|
Sztuka Gruzji   Najdawniejsze zabytki sztuki narodów, zamieszkujących obszar dzisiejszej Gruzji, pochodzą z czasów przedhistorycznych. Odkryto zabytki kultury materialnej z czasów paleolitu i neolitu. Zabytki z epoki brązu świadczą już o wysokiej kulturze dawnych mieszkańców. W kurhanach znaleziono m.in. bogato zdobione srebrne naczynia. Styl zabytków wskazuje na wpływy kultury Urartu. Z okresu hellenistycznego pochodzą zabytki o bogatych ornamentach plecionkowych z motywami zwierzęcymi. Z V wieku p.n.e. zachował się złoty skarb z Achałgori. W I połowie IV w. chrześcijaństwo stało się religią państwową. Powstały pierwsze świątynie w układzie bazylikowym i centralnym, przypominające budowle wczesnoromańskie Europy zachodniej. Płaskorzeźby figuralne i późniejsze ornamenty plecionkowe świadczą o poziomie rzemiosła. W apsydach świątyń pojawiły się mozaiki. W X w. można zauważyć wpływy kultury arabskiej i perskiej, szczególnie w zdobieniu manuskryptów. Malarstwo freskowe rozwijało się pod wpływami Bizancjum. Złotnicy gruzińscy stworzyli bogato zdobione przedmioty kultu religijnego, m.in. krucyfiksy i relikwiarze. Okładki ksiąg kultowych zdobiono okładziną z blachy srebrnej z wytłoczoną dekoracją. Najcenniejszym zabytkiem tego rodzaju jest oprawa Ewangeliarza Berdskiego – dzieło Beszkena i Beki Opizari. Ważną rolę odgrywał kunszt emalii komórkowej (cloisonné). W X w. powstał w tej technice tryptyk Matki Boskiej Chachulskiej. Wraz ze wzrostem potęgi państwa gruzińskiego rozwijała się sztuka, dochodząc do doskonałości w XII i XIII wieku. Od XVII wieku widoczny staje się upadek sztuki gruzińskiej. Pojawiają się wpływy sztuki europejskiej. W XIX w. wpływy rosyjskie powodują upadek tradycji narodowych. Artyści gruzińscy zaczęli wyjeżdżać na naukę do Petersburga. Tbiliscy drobnomieszczanie domagali się naśladownictwa sztuki salonowej. Nawet słynny malarz naiwny Niko Pirosmanaszwili (1860-1918) w swojej twórczości musiał kierować się gustem swoich klientów – drobnych sklepikarzy i właścicieli jadłodajni, tworząc mimo to dzieła zaliczane do wybitnych dzieł malarstwa prymitywistów. W okresie radzieckim artyści gruzińscy unikali stosowania się do wymagań akademickiego realizmu socjalistycznego. Sztuka gruzińska tego okresu posługiwała się monumentalną stylizacją. Odrodziła się sztuka tzw. czekanki - metaloplastyki kutej w blasze miedzianej, nawiązującej stylistycznie do sztuki przedchrześcijańskiej i średniowiecznej. Literatura
Zobacz teżKontrola autorytatywna (sztuka obszaru): Information related to Sztuka Gruzji |
