Septizonium na planie starożytnego Rzymu według Paula Bigota
12
Septizonium (zwana też m.in. jako Septizodium lub Septicodium; wł.Settizonio) – niezachowana budowla wzniesiona w 203 roku w starożytnym Rzymie na zlecenie cesarza Septymiusza Sewera.
Nazwa obiektu pochodzi od słowa Septisolium, oznaczającego w łacinie świątynię siedmiu Słońc[1], nadana prawdopodobnie na cześć siedmiu bóstw planetarnych (Saturnowi, Solowi, Lunie, Marsowi, Merkuremu, Jowiszowi, Wenus)[2] lub z tego względu, że budowla składała się z siedmiu części. Septizonium nie miało żadnego praktycznego zastosowania i prawdopodobnie służyło jako ozdobna fasada. Budowla była położona w miejscu, gdzie Via Appia dochodzi do Palatynu. Istnieją też relacje historyczne o podobnych konstrukcjach, wszystkie położone były w Afryce[3].
Ammianus Marcellinus w zagadkowy sposób opisuje budowlę: „Plebs (..) zebrał się w Septemzodium, popularnym miejscu, gdzie Marek Aureliusz zbudował nimfeum o dość pretensjonalnym stylu”[4].
W VIII wieku znajdujące się w stanie ruiny Septizonium zostało włączone w obręb średniowiecznej twierdzy, która w XII i XIII wieku znajdowała się w rękach rodu Frangipani. W sierpniu 1241 roku, po śmierci papieża Grzegorza IX, dziesięciu kardynałów, przedzierając się przez oblegające Wieczne Miasto wojska cesarza Fryderyka II Hohenstaufa, zdołało dotrzeć do Rzymu. Elektorzy zebrali się w rozpadającym się Septizonium. Papieska elekcja 1241 roku była uciążliwa dla jej uczestników nie tylko ze względów politycznych, lecz również klimatycznych. W Rzymie panował wtedy dokuczliwy upał, a w dni deszczowe przez dziurawy dach Septizonium na pomieszczenie, w którym przebywali kardynałowie, spływał deszcz zmieszany z moczem stacjonujących na dachu strażników, rozmieszczonych tam przez senatora Matteo Rosso Orsiniego[5]. W trakcie konklawe zachorował i zmarł angielski kardynał Robert Somercote. Nowo wybrany papież, Celestyn IV, również był wyczerpany dwumiesięczną elekcją i zmarł po szesnastodniowym pontyfikacie.
Robert E.A. Palmer: Severan Ruler-Cult and the Moon in The City of Rome. W: Wolfgang Haase: Aufstieg und Niedergang der römischen Welt. T. II.16.2. Berlin: Walter de Gruyter, 1978. ISBN 3-11-007612-8. (ang.).
Rodolfo Lanciani: Rovine e scavi di Roma antic. Rzym: Quasar, 1985. ISBN 88-8502-069-0. (wł.).
