Pomnik upamiętniający narodziny Zygmunta I Starego
w Kozienicach

nr rej. rejestr zabytków
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Miejscowość	Kozienice
Miejsce	park pałacowy
Typ obiektu	obelisk
Projektant	nieznany
Data budowy	1527–1535, 1702
Położenie na mapie Kozienic Pomnik upamiętniający narodziny Zygmunta I Starego w Kozienicach
Położenie na mapie Polski Pomnik upamiętniający narodziny Zygmunta I Starego w Kozienicach
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Pomnik upamiętniający narodziny Zygmunta I Starego w Kozienicach
Położenie na mapie powiatu kozienickiego Pomnik upamiętniający narodziny Zygmunta I Starego w Kozienicach
Położenie na mapie gminy Kozienice Pomnik upamiętniający narodziny Zygmunta I Starego w Kozienicach
51°35′14,8″N 21°33′13,4″E/51,587444 21,553722

Pomnik upamiętniający narodziny Zygmunta I Starego w Kozienicach został wystawiony w latach 1527–1535 w miejscu, w którym według przekazów znajdował się w XV w. dwór królewski. W 1702 został on odbudowany z fundacji Hieronima Lubomirskiego, podskarbiego wielkiego koronnego i tenutariusza kozienickiego.

Pomnik ma formę czworobocznego filara z cokołem, wspierającego belkowanie i zwieńczony jest nadstawą z krzyżem. We fryz belkowania wmurowane są cztery tablice z inskrypcjami w języku łacińskim, pochodzące z XVI w. Na dwóch z nich powtórzony jest epigramat powstały ok. 1518, autorstwa ówczesnego poety dworskiego, Andrzeja Krzyckiego. Na pozostałych dwóch znajdują się: wizerunek króla adorującego ukrzyżowanego Chrystusa z tekstem Psalmu XX oraz wizerunek Matki Boskiej z Dzieciątkiem wraz z tekstem hymnu św. Andrzeja Kreteńskiego. W dolnej części ściany południowo-wschodniej umieszczono tablicę inskrypcyjną upamiętniającą odbudowę pomnika w 1702 z inicjatywy Hieronima Lubomirskiego.

Pomnik jest najstarszym świeckim pomnikiem w Polsce^[1].

• Agnieszka Żukowska, Rzecznik Prasowy Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków: Kolejny zabytek w Kozienicach. 28 sierpnia 2014. [dostęp 2019-11-28].