Puchar Anglii w piłce nożnej
Trofeum zdobywcy Pucharu Anglii w latach 1896 - 1910
Obecne trofeum zdobywcy Pucharu Anglii
Puchar Anglii w piłce nożnej (ang. FA Cup ) – najstarsze klubowe rozgrywki piłkarskie na świecie[1] o charakterze pucharu krajowego w Anglii . Organizowane co sezon przez Angielską Federację Piłkarską (The FA) i przeznaczone są dla klubów piłkarskich z Anglii oraz Walii, zrzeszonych w związku. Najważniejsze po Premier League piłkarskie rozgrywki w kraju. Zwycięzca otrzymuje prawo do grania w rundzie grupowej Ligi Europy .
Historia
Pierwszy finał tych rozgrywek odbył się 16 marca 1872 pomiędzy drużynami Wanderers F.C. i Royal Engineers A.F.C. , w obecności dwóch tysięcy widzów zgromadzonych na Kennington Oval. Wygrali ci pierwsi, a jedynego gola zdobył Morton Peto Betts . W 1863 roku nowo założony The Football Association (The FA) opublikował przepisy dotyczące gry w piłkę nożną, ujednolicając różne zasady stosowane wcześniej. 20 lipca 1871 roku w biurach gazety The Sportsman sekretarz FA C.W. Alcock zaproponował komitetowi FA, że "pożądane jest ustanowienie Challenge Cup w związku ze Stowarzyszeniem, dla którego wszystkie kluby należące do Związku powinny być zaproszony do udziału w rozgrywkach". Inauguracyjny turniej FA Cup rozpoczął się w listopadzie 1871 roku. Po łącznie trzynastu meczach Wanderers zostali zwycięzcami finału, który odbył się 16 marca 1872 roku. Wanderers zachował ten trofeum i w następnym roku. Nowoczesny puchar zaczął być ustanawiany w sezonie 1888/89, kiedy wprowadzono eliminacje[2] .
Po edycji sezonu 1914/15 rozgrywki zostały zawieszone z powodu I wojny światowej i wznowione dopiero w sezonie 1919/20. Finał Pucharu Anglii z 1923 roku, powszechnie znany jako "Finał Białego Konia", był pierwszym finałem rozgrywanym na nowo otwartym stadionie Wembley (znanym wówczas jako Empire Stadium). W finale z 1927 roku po raz pierwszy zaśpiewano "Trzymaj się ze mną" w finale Pucharu, co stało się tradycją przedmeczową[3] . W związku z wybuchem II wojny światowej turniej nie był rozgrywany w latach 1939–1945. Ze względu na przerwy wojenne rozgrywki obchodziły stulecie istnienia dopiero w sezonie 1980/81; trafnie w finale znalazł się gol Ricky Villa, który został później uznany za największy gol strzelony w finale Pucharu Anglii, ale od tego czasu został zastąpiony przez Stevena Gerrarda[4] .
Po uprzednim obejrzeniu powtórek, współczesna praktyka zapewniania zakończenia meczów półfinałowych i finałowych w jednym meczu została wprowadzona w 2000 roku. Przebudowa Wembley po raz pierwszy pozwoliła na rozegranie finału poza Anglią, finały 2001-2006 rozgrywane były na Millennium Stadium w Cardiff . Finał powrócił na Wembley w 2007 roku, a następnie półfinały z 2008 roku.
Od 2020 roku rozgrywki znane jako Emirates FA Cup od swojego głównego sponsora.
Format rozgrywek był wiele razy zmieniany. W rozgrywkach uczestniczą kluby występujące w Mistrzostwach Anglii aż do poziomu 10 w systemie angielskiej ligi piłkarskiej – wszystkie 92 profesjonalne kluby z Premier League (poziom 1) i English Football League (poziomy od 2 do 4) oraz kilkaset drużyn spoza ligi w poziomach od 1 do 6 w National League System (poziomy od 5 do 10). W sezonie 2011/12 rywalizowało rekordowe 763 klubów. Turniej składa się z 12 losowanych rund, po których następują półfinały i finał. Uczestnicy nie są rozstawiani, chociaż system pucharowy oparty na poziomie ligi gwarantuje, że w późniejszych rundach wejdą drużyny z wyższych rankingów – minimalna liczba meczów potrzebnych do wygrania, w zależności od tego, w którą rundę przystąpi drużyna do rozgrywek, wynosi od sześciu do czternastu.
Pierwsze sześć rund to rozgrywki eliminacyjne, z którego 32 drużyny przechodzą do pierwszej rundy turnieju głównego, spotykając się z pierwszą z 48 profesjonalnych drużyn z I i II Ligi. Ostatnimi uczestnikami są kluby Premier League i Championship, które biorą udział w losowaniu trzeciej rundy właściwej. W erze nowożytnej tylko jedna drużyna spoza ligi dotarła do ćwierćfinału, a drużyny poniżej poziomu 2 nigdy nie dotarły do finału.
Formuła rozgrywek
Runda
Nowi uczestnicy w rundzie
Miesiąc
Część eliminacyjna
Runda przedwstępna
–
sierpień
Runda wstępna
kluby 8. klasy rozgrywkowej
sierpień
Runda pierwsza
kluby 7. klasy rozgrywkowej
wrzesień
Runda druga
kluby 6. klasy rozgrywkowej
wrzesień
Runda trzecia
brak
październik
Runda czwarta
kluby 5. klasy rozgrywkowej
październik
Część główna
Pierwsza runda
kluby 3. i 4. klasy rozgrywkowej
listopad
Druga runda
brak
grudzień
Trzecia runda
kluby 1. i 2. klasy rozgrywkowej
styczeń
Czwarta runda
brak
styczeń
Piąta runda
brak
luty
Szósta runda
brak
marzec
Półfinał
brak
kwiecień
Finał
brak
Maj
Zwycięzcy i finaliści
Sezon
Zwycięzca
Wynik
Finalista
Król strzelców
Uwagi
Puchar Anglii w piłce nożnej (ang. FA Cup)
1871/72
1
Wanderers
1:0
Royal Engineers
16.03.1872, Kennington Oval , Londyn, 2000
?
?
15 klubów
1872/73
2
Wanderers
2:0
Oxford University
29.03.1873, Lillie Bridge , Londyn, 3000
?
?
16 klubów
1873/74
1
Oxford University
2:0
Royal Engineers
14.03.1874, Kennington Oval , Londyn, 2000
?
?
28 klubów
1874/75
1
Royal Engineers
1:1 pd. 2:0
Old Etonians
13.03.1875, Kennington Oval , Londyn, 2000
?
?
29 klubów
2:0
16.03.1875, Kennington Oval , Londyn, 3000
1875/76
3
Wanderers
1:1 pd.
Old Etonians
11.03.1876, Kennington Oval , Londyn, 3500
?
?
32 kluby
3:0
18.03.1876, Kennington Oval , Londyn, 1500
1876/77
4
Wanderers
2:1 pd.
Oxford University
24.03.1877, Kennington Oval , Londyn, 3000
?
?
37 klubów
1877/78
5
Wanderers
3:1
Royal Engineers
23.03.1878, Kennington Oval , Londyn, 4500
?
?
43 kluby
1878/79
1
Old Etonians
1:0
Clapham Rovers
29.03.1879, Kennington Oval , Londyn, 5000
?
?
43 kluby
1879/80
1
Clapham Rovers
1:0
Oxford University
10.04.1880, Kennington Oval , Londyn, 6000
?
?
54 kluby
1880/81
1
Old Carthusians
3:0
Old Etonians
9.04.1881, Kennington Oval , Londyn, 4000
?
?
62 kluby
1881/82
2
Old Etonians
1:0
Blackburn Rovers
25.03.1882, Kennington Oval , Londyn, 6500
?
?
73 kluby
1882/83
1
Blackburn Olympic
2:1 pd.
Old Etonians
31.03.1883, Kennington Oval , Londyn, 8000
?
?
84 kluby
1883/84
1
Blackburn Rovers
2:1
Queen’s Park
29.03.1884, Kennington Oval , Londyn, 4000
?
?
100 klubów
1884/85
2
Blackburn Rovers
2:0
Queen’s Park
4.04.1885, Kennington Oval , Londyn, 12 500
?
?
114 klubów
1885/86
3
Blackburn Rovers
0:0
West Bromwich Albion
3.04.1886, Kennington Oval , Londyn, 15 000
?
?
130 klubów
2:0
10.04.1886, Racecourse Ground , Derby, 12 000
1886/87
1
Aston Villa
2:0
West Bromwich Albion
2.04.1887, Kennington Oval , Londyn, 15 500
?
?
128 klubów
1887/88
1
West Bromwich Albion
2:1
Preston North End
24.03.1888, Kennington Oval , Londyn, 19 000
?
?
149 klubów
1888/89
1
Preston North End
3:0
Wolverhampton Wanderers
30.03.1889, Kennington Oval , Londyn, 22 000
?
?
149 klubów
1889/90
4
Blackburn Rovers
6:1
The Wednesday
29.03.1890, Kennington Oval , Londyn, 20 000
?
?
137 klubów
1890/91
5
Blackburn Rovers
3:1
Notts County
21.03.1891, Kennington Oval , Londyn, 23 000
?
?
161 klub
1891/92
2
West Bromwich Albion
3:0
Aston Villa
19.03.1892, Kennington Oval , Londyn, 32 810
?
?
162 kluby
1892/93
1
Wolverhampton Wanderers
1:0
Everton
25.03.1893, Fallowfield Stadium , Manchester, 45 000
?
?
182 kluby
1893/94
1
Notts County
4:1
Bolton Wanderers
31.03.1894, Goodison Park , Liverpool, 37 000
?
?
145 klubów
1894/95
2
Aston Villa
1:0
West Bromwich Albion
20.04.1895, Crystal Palace , Londyn, 42 560
?
?
145 klubów
1895/96
1
The Wednesday
2:1
Wolverhampton Wanderers
18.04.1896, Crystal Palace , Londyn, 48 836
?
?
228 klubów
1896/97
3
Aston Villa
3:2
Everton
10.04.1897, Crystal Palace , Londyn, 65 891
?
?
236 klubów
1897/98
1
Nottingham Forest
3:1
Derby County
16.04.1898, Crystal Palace , Londyn, 62 017
?
?
214 klubów
1898/99
1
Sheffield United
4:1
Derby County
15.04.1899, Crystal Palace , Londyn, 73 833
?
?
236 klubów
1899/1900
1
Bury
4:0
Southampton
21.04.1900, Crystal Palace , Londyn, 68 945
?
?
237 klubów
1900/01
1
Tottenham Hotspur
2:2
Sheffield United
20.04.1901, Crystal Palace , Londyn, 110 820
?
?
? klubów
3:1
27.04.1901, Burnden Park , Bolton, 20 470
1901/02
2
Sheffield United
1:1
Southampton
19.04.1902, Crystal Palace , Londyn, 76 914
?
?
? klubów
2:1
26.04.1902, Crystal Palace , Londyn, 33 068
1902/03
1
Bury
6:0
Derby County
18.04.1903, Crystal Palace , Londyn, 63 102
?
?
? klubów
1903/04
1
Manchester City
1:0
Bolton Wanderers
23.04.1904, Crystal Palace , Londyn, 61 374
?
?
? klubów
1904/05
4
Aston Villa
2:0
Newcastle United
15.04.1905, Crystal Palace , Londyn, 101 117
?
?
? klubów
1905/06
1
Everton
1:0
Newcastle United
21.04.1906, Crystal Palace , Londyn, 75 609
?
?
? klubów
1906/07
2
The Wednesday
2:1
Everton
20.04.1907, Crystal Palace , Londyn, 84 594
?
?
? klubów
1907/08
2
Wolverhampton Wanderers
3:1
Newcastle United
25.04.1908, Crystal Palace , Londyn, 74 697
?
?
? klubów
1908/09
1
Manchester United
1:0
Bristol City
24.04.1909, Crystal Palace , Londyn, 71 401
?
?
? klubów
1909/10
1
Newcastle United
1:1
Barnsley
23.04.1910, Crystal Palace , Londyn, 77 747
?
?
? klubów
2:0
28.04.1910, Goodison Park , Liverpool, 69 000
1910/11
1
Bradford City
0:0
Newcastle United
22.04.1911, Crystal Palace , Londyn, 69 068
?
?
? klubów
1:0
26.04.1911, Old Trafford , Manchester, 58 000
1911/12
1
Barnsley
0:0
West Bromwich Albion
20.04.1912, Crystal Palace , Londyn, 54 556
?
?
? klubów
1:0 pd.
24.04.1912, Bramall Lane , Sheffield, 38 555
1912/13
5
Aston Villa
1:0
Sunderland
19.04.1913, Crystal Palace , Londyn, 121 919
?
?
? klubów
1913/14
1
Burnley
1:0
Liverpool
25.04.1914, Crystal Palace , Londyn, 72 778
?
?
? klubów
1914/15
3
Sheffield United
3:0
Chelsea
24.04.1915, Old Trafford , Manchester, 49 557
?
?
? klubów
1916-1918
nie rozgrywane z powodu I wojny światowej
1919/20
6
Aston Villa
1:0 pd.
Huddersfield Town
24.04.1920, Stamford Bridge , Londyn, 50 018
?
?
? klubów
1920/21
2
Tottenham Hotspur
1:0
Wolverhampton Wanderers
23.04.1921, Stamford Bridge , Londyn, 72 805
?
?
? klubów
1921/22
1
Huddersfield Town
1:0
Preston North End
29.04.1922, Stamford Bridge , Londyn, 53 000
?
?
? klubów
1922/23
1
Bolton Wanderers
2:0
West Ham United
28.04.1923, Wembley , Londyn, 126 047[5]
?
?
? klubów
1923/24
2
Newcastle United
2:0
Aston Villa
26.04.1924, Wembley , Londyn, 91 695
?
?
? klubów
1924/25
4
Sheffield United
1:0
Cardiff City
25.04.1925, Wembley , Londyn, 91 763
?
?
? klubów
1925/26
2
Bolton Wanderers
1:0
Manchester City
24.04.1926, Wembley , Londyn, 91 447
?
?
? klubów
1926/27
1
Cardiff City
1:0
Arsenal
23.04.1927, Wembley , Londyn, 91 206
?
?
? klubów
1927/28
6
Blackburn Rovers
3:1
Huddersfield Town
21.04.1928, Wembley , Londyn, 92 041
?
?
? klubów
1928/29
3
Bolton Wanderers
2:0
Portsmouth
27.04.1929, Wembley , Londyn, 92 576
?
?
? klubów
1929/30
1
Arsenal
2:0
Huddersfield Town
26.04.1930, Wembley , Londyn, 92 488
?
?
? klubów
1930/31
3
West Bromwich Albion
2:1
Birmingham
25.04.1931, Wembley , Londyn, 92 406
?
?
? klubów
1931/32
3
Newcastle United
2:1
Arsenal
23.04.1932, Wembley , Londyn, 92 298
?
?
? klubów
1932/33
2
Everton
3:0
Manchester City
29.04.1933, Wembley , Londyn, 92 950
?
?
? klubów
1933/34
2
Manchester City
2:1
Portsmouth
28.04.1934, Wembley , Londyn, 93 258
?
?
? klubów
1934/35
3
Sheffield Wednesday
4:2
West Bromwich Albion
27.04.1935, Wembley , Londyn, 93 204
?
?
? klubów
1935/36
2
Arsenal
1:0
Sheffield United
25.04.1936, Wembley , Londyn, 93 384
?
?
? klubów
1936/37
1
Sunderland
3:1
Preston North End
1.05.1937, Wembley , Londyn, 93 495
?
?
? klubów
1937/38
2
Preston North End
1:0 pd.
Huddersfield Town
30.04.1938, Wembley , Londyn, 93 497
?
?
? klubów
1938/39
1
Portsmouth
4:1
Wolverhampton Wanderers
29.04.1939, Wembley , Londyn, 99 370
?
?
? klubów
1940-1944
nie rozgrywane z powodu II wojny światowej
1945/46
1
Derby County
4:1 pd.
Charlton Athletic
27.04.1946, Wembley , Londyn, 98 000
?
?
? klubów
1946/47
1
Charlton Athletic
1:0 pd.
Burnley
26.04.1947, Wembley , Londyn, 99 000
?
?
? klubów
1947/48
2
Manchester United
4:2
Blackpool
24.04.1948, Wembley , Londyn, 99 000
?
?
? klubów
1948/49
3
Wolverhampton Wanderers
3:1
Leicester City
30.04.1949, Wembley , Londyn, 99 500
?
?
? klubów
1949/50
3
Arsenal
2:0
Liverpool
29.04.1950, Wembley , Londyn, 100 000
?
?
? klubów
1950/51
4
Newcastle United
2:0
Blackpool
28.04.1951, Wembley , Londyn, 100 000
?
?
? klubów
1951/52
5
Newcastle United
1:0
Arsenal
3.05.1952, Wembley , Londyn, 100 000
?
?
? klubów
1952/53
1
Blackpool
4:3
Bolton Wanderers
2.05.1953, Wembley , Londyn, 100 000
?
?
? klubów
1953/54
4
West Bromwich Albion
3:2
Preston North End
1.05.1954, Wembley , Londyn, 100 000
?
?
? klubów
1954/55
6
Newcastle United
3:1
Manchester City
7.05.1955, Wembley , Londyn, 100 000
?
?
? klubów
1955/56
3
Manchester City
3:1
Birmingham City
5.05.1956, Wembley , Londyn, 100 000
?
?
? klubów
1956/57
7
Aston Villa
2:1
Manchester United
4.05.1957, Wembley , Londyn, 100 000
?
?
? klubów
1957/58
4
Bolton Wanderers
2:0
Manchester United
3.05.1958, Wembley , Londyn, 100 000
?
?
? klubów
1958/59
1
Nottingham Forest
2:1
Luton Town
2.05.1959, Wembley , Londyn, 100 000
?
?
? klubów
1959/60
4
Wolverhampton Wanderers
3:0
Blackburn Rovers
7.05.1960, Wembley , Londyn, 100 000
?
?
? klubów
1960/61
3
Tottenham Hotspur
2:0
Leicester City
6.05.1961, Wembley , Londyn, 100 000
?
?
? klubów
1961/62
4
Tottenham Hotspur
3:1
Burnley
5.05.1962, Wembley , Londyn, 100 000
?
?
? klubów
1962/63
3
Manchester United
3:1
Leicester City
25.05.1963, Wembley , Londyn, 100 000
?
?
? klubów
1963/64
1
West Ham United
3:2
Preston North End
2.05.1964, Wembley , Londyn, 100 000
?
?
? klubów
1964/65
1
Liverpool
2:1 pd.
Leeds United
1.05.1965, Wembley , Londyn, 100 000
?
?
? klubów
1965/66
3
Everton
3:2
Sheffield Wednesday
14.05.1966, Wembley , Londyn, 100 000
?
?
? klubów
1966/67
5
Tottenham Hotspur
2:1
Chelsea
20.05.1967, Wembley , Londyn, 100 000
?
?
? klubów
1967/68
5
West Bromwich Albion
1:0 pd.
Everton
18.05.1968, Wembley , Londyn, 100 000
?
?
? klubów
1968/69
4
Manchester City
1:0
Leicester City
26.04.1969, Wembley , Londyn, 100 000
?
?
? klubów
1969/70
1
Chelsea
2:2 pd.
Leeds United
11.04.1970, Wembley , Londyn, 100 000
?
?
? klubów
2:1 pd.
29.04.1970, Old Trafford , Manchester, 62 078
1970/71
4
Arsenal
2:1 pd.
Liverpool
8.05.1971, Wembley , Londyn, 100 000
?
?
? klubów
1971/72
1
Leeds United
1:0
Arsenal
6.05.1972, Wembley , Londyn, 100 000
?
?
? klubów
1972/73
1
Sunderland
1:0
Leeds United
5.05.1973, Wembley , Londyn, 100 000
?
?
? klubów
1973/74
2
Liverpool
3:0
Newcastle United
4.05.1974, Wembley , Londyn, 100 000
?
?
? klubów
1974/75
2
West Ham United
2:0
Fulham
3.05.1975, Wembley , Londyn, 100 000
?
?
? klubów
1975/76
1
Southampton
1:0
Manchester United
1.05.1976, Wembley , Londyn, 100 000
?
?
? klubów
1976/77
4
Manchester United
2:1
Liverpool
21.05.1977, Wembley , Londyn, 100 000
?
?
? klubów
1977/78
1
Ipswich Town
1:0
Arsenal
6.05.1978, Wembley , Londyn, 100 000
?
?
? klubów
1978/79
5
Arsenal
3:2
Manchester United
12.05.1979, Wembley , Londyn, 100 000
?
?
? klubów
1979/80
3
West Ham United
1:0
Arsenal
10.05.1980, Wembley , Londyn, 100 000
?
?
? klubów
1980/81
6
Tottenham Hotspur
1:1 pd.
Manchester City
9.05.1981, Wembley , Londyn, 100 000
?
?
? klubów
3:2
14.05.1981, Wembley , Londyn, 92 000
1981/82
7
Tottenham Hotspur
1:1 pd.
Queens Park Rangers
22.05.1982, Wembley , Londyn, 100 000
?
?
? klubów
1:0
27.05.1982, Wembley , Londyn, 90 000
1982/83
5
Manchester United
2:2 pd.
Brighton & Hove Albion
21.05.1983, Wembley , Londyn, 100 000
?
?
? klubów
4:0
26.05.1983, Wembley , Londyn, 100 000
1983/84
4
Everton
2:0
Watford
19.05.1984, Wembley , Londyn, 100 000
?
?
? klubów
1984/85
6
Manchester United
1:0 pd.
Everton
18.05.1985, Wembley , Londyn, 100 000
7
Ian Rush
? klubów
1985/86
3
Liverpool
3:1
Everton
10.05.1986, Wembley , Londyn, 98 000
6
Ian Rush
? klubów
1986/87
1
Coventry City
3:2
Tottenham Hotspur
16.05.1987, Wembley , Londyn, 98 000
?
?
? klubów
1987/88
1
Wimbledon
1:0
Liverpool
14.05.1988, Wembley , Londyn, 98 203
?
?
? klubów
1988/89
4
Liverpool
3:2 pd.
Everton
20.05.1989, Wembley , Londyn, 82 500
6
John Aldridge
? klubów
1989/90
7
Manchester United
3:3 pd.
Crystal Palace
12.05.1990, Wembley , Londyn, 80 000
6
Ian Rush
? klubów
1:0
17.05.1990, Wembley , Londyn, 80 000
1990/91
8
Tottenham Hotspur
2:1 pd.
Nottingham Forest
18.05.1991, Wembley , Londyn, 80 000
6
Paul Gascoigne
? klubów
1991/92
5
Liverpool
2:0
Sunderland
9.05.1992, Wembley , Londyn, 80 000
?
?
? klubów
1992/93
6
Arsenal
1:1 pd.
Sheffield Wednesday
15.05.1993, Wembley , Londyn, 79 347
10
Ian Wright
? klubów
2:1 pd.
20.05.1993, Wembley , Londyn, 62 267
1993/94
8
Manchester United
4:0
Chelsea
14.05.1994, Wembley , Londyn, 79 634
6
Gavin Peacock
? klubów
1994/95
5
Everton
1:0
Manchester United
20.05.1995, Wembley , Londyn, 79 592
5
Jurgen Klinsmann , Uwe Rösler , Matthew Le Tissier , Chris Armstrong
? klubów
1995/96
9
Manchester United
1:0
Liverpool
11.05.1996, Wembley , Londyn, 79 007
9
Dave Powell
? klubów
1996/97
2
Chelsea
2:0
Middlesbrough
17.05.1997, Wembley , Londyn, 79 160
6
Ken Charlery , Duane Darby , Bryan Hughes , Fabrizio Ravanelli
? klubów
1997/98
7
Arsenal
2:0
Newcastle United
16.05.1998, Wembley , Londyn, 79 183
5
Andy Cole , Alan Shearer , Karl Connolly
? klubów
1998/99
10
Manchester United
2:0
Newcastle United
22.05.1999, Wembley , Londyn, 79 101
7
Jason Roberts
? klubów
1999/2000
3
Chelsea
1:0
Aston Villa
20.05.2000, Wembley , Londyn, 78 217
6
Gustavo Poyet
? klubów
2000/01
6
Liverpool
2:1
Arsenal
12.05.2001, Millennium Stadium , Cardiff, 72 500
6
Sylvain Wiltord , Robert Earnshaw
661 klub
2001/02
8
Arsenal
2:0
Chelsea
4.05.2002, Millennium Stadium , Cardiff, 73 963
5
Chris Greenacre , Tony Naylor
661 klub
2002/03
9
Arsenal
1:0
Southampton
17.05.2003, Millennium Stadium , Cardiff, 73 726
5
Nigel Jemson
736 klubów
2003/04
11
Manchester United
3:0
Millwall
22.05.2004, Millennium Stadium , Cardiff, 71 350
8
Garry Barnes
661 klub
2004/05
10
Arsenal
0:0 pd.(k. 5:4)
Manchester United
21.05.2005, Millennium Stadium , Cardiff, 71 876
5
Grant Holt
661 klub
2005/06
7
Liverpool
3:3 pd.(k.3:1)
West Ham United
13.05.2006, Millennium Stadium , Cardiff, 71 140
5
Neil Danns , Paul Hayes , Steve Basham
674 kluby
2006/07
4
Chelsea
1:0 pd.
Manchester United
19.05.2007, Nowy Wembley , Londyn, 89 826
6
Frank Lampard
687 klubów
2007/08
2
Portsmouth
1:0
Cardiff City
17.05.2008, Nowy Wembley , Londyn, 89 874
7
Craig Mackail-Smith
731 klub
2008/09
5
Chelsea
2:1
Everton
30.05.2009, Nowy Wembley , Londyn, 89 391
4
Nicolas Anelka , Matty Fryatt , Gary Hooper , Robin van Persie , Craig Westcarr
762 kluby
2009/10
6
Chelsea
1:0
Portsmouth
15.05.2010, Nowy Wembley , Londyn, 88 335
6
John Carew
762 kluby
2010/11
5
Manchester City
1:0
Stoke City
14.05.2011, Nowy Wembley , Londyn, 88 643
6
Mathieu Manset , Scott McGleish
759 klubów
2011/12
7
Chelsea
2:1
Liverpool
5.05.2012, Nowy Wembley , Londyn, 89 102
6
Jermaine Beckford
763 kluby
2012/13
1
Wigan Athletic
1:0
Manchester City
11.05.2013, Nowy Wembley , Londyn, 86 254
8
Danny Hylton
758 klubów
2013/14
11
Arsenal
3:2 pd.
Hull City
17.05.2014, Nowy Wembley , Londyn, 89 345
5
Britt Assombalonga , Sam Clucas , Joe Garner
737 klubów
2014/15
12
Arsenal
4:0
Aston Villa
30.05.2015, Nowy Wembley , Londyn, 89 283
5
Saido Berahino , Paul Gallagher , Jon Stead
736 klubów
2015/16
12
Manchester United
2:1 pd.
Crystal Palace
21.05.2016, Nowy Wembley , Londyn, 88 619
6
Matěj Vydra
736 klubów
2016/17
13
Arsenal
2:1
Chelsea
27.05.2017, Nowy Wembley , Londyn, 89 472
6
Adam Morgan , Son Heung-min
736 klubów
2017/18
8
Chelsea
1:0
Manchester United
19.05.2018, Nowy Wembley , Londyn, 87 647
7
Will Grigg
737 klubów
2018/19
6
Manchester City
6:0
Watford
18.05.2019, Nowy Wembley , Londyn, 85 854
5
Padraig Amond , Gabriel Jesus
736 klubów
2019/20
14
Arsenal
2:1
Chelsea
1.08.2020, Nowy Wembley , Londyn, 0
5
James Ball , Harry McKirdy
735 klubów
2020/21
1
Leicester City
1:0
Chelsea
15.05.2021, Nowy Wembley , Londyn, 21 000
4
Tammy Abraham , Kelechi Iheanacho , Gary Madine , Alfie May , Tom Nichols
736 klubów
2021/22
8
Liverpool
0:0 pd.(k.6:5)
Chelsea
14.05.2022, Nowy Wembley , Londyn, 84 897
4
Riyad Mahrez , Jayden Stockley
729 kluby
2022/23
7
Manchester City
2:1
Manchester United
3.06.2023, Nowy Wembley , Londyn, 83,179
8
Paul Mullin
732 kluby
2023/24
13
Manchester United
2:1
Manchester City
25.05.2024, Nowy Wembley , Londyn, 84,814
6
Ellis Simms , Sammie Szmodics
732 kluby
Uwagi:
wytłuszczono nazwy zespołów, które w tym samym roku wywalczyły mistrzostwo i Puchar kraju,
kursywą oznaczone zespoły, które w meczu finałowym nie występowały w najwyższej klasie rozgrywkowej (od momentu powstania The Football League w 1888 roku).
skreślono rozgrywki nieoficjalne.
Statystyki
Klasyfikacja według klubów
W dotychczasowej historii oficjalnych rozgrywek o Puchar Anglii na podium oficjalnie stawało w sumie 57 drużyn. Liderem klasyfikacji jest Arsenal F.C., który zdobył 14 trofeów.
Stan na 14.05.2022.
Mecz finałowy Wolverhampton Wanderers - Everton w 1893 na Fallowfield w Manchesterze
Finał z 1901 roku na stadionie Crystal Palace: Tottenham Hotspur - Sheffield United
Harry Hampton strzela pierwszą bramkę dla Aston Villi w finale w 1905 roku
Pierwszy w historii mecz finałowy na Wembley w 1923; na stadion weszło ok. 200 tys. kibiców
Nowe Wembley przed meczem Manchester City - Stoke City w 2011 roku
Lp.
Klub
Zdobywca
Finalista
Lata triumfów
1.
Arsenal
14
7
1930, 1936, 1950, 1971, 1979, 1993, 1998, 2002, 2003, 2005, 2014, 2015, 2017, 2020
2.
Manchester United
13
9
1909, 1948, 1963, 1977, 1983, 1985, 1990, 1994, 1996, 1999, 2004, 2016, 2024
3.
Chelsea
8
8
1970, 1997, 2000, 2007, 2009, 2010, 2012, 2018
4.
Liverpool
8
7
1965, 1974, 1986, 1989, 1992, 2001, 2006, 2022
5.
Tottenham Hotspur
8
1
1901, 1921, 1961, 1962, 1967, 1981, 1982, 1991
6.
Manchester City
7
6
1904, 1934, 1956, 1969, 2011, 2019, 2023
7.
Aston Villa
7
4
1887, 1895, 1897, 1905, 1913, 1920, 1957
8.
Newcastle United
6
7
1910, 1924, 1932, 1951, 1952, 1955
9.
Blackburn Rovers
6
2
1884, 1885, 1886, 1890, 1891, 1928
10.
Everton
5
8
1906, 1933, 1966, 1984, 1995
11.
West Bromwich Albion
5
5
1888, 1892, 1931, 1954, 1968
12.
Wanderers
5
0
1872, 1873, 1876, 1877, 1878
13.
Wolverhampton Wanderers
4
4
1893, 1908, 1949, 1960
14.
Bolton Wanderers
4
3
1923, 1926, 1929, 1958
15.
Sheffield United
4
2
1899, 1902, 1915, 1925
16.
Sheffield Wednesday
3
3
1896, 1907, 1935
17.
West Ham United
3
2
1964, 1975, 1980
18.
Preston North End
2
5
1889, 1938
19.
Old Etonians
2
4
1879, 1882
20.
Portsmouth
2
3
1939, 2008
21.
Sunderland
2
2
1937, 1973
22.
Nottingham Forest
2
1
1898, 1959
23.
Bury
2
0
1900, 1903
24.
Huddersfield Town
1
4
1922
Leicester City
1
4
2021
26.
Southampton
1
3
1976
Leeds United
1
3
1972
Derby County
1
3
1946
Royal Engineers
1
3
1875
Oxford University
1
3
1874
31.
Blackpool
1
2
1953
Cardiff City
1
2
1927
Burnley
1
2
1914
34.
Charlton Athletic
1
1
1947
Barnsley
1
1
1912
Notts County
1
1
1894
Clapham Rovers
1
1
1880
38.
Wimbledon
1
0
1988
Coventry City
1
0
1987
Ipswich Town
1
0
1978
Bradford City
1
0
1911
Blackburn Olympic
1
0
1883
Old Carthusians
1
0
1881
Wigan Athletic
1
0
2013
45.
Birmingham City
0
2
Queen’s Park
0
2
Crystal Palace
0
2
Watford
0
2
49.
Stoke City
0
1
Millwall
0
1
Middlesbrough
0
1
Brighton & Hove Albion
0
1
Queens Park Rangers
0
1
Fulham
0
1
Luton Town
0
1
Bristol City
0
1
Hull City
0
1
Kursywą zaznaczone zostały zespoły nieistniejące
Rekordy
Finał
Zespoły
Najwięcej zwycięstw : 14:
Arsenal 1930, 1936, 1950, 1971, 1979, 1993, 1998, 2002, 2003, 2005, 2014, 2015, 2017, 2020
Najwięcej zwycięstw z rzędu : 3:
Najwięcej występów w finale : 22:
Manchester United (1909, 1948, 1957, 1958, 1963, 1976, 1977, 1979, 1983, 1985, 1990, 1994, 1995, 1996, 1999, 2004, 2005, 2007, 2016, 2018, 2023, 2024)
Największe zwycięstwo : 6 bramek:
Najwięcej bramek w finale : 7:
Najwięcej bramek strzelonych przez przegranego : 3:
Najwięcej porażek w finale : 9:
Indywidualne
Ashley Cole jest rekordzistą w liczbie wygranych FA Cup – 7
Najwięcej wygranych FA Cup : 7, Ashley Cole (Arsenal ): 2002, 2003, 2005; (Chelsea ): 2007, 2009, 2010, 2012[6]
Najwięcej występów : 9, Arthur Kinnaird (Wanderers ) 1872/1873, 1874/1875, 1875/1876, 1876/1877, 1877/1878 i w barwach (Old Etonians ) 1878–79, 1880–81, 1881–82, 1882–83
Najwięcej goli w jednym finale : 3, Billy Townley (Blackburn Rovers ) 1890, James Logan (Notts County ) 1894, Stan Mortensen (Blackpool ) 1953
Najwięcej goli w finale : 5, Ian Rush (Liverpool ) 2 w 1986, 2 w 1989, 1 w 1992
Najwięcej meczów finałowych ze strzelonym golem : 4, Didier Drogba (Chelsea ) w 2007, 2009, 2010 i 2012
Najmłodszy piłkarz w finale : Curtis Weston (Millwall ), 17 lat i 119 dni, 2004
Najmłodszy strzelec gola w finale : Norman Whiteside (Manchester United ), 18 lat i 19 dni, 1983
Najstarszy piłkarz : Billy Hampson (Newcastle United ), 41 lat i 257 dni, 1924
Wszystkie rundy
Najwyższa wygrana : Preston North End 26:0 Hyde 1887/88 FA Cup, Runda pierwsza
Najwyższa wygrana na wyjeździe : Clapton 0:14 Nottingham Forest 1890/1891 FA Cup, Runda pierwsza
Największa widownia na Wembley : 126 047 Finał FA Cup 1923 (Bolton Wanderers – West Ham United )
Najszybszy hattrick : 2 minuty 20 sekund, Andy Locke dla Nantwich Town przeciwko Droylsden , 1995/1996 FA Cup, Runda Przedeliminacyjna
Najwięcej goli w karierze : 49, Henry „Harry” Cursham dla Notts County w 12 turniejach od sezonu 1877/1878 do 1888/1889
Najwięcej goli w jednych rozgrywkach : 19, Jimmy Ross (Preston North End ), 1887/1888[7] .
Najwięcej bramek w jednym spotkaniu FA Cup : 9, Ted MacDougall dla AFC Bournemouth w 11:0 zwycięskim meczu z Margate 1971/1972 FA Cup, Runda pierwsza
Najmłodszy piłkarz : Andy Awford , 15 lat i 88 dni dla Worcester City przeciwko Boreham Wood , 1987/1988 FA Cup, Trzecia runda kwalifikacyjna
Od początku rozgrywek w sezonie 1994/1995, FA Cup posiada sponsora tytularnego. Aby jednak zachować tożsamość rozgrywek, każdy kolejny sponsor zobligowany jest do wkomponowania w nazwę frazy „The FA Cup”. Umowy sponsorskie zawierane są na okres czterech lat, jednak możliwe jest przedłużenie umowy, tak jak w przypadki firmy E.ON , o jeden dodatkowy rok. Obecnie głównym sponsorem jest firma Emirates . Umowa zawarta została w 2015 roku i obowiązuje do roku 2018 i do tego czasu, nazwą rozgrywek będzie 'The Emirates FA Cup'[8] .
Okres
Sponsor
Oficjalna Nazwa
1871/72–1993/94
Bez głównego sponsora
The FA Cup
1994/95–1997/98
Littlewoods Pools
The FA Cup sponsored by Littlewoods
1998/99–2001/02
AXA
The AXA-sponsored FA Cup (1998–1999)[9] The FA Cup sponsored by AXA (1999–2002)
2002/03–2005/06
Bez głównego sponsora
The FA Cup
2006/07–2010/11
E.ON
The FA Cup sponsored by E.ON [10]
2011/12–2013/14
Budweiser
The FA Cup with Budweiser [11]
2014/15
Bez głównego sponsora
The FA Cup
2015/16–
Emirates
The Emirates FA Cup (2015-2020)[8] Emirates FA Cup (2020-)
Od sierpnia 2006 do 2013, Umbro było producentem piłek na spotkania FA Cup. Od marca 2013 roku do dzisiaj, producentem piłek jest firma Nike [12] .
Prawa telewizyjne w Polsce
Mecze pucharu Anglii w Polsce można oglądać na Eleven Sports[13] .
Zobacz też
Przypisy
↑ Oldest football cup 'not for sale' [online], BBC News, 14 października 2014 [dostęp 2021-12-07] [zarchiwizowane z adresu 2017-11-05] (ang. ) .
↑ Mike Collett: The Complete Record of The FA Cup . 2003, s. 878. ISBN 1-899807-19-5 . (ang. ) .
↑ Cup final competition for fans . Reading FC, 26.01.2015. [dostęp 2021-12-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (29.01.2015)]. (ang. ) .
↑ FA Cup final: The greatest goal from the last 50 years voted by you . BBC Sport. [dostęp 2021-12-19]. (ang. ) .
↑ Oficjalnie 126 047, nieoficjalnie od 200 000 do 300 000
↑ Meet Mr FA Cup: England star Cole has won the competition an incredible SEVEN times , Daily Mail, 7 stycznia 2013 [dostęp 2014-05-16] . Brak numerów stron w książce
↑ FA Cup Heroes , The Football Association [dostęp 2013-07-10] . Brak numerów stron w książce
↑ a b FA Cup get first title sponsor following deal with Emirates Airline , BBC Sport, 30 maja 2015 [dostęp 2015-05-30] . Brak numerów stron w książce
↑ Axa wins FA Cup , BBC News, 23 lipca 1998 [dostęp 2011-10-10] . Brak numerów stron w książce
↑ FA announces new Cup sponsorship [online] [dostęp 2014-09-30] .
↑ Budweiser up for Cup in £8m a year deal [online], The Sun [dostęp 2014-09-30] . Brak numerów stron w książce
↑ DailyMail , First look at new FA Cup ball, making its debut in this weekend's semi-finals , 12 April 2013, London, 12 kwietnia 2013 [dostęp 2013-04-22] . Brak numerów stron w książce
↑ Puchar Anglii na żywo • transmisja online, live TV • Piłka nożna [online], www.mecz-live.pl [dostęp 2024-04-15] (pol. ) .
Bibliografia
Reprezentacje Rozgrywki ligowe Rozgrywki pucharowe Rozgrywki młodzieżowe
Nagrody i wyróżnienia
Pozostałe
Krajowe puchary w piłce nożnej (
UEFA )
Funkcjonujące
Zlikwidowane