PROFILPELAJAR.COM

Nestor kaka
	Nestor meridionalis
	(J.F. Gmelin, 1788)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	papugowe
Rodzina	nestory
Rodzaj	Nestor
Gatunek	nestor kaka
Synonimy
	Psittacus meridionalis J.F. Gmelin, 1788; Psittacus nestor Latham, 1790; Psittacus hypopolius Lichtenstein, 1844; Nestor septentrionalis Lorenz von Liburnau, 1896;
	Psittacus meridionalis J.F. Gmelin, 1788; Psittacus nestor Latham, 1790; Psittacus hypopolius Lichtenstein, 1844; Nestor septentrionalis Lorenz von Liburnau, 1896;
Podgatunki
	N. m. septentrionalis Lorenz von Liburnau, 1896; N. m. meridionalis (J.F. Gmelin, 1788);
	N. m. septentrionalis Lorenz von Liburnau, 1896; N. m. meridionalis (J.F. Gmelin, 1788);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Nestor kaka, kaka^[5] (Nestor meridionalis) – gatunek dużej papugi z rodziny nestorów (Nestoridae) zamieszkującej Nową Zelandię. Narażony na wyginięcie.

Systematyka

Gatunek ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1788 roku Johann Friedrich Gmelin w 13. edycji linneuszowskiego Systema Naturae. Autor nadał mu nazwę Psittacus meridionalis, a jako miejsce typowe wskazał Nową Zelandię^[3]^[6]^[7], co później uściślono na cieśninę Dusky Sound na Wyspie Południowej^[3]^[6]. Obecnie gatunek umieszczany jest w rodzaju Nestor należącym do monotypowej rodziny nestorów^[8]. Wyróżnia się dwa podgatunki N. meridionalis^[6]^[8].

Morfologia

Długość ciała około 45 cm, masa ciała średnio 550 g^[6]. Upierzenie oliwkowobrązowe, „łuskowane”. Obroża, kuper, brzuch i spód skrzydeł czerwone, ciemię jasne, pomarańczowe policzki. Ogon krótki. Samice są podobne do samców, ale mają trochę krótszy dziób z mniej zagiętą górną szczęką^[6].

Zasięg występowania

Nestor kaka jest endemitem Nowej Zelandii. Poszczególne podgatunki zamieszkują^[2]^[8]:

N. m. septentrionalis Lorenz von Liburnau, 1896 – Wyspa Północna i sąsiednie wyspy
N. m. meridionalis (J.F. Gmelin, 1788) – Wyspa Południowa i sąsiednie wyspy, w tym Wyspa Stewart

Ekologia i zachowanie

Środowisko

Pierwotne lasy^[6] położone od nizin do wysokości 1000 m n.p.m.^[4]

Zachowanie

Prowadzi osiadły, częściowo koczowniczy tryb życia^[6]. Lata szybko i nisko, czasami wysoko w powietrzu: widoczne wtedy dobrze potężny dziób i głowa.

Pożywienie

W skład jego diety wchodzą owoce (w tym jagody), nasiona, kwiaty, pąki, nektar oraz bezkręgowce^[6]. Poszukując owadów, potrafi rozbić dziobem kawałki zgniłego drewna.

Rozród

Sezon lęgowy trwa od września do marca. Gniazduje w dużych dziuplach. W zniesieniu 1–8 jaj (zwykle 3–5). Ich inkubacją zajmuje się wyłącznie samica przez około 3 tygodnie. Pisklęta przebywają w dziupli przez około 70 dni, po jej opuszczeniu jeszcze przez 4–5 miesięcy są zależne od pożywienia dostarczanego przez rodziców^[6].

Status i ochrona

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) po raz pierwszy sklasyfikowała nestora kakę w 1988, uznając go za gatunek bliski zagrożenia (NT – Near Threatened); w 1994 podniesiono status do gatunku narażonego (VU – Vulnerable), a od 2000 gatunek uznawany był za zagrożony (EN – Endangered); w 2022 przywrócono mu status gatunku narażonego (VU). Liczebność populacji, według szacunków, zawiera się w przedziale 2500–9999 dorosłych osobników. Trend liczebności populacji uznaje się za spadkowy^[4]. Gatunek ten jest ujęty w II załączniku konwencji waszyngtońskiej (CITES)^[9].

Przypisy

↑ Nestor meridionalis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Kaka (Nestor meridionalis). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2020-09-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e D. Lepage: New Zealand Kaka Nestor meridionalis. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-01-08]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Nestor meridionalis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Nestoridae Bonaparte, 1849 - nestory - Kaka & kea (wersja: 2022-09-13). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-01-08].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ N. Collar & P.F.D. Boesman: New Zealand Kaka (Nestor meridionalis), version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2023-01-08]. (ang.).
↑ J.F.J.F. Gmelin J.F.J.F., Caroli a Linné, Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis, wyd. 13, t. 1 cz. 1, Lipsiae 1788, s. 333 [dostęp 2023-01-08] (łac.).
↑ ^a ^b ^c F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v12.2). [dostęp 2023-01-08]. (ang.).
↑ Nestor meridionalis. [w:] Species+ [on-line]. UNEP-WCMC, CITES Secretariat. [dostęp 2023-01-08]. (ang.).

Bibliografia

Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2000. ISBN 83-7073-059-0.

Linki zewnętrzne

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Moorhouse, R.J.: Kaka. [w:] New Zealand Birds Online [on-line]. 2013 [updated 2017]. [dostęp 2020-09-09]. (ang.).
Kākā (Nestor meridionalis). [w:] Parrot Encyclopedia [on-line]. World Parrot Trust. [dostęp 2020-09-09]. (ang.).
Kākā. Department of Conservation/Te Papa Atawhai. [dostęp 2020-09-09]. (ang.).