalu. Doprowadziło to do objęcia Botswany (nazywanej wówczas Beczuana, ang. Bechuanaland) brytyjskim protektoratem w roku 1885[3].

Beczuana miała być przyłączona do Kraju Przylądkowego, ale ostatecznie ten projekt upadł. Zarządzano nią ze Związku Południowej Afryki z Vryburga a następnie z Mafekingu[4]. Od 1961 roku zarządcą Beczuany została Republika Południowej Afryki. W latach 50. XX wieku w Beczuanie powstały ruchy narodowowyzwoleńcze, które doprowadziły w roku 1966 do niepodległości kraju, pod nazwą Botswana. Pierwszym prezydentem został Seretse Khama. Wybrano go ponownie na dwie kolejne kadencje i zmarł pełniąc urząd 13 lipca 1980. Prezydenturę po nim objął będący wówczas wiceprezydentem Quett Masire, który uzyskał reelekcje w wyborach w 1984, 1989 i 1994. W 1998 prezydentem został Festus Mogae, który sprawował władzę do chwili ustąpienia z urzędu w roku 2008. W latach 2008–2018 urząd prezydenta sprawował Seretse Ian Khama – syn pierwszego prezydenta Seretse Khamy.

Ustrój polityczny

Botswana widziana z kosmosu

Botswana jest parlamentarną republiką w ramach Wspólnoty Narodów. Głową państwa i szefem rządu jest prezydent wybierany w pośrednich wyborach przez Zgromadzenie Narodowe na 5-letnią kadencję. Prezydent mianuje członków rządu.

Władza ustawodawcza należy do dwuizbowego parlamentu. W wyższej izbie, doradczej 15-osobowej Izbie Wodzów (House of Chiefs) zasiada 8 wodzów najważniejszych plemion, 4 członków wybieranych co 5 lat i 3 członków wybieranych przez pozostałych 12. Niższa izba, Zgromadzenie Narodowe (National Assembly), składa się z 40 członków wybieranych w bezpośrednich wyborach na 5-letnią kadencję. Główną partią jest Demokratyczna Partia Botswany (BDP).

Podział administracyjny

Pod względem administracyjnym Botswana podzielona jest na 9 dystryktów:

Gospodarka

Botswana notuje najwyższy wzrost PKB na osobę na świecie. Średni wzrost w latach 1966–1999 wyniósł ponad 9%. Ten spektakularny rozwój Botswana zawdzięcza głównie reformom gospodarczym dokonanym przez Seretse Khamę oraz wydobyciu diamentów. W chwili obecnej Botswana boryka się z epidemią AIDS: według szacunków co trzeci mieszkaniec tego państwa jest zakażony wirusem HIV.

Najwyższe zyski przynosi gospodarce Botswany górnictwo, choć większość ludności pracuje w rolnictwie. Tylko 2% powierzchni kraju stanowią grunty orne, 70% to pastwiska. Krajowa produkcja żywności rolnej jedynie w połowie zaspokaja potrzeby mieszkańców, ale kraj nie ma problemu z zapewnieniem importu brakującej żywności. Botswana jest za to znaczącym eksporterem mięsa wołowego. Uprawia się przede wszystkim kukurydzę, sorgo, orzeszki ziemne, proso zwyczajne, słoneczniki zwyczajne, rośliny strączkowe, warzywa, owoce oraz bawełnę. Z powodu suszy zmniejszyło się pogłowie bydła i owiec. W pobliżu miejscowości Orapa i Jwaneng znajdują się bogate złoża diamentów. Botswana jest największym na świecie producentem tego minerału. Dochody z jego sprzedaży stanowią 80% zysków z eksportu. W Botswanie eksploatuje się także bogate złoża niklu i miedzi.

17% terytorium kraju zajmują parki narodowe i rezerwaty przyrody. Do 2013 roku uzyskiwano ok. 20 mln dolarów rocznie z turystyki łowieckiej, jednak od 1 stycznia 2014 wprowadzono, z przyczyn etycznych i dla ochrony zwierzyny, zakaz polowań na terenach publicznych[5].

Mapa konturowa Botswany
Porty lotnicze w Botswanie

Demografia

Grupy etniczne

Struktura etniczna[6]
Grupa etniczna Język Liczebność w tys. Procent ludności
Tswana tswana 1648 70,7%
Kalanga kalanga 149 6,39%
Kgalagadi kgalagadi 69 2,96%
Szona shona 55 2,36%
Yeyi yeye 53 2,27%
Soto i Pedi sotho 26 1,11%
Ndebele ndebele 20 0,86%
Hererowie herero 19 0,81%
Lozi lozi 17 0,73%
Khosa xhosa 12 0,51%
Afrykanerzy afrikaans 9,3 0,4%
Brytyjczycy angielski 6,5 0,3%

Religia

 Osobny artykuł: Religia w Botswanie.

Struktura religijna w 2020 roku według The ARDA[7]:

Święta państwowe

Święta państwowe
Data Polska nazwa Oryginalna nazwa
30 września Dzień Niepodległości Independence Day (Botswana Day)

Przypisy

  1. a b Botswana. [w:] The World Factbook [on-line]. CIA. [dostęp 2024-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-02-08)]. (ang.).
  2. a b c d Dane dotyczące PKB na podstawie szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego na rok 2023: International Monetary Fund: World Economic Outlook Database, April 2023. [dostęp 2023-05-20]. (ang.).
  3. Konrad Czernichowski, Dominik Kopiński, Andrzej Polus, Klątwa surowcowa w Afryce? przypadek Zambii i Botswany, Warszawa: CeDeWu, 2012, s. 51, ISBN 978-83-7556-505-8.
  4. Konrad Czernichowski, Dominik Kopiński, Andrzej Polus, Klątwa surowcowa w Afryce? przypadek Zambii i Botswany, Warszawa: CeDeWu, 2012, s. 52, ISBN 978-83-7556-505-8.
  5. Paweł Kardasz: Pożegnanie z Botswaną. Magazyn Sezon. [dostęp 2015-11-28].
  6. Country: Botswana – People Groups. Joshua Project, 2018. [dostęp 2018-06-30]. (ang.).
  7. National Profiles [online], www.thearda.com [dostęp 2022-10-01].

Linki zewnętrzne

Read more information:

وزارات حكومة مصر في المشاريع الشقيقة: صور وملفات صوتية من كومنز. عنتمجلس الوزراء المصريرئيس مجلس الوزراء    الدفاع الدولة الإنتاج الحربي الداخلية الخارجية التعاون الدولي البترول والثروة المعدنية الكهرباء والطاقة الأوقاف النقل الطيران المدني التنمية المحلية التخط

Quả nhục đậu khấu (một loài bản địa Indonesia) là nguồn nguyên liệu cho hai gia vị giá trị, đó là lớp vỏ bao quanh hạt nhục đậu khấu. Một phần trong loạt bàiSinh họcKhoa học sự sống Mục lục Sơ lược Chú giải Lịch sử (dòng thời gian) Thành phần chính Hệ sinh thái Học thuyết tế bào Phát sinh chủng loại Tiến hóa Đặc tính của sự sống Cân bằng nội môi Phản ứng với môi trường Ph

В Википедии есть статьи о других людях с такой фамилией, см. Ефимов; Ефимов, Валентин. Валентин Ефимов Родился 1948(1948) Гражданство  СССР Позиция защитник, нападающий Клубная карьера[* 1] —1966 Комсомолец 1967 Зенит (Ленинград) 7 (0) 1968—1970 Динамо (Ленинград) 33 (2) 1970 Комсомолец К

Al Anz Sterrenbeeld Voerman (Auriga) Bayer-aanduiding ε Aur Waarnemingsgegevens Rechte klimming 5u 1min 58,1s Declinatie(Epoche 2000) +43° 49' 24 Schijnbare magnitude 3,04 Details Lichtkracht 47.000 Spectraalklasse F0Iae+B Temperatuur (K) 7800 Afstand* (lj) 1.350,878 lj (P=2,4144 mas) Straal 100 (x Zon), zie ook tekst Massa 15-19 Veranderlijk ja. zie tekst Meervoudig zesvoudig * afstanden aangegeven als parallax xxx = yyy lj zijn herleid uit de in de bron aangegeven parallax Portaal …

هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (يناير 2018) باسم كمال درويش خفاجي معلومات شخصية الميلاد سنة 1962 (العمر 60–61 سنة)  بورسعيد،  مصر الجنسية مصري. الأولاد 3 أبناء - بنت وولدان. الحياة العملية التعلّم تخرج …

Sistem sosial budaya Indonesia adalah sebagai totalitas nilai, tata sosial, dan tata laku manusia Indonesia harus mampu mewujudkan pandangan hidup dan falsafah negara Pancasila ke dalam segala segi kehidupan berbangsa dan bernegara.[1] Asas yang melandasi pola pikir, pola tindak, fungsi, struktur, dan proses sistem sosial budaya Indonesia yang diimplementasikan haruslah merupakan perwujudan nilai- nilai Pancasila dan Undang-Undang Dasar 1945, transformasi serta pembinaan sistem social bu…

中国共产党第十七届中央委员会由中国共产党第十七次全国代表大会于2007年10月21日在北京选举产生。大会选出中央委员会委员204名,中央候补委员167名。 人员名单 中央委员会委员 参见中国共产党第十七届中央委员会委员列表以获取更详尽的列表。 中央政治局委员 查论编中国共产党第十七届中央政治局2007年10月22日中共十七届一中全会选举产生,2007年10月至2012年11月任职9 常…

Opera by Jules Massenet ThérèseOpera by Jules MassenetPoster design for the Paris première highlighting Lucy Arbell as Thérèse.LibrettistJules ClaretieLanguageFrenchPremiere7 February 1907 (1907-02-07)Opéra de Monte-Carlo Thérèse is an opera in two acts by Jules Massenet to a French libretto by Jules Claretie.[1] While Thérèse remains among Massenet's lesser-known works,[2] the piece has spawned a number of revivals and recordings.[citation needed]…

Greek politician (born 1978) Eva KailiΕύα ΚαϊλήEva Kaili in 20165th Vice President of the European ParliamentIn office18 January 2022 – 13 December 2022[a]Serving with See listPresidentRoberta MetsolaSucceeded byMarc AngelMember of the European Parliament for GreeceIncumbentAssumed office 28 May 2014Preceded byAnni PodimataMember of the Hellenic ParliamentIn office18 September 2007 – 9 May 2012Succeeded byEvangelos VenizelosConstituencyThessaloni…

إيفريت ديركسن (بالإنجليزية: Everett Dirksen)‏    معلومات شخصية الميلاد 4 يناير 1896[1]  بيكين  الوفاة 7 سبتمبر 1969 (73 سنة) [1]  واشنطن  سبب الوفاة سرطان الرئة  مواطنة الولايات المتحدة  مناصب عضو مجلس النواب الأمريكي   في المنصب4 مارس 1933  – 3 يناير 1949  عضو مج…

Kinship group among the Kalenjin people of Kenya Maasai men performing a traditional jumping dance. Many Maasai were adopted into various Ortinuek during the 19th century The Oreet (pl. Ortinuek or Ortinweek) is a kinship group among the Kalenjin people of Kenya that is similar in concept to a clan. The members of an oreet were not necessarily related by blood as evidenced by the adoption of members of the Uasin Gishu Maasai by Arap Sutek, the only Nandi smith at the time. His proteges would lat…

この項目では、2005年から導入されたソウル交通公社2号線の2代目2000系電車について説明しています。1980年から導入されたソウル交通公社2号線の初代2000系電車については「ソウル特別市地下鉄公社2000系電車 (初代)」をご覧ください。 ソウル特別市地下鉄公社2000系電車 2次車 218編成(漢陽大駅付近にて)基本情報製造所 現代ロテム(1・2・4次車)ロウィン・タウォンシス…

The Hutt The Hutt is a public house located in the village of Ravenshead in Nottinghamshire, opposite Newstead Abbey. The pub was built on the site of The Royal Hutt in 1400[1] as part of the Newstead Estate, which was given to Sir John Byron in 1540.[2] History Built on the site of the first building in Ravenshead, The Hutt was one of seven buildings constructed to allow the King's men to patrol the nearby forest.[3] The Inn takes its name from the medieval spelling of t…

Malay swivel gun Two Malay rentaka The Lantaka (Baybayin: pre virama: ᜎᜆᜃ: post virama: ᜎᜈ᜔ᜆᜃ) also known as rentaka (in Malay, jawi script: رنتاک) was a type of bronze portable cannon or swivel gun, sometimes mounted on merchant vessels and warships in Maritime Southeast Asia.[1] It was commonly equipped by native seafaring vessels from the Philippines, Indonesia, Brunei, and Malaysia.[2] Lela and rentaka are known by the Malays as meriam kecil (lit. small c…

New religious movement from China Falun GongThe Falun Dafa emblemTraditional Chinese法輪功Simplified Chinese法轮功Literal meaningDharma Wheel WorkTranscriptionsStandard MandarinHanyu PinyinFǎlún GōngWade–GilesFalun-KungIPA[fàlwə̌n kʊ́ŋ]Alternative Chinese nameTraditional Chinese法輪大法Simplified Chinese法轮大法Literal meaningGreat Dharma Wheel PracticeTranscriptionsStandard MandarinHanyu PinyinFǎlún Dàfǎ Falun Gong (UK: /ˌfɑːlʊn ˈɡ…

Ilustrasi kejahatan komputer Kejahatan komputer adalah tindakan ilegal dengan menggunakan pengetahuan teknologi komputer untuk melakukan tindak kejahatan. Pencurian perangkat keras dan perangkat lunak (hardware dan software), manipulasi data, pengaksesan sistem komputer secara ilegal dengan telepon, dan mengubah program. Karakterisitik lain dalam definisi ini adalah komputer dapat secara aktif atau pasif terlibat dalam suatu tindak kejahatan. Pengubahan data secara ilegal dalam suatu database, p…

Indian TV series or programme NayakiGenreFamily RomanceCreated bySri Anagha CreationsDirected byShashidhar KStarringHema Choudhary, Deepak Mahadev, KavyasriTheme music composerSurendranath B.R.Opening themeBrahmagichihoda Banna HaleyaliCountry of originIndiaOriginal languageKannadaProductionProducerSambhashiva Rao NadellaOriginal releaseNetworkUdaya TVRelease17 June 2019 (2019-06-17) –9 April 2020 (2020-04-09)RelatedNayagi (TV series) Nayaki is an Indian family drama which …

This article relies largely or entirely on a single source. Relevant discussion may be found on the talk page. Please help improve this article by introducing citations to additional sources.Find sources: I'm Not Ready Yet – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (May 2016) 1980 single by George JonesI'm Not Ready YetSingle by George Jonesfrom the album I Am What I Am B-sideGarage Sale TodayReleasedAugust 1980GenreCountryLength3:00LabelEpicSongwriter…

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada Februari 2023. Pagi dalam pandangan Islam merupakan waktu yang penuh dengan keberkahan dari Allah. Pada pagi hari, muslim disunnahkan untuk bangun dan bekerja. Sunnah Bangun Menurut Islam, terbangun di pagi hari termasuk amalan yang baik bagi individu. Pagi hari merupa…

Questa voce o sezione sull'argomento sovrani tedeschi non cita le fonti necessarie o quelle presenti sono insufficienti. Puoi migliorare questa voce aggiungendo citazioni da fonti attendibili secondo le linee guida sull'uso delle fonti. Massimiliano II Giuseppe di BavieraMassimiliano II di Baviera fotografato da Franz Hanfstaengl nel 1860 circaRe di BavieraStemma In carica20 marzo 1848 –10 marzo 1864 PredecessoreLudovico I SuccessoreLudovico II NascitaMonaco di Baviera, 28 nove…

Kembali kehalaman sebelumnya

Lokasi Pengunjung: 54.205.116.187