Polonia we Włoszech

Polonia we Włoszech
Populacja

73 320 (2024)[1]

Miejsce zamieszkania

Włochy

Język

polski, włoski

Grupa

Polacy

Polonia we Włoszech – ogół Polaków i ludzi polskiego pochodzenia zamieszkujących Włochy.

Według różnych danych Włochy zamieszkiwała Polonia w liczbie ok. 100 000 osób (105 608 w 2009 roku według Istituto Nazionale di Statistica[2]; 112 000 w 2012 według Caritas[3]; 97 986 w 2015 roku według serwisu comuni-italiani.it[4] lub 84 619 w 2011 roku według Spisu Powszechnego[5]).

Według raportu „Polacy we Włoszech” przygotowanego przez Ambasadę RP we Włoszech oraz Centrum Studiów i Badań IDOS z 2017 roku, aż 70%[6] polskich obywateli we Włoszech ma trudności z językiem włoskim.

Historia

Początek polsko-włoskich stosunków datuje się na XII w., kiedy to pierwsi Polacy rozpoczęli studia na włoskich uniwersytetach (Bolonia, Padwa, Rzym)[7]. Polacy niejednokrotnie zostawali także rektorami włoskich uniwersytetów, np. Mikołaj z Polski (rektor uniwersytetu w Padwie), Jan Polak (rektor uniwersytetu w Bolonii)[7]. Na włoskich uniwersytetach studiowało także wielu późniejszych dostojników i uczonych, m.in. Mikołaj Kopernik czy Jan Zamoyski, a także wielu poetów i artystów, m.in. Jan Andrzej Morsztyn czy Jan Kochanowski[7].

W 1578 roku powstał w Rzymie pierwszy polski kościół – Kościół św. Stanisława[8]. Inicjatorem i fundatorem kościoła był kardynał Stanisław Hozjusz[8], a samo miejsce zostało podarowane kardynałowi przez papieża Grzegorza XIII[8]. Ofiarodawcami na rzecz kościoła byli m.in. królowa Anna Jagiellonka i Stefan Batory[8]. Powstał on ponieważ polscy pielgrzymi przybywający do Rzymu byli jedną z niewielu nacji, która nie posiadała własnego duchowieństwa oraz miejsca do zatrzymania się[8]. W latach 1948–2003 przy kościele istniał Centralny Ośrodek Duszpasterstwa Emigracyjnego i Polonijnego[8].

Gen. Jan Henryk Dąbrowski na czele Legionów Polskich we Włoszech

Legiony Polskie we Włoszech

W 1797 roku w mieście Reggio nell’Emilia w ówczesnej Republice Cisalpińskiej powstały słowa do późniejszego Hymnu Polskiego, nazywane Pieśnią Legionów Polskich we Włoszech. Słowa te zostały napisane przez Józefa Wybickiego[9].

W latach 1797–1807 istniały Legiony Polskie we Włoszech, utworzone z inicjatywy gen. Jana Henryka Dąbrowskiego, których celem była walka o niepodległość Polski[10].

Wiosna Ludów

Polacy brali czynny udział w Wiośnie Ludów na terenie Włoch.

Nad wojskami piemonckimi dowództwo objął Polak, gen. Wojciech Chrzanowski. Jego armia brała udział w bitwie pod Novarą, 23 marca 1849 roku, gdzie poniosła klęskę[11].

Polacy uczestniczyli także w bitwie o Rzym w 1849 roku, walcząc po stronie republikańskiej, u boku legionu Garibaldiego[11].

W 1861 roku w Genui istniała Polska Szkoła Wojskowa, która przygotowała ok. 300 oficerów dla przyszłego powstania styczniowego[7].

Kawiarnia literacka

W 1846 roku[12] we Florencji powstała, założona przez Karola Paszkowskiego, syna uczestnika powstania styczniowego[12], Caffè Paszkowski, która początkowo istniała jako browar[12]. Kawiarnię odwiedzali później m.in. Stanisław Brzozowski, Jan Kasprowicz, Władysław Reymont, Karol Szymanowski, Leopold Staff i Stefan Żeromski[12]. W 1991 roku Caffè Paszkowski została uznana za zabytek[13].

Okres międzywojenny

W 1926 roku typograf Samuel Tyszkiewicz założył we Florencji polską Oficynę Florencką, znaną jako Stamperia Polacca, wydającą dzieła bibliofilskie[7]. Wydrukowano w niej między innymi Sonety Krymskie Adama Mickiewicza[14].

W okresie międzywojennym wł. Polonia liczyła ok. 1 tys. osób[7].

II wojna światowa

W trakcie II wojny światowej, Polacy wsławili się zdobywając w 1944 kluczową pozycję niemieckiego systemu umocnień (linia Gustawa) – Monte Cassino[15]. II Korpus, któremu dowodził Władysław Anders, zdobył m.in. wzgórze z opactwem[15], w walce poległo ponad 900 polskich żołnierzy, a ok. 3 tysięcy zostało rannych[15]. Na stokach wzgórza utworzono polski cmentarz[15].

Okres powojenny

Po wojnie we Włoszech pozostało kilka tys. Polaków, osiedlili się głównie nad Morzem Adriatyckim, w regionie Marche[7].

We Włoszech działają m.in.: Polski Instytut Historyczny, Fundacja im. Margrabiny Umiastowskiej, Dom Polski Jana Pawła II dla Polonii Świata, Duszpasterski Ośrodek „Corda Cordi” oraz Centralny Ośrodek Duszpasterstwa Emigracji[7].

Polonia w Rzymie

Kościół św. Stanisława w Rzymie

Początek polskiego życia kulturalnego w Rzymie możemy datować na przełom XV i XVI wieku. Wtedy też powstał Kościół św. Stanisława, pierwsze polskie duszpasterstwo we Włoszech. W 1582 roku powstało także, krótko istniejące, polskie seminarium duchowne. W okresie kontrreformacji w Rzymie przebywali m.in. Piotr Skarga i Jakub Wujek[16].

Po 1830 roku Rzym stał się miejscem działania polskiej emigracji politycznej m.in. Ludwika Orpiszewskiego, a także Adama Mickiewicza, który w 1848 zorganizował tu swój Legion[16].

W czasie I wojny światowej działała w Rzymie delegatura Komisji Narodu Polskiego[16].

W 1910 roku powstał Polski Instytut Papieski, a w 1937 odsłonięto pomnik Józefa Piłsudskiego[16].

W okresie II wojny światowej, opiekę nad Polakami w Rzymie sprawowała m.in. ambasada RP przy Stolicy Apostolskiej, kierowana przez Kazimierza Papéego[16].

Do 1947 roku w Rzymie stacjonował Drugi Korpus Polski[16].

W 1946 roku Jerzy Giedroyc założył w Rzymie Instytut Literacki[16].

W 1981 roku papież Jan Paweł II poświęcił, wzniesiony ze składek Polonii – Dom Polski Jana Pawła II[16].

W Rzymie swoje siedziby mają: Ambasada RP (wraz z istniejącą Szkołą Polską im. Gustawa Herlinga-Grudzińskiego), Instytut Polski, Polska Akademia Nauk, Fundacja Rzymska im. Margrabiny J. S. Umiastowskiej i redakcja miesięcznika „Nasz Świat” publikowany przez wydawnictwo „Stranieri in Italia”[17].

Główne ośrodki polonijne (prowincje)

Dane z 2024 roku:

Kościoły i związki wyznaniowe

Dla Polonii, wiernych kościoła rzymskokatolickiego, odbywają się w wielu kościołach we Włoszech msze w języku polskim[23]. W 6 miastach działają polskojęzyczne zbory i grupy Świadków Jehowy[24].

Statystyka

Demografia Polonii we Włoszech w latach 2006–2016 oraz 2018–2024[1].

Liczba Polaków we Włoszech od 2006 roku
Źródło: Comuni Italiani[4]
Demografia Polonii[25][26][1]
Rok Liczba mieszkańców W tym % mężczyzn Zmiana względem poprzedniego roku
2006 72 457 28,3% nie dotyczy
2007 90 218 29,8% +24,5%
2008 99 389 30,0% +10,2%
2009 105 608 29,4% +6,3%
2010 109 017 28,8% +3,2%
2011 84 749 26,0% –22,3%
2012 88 839 26,4% +4,8%
2013 97 566 26,7% +9,8%
2014 87 805 26,4% –10,0%
2015 97 986 26,7% +11,6%
2016 97 062 26,5% –0,9%
2022 74 981 ? –3,6%
2023 74 387 ? –0,8%
2024 73 320 ? –1,4%
Gminy o największej ilości Polaków (2016)[25]
Gmina Liczba mieszkańców W tym % mężczyzn
1 Rzym 12 389 32,7%
2 Neapol 1342 16,1%
3 Bolonia 1099 19,0%
4 Mediolan 1058 18,6%
5 Florencja 882 16,9%
6 Ravenna 751 19,7%
7 Modena 596 20,3%
8 Ladispoli 560 37,7%
9 Pomezia 548 39,1%
10 Cesena 539 22,3%
11 Turyn 514 25,5%
12 Genua 505 19,2%
13 Perugia 494 27,9%
14 Latina 489 41,5%
15 Kalabria 475 16,0%
16 Piza 442 19,0%
17 Forli 431 20,0%
18 Ardea 431 39,0%
19 Syrakuza 423 17,5%
20 Fiumicino 394 34,0%
Liczba Polaków we włoskich regionach względem poprzedniego roku na dzień 1 stycznia[27]
Region 2024 2023 Zmiana (%)
Lacjum 15 487 15 725 –1,5%
Emilia-Romania 8641 8930 –3,2%
Lombardia 7168 7145 +0,3%
Kampania 6658 6860 –2,9%
Toskania 6319 6539 –3,4%
Sycylia 4120 4098 +0,5%
Wenecja Euganejska 3767 3819 –1,4%
Marche 3205 3291 –2,6%
Apulia 2710 2731 –0,8%
Piemont 2538 2539 –0,0%
Kalabria 2404 2440 –1,5%
Trydent-Górna Adyga 2118 2001 +5,8%
Abruzja 1926 1982 –2,8%
Umbria 1683 1755 –4,1%
Liguria 1377 1360 +1,3%
Friuli-Wenecja Julijska 1324 1295 +2,2%
Sardynia 1072 1037 +3,4%
Molise 356 383 –7,0%
Basilicata 319 328 –2,7%
Dolina Aosty 128 129 –0,8%

Włosi polskiego pochodzenia

Przypisy

  1. a b c Polacchi in Italia [online] (wł.).
  2. Istituto Nazionale di Statistica, Cittadini Stranieri. Popolazione residente per sesso e cittadinanza al 31 Dicembre 2009. Italia – Tutti i Paesi [online] (wł.).
  3. Caritas, Dossier Statistico Immigrazione 2012 [online] [dostęp 2020-05-01] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-03] (wł.).
  4. a b Statistiche: polacchi in Italia [online] [dostęp 2020-05-02] [zarchiwizowane z adresu 2017-11-07] (wł.).
  5. Spis powszechny we Włoszech 2011 [online].
  6. Polonia Oggi: 100.000 polacchi vivono in Italia! [online], Gazzetta Italia, 10 marca 2017 [dostęp 2020-05-01] (wł.).
  7. a b c d e f g h Włochy. Polonia i Polacy, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2020-05-01].
  8. a b c d e f Kościół polski św. Stanisława w Rzymie | Nowy Dziennik, „Nowy Dziennik” [dostęp 2020-05-01].
  9. A. Nowak (red.), Kronika Polski, Kraków: Wydawnictwo Kluszczyński, 2005, s. 399, ISBN 83-7447-019-4.
  10. Witold Biegański, Piotr Stawecki, Janusz Wojtasik, Sztuka wojenna Legionów Polskich, „Historia wojskowości polskiej. Wybrane zagadnienia”, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1972.
  11. a b Wiosna Ludów na ziemiach włoskich [online], opracowania.pl [dostęp 2020-05-01].
  12. a b c d Caffè Paszkowski dal 1846 – Birreria [online], web.archive.org, 23 kwietnia 2015 [dostęp 2020-05-01] [zarchiwizowane z adresu 2015-04-23].
  13. Caffè Paszkowski dal 1846 – Le Origini [online], web.archive.org, 25 kwietnia 2015 [dostęp 2020-05-01] [zarchiwizowane z adresu 2015-04-25].
  14. Elżbieta Maruszak, Książka na przestrzeni dziejów, Warszawa: Wyd. Centrum Edukacji Bibliotekarskiej, Informacyjnej i Dokumentacyjnej, 2005, ISBN 83-88581-21-X, OCLC 64671066 [dostęp 2020-05-01].
  15. a b c d Monte Cassino, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2020-05-01].
  16. a b c d e f g h Polonia w Rzymie, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2020-05-01].
  17. K. Golemo i inni, Polonia. Nuovo paese di frontiera. Da migranti a comunitari [online], Caritas Italiana [zarchiwizowane z adresu 2017-11-07] (wł.).
  18. Polacchi in provincia di RM [online], tuttitalia.it [dostęp 2025-01-10] (pol.).
  19. Cittadini stranieri Roma 2024 [online], tuttitalia.it [dostęp 2025-01-10] (wł.).
  20. Polacchi in provincia di NA [online], tuttitalia.it [dostęp 2025-01-10] (wł.).
  21. Polacchi in provincia di MI [online], tuttitalia.it [dostęp 2025-01-10] (pol.).
  22. Polacchi in provincia di BO [online], tuttitalia.it [dostęp 2025-01-10] (pol.).
  23. Instytut Duszpasterstwa Emigracyjnego, Msze po polsku [online].
  24. Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2020-05-21].
  25. a b Comuni Italiani [online] (wł.).
  26. Ilu Polaków mieszka we Włoszech w 2022 roku? [online], polskiobserwator.de [dostęp 2024-04-25] (pol.).
  27. Polacchi in Italia - statistiche e distribuzione per regione [online], tuttitalia.it [dostęp 2024-04-25] (wł.).

Read other articles:

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada Januari 2023. Paul GuldinPaul GuldinLahir(1577-06-12)12 Juni 1577Meninggal3 November 1643(1643-11-03) (umur 66)KebangsaanSwissNama lainHabakkuk GuldinPekerjaanJesuitastronomer Paul Guldin (Lahir: Saint Gallen, 12 Juni 1577. Meninggal: Graz, 3 Novermeber 16...

 

Heterotrof (dari bahasa Yunani: heterone = lainnya; trophe = nutrisi) adalah organisme yang membutuhkan senyawa organik di mana karbon diekstrak untuk pertumbuhannya. Heterotrof dikenal sebagai konsumer atau yaitu makhluk hidup yang tidak dapat membuat makanan sendiri dalam rantai makanan dan hanya memperoleh makanan bergantung pada yang lain. Sebagian besar makhluk heterotrof adalah parasit. Yang termasuk ke dalam heterotrof adalah semua hewan, jamur dan bakteri. Heterotrof merupakan kebali...

 

Ongoing COVID-19 viral pandemic in the Cayman Islands COVID-19 pandemic in the Cayman IslandsDiseaseCOVID-19Virus strainSARS-CoV-2LocationCayman IslandsArrival date12 March 2020(4 years, 3 weeks and 3 days)Confirmed cases31,472[1]Recovered31,435[2]Deaths37[1]Fatality rate0.12%Government websitehttps://www.exploregov.ky/coronavirus Part of a series on theCOVID-19 pandemicin the United Kingdom, British Overseas Territories and Crown Dependencies History Re...

Tentara Nasional IndonesiaLambang TNIBendera TNIDidirikan5 Oktober 1945; 78 tahun lalu (1945-10-05) (dengan nama Tentara Keamanan Rakyat) 3 Juni 1947; 76 tahun lalu (1947-06-03) (dengan nama Tentara Nasional Indonesia)Angkatan TNI Angkatan Darat TNI Angkatan Laut TNI Angkatan UdaraMarkas besarCilangkap, Cipayung, Jakarta TimurKepemimpinanPresiden/Panglima Tertinggi Joko WidodoMenteri Koordinator Bidang Politik, Hukum, dan Keamanan Hadi TjahjantoMenteri Pertahanan Prabowo SubiantoPan...

 

Not to be confused with Manpo. For other uses, see Nampo (disambiguation). Special city in North KoreaNampo 남포시Special cityNampho[1]Korean transcription(s) • Chosŏn'gŭl남포특별시 • Hancha南浦特別市 • McCune-ReischauerNamp'o-t'ŭkpyŏlsi • Revised RomanizationNampo-teukbyeolsiClockwise from top: the West Sea Barrage, view of Nampo city, the Chongsan-ri co-operative farm, a monumentNampoLocation in North KoreaCoordin...

 

English composer, organist and singer For other people named William Savage, see William Savage (disambiguation). William Savage (1720 – 27 July 1789) was an English composer, organist, and singer of the 18th century. He sang as a boy treble and alto, a countertenor, and as a bass. He is best remembered for his association with the composer George Frideric Handel, in whose oratorios Savage sang. Life and career Savage married Mary Bolt (1718-1788), and together they had three children. Will...

Ethnographic museum in Konya, TurkeyKonya Ethnography MuseumKonya Etnografya MüzesiLocation within TurkeyEstablished6 December 1975; 48 years ago (1975-12-06)LocationSahip Ata St., Konya, TurkeyCoordinates37°52′00″N 32°29′29″E / 37.86667°N 32.49139°E / 37.86667; 32.49139TypeEthnographic museum A 16th-century carpet from Mevlana lodge A carpet from Eşrefoğlu Mosque Konya Ethnography Museum (Turkish: Konya Etnografya Müzesi) is an ethnog...

 

Cricket governing body in Tamil Nadu state, India Tamil Nadu Cricket AssociationSportCricketJurisdictionTamil NaduAbbreviationTNCAFounded1932 (1932)AffiliationBoard of Control for Cricket in IndiaHeadquartersM.A. Chidambaram StadiumLocationChennai, Tamil Nadu, IndiaPresidentDr. P. Ashok Sigamani SecretaryShri R. I. PalaniOfficial websitetnca.cricket The Tamil Nadu Cricket Association (TNCA) is the governing body of cricket activities in the Indian state of Tamil Nadu. It is affiliated wi...

 

Questa voce sull'argomento stagioni delle società calcistiche italiane è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Voce principale: Unione Sportiva Fiumana. Unione Sportiva FiumanaStagione 1942-1943Sport calcio Squadra Fiumana Allenatore Arthur Kolisch Presidente Andrea Gastaldi Serie C3º posto nel girone A. 1941-1942 Si invita a seguire il modello di voce Questa voce raccoglie le informazio...

Award for the best college football interior lineman in the United States Outland TrophyAwarded forBest interior lineman in college footballCountryUnited StatesPresented byFootball Writers Association of AmericaHistoryFirst award1946Most recentT'Vondre Sweat, TexasWebsitesportswriters.net The Outland Trophy is awarded to the best college football interior lineman in the United States as adjudged by the Football Writers Association of America. It is named after John H. Outland. One of only a f...

 

Government department in charge of defence Minister of War redirects here. For specific countries' Ministers of War, see Minister of War (disambiguation). For Ministry of War (disambiguation), see Minister of War (disambiguation). This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Ministry of defence – news · newspapers · ...

 

Political party in England and Wales The subject of this article is participating in the 2024 general election to the House of Commons of the United Kingdom on 4 July, and has had no MPs in the House of Commons since Parliament was dissolved on 30 May. Some parts of this article may be out of date during this period. Please feel free to improve this article (but note that updates without valid and reliable references will be removed) or discuss changes on the talk page. Green Party ...

فيروس العوز المناعي البشري رسم تخطيطي لفيروس العوز المناعي البشريرسم تخطيطي لفيروس العوز المناعي البشري. الوبائيات انتشار المرض 0.0075   التاريخ وصفها المصدر موسوعة لاروس الإلكترونية  [لغات أخرى]‏[1]  تعديل مصدري - تعديل   فيروس عوز المناعة البشري (بالإنجل�...

 

American businessman and politician (born 1960) Jim Nussle36th Director of the Office of Management and BudgetIn officeSeptember 10, 2007 – January 20, 2009PresidentGeorge W. BushDeputyStephen S. McMillinPreceded byRob PortmanSucceeded byPeter OrszagChair of the House Budget CommitteeIn officeJanuary 3, 2001 – January 3, 2007Preceded byJohn KasichSucceeded byJohn SprattMember of theU.S. House of Representativesfrom IowaIn officeJanuary 3, 1991 – January 3, 200...

 

  ميّز عن الصحراء الإسبانية والصحراء المغربية.   لمعانٍ أخرى، طالع الصحراء الغربية (توضيح). الصحراء الغربية (بالإنجليزية: Western Sahara)‏    الأرض والسكان إحداثيات 25°N 13°W / 25°N 13°W / 25; -13   [1] المساحة 266000 كيلومتر مربع (2016)[2]  الارتفاع عن مستوى ...

Church in London, EnglandSt Margaret MosesCurrent photo of siteLocationLondonCountryUnited KingdomDenominationAnglicanHistoryFounded12th centuryArchitectureDemolished1666 The church of St Margaret Moses was a parish church which stood on the east side of Friday Street in the Bread Street ward of the City of London. It was destroyed in the Great Fire of London of 1666 and not rebuilt; instead the parish was united with that of St Mildred Bread Street. History The church's name is thought to c...

 

  الاتحاد الدولي لتاريخ وإحصاءات كرة القدم الاتحاد الدولي لتاريخ وإحصاءات كرة القدم‌ الاختصار IFFHS المقر الرئيسي لايبزغ ، ألمانيا تاريخ التأسيس 27 مارس 1986 المؤسس ألفريدو بوجي النوع منظمة الوضع القانوني رسمية الاهتمامات إحصاءات كرة القدم منطقة الخدمة دول العالم الرئيس ص...

 

American reality television show Brooke Knows BestGenreRealityDirected byJohn EhrhardStarringBrooke HoganGlenn Douglas PackardAshley MenendezOpening themeIt's My Life by Brooke HoganCountry of originUnited StatesNo. of seasons2No. of episodes20ProductionExecutive producersBrad AbramsonKimberly Belcher CowinJeff OldeShelly TatroRunning time30 mins.Original releaseNetworkVH1ReleaseJuly 13, 2008 (2008-07-13) –August 9, 2009 (2009-08-09)Related Hogan Knows Best Brooke Knows Best ...

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: DOMREP – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (July 2022) (Learn how and when to remove this message) Mission of the Representative of the Secretary-General in the Dominican RepublicA Marine sniper monitors the international neutral corridor from a rooft...

 

Reine de la Gambie(en) Queen of the Gambia Armoiries de la Gambie. Élisabeth II (1963), unique reine de la Gambie. Création 18 février 1965 Abrogation 24 avril 1970 Première titulaire Élisabeth II Dernière titulaire Élisabeth II Liste des chefs d'État de la Gambie modifier  La monarchie gambienne est le régime politique en vigueur en Gambie entre 1965 et 1970. La Gambie est alors un royaume du Commonwealth qui partage son monarque avec le Royaume-Uni et plusieurs autres États ...