Polonia w Holandii[1] – liczba Polaków mieszkających obecnie w Holandii wynosi około 250 000 – ponad 160 000 jest oficjalnie zarejestrowanych, a około 90 000 przebywa tu czasowo[2]. 130 000 Polaków to imigranci, a 30 000 to obywatele pochodzenia polskiego już urodzeni w Holandii. Największymi skupiskami Polonii są miasta: Haga – 13 078, Rotterdam – 9107, Amsterdam – 5146 oraz gminy: Westland – 3551, Zeewolde – 1122[3], Noordoostpolder – 1047[4]. Polacy są obecnie szóstą grupą etniczną w Holandii, a drugą (po Niemcach) jeśli chodzi o kraje Unii Europejskiej. Tylko osoby pochodzenia tureckiego, marokańskiego, indonezyjskiego, niemieckiego i surinamskiego stanowią większe grupy etniczne w Holandii[5].
Historia
Już w XVII wieku Żydzi aszkenazyjscy uciekający z Polski przed prześladowaniami osiedlali się na terenie Holandii. Na początku XX polscy górnicy osiedlali się w Limburgi, a miasto Brunssum stało się pierwszym ośrodkiem polonijnym Holandii. W czasie II wojny światowej Dywizja Pancerna generała Stanisława Maczka wyzwalała Bredę i wielu jej żołnierzy po zakończeniu wojny pozostało w Bredzie tworząc kolejny ośrodek polonijny[6]. W latach osiemdziesiątych XX wieku, a w szczególności po wprowadzeniu stanu wojennego (13 grudnia 1981), wielu działaczy Solidarności wyemigrowało do Holandii. Od momentu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej (1 maja 2004) w związku z otwarciem granic i możliwością zatrudniania w Holandii Polskich pracowników fala emigracji narastała tworząc nowe ośrodki polonijne. Obecnie największe skupisko Polaków jest w Hadze – ponad 13 000[4].
Demografia
Jeszcze w 1999 roku tylko 5906 Polaków mieszkało w Holandii. W roku 2004 – 7431, w 2009 – 35 499, a w 2014 – 85 785. W roku 2016 populacja osób polskiego pochodzenia liczyła już 150 000 aby osiągnąć ponad 160 000 w roku 2018[5].
Liczba mieszkańców narodowości polskiej w poszczególnych prowincjach[7][8]:
Liczba mieszkańców ogółem
Liczba mieszkańców narodowości polskiej
%
Holandia
17 081 507
161 158
0,94
Prowincje
Zuid-Holland
3 650 222
49 407
1,35%
Noord-Brabant
2 512 531
35 669
1,42%
Noord-Holland
2 809 483
24 596
0,88%
Limburg
1 117 546
13 273
1,19%
Gelderland
2 047 901
11 214
0,55%
Utrecht
1 284 504
6797
0,53%
Flevoland
407 818
5644
1,38%
Overijssel
1 147 687
5154
0,45%
Zeeland
381 568
3689
0,97%
Groningen
583 581
2215
0,38%
Friesland
646 874
1885
0,29%
Drenthe
491 792
1615
0,33%
Liczba mieszkańców narodowości polskiej (powyżej 1000) w miastach i gminach[7][8]:
Miasto/Gmina
Liczba mieszkańców ogółem
Liczba mieszkańców narodowości polskiej
%
Haga
524 882
13 078
2,49%
Rotterdam
634 660
9107
1,4%
Amsterdam
844 947
5146
0,61%
Tilburg
213 804
4552
2,1%
Westland
105 632
3551
3,4%
Eindhoven
226 868
3324
1,47%
Helmond
90 602
3107
3,43%
Venlo
101 059
2327
2,3%
Breda
182 304
2090
1,15%
Dordrecht
118 731
1994
1,68%
Schiedam
77 837
1884
2,4%
Haarlemmermeer
146 003
1781
1,22%
Almere
200 914
1729
0,86%
Oss
90 376
1682
1,9%
Alphen aan den Rijn
108 915
1640
1,51%
Utrecht
343 038
1625
0,5%
Meierijstad
79 869
1527
1,9%
Roosendaal
77 163
1507
2,0%
Haarlem
159 229
1436
0,90%
Horst aan de Maas
42 139
1405
3,33%
Zaanstad
153 679
1273
0,8%
Medemblik
44 058
1187
2,7%
Zeewolde
22 457
1122
5,0%
Waalwijk
47 410
1106
2,3%
Hoorn
72 493
1076
1,48%
Lelystad
76 937
1066
1,39%
Heerlen
87 189
1055
1,21%
Noordoostpolder
46 544
1047
2,2%
Życie codzienne
Większość Polaków mieszkających w Holandii jest zatrudnionych w budownictwie i przemyśle spożywczym, w produkcji ogrodniczej i rolnej. Pracownicy ci są kierowani do pracy poprzez biura pośrednictwa pracy[9]. Wiele biur ma kapitał mieszany polsko-holenderski i pozycje monopolistów na rynku zatrudnienia. Nieliczna grupa to samodzielni przedsiębiorcy, właściciele małych, przeważnie kilkuosobowych przedsiębiorstw, choć nie brak przedstawicieli inteligencji, lekarzy, pracowników biurowych i urzędników. Wyróżniającą się grupę stanowią osoby prowadzące kancelarie księgowe, podatkowe, adwokaci i tłumacze specjalizujący się w usługach doradczych dla rodaków[10]. W osiedlach i miasteczkach zamieszkałych przez Polaków funkcjonują polskie sklepy, kawiarnie i restauracje[11][12]. Wielu Polaków wiąże swoją przyszłość z Holandią, kupują mieszkania, zakładają rodziny, a dzieci uczęszczają do holenderskich szkół[13].
Kościoły i związki wyznaniowe
Bardzo ważnym dla Polaków mieszkających w Holandii jest możliwość uczęszczania na msze w języku polskim. Na terenie Holandii działa duszpasterstwo dla Polonii Zagranicznych ojców Chrystusowców z Instytutu Duszpasterstwa Emigracyjnego[14] gromadzące wiernych w polskojęzycznych rzymskokatolickich parafiach personalnych: Rijsbergen, Meterik, Lunteren, Aalsmeer, Hoogeveen, Den Haag[15], Rotterdam[16], Amsterdam[17], Breda, Groningen[18] i Utrecht[19].