Pokój paryski (1947)

Pokój paryski
Paris Peace Treaties
Data

10 lutego 1947

Miejsce

Paryż (Francja)

Przyczyna

II wojna światowa

Strony traktatu
 Wielka Brytania
 Francja
 ZSRR
 Kanada
 USA
 Polska
 Rumunia
 Węgry
 Austria
 Finlandia
 Bułgaria
 Włochy
Delegacja Kanady podczas obrad konferencji pokojowej w Paryżu 1946.

Pokój paryski – podpisany 10 lutego 1947 roku układ pokojowy pomiędzy byłymi sojusznikami III Rzeszy: Rumunią, Węgrami, Austrią, Finlandią, Bułgarią i Włochami a aliantami. Dotyczył on też innych członków koalicji hitlerowskiej i antyhitlerowskiej. Traktaty zostały przygotowane przez Radę Ministrów Spraw Zagranicznych i konferencję 21 państw[1].

Wszystkie układy spisano w języku angielskim i rosyjskim, zaś układ z Włochami także we francuskim.

Depozytariuszem układu z Włochami został rząd Francji, pozostałych ZSRR.

Do nabrania siły wymagana była ratyfikacja przez dane państwo oraz przez USA, Wielką Brytanię i ZSRR, układu z Włochami także przez Francję.

Postanowienia wobec państw

Rumunia

Węgry

  • Północny Siedmiogród zwrócono Rumunii,
  • Wojwodinę oddano Jugosławii,
  • granica z Czechosłowacją wróciła do stanu z roku 1937,
  • dodatkowo przekazano Czechosłowacji 3 wioski na tzw. przyczółku Bratysławskim: Rusovce, Jarovce i Čunovo (Oroszvár, Horvátjárfalu i Dunacsún)
  • Ruś Zakarpacka została przekazana ZSRR,
  • ogłoszono konieczność zapłacenia reparacji wojennych w dolarach, według ich wartości z roku 1938:
    • na rzecz ZSRR w wysokości 200 milionów dolarów,
    • na rzecz Czechosłowacji i Jugosławii w wysokości 100 milionów dolarów,
  • pozwolono Armii Radzieckiej na stacjonowanie w tym kraju.

Austria

Finlandia

  • Port Petsamo i południowo-wschodnią Karelię oddano ZSRR,
  • dzierżawa przez ZSRR bazy wojskowej Porkkala na 50 lat, w praktyce do 1956 roku,
  • potwierdzono demilitaryzację Wysp Alandzkich,
  • ogłoszono konieczność zapłacenia reparacji wojennych na rzecz ZSRR w wysokości 300 milionów dolarów, według ich wartości z roku 1938 (w 1948 roku ich wysokość ZSRR obniżył do 226,5 mln dolarów)[3]. Wyłącznie Finlandia wywiązała się z całości zobowiązań.
  • zabroniono posiadania w składzie floty pancerników, okrętów podwodnych i kutrów torpedowych[4].

Bułgaria

  • Południowa Dobrudża, przejęta od Rumunii w 1940 r., pozostała w granicach Bułgarii,
  • Macedonię przyłączono do Jugosławii,
  • północne wybrzeże Morza Egejskiego zwrócono Grecji,
  • pozwolono Armii Radzieckiej na stacjonowanie w tym kraju,
  • obciążono koniecznością wypłaty reparacji wojennych w dolarach, według ich wartości z roku 1938:
    • na rzecz Grecji w wysokości 45 milionów dolarów,
    • na rzecz Jugosławii w wysokości 25 milionów dolarów.

Włochy

  • Libię podzielono na dwie części − Fazzan był administrowany przez Francję, a Trypolitania i Cyrenajka przez Anglię,
  • wschodnia Somalia została przekazana pod zarząd Wielkiej Brytanii,
  • uznano niepodległość Etiopii oraz Albanii,
  • Erytrea została przekazana pod zarząd Wielkiej Brytanii (Na okres lat 1952–1993 stała się częścią Etiopii),
  • Rodos i inne wyspy greckie przekazano Grecji,
  • Istrię, zachodnią Słowenię i Kosowo z Czarnogórą zwrócono Jugosławii,
  • naniesiono niewielkie korekty graniczne na granicy alpejskiej, na korzyść Francji (m.in. Mont Chaberton),
  • ogłoszono konieczność zapłacenia reparacji wojennych w dolarach, według ich wartości z roku 1938:
    • na rzecz Jugosławii w wysokości 125 milionów dolarów,
    • na rzecz Grecji w wysokości 105 milionów dolarów,
    • na rzecz ZSRR w wysokości 100 milionów dolarów,
    • na rzecz Etiopii w wysokości 25 milionów dolarów,
    • na rzecz Albanii w wysokości 5 milionów dolarów.

Polska jest stroną traktatu z Włochami[5].

Zobacz też

Przypisy

  1. Justyna Zając, Ryszard Zięba, Polska w stosunkach międzynarodowych 1945–1989, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2009, s. 66, ISBN 978-83-7611-501-6, OCLC 751188535.
  2. Status okupacyjny zakończony przez austriacki traktat państwowy z 1955.
  3. Wojciech Holicki. Fińska para. Väinämöinen i Ilmarinen. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 7-8/2015. XX (156), s. 62, lipiec – sierpień 2015. Warszawa. ISSN 1426-529X. 
  4. L. Kaszejew. Wojenno-morskije siły Finlandii 1918 - 1945 gg. „Morskaja Kollekcyja”. Nr 2/2015 (185), s. 26, 2015. (ros.). 
  5. Traktat Pokoju z Włochami, podpisany w Paryżu 10 lutego 1947 r. (Dz.U. z 1949 r. nr 50, poz. 378) ratyfikowany zgodnie z ustawą z 14 listopada 1947 r. (Dz.U. z 1947 r. nr 72, poz. 445).

Linki zewnętrzne