PROFILPELAJAR.COM

Pomnik Zygmunta Berlinga w Warszawie
	; Monument w czerwcu 2019
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Miejscowość	Warszawa
Miejsce	ul. Wał Miedzeszyński przy skrzyżowaniu z Trasą Łazienkowską (po stronie północnej)
Projektant	Kazimierz Danilewicz
Materiał	marmur (rzeźba), wapień (cokół)
Całkowita wysokość	6 m
Data odsłonięcia	1985
Data likwidacji	2019
	Położenie na mapie Warszawy Pomnik Zygmunta Berlinga w Warszawie
	Położenie na mapie Polski Pomnik Zygmunta Berlinga w Warszawie
	Położenie na mapie województwa mazowieckiego Pomnik Zygmunta Berlinga w Warszawie
	52°13′37,12″N 21°03′17,58″E/52,226978 21,054883
	Multimedia w Wikimedia Commons

Pomnik Zygmunta Berlinga^[2] – pomnik Zygmunta Berlinga, który w latach 1985–2019 znajdował się w Warszawie przy ulicy Wał Miedzeszyński, w pobliżu skrzyżowania z Trasą Łazienkowską.

Historia

Monument został odsłonięty w 1985^[2] w miejscu, skąd we wrześniu 1944 żołnierze 3 Dywizji Piechoty im. Romualda Traugutta dokonali desantu na przyczółek czerniakowski^[3]. Znajdujący się w pobliżu most Łazienkowski nosił w latach 1981–1998 imię Zygmunta Berlinga^[4].

Po 1989 monument był kilkakrotnie oblewany czerwoną farbą^[5]^[6]. Miał zostać usunięty na podstawie tak zwanej ustawy dekomunizacyjnej z 2016^[7] i do końca 2019 przeniesiony do magazynu Muzeum Historii Polski^[8]. Jednak 4 sierpnia 2019 rzeźba została rozbita, a na cokole namalowano Znak Polski Walczącej^[9].

Zniszczona rzeźba została zmagazynowana przez Urząd Dzielnicy Praga-Południe^[8]. O odbudowę pomnika do prezydenta Warszawy zaapelował Włodzimierz Czarzasty, przewodniczący Sojuszu Lewicy Demokratycznej^[10].

Zgodnie z informacją przekazaną przez Stołecznego Konserwatora Zabytków pomnik nie będzie odbudowany i miał zostać przekazany do muzeum^[11]. Muzeum Historii Polski w Warszawie poinformowało jednak, że z powodu utracenia przez pomnik walorów ekspozycyjnych nie przyjmie go do swoich zbiorów^[6]. Przepisy tzw. ustawy dekomunizacyjnej zabraniają ponownego wyeksponowania monumentu w przestrzeni publicznej^[6].

Po zniszczeniu rzeźby cokół pomnika został rozebrany i w jego miejscu urządzono skwer z wybiegiem dla psów^[6].

Projekt i wymowa

Monument został zaprojektowany przez Kazimierza Danilewicza^[2]. Trzymetrowa rzeźba generała została wykonana z białego marmuru pochodzącego z Kojełgi, natomiast trzymetrowy cokół z napisem Generał broni Zygmunt Berling 1896–1980 z czerwonego wapienia kieleckiego^[12]. Na frontowej ścianie pomnika umieszczono wyrytego w piaskowcu orła^[2]. Zwrócona w stronę lewobrzeżnej Warszawy^[2] postać trzymającego w prawej dłoni lornetkę generała została pokazana od kolan w górę, co było interpretowane jako niemożność udzielenia pomocy walczącemu miastu^[12].

Galeria

Rzeźba Zygmunta Berlinga (2011)
Pomnik oblany czerwoną farbą, 7 sierpnia 2008
Monument i jego najbliższe otoczenie, czerwiec 2019
Rozbita rzeźba, 5 sierpnia 2019

Przypisy

↑ Irena Grzesiuk-Olszewska: Warszawska rzeźba pomnikowa. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003, s. 159. ISBN 83-88973-59-2.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Wiesław Głębocki: Warszawskie pomniki. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, s. 92. ISBN 83-7005-211-8.
↑ Lesław M. Bartelski: Praga. Warszawskie Termopile 1944. Warszawa: Fundacja „Wystawa Warszawa Walczy 1939–1945”, 2000, s. 158. ISBN 83-87545-33-3.
↑ Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 401. ISBN 83-86619-97X.
↑ Marcin Szaflarski. Berling znów oblany farbą. „Gazeta Stołeczna”, s. 3, 4 sierpnia 2017.
↑ ^a ^b ^c ^d Jakub Chełmiński. Generał Berling odnaleziony w krzakach. „Gazeta Stołeczna”, s. 3, 6 marca 2023.
↑ Ustawa z dnia 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz pomniki (Dz.U. z 2018 r. poz. 1103)
↑ ^a ^b Pomnik Berlinga w czterech częściach, policja zatrzymała jedną osobę. tvnwarszawa.tvn24.pl, 2019-08-05. [dostęp 2019-08-07].
↑ Tomasz Urzykowski: Przewrócony pomnik Berlinga rozbił się na kawałki. Policja szuka sprawcy. wyborcza.pl, 4 sierpnia 2019. [dostęp 2019-08-07].
↑ W. Czarzasty apeluje do prezydenta stolicy o odbudowę pomnika Berlinga. dzieje.pl. [dostęp 2019-10-09].
↑ „Pomnik Berlinga nie może zostać odbudowany”. Ustawą dekomunizacyjną został wskazany do usunięcia. [w:] Polsat News [on-line]. polsatnews.pl. [dostęp 2019-08-07].
↑ ^a ^b Paweł Giergoń: Warszawa – pomnik Zygmunta Berlinga. sztuka.net. [dostęp 2019-08-07].