Rozdepka rzeczna (Theodoxus fluviatilis) – nieduży ślimakprzodoskrzelny z rodziny rozdepkowatych, gatunek typowy dla rodzaju Theodoxus. Zamieszkuje słodko- i słonawowodne siedliska, głównie rzeki, o twardym (kamienistym) dnie, z dobrze natlenioną wodą. Jest roślino- i detrytusożerny. Miejscami może występować masowo (w zagęszczeniach do kilku tysięcy osobników na m²). Może być zjadany przez ryby, pijawki, ptactwo wodne. Jest żywicielem różnych gatunków przywr i orzęsków. Gatunek rozdzielnopłciowy, jajorodny, z rozwojem prostym. Może żyć do 2–3 lat. Występuje w Polsce, jest gatunkiem pospolitym.
Systematyka
Gatunek opisany w 1758 roku przez Linneusza w 10. wydaniu Systema Naturae jako Nerita fluviatilis[4]. Do rodzajuTheodoxus (rozdepka) przeniesiony przez de Montforta w 1810 roku[5]. Jest gatunkiem typowym rodzaju, bowiem, jak się okazuje, Theodoxus lutetianus, który to gatunek jako pierwszy opisał de Montfort z Sekwany w okolicach Paryża pod nową nazwą rodzajową, jest synonimem Theodoxus fluviatilis[6]. Ponieważ nie jest znane miejsce pochodzenia okazu, na podstawie którego Linneusz opisał gatunek[b], a sam opis jest niewystarczający, Anistratenko ze współpracownikami w 1999 roku wyznaczył i opisał lektotyp[9]. Gatunek klasyfikowany w obrębie rodziny Neritidae[6][10], przez niektórych autorów wydzielany (wraz z rodzajem Theodoxus) do oddzielnej podrodziny Theodoxinae[7].
Taksonomia
Bourguignat przytacza przypuszczenia, że nazwa rodzaju mogła zostać nadana na cześć córki de Montforta, Théodoksji[11]. Epitet gatunkowy odnosi się do środowiska, w którym gatunek występuje (łac.fluviatilis – rzeczny[12]). W piśmiennictwie polskojęzycznym gatunek znany jest pod nazwą rozdepka rzeczna[13][14][10].
Cechy morfologiczne i anatomiczne
Polimorfizm ubarwienia i kształtów muszli rozdepki rzecznej:
Muszla jajowato-półkolista, stosunkowo grubościenna, zbudowana z 2 ½-3 szybko narastających skrętów, z których ostatni jest rozdęty i stanowi 4/5 szerokości muszli. Muszla bez dołka osiowego i przegród wewnętrznych[c]. Szczyt muszli przypłaszczony, mało wystający. Szczyt muszli, zwłaszcza u starszych osobników, bywa skorodowany. Powierzchnia muszli delikatnie prążkowana, z silniej zaznaczonymi liniami okresowych zahamowań wzrostu. Ubarwienie muszli bardzo zmienne, od jasnego z delikatnym rysunkiem lub plamami, ciemne jednobarwne, po całkowicie czarne z jasnymi deseniami[15][13]. Ubarwienie muszli jest zależne od czynników środowiskowych: składu chemicznego wody, typu podłoża, pokarmu, którym się odżywia osobnik[16]. Osobniki z populacji bałtyckich mają zwykle ciemną, czarną barwę muszli, podczas gdy te z pobliskich jezior przymorskich są żółtawo-zieloną[17]. Muszle osobników z populacji w północnej części zasięgu mają zwykle białe, nieregularne plamkowanie, a tych z południowej części – zygzakowate wzorki. Na muszlach osobników jeziornych pojawiają się też paski w odcieniach jaśniejszych bądź ciemniejszych niż tło, czasami także siatkowate wzory[16][6][17]. Protokoncha zbudowana z jednego skrętu[7]. Otwór muszli półkolisty, z ostrym brzegiem. Płytka parietalna (przy brzegu kolumienkowym) szeroka, białawo-perłowa. Wieczko wapienne, kształtem zbliżone do litery D, o budowie spiralnej, żółtawe, z czerwonawym, błoniastym brzegiem zewnętrznym, zaopatrzone w wyrostek wewnętrzny służący jako miejsce przyczepu mięśnia wrzeciona[10]. Kształt wieczka i wyrostka jest ważną cechą systematyczną, umożliwiającą odróżnianie blisko spokrewnionych z rozdepką rzeczną (i podobnych pod względem morfologii) gatunków T. danubialis, T. transversalis i T. prevostianus: u rozdepki rzecznej żebro wyrostka jest wyciągnięte i tworzy skrzydełko, formujące wraz żebrem wyrostka zagłębienie – te struktury nie są obserwowane u pozostałych z wymienionych gatunków[16].
Wymiary muszli: długość 6–14 mm, szerokość 4–8 mm, wysokość 3–6 mm[10][17][8], masa do 343 mg[17]. Osobniki ze środowisk słodkowodnych mogą osiągać nieco większe wymiary niż osobniki ze środowisk słonawych[17].
Ciało o krępej budowie, głowa i grzbiet szaroczarne, płaszcz szary, pozostałe zewnętrzne części ciała żółtawe. Czułki długie, szarawe[10]. Oczy są duże, czarne. Stopa biaława[6].
Nie posiada właściwych szczęk i gruczołów ślinowych (cecha typowa tej rodziny), radula jest w typie rhipidoglossa[d][20]. Ząb środkowy niewielki, zęby boczne silnie zróżnicowane: 1. i 4. bardzo duże, szerokie i wydłużone (większe niż ząb środkowy), 2. i 3. bardzo małe[20][7].
Występuje dymorfizm płciowy, przejawiający się odmiennym kształtem wyrostka wieczka. U samców skrzydełko wyrostka ma brzeg zakrzywiony, natomiast u samic jest on prosty[16].
Układ rozrodczy u samic ma złożoną budowę. Występują dwa otwory płciowe, z których jeden obsługuje część przyjmującą nasienie, a drugi służy do składania jaj[21]. W części przyjmującej nasienie wyróżnić można pochwę, torebkę kopulacyjną i zbiorniczek nasienia. Ten ostatni ma połączenie z częścią układu rozrodczego odpowiedzialną za produkcję jaj. W części produkującej jaja wyróżnić można jajnik, jajowód, którego dalsza część jest rozszerzona (jajowód płaszczowy). Z jajowodem płaszczowym łączą się gruczoł skorupkowy i gruczoł białkowy. Do układu rozrodczego zalicza się też woreczek krystaliczny, położony pomiędzy końcem jajowodu a jelitem, który gromadzi wyłapywane z treści jelita cząstki (np. ziarenka minerałów, pancerzyki okrzemek), wykorzystywane do wzmocnienia ścianek kokonów jajowych[20].
Męski układ rozrodczy zbudowany jest z jądra, nasieniowodu, pęcherzyka nasiennego, prostaty i przewodu wyprowadzającego. Otwór płciowy znajduje się w jamie płaszczowej, w pobliżu odbytu. Prącie mieści się w okolicach podstawy prawego czułka. Sperma jest do niego transportowana rynienką, w której występuje nabłonek migawkowy[e][22].
Podgatunki
Gatunek polimorficzny[17][9], na podstawie budowy muszli i jej barwy wyróżnia się szereg odmian i podgatunków, których status taksonomiczny i odrębność nie zostały dobrze zbadane:
Theodoxus fluviatilis fluviatilis (Linnaeus, 1789) – forma słodkowodna[17][8][23]
Zanieczyszczenie wód przyczyniło się do wymarcia tego gatunku w Renie w końcu lat 90. XX wieku, jednak w 2006 roku wykryto w górnej części dorzecza Renu nową populację, różniącą się pod względem morfologii osobników od występujących w tym miejscu przed wymarciem[37], a pokrewną pod względem sekwencji genu podjednostki I oksydazy cytochromu c (COI) z populacjami z rejonu Morza Czarnego[38]. Wraz z obserwowanym rozprzestrzenianiem gatunku w dorzeczu Dunaju wskazuje to na ekspansję gatunku na obszary niezasiedlone i rekolonizację obszarów, w których wcześniej wyginął, czemu sprzyjać ma połączenie dorzecza Renu i Dunaju kanałami żeglugowymi[38].
Skamieniałości muszli rozdepek znane są z osadów oligocenu[7]. Dywersyfikacja rozdepek nastąpiła w pliocenie, ok. 5,3–1,8 mln lat temu. Następujące wówczas zmiany siedliskowe, związane z formowaniem i ewolucją słodkowodnego Morza Panońskiego przyczyniły się do wyodrębnienia z linii wyjściowej, za którą uważa się T. transversalis, osobnych linii rozdepek, w tym rozdepki rzecznej[39]. Dywersyfikacji i rozprzestrzenieniu rozdepek sprzyjała ich zdolność do tolerowania niskiego zasolenia, która jednak nie jest odziedziczona po wspólnym przodku, a raczej ewoluowała niezależnie w różnych populacjach (np. u rozdepek rzecznych zasiedlających słonawe limany Morza Czarnego i zatoki Morza Bałtyckiego)[39].
Analiza porównawcza sekwencji wybranych genów osobników pochodzących z różnych populacji wskazuje na to, że centrum różnicowania gatunku były rejony południowej Europy: region pontokaspijski i, zasiedlony nieco później, Półwysep Apeniński – w populacjach zamieszkujących te tereny zachowało się największe zróżnicowanie genetyczne. Po ustąpieniu zlodowacenia nastąpiła ekspansja gatunku, przy czym centrum tej ekspansji w kierunku północnym były populacje północnowłoskie, których przedstawiciele początkowo skolonizowali tereny Niemiec, a stamtąd pozostałe rejony północnej i północno-zachodniej Europy. Nieliczne unikalne haplotypy pontokaspijskie obecne w populacjach niemieckich świadczą o tym, że ekspansja na północ odrębną drogą przez tereny Europy Centralnej również miała miejsce[29].
Biologia i ekologia
Zajmowane siedliska
Ślimak eurytopowy, o dużej plastyczności fenotypowej. Zamieszkuje litoral różnych typów słodkowodnych i słonawowodnych zbiorników wodnych i cieków: strumienie, rzeki, jeziora, zbiorniki zaporowe, zalewy, estuaria, a także słonawe wody morskie[10][17][16]. Niektórzy podają, że występuje też w źródłach[40]. Toleruje zasolenie do 19 promili[10][29]. Pomimo tego, że przodkami gatunku są formy słonowodne, wydaje się, że w trakcie ewolucji utracił przystosowania do tolerowania słonej wody, i obserwowane w dzisiejszych populacjach odpowiednie przystosowania nie są homologiczne do tych obserwowanych u pokrewnych gatunków z rodzaju Theodoxus[39]. Osobniki z populacji słonawowodnych wykazują większą tolerancję na zasolenie i jego zmiany niż osobniki z populacji słodkowodnych[17]. Osobniki z różnych populacji rozdepki rzecznej wykazują różnice w ekspresji białek, które mogą być odpowiedzialne za tolerancję na stres osmotyczny, związany z przemieszczaniem się do środowisk o różnym stężeniu soli[41]. Świadczyć to może o powstających różnicach genetycznych, związanych z postępującym niezależnie w poszczególnych populacjach przystosowywaniem do lokalnych warunków[41].
Na ogół występuje płytko, w strefie przybrzeżnej, czasami spotkać ją można głębiej, na głębokości kilku-kilkunastu metrów[17], maksymalnie do 60 m[42]. Preferuje miejsca z wartkim przepływem wody lub wystawione na falowanie, z wodą dobrze natlenioną oraz podłoża kamieniste, występuje także na zanurzonych przedmiotach, podwodnych częściach budowli hydrotechnicznych, rzadziej na hydrofitach (trzciniePhragmites australis, grążelachNuphar lutea, grzybieniachNymphaea alba). W siedliskach słonawych Bałtyku występuje głównie na makrofitach: trawie morskiejZostera marina, morszczynieFucus vesiculosus i rdestnicach (Potamogeton spp.), a w rejonach o większym zasoleniu na podłożu skalistym lub na koloniach omułków (Mytilus)[17]. Gatunek wapniolubny, optymalne pH wody: 7,2–7,9[10], osobniki z populacji na wyspach Alandzkich tolerują pH w zakresie 7,8–8,9[31]. Może występować skupiskowo, osiągając miejscami duże zagęszczenia: w Bałtyku notowano nawet ponad 1000 os./m²[17], w jeziorze Ochrydzkim – do 6412 osobników/m²[25]. Na stanowiskach z kamienistym litoralem, w jeziorach z twardą wodą, jest jednym z najliczniej występujących ślimaków, stanowiąc do 83–89% wszystkich osobników tej gromady, zarazem jednak liczebność osobników w populacji wykazuje znaczne wahania sezonowe[43].
Gatunek wymaga wód stosunkowo czystych, β-mezosaprobowych – jest uznawany za gatunek wskaźnikowy[44]. Może tolerować niewielkie zanieczyszczenie[36].
Oddychanie
Gatunek skrzelodyszny, osobniki oddychają tlenem rozpuszczonym w wodzie. Pojedyncze skrzele (lewe[7]) jest trójkątne, dwupierzaste z dwoma rzędami blaszek, zwykle jest schowane w obszernej jamie płaszczowej[20]. Osobniki hodowane w środowisku słodko- i słonawowodnym nie różniły się od siebie pod względem zużycia tlenu. Jednak wraz ze spadkiem koncentracji tlenu w wodzie zużycie przez nie tlenu malało. Wraz ze zwiększaniem temperatury zużycie tlenu przez rozdepki rzeczne rosło zgodnie z krzywą Krogha, do momentu, gdy temperatura osiągnęła 29 °C (35 °C w środowisku słonawowodnym)[45]. Ślimak toleruje okresowe spadki koncentracji tlenu nawet poniżej poziomu 2 mg O2/L[6].
Odżywianie
Zdrapywacze, żerują na peryfitonie i detrytusie[10]. Żeruje głównie nocą[7]. Głównym komponentem pokarmu są bentosowe okrzemki, maty cyjanobakterii i zielenic stanowią prawdopodobnie mniej korzystne źródło pokarmu dla rozdepek rzecznych[i][43]. Mogą też zjadać osiedlające się propagulemorszczynu[46]. Niektórzy podają, że obserwowano rozdepki rzeczne żerujące na padlinie[20]. Roczna produkcja biomasy wynosić może do 2,284 mg AFDW/m²[j], a stosunek produkcji do biomasy kształtuje się w granicach 1,29–1,57[43].
Wydalanie
Narządem wydalniczym jest pojedyncza (lewa) nerka, będąca przekształconym metanefrydium. Nerka u rozdepki rzecznej jest położona po prawej stronie osierdzia. Mocz jest wydalany bezpośrednio na zewnątrz (bez pośrednictwa moczowodu)[47].
Rozmnażanie
Gatunek rozdzielnopłciowy[10]. Stosunek ilości osobników obydwu płci w populacjach wynosi 1:1[43]. Zapłodnienie jest wewnętrzne[21]. Rozród trwa od kwietnia do października. Kapsułki jajowe (zwykle mniej niż 10 w kładce jajowej, przeciętnie 4–5 – w wodach duńskich[43]) przyczepiane są do trwałych podłoży, czasami również do muszli innych mięczaków, w tym rozdepek. Kapsułka ma kształt eliptyczny, składa się z dwóch połówek, jest inkrustowana drobnymi ziarenkami piasku, pancerzykami okrzemek, igłami gąbek[10]. Stare kapsułki jajowe mają kolor żółtawy, często porośnięte są epifitonem, świeżo złożone mają kolor biały[43]. Pojedyncza kapsułka jajowa ma średnicę ok. 0,9–1,1 mm[43] i zawiera ok. 70–160 jaj o średnicy 110–150 μm (w wodach słonawych zwykle mniej: 55–80[43] i o mniejszych wymiarach[17])[10]. Samica składa około 40 kapsułek jajowych w ciągu lata i około 20 jesienią[43]. Tylko jedno z jaj w kapsułce rozwija się, pozostałe stanowią pokarm dla rozwijającego się zarodka[10]. Rozwój jest prosty. Młode ślimaki wykluwają się najwcześniej po 30 dniach (zależnie od temperatury – w chłodnej wodzie rozwój może trwać nawet 100 dni, a w przypadku jaj zimujących – 7–8 miesięcy[32][43]), mając wymiary ciała ok. 0,5–1 mm. W temperaturze poniżej 10 °C rozwój zarodka jest zahamowany. Długość życia: 2–3 lata (maksymalnie do 3,5 roku w wodach duńskich[43]). Mogą wydać do dwóch pokoleń w sezonie wegetacyjnym, jedno z nich pojawia się w lipcu, drugie we wrześniu[10][8][43]. Dojrzałość płciową osiągają, gdy długość muszli przekroczy 5,5–5,7 mm[48]. Śmiertelność jest największa w sezonie zimowym, gdy osobniki bywają eksponowane na niskie temperatury oraz w związku działalnością prądów wody i sztormów, przemieszczających materiał skalny i lód[43].
Genetyka
Diploidalna liczba chromosomów 2n = 26 u samic i 2n = 25 u samców. Komórki somatyczne samców posiadają zwykle tylko jeden homolog w 6. parze chromosomów, a podczas mejozy obserwowano u nich tylko 12 biwalentów i 1 uniwalent. Badacze sugerują, że wiąże się to z posiadaniem przez ten gatunek systemu determinacji płci X0[49].
Dziewięć par chromosomów to chromosomy metacentryczne, dwie pary – submetacentryczne, pozostałe zaś są subtelocentryczne[49].
Interakcje międzygatunkowe
Ślimaki żerujące na peryfitonie porastającym plechy morszczynu (Fucus vesiculosus) stymulują wzrost brunatnicy, usuwając glony blokujące dostęp światła i wydalając fekalia, będące źródłem biogenów (azotu i fosforu), które morszczyn może bezpośrednio pobierać[50]. Zarazem jednak żerowanie na propagulach morszczynu może ograniczać rekrutację nowych osobników tych brunatnic, zwłaszcza gdy rozdepki rzeczne występują masowo[46].
Biogeny pochodzące z fekaliów wydalanych przez żerujące rozdepki rzeczne przyczyniają się do zwiększania produkcji pierwotnej peryfitonowych glonów, zwłaszcza w warunkach niedostatku biogenów i gdy zagęszczenie ślimaków jest niewielkie[51]. Jednak gdy ślimaki te występują w większych zagęszczeniach, ich żerowanie powoduje zmniejszenie biomasy peryfitonu oraz zmniejszenie zagęszczenia zamieszkującej go mejofauny. W niektórych jeziorach żerowanie rozdepek może odpowiadać za 80% całości efektów wywieranych przez roślinożerców na zespoły peryfitonu[52].
Rozdepki rzeczne są zjadane przez ryby, stwierdzono je w przewodach pokarmowych m.in. lipieni (Thymallus thymallus)[10], płoci (Rutilus rutilus)[53], okoni (Perca fluviatilis)[54] i cert (Vimba vimba)[55]. Stanowią pokarm pijawek (m.in. Glossiphonia complanata); atakowany przez pijawkę ślimak stara się, przez energiczne potrząsanie muszlą, strącić napastnika, w ostateczności zamyka otwór muszli wieczkiem[56]. Rozdepki rzeczne znajdowano także w przewodach pokarmowych ptactwa wodnego, gdzie najprawdopodobniej dostawały się połykane wraz z kęsami hydrofitów[57][58].
Muszle rozdepki rzecznej były wykorzystywane do wyrobu biżuterii – wykonany z nich wisiorek odnaleziono w paleolitycznej osadzie położonej nad Donem (Markina Gora)[64].
Zagrożenia i ochrona
W IUCN gatunek jest sklasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (LC)[3]. Zagrożenie dla gatunku stanowić może regulacja rzek i prace hydrotechniczne, zmiany stosunków wodnych, zanieczyszczenie i eutrofizacja wód, jednakże nie wygląda na to, by czynniki te powodowały znaczące zmniejszenie liczebności osobników w populacjach. Wydaje się, że większa odporność na zanieczyszczenie wód może przyczyniać się do tego, że rozdepki rzeczne wypierają gatunki rodzime z rodzaju Theodoxus, występujące w dorzeczu Dunaju[3]. Niemniej jednak spadek liczebności populacji, który może być konsekwencją działania tych czynników, spowodował, że rozdepka rzeczna została wpisana na Czerwoną Listę gatunków w Czechach jako wymarły[6][65], jako krytycznie zagrożony w Szwajcarii[6] i zagrożony w Niemczech[6][66].
Uwagi
↑Welter Schultes uznaje ten gatunek za odrębny takson[2]
↑Według przypuszczeń mogła to być rzeka Men[7] lub okolice Uppsali[8].
↑Tak jak u innych przedstawicieli rozdepkowatych, wrzeciono i wewnętrzne części muszli ulegają rozpuszczaniu w trakcie wzrostu ślimaka[15].
↑Tarkę typu rhipidoglossa charakteryzuje występowanie wielu poprzecznych rzędów zębów, w każdym rzędzie wyróżnić można część centralną, z zębem środkowym po bokach którego leżą, zwykle nieco mniejsze, zęby boczne (z każdej strony po cztery/pięć), oraz leżące po obydwu stronach części centralnej rzędy licznych, mniejszych zębów brzeżnych (formuła: ∞+4(5)+1+4(5)+∞)[18][19].
↑Prącie u rozdepek nie jest połączone z nasieniowodem.
↑Według niektórych uznawany za osobny gatunek[23].
↑Według niektórych badaczy jest to forma (ekomorfa) gatunku nominatywnego[10][27].
↑Występują tam pokrewne gatunki: T. danubialis i T. transversalis[7][33].
↑ Kierkegaard uważa, że rozdepki rzeczne nie wytwarzają celulazy, w związku z czym ich zdolność do trawienia zielenic i cyjanobakterii jest ograniczona[43].
↑AFDW (ash free dry weight (ang.)) – sucha masa bez popiołu, który pozostaje po spaleniu w temperaturze 490 °C.
↑ abcdeP. Glöer: Die Süßwassergastropoden Nord- und Mitteleuropas. T. Die Tierwelt Deutschlands. Hackenheim: ConchBooks, 2002, s. 46–49, 51–53. ISBN 3-925919-60-0.
↑Kazimierz Kumaniecki: Słownik łacińsko-polski. Warszawa: PWN, 1975. Brak numerów stron w książce
↑ abcJerzy Urbański: Poznaj krajowe ślimaki i małże. Warszawa: PZWS, 1951, s. 64.
↑AndrzejA.KołodziejczykAndrzejA., PawełP.KoperskiPawełP., Bezkręgowce słodkowodne Polski. Klucz do oznaczania oraz podstawy biologii i ekologii makrofauny, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2000, s. 205, ISBN 83-235-0192-0.
↑ abWąsowski R. 2000. Przewodnik: muszle. Multico Oficyna Wydawnicza Sp. z o.o., Warszawa, ISBN 83-7073-250-X.
↑ abcdefPeterP.GlöerPeterP., VladimirV.PešićVladimirV., The morphological plasticity of ''Theodoxus fluviatilis'' (Linnaeus, 1758) (Mollusca: Gastropoda: Neritidae), „Ecologica Montenegrina”, 2 (2), 2015, s. 88–92, DOI: 10.37828/em.2015.2.10.
↑ abcV.V.FretterV.V., A.A.GrahamA.A., The Prosobranch molluscs of Britain and Denmark. Part 3 – Neritacea, Viviparacea, Valvatacea, terrestrial and freshwater Littorinacea and Rissoacea, „Journal of Molluscan Studies”, Supplement 5, 1978, s. 99–152(ang.).
↑A.E.A.E.BoycottA.E.A.E., ''Neritina fluviatilis'' in Orkney, „Journal of Conchology”, 20, 1936, s. 199–200(ang.).
↑J.Lucey, M.L.M.L.McgarrigleM.L.M.L., K.J.K.J.ClabbyK.J.K.J., The distribution of ''Theodoxus fluviatilis'' (L.) in Ireland, „J. Conch.”, 34, 1992, s. 91–101(ang.).
↑ abPeterP.GlöerPeterP., VladimirV.PesicVladimirV., The freshwater snails (Gastropoda) of Iran, with descriptions of two new genera and eight new species, „ZooKeys”, 219, 2012, s. 11–61, DOI: 10.3897/zookeys.219.3406, PMID: 22977349, PMCID: PMC3433696.
↑F.F.WestermannF.F., F.F.SchöllF.F., A.A.StockA.A., Rediscovery of the river nerite ''Theodoxus fluviatilis'' in the German Upper Rhine, „Lauterbornia”, 59, 2007, s. 67–72(ang.).
↑ abRenéR.GergsRenéR. i inni, ''Theodoxus fluviatilis'' re-establishment in the River Rhine: a native relict or a cryptic invader?, „Conservation Genetics”, 16 (1), 2015, s. 247–251, DOI: 10.1007/s10592-014-0651-7(ang.).
↑ abcPaul M.E.P.M.E.BunjePaul M.E.P.M.E., David R.D.R.LindbergDavid R.D.R., Lineage divergence of a freshwater snail clade associated with post-Tethys marine basin development, „Molecular Phylogenetics and Evolution”, 42 (2), 2007, DOI: 10.1016/j.ympev.2006.06.026, PMID: 16949309(ang.).
↑Manuel A.S.M.A.S.GraçaManuel A.S.M.A.S., Sónia R.Q.S.R.Q.SerraSónia R.Q.S.R.Q., VerónicaV.FerreiraVerónicaV., A stable temperature may favour continuous reproduction by ''Theodoxus fluviatilis'' and explain its high densities in some karstic springs, „Limnetica” (31), 2012, s. 129–140, DOI: 10.23818/limn.31.12(ang.).
↑ abFraukeF.SymanowskiFraukeF., Jan-PeterJ.P.HildebrandtJan-PeterJ.P., Differences in osmotolerance in freshwater and brackish water populations of Theodoxus fluviatilis (Gastropoda: Neritidae) are associated with differential protein expression, „Journal of Comparative Physiology. B, Biochemical, Systemic, and Environmental Physiology”, 180 (3), 2010, s. 337–346, DOI: 10.1007/s00360-009-0435-4, PMID: 20012055(ang.).
↑M. & U. JanasM.& U.J.Włodarska-KowalczukM. & U. JanasM.& U.J., Hydrogen sulphide and other factors influencing the macrobenthic community structure in the Gulf of Gdańsk, „Oceanologia”, 38, 1996, s. 379–394(ang.).
↑ abcdefghijklmnJørnJ.KirkegaardJørnJ., Life history, growth and production of Theodoxus fluviatilis in Lake Esrom, Denmark, „Limnologica”, 36 (1), 2006, s. 26–41, DOI: 10.1016/j.limno.2005.11.002(ang.).
↑JørgenJ.LumbyeJørgenJ., The oxygen consumption of ''Theodoxus fluviatilis'' (L.) and ''Potamopyrgus jenkinsi'' (Smith) in brakish and fresh water, „Hydrobiologia”, 10 (1), 1958, s. 245–262, DOI: 10.1007/BF00142190(ang.).
↑ abT.T.MalmT.T., R.R.EngkvistR.R., L.L.KautskyL.L., Grazing effects of two freshwater snails on juvenile ''Fucus vesiculosus'' in the Baltic Sea, „Marine Ecology Progress Series”, 188, 1999, s. 63–71, DOI: 10.3354/meps188063(ang.).
↑GunnelG.SkoogGunnelG., Influence of natural food items on growth and egg production in brackish water populations of ''Lymnea peregra'' and ''Theodoxus fluviatilis'' (Mollusca), „Oikos”, 31 (3), 1978, s. 340–348, DOI: 10.2307/3543660, JSTOR: 3543660.
↑ abJ.J.BaršieneJ.J. i inni, A comparative study of chromosomes in four species of Theodoxus (Gastropoda: Neritidae), „Journal of Molluscan Studies”, 66 (4), 2000, s. 535–541, DOI: 10.1093/mollus/66.4.535(ang.).
↑S.S.RåbergS.S., L.L.KautskyL.L., Grazer identity is crucial for facilitating growth of the perennial brown alga ''Fucus vesiculosus'', „Marine Ecology Progress Series”, 361, 2008, s. 111–118, DOI: 10.3354/meps07428(ang.).
↑AntoniaA.LiessAntoniaA., Ann-LouiseA.L.HaglundAnn-LouiseA.L., Periphyton responds differentially to nutrients recycled in dissolved or faecal pellet form by the snail grazer Theodoxus fluviatilis, „Freshwater Biology”, 52 (10), 2007, s. 1997–2008, DOI: 10.1111/j.1365-2427.2007.01825.x(ang.).
↑LarsL.PetersLarsL., WalterW.TraunspurgerWalterW., Temporal patterns in macrograzer effects on epilithic algae and meiofauna: a comparative approach to test for single species and whole grazer community effects, „Aquatic Sciences”, 74 (2), 2012, s. 229–240, DOI: 10.1007/s00027-011-0214-7(ang.).
↑N.N.MustamäkiN.N., T.T.CederbergT.T., J.J.MattilaJ.J., Diet, stable isotopes and morphology of Eurasian perch (''Perca fluviatilis'') in littoral and pelagic habitats in the northern Baltic Proper, „Environmental Biology of Fishes”, 97 (6), 2014, s. 675–689, DOI: 10.1007/s10641-013-0169-8(ang.).
↑Hacer CananH.C.OkgermanHacer CananH.C. i inni, Feeding ecology of vimba (''Vimba vimba'' L., 1758) in terms of size groups and seasons in Lake Sapanca, northwestern Anatolia, „Turkish Journal of Zoology”, 2013, DOI: 10.3906/zoo-1107-1(ang.).
↑ChristerCh.BrönmarkChristerCh., BjörnB.MalmqvistBjörnB., Interactions between the leech ''Glossiphonia complanata'' and its gastropod prey, „Oecologia”, 69 (2), 1986, s. 268–276, DOI: 10.1007/BF00377633, PMID: 28311370(ang.).
↑RamũnasR.ŽydelisRamũnasR., DanielD.EslerDanielD., Response of Wintering Steller’s Eiders to Herring Spawn, „Waterbirds”, 28 (3), 2005, s. 344–350, DOI: 10.1675/1524-4695(2005)028[0344:ROWSET]2.0.CO;2(ang.).
↑M.I.M.I.CzernogorenkoM.I.M.I., T.I.T.I.KomarowowaT.I.T.I., D.P.D.P.KurandinaD.P.D.P., [Life cycle of the trematode, ''Plagioporus skrjabini'' Kowal, 1951 (Allocreadiata, Opecoelidae)], „Parazitologija”, 6, 12, 1978, s. 479–486, PMID: 733319(ros.).
↑C.D.C.D.ZanderC.D.C.D., L.W.L.W.ReimerL.W.L.W., Parasitism at the ecosystem level in the Baltic Sea, „Parasitology”, 124 Suppl, 2002, S119–135, DOI: 10.1017/s0031182002001567, PMID: 12396220(ang.).
↑Glöer P. & Meier-Brook C. 2003. Süsswassermollusken. DJN, s. 29 i 108, ISBN 3-923376-02-2.
Bibliografia
AndrzejA.PiechockiAndrzejA., Mięczaki (Mollusca): ślimaki (Gastropoda), Warszawa – Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979 (Fauna słodkowodna Polski, tom 7), ISBN 83-01-01143-2.
JerzyJ.UrbańskiJerzyJ., Krajowe ślimaki i małże, Warszawa: PZWS, 1957.
Hordeum Hordeum distichon Klasifikasi ilmiah Kerajaan: Plantae Upakerajaan: Trachaeophyta Divisi: Magnoliophyta Kelas: Liliopsida Subkelas: Commelinidae Ordo: Poales Famili: Poaceae Subfamili: Pooideae Supertribe: Triticodae Tribus: Triticeae Genus: HordeumL.[1] Spesies tipe Hordeum vulgareL.[2][3] Spesies Lihat teks Sinonim[4] Critesion Raf. Critho E.Mey. Zeocriton Wolf Hordeum adalah salah genus tumbuhan dalam keluarga rumput Poaceae. Mereka asli di seluruh ...
U.S. House district for New Jersey NJ-9 redirects here. The term may also refer to New Jersey Route 9. New Jersey's 9th congressional districtInteractive map of district boundaries since January 3, 2023Representative Bill PascrellD–PatersonDistribution100% urban0% ruralPopulation (2022)751,224[1]Median householdincome$77,469[2]Ethnicity41.6% Hispanic38.3% White9.0% Asian8.0% Black2.1% Two or more races1.0% otherCook PVID+8[3] New Jersey's 9th congressional dist...
Jan GiesJan Gies, Miep Gies (1980)Lahir(1905-10-18)18 Oktober 1905Amsterdam, BelandaMeninggal26 Januari 1993(1993-01-26) (umur 87)Amsterdam, BelandaKebangsaanBelanda Jan Gies (pelafalan dalam bahasa Belanda: [ˈjɑŋ ˈɣis];[1] 18 Oktober 1905 – 26 Januari 1993) adalah seorang anggota dari gerakan bawah tanah Belanda yang, bersama dengan istrinya Miep, membantu menyembunyikan Anne Frank dan keluarganya dari penganiayaan Nazi pada saat pendudukan Belanda. Kehidupan Jan...
Mary IIRatu Inggris, Skotlandia, dan IrlandiaLukisan karya Sir Godfrey Kneller, 1690Ratu Inggris, Skotlandia dan IrlandiaBerkuasa1689[a] – 28 Desember 1694Penobatan11 April 1689PendahuluJames II & VIIPenerusWilliam III & IIBersamaWilliam III & IIInformasi pribadiKelahiran30 April 1662(N.S.: 10 Mei 1662)Istana St James, London, InggrisKematian28 Desember 1694 (umur 32)(N.S.: 7 Januari 1695)Istana Kensington, London, InggrisPemakaman5 Maret 1695Westminster Abbey,...
Swedish footballer For other people named Patrik Andersson, see Patrik Andersson (disambiguation). Patrik Andersson Andersson at the Swedish Sports Awards in 2013Personal informationFull name Patrik Jonas AnderssonDate of birth (1971-08-18) 18 August 1971 (age 52)Place of birth Bjärred, SwedenHeight 1.85 m (6 ft 1 in)[1]Position(s) DefenderYouth career0000–1988 Bjärreds IF1988–1989 Malmö FFSenior career*Years Team Apps (Gls)1989–1992 Malmö FF 90 (11)1992�...
Campidano plain near Las Plassas and the namesake hill and medieval castle in the background. Campidano (Sardinian: Campidànu) is a plain located in South-Western Sardinia (Italy),[1] covering approximately 100 kilometres between Cagliari and Oristano. Geography Landscape in the ex Medio Campidano Province Geologically, it is a graben,[2] a tectonic structure formed in the mid-Pliocene/early Pleistocene (4 to 2 million years ago). Later it was subject to large sedimentary dep...
Former Baby Bell telecom company Verizon Pennsylvania LLCCurrent logo of Verizon Pennsylvania LLCBell of Pennsylvania logo from 1969 to 1984.Formerly Bell Telephone Company of Pennsylvania1907 - 1994 Bell Atlantic - Pennsylvania, Inc. 1994 - 2000 Verizon Pennsylvania, Inc. 2000 - 2012 Company typeSubsidiaryIndustryTelecommunicationsFounded1879; 145 years ago (1879)HeadquartersPhiladelphia, PA, USAArea servedPennsylvaniaKey peoplePresident: William B. PetersenProductsPOTS, DS...
Professional wrestling tag team Professional wrestling team The Midnight ExpressThe 1988 version of the group, consisting of (from left to right): Stan Lane, Jim Cornette, and Bobby EatonStatisticsMembers{{{members}}}Name(s)The Midnight ExpressMidnight Express IncorporatedThe Original Midnight ExpressHometownDark SideFormermember(s)Dennis CondreyRandy RoseNorvell AustinRon StarrHonky Tonk FerrisBobby EatonStan LaneWendi RichterBob HollyBart GunnRikki NelsonJimmy Hart (manager)Jim Cornette (ma...
الدوري الوطني 1988–89 تفاصيل الموسم دوري الدرجة الخامسة الإنجليزي [لغات أخرى] النسخة 10 البلد المملكة المتحدة البطل ماديستون يونايتد [لغات أخرى] الدوري الوطني 1987–88 الدوري الوطني 1989–90 تعديل مصدري - تعديل الدوري الوطني 1988–89 هو موسم م...
Darah GarudaSutradaraYadi SugandiConor AllynProduser Conor Allyn Gary L Hayes Jeremy Stewart Ditulis olehConor AllynRob AllynPemeranLukman SardiDonny AlamsyahDarius SinathryaArio BayuTeuku Rifnu WikanaRahayu SaraswatiRudy WoworAstri NurdinAlex KomangAldy ZulfikarDistributorMedia Desa IndonesiaMargate HouseTanggal rilis8 September 2010Durasi100 menitNegara IndonesiaAnggaranRp 30 Miliar [1]PendapatankotorRp. 6.111.390.000,00 Darah Garuda atau Merah Putih II (Internasional: Blood of Eagl...
Konsole — эмулятор терминала в KDE GNOME Terminal — эмулятор терминала в GNOME Эмулятор терминала, приложение терминала, term или tty для краткости — это программа, которая эмулирует терминал компьютера внутри некоторой другой архитектуры вывода данных на экран. Несмотря на глу�...
British Conservative Party politician and government minister The Right HonourableThe Lord Ridley of LiddesdalePC1978 portrait, from the National Portrait Gallery collectionSecretary of State for Trade and IndustryIn office24 July 1989 – 14 July 1990Prime MinisterMargaret ThatcherPreceded byThe Lord Young of GraffhamSucceeded byPeter LilleySecretary of State for the EnvironmentIn office21 May 1986 – 24 July 1989Prime MinisterMargaret ThatcherPreceded byKenneth BakerSucc...
River in Oregon, United StatesCollawash RiverA deck arch bridge over the river, pictured in 1957Location of the mouth of the Collawash River in OregonEtymologyPerhaps for a Sahaptin leader whose name was sometimes written as Colwash[2]LocationCountryUnited StatesStateOregonCountyClackamasPhysical characteristicsSourceConfluence of Elk Lake Creek and East Fork Collawash River • locationCascade Range, Mount Hood National Forest, Clackamas County, Oregon •...
Map showing the location of the ports listed on this page The following is a list of the ports in Spain declared to be of general interest and thus, under the exclusive competence of the General Administration of the State.[1] They are operated by 28 different port authorities, which are coordinated in turn by Puertos del Estado, a State-owned company. Port Port Authority Region Cargo tonnage in 2019(MTn) Ref. Bay of Algeciras Bay of Algeciras Andalusia 109.4 [2] Tarifa Bay o...
مارتن أونيل (بالإنجليزية: Martin O'Neill) معلومات شخصية الميلاد 1 مارس 1952 (العمر 72 سنة)[1] الطول 5 قدم 10 بوصة (1.78 م)[2][2] مركز اللعب وسط الجنسية أيرلندا الشمالية المدرسة الأم جامعة الملكة في بلفاست مسيرة الشباب سنوات فريق Rosario Youth Club F.C. [الإنجليزية]...
Historical mosque in Crete, Greece Valide Sultan MosqueAerial view of Valide Sultan MosqueReligionAffiliationSunni IslamDistrictRethymnoProvinceCreteEcclesiastical or organizational statusClosedLocationLocationRethymno, GreeceShown within GreeceGeographic coordinates35°22′21″N 24°28′16″E / 35.37250°N 24.47111°E / 35.37250; 24.47111ArchitectureTypeMosqueFounderTurhan SultanCompleted1650sSpecificationsDome(s)2Minaret(s)1MaterialsStone, brick The Valide Sultan...