Ten artykuł od 2015-06 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Manipulacja Sceniczna – dziedzina sztuki iluzji scenicznej polegająca na wywoływaniu efektów iluzjonistycznych przede wszystkim zręcznością dłoni i odpowiednią mimiką oraz sztuczkami z użyciem rekwizytów. Używana ona jest tylko i wyłącznie na scenie.

Manipulacja iluzyjna - Manipulacja bardzo podobna do iluzji scenicznej. Różnica między nimi polega na tym, że manipulacja iluzyjna jest starsza. Na początku sztuka ta nie ukazała się na scenie, a była wykorzystywana przez złodziei, którzy oczarowywali potencjalne ofiary, po korzystając z ich odwróconej uwagi, okradali ich. Najsławniejszą sztuczką była sztuczka z piłeczkami, która polegała na tworzeniu efektu mnożenia i znikania małych gąbczastych piłeczek. Sztuczka ta nazwana została "Chicago".