Pomnik Tysiąclecia Jazdy Polskiej

Pomnik Tysiąclecia Jazdy Polskiej
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Warszawa

Miejsce

rondo Jazdy Polskiej

Typ obiektu

pomnik konny/kolumna

Projektant

Mieczysław Naruszewicz, Marek Moderau

Całkowita wysokość

16 m

Data odsłonięcia

3 maja 1994

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, w centrum znajduje się punkt z opisem „Pomnik Jazdy Polskiej”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Pomnik Jazdy Polskiej”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Pomnik Jazdy Polskiej”
Ziemia52°12′59,46″N 21°00′52,10″E/52,216517 21,014472
Multimedia w Wikimedia Commons

Pomnik Tysiąclecia Jazdy Polskiej – pomnik w Warszawie znajdujący się przy rondzie Jazdy Polskiej, na skraju Pola Mokotowskiego.

Historia

Inicjatywa budowy monumentu upamiętniającego polską jazdę i kawalerię pojawiła się w 1978, a w roku 1981 powstał komitet organizacyjny budowy pomnika. Monument miał stanąć na skarpie Trasy Łazienkowskiej u wylotu ulicy Jazdów, gdzie w 1983 wmurowano kamień węgielny.

W rozpisanym w 1984 konkursie spośród 13 nadesłanych prac wybrano do realizacji projekt rzeźbiarza i projektanta form przemysłowych Mieczysława Naruszewicza. Rzeźbę odlano w 1987 w warszawskiej spółdzielni Brąz Dekoracyjny.

Z uwagi na niestabilne warunki geologiczne podjęto decyzję o zmianie lokalizacji monumentu. Konsekwencją tego jest obecne, bardzo niefortunne, usytuowanie pomnika, ustawionego na zbyt wysokiej kolumnie, tyłem do przechodniów i ruchu ulicznego[1].

Monument został odsłonięty 3 maja 1994. Rzeźba przedstawia dwóch jeźdźców galopujących na koniach: piastowskiego pancernego z włócznią i ułana z szablą w wyciągniętej dłoni, co symbolizuje początek i koniec polskich formacji konnych. Do rzeźby pozował pułkownik Zbigniew Starak, uczestnik szarży pod Borujskiem – ostatniej bitwy, w której walczyli polscy kawalerzyści.

Dolną część trzonu kolumny otaczają cztery odlane z mosiądzu tablice z listą 43 najważniejszych bitew w historii polskiej kawalerii. Jako materiał posłużyły przekazane przez wojsko łuski artyleryjskie. Tablice zostały zaprojektowane przez rzeźbiarza Marka Moderau. Dopiero po 11 latach zauważono i poprawiono błędy w datach bitew pod Obertynem, Orszą i Beresteczkiem.

W 2016 podjęta została inicjatywa na rzecz obrócenia pomnika, by zwrócić go w kierunku ronda i stacji metra Politechnika (z kierunku południowego na północno-wschodni, tj. o 135 stopni). Obrócenie rzeźby zaplanowano na IV kwartał 2018 roku[2] i zrealizowano pomyślnie w dniach 20 i 21 listopada[3].

Napisy i daty na tablicach

Galeria

  • Pomnik od strony południowej (2012)
    Pomnik od strony południowej (2012)
  • Pomnik od strony wschodniej (2007)
    Pomnik od strony wschodniej (2007)
  • Pomnik od strony zachodniej (2007)
    Pomnik od strony zachodniej (2007)
  • Jedna z czterech tablic z nazwami i datami bitew
    Jedna z czterech tablic z nazwami i datami bitew
  • Pomnik od strony wschodniej (2023)
    Pomnik od strony wschodniej (2023)
  • Pomnik od strony północnej (2023)
    Pomnik od strony północnej (2023)

Przypisy

  1. ↑ Irena Grzesiuk-Olszewska: Warszawska rzeźba pomnikowa. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003, s. 184. ISBN 83-88973-59-2.
  2. ↑ Zmiany w pomniku Jazdy Polskiej. Po 24 latach końskie zady zostaną obrócone. warszawa.wyborcza.pl, 2018-01-31. [dostęp 2018-01-31].
  3. ↑ Dość widoku końskich zadów. Obracają pomnik o 135 stopni.. [dostęp 2018-11-21].

Bibliografia

  • Irena Grzesiuk-Olszewska: Warszawska rzeźba pomnikowa. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003, s. 183–184. ISBN 83-88973-59-2.