Miodnik do niedawna był uznawany za przedstawiciela zamieszkujących Australazjęmiodojadów (Meliphagidae). Analiza genetyczna wykazała jednak, że gatunek ten nie jest blisko spokrewniony z miodojadami i ich krewnymi, a z nowozelandzką, endemiczną rodziną koralników (Callaeidae)[7][8][9]. W 2007 wydzielono go do nowej, „własnej” rodziny w rzędzie wróblowych – Notiomystidae[1][10]. Od miodojadów różni miodnika także gniazdowanie w dziuplach[11].
N. c. hautura Mathews, 1935 – Little Barrier Island
N. c. cincta (Du Bus de Gisignies, 1839) – Wyspa Północna, takson wymarły
Morfologia
Miodnik liczy blisko 18 cm długości. Samce ważą 29–42 g, samice – 26–35 g[3]. U przedstawicieli gatunku występuje dymorfizm płciowy w upierzeniu. U samców upierzenie głowy, grzbietu i górnej części piersi jest jedwabiście czarne. Białe pióra pokryw usznych mogą być nastroszone. Na piersi czarny obszar ograniczają pióra barwy złotożółtej; również część barkówek przybiera ten kolor. Samica w większości szarobrązowa. Przez jej skrzydło przebiega biały pas. U części samic występują słabo widoczne, białe pokrywy uszne[12].
Ekologia
Miodnik zamieszkuje wszystkie typy lasów, jednak do rozrodu potrzebuje dojrzałych już drzew[12]. Żywi się nektarem, owocami i małymi stawonogami[12][3]. W przypadku ptaków badanych na Little Barrier Island podczas okresu lęgowego jedno ze źródeł pożywienia stanowiły kwiaty metrosiderosa wyniosłego (Metrosideros excelsa)[11].
Prawdopodobnie gniazdowanie w dziuplach stanowi skuteczne zabezpieczenie przed drapieżnikami. Ptaki badane na Little Barrier Island w 1982/1983 ani razu nie padły ofiarą drapieżników czy pasożytów lęgowych[11].
Lęgi
Okres lęgowy różni się między poszczególnymi populacjami; ogółem odnotowano lęgi od września do marca[3]. Gniazdo mieści się w dziupli drzewa; jest ono platformą z patyków, na której znajdują się uwite razem w kształt kubeczka części paproci drzewiastych[13]. U ptaków z Little Barrier Island gniazda znaleziono w dziuplach Vitex lucens i metrosiderosie wyniosłym[11]. Miodnik to jedyny znany gatunek ptaka, u którego podczas kopulacji ptaki są zwrócone ku sobie[14][12]. Ogółem są to ptaki monogamiczne, jednak nawet 60% potomstwa danej samicy może pochodzić od samca spoza pary. Niekiedy zdarzają się wymuszone kopulacje. U N. cincta liczba zniesień podczas sezonu dochodzi do 3, jednak możliwe jest odchowanie maksymalnie 2 lęgów[12]. Zniesienie liczy 3–5 jaj, które samica wysiaduje przez około 15 dni[13]. Młode opuszczają gniazdo po 26–28 dniach[11].
Status i ochrona
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje miodnika za gatunek narażony (VU – Vulnerable) nieprzerwanie od 1994 roku. Liczebność populacji na Little Barrier Island szacuje się na co najmniej 3000 dorosłych osobników. Trend liczebności populacji uznawany jest za stabilny[4].
Do wyginięcia gatunku na Wyspie Północnej najbardziej przyczyniły się introdukcjaszczura śniadego (Rattus rattus) lub ptasie choroby, prawdopodobnie wpływ na spadki liczebności miała też utrata siedlisk leśnych w części zasięgu. Od 1980 roku ze zmiennym szczęściem prowadzony jest program reintrodukcji gatunku, populacje przetrwały jedynie na czterech z ośmiu stanowisk reintrodukcji. Żadna z reintrodukowanych populacji nie jest samopodtrzymująca się. Wzrosty liczebności osiąga się dzięki ingerencji człowieka – miejsca reintrodukcji zaopatruje się w budki lęgowe oraz dodatkowe pożywienie, prowadzona jest też kontrola drapieżników i pasożytów lęgowych. W sezonie 2011/2012 łączną liczebność populacji reintrodukowanych szacowano na około 430 dorosłych osobników[4][12].
↑ abcdeHiggins, P., Christidis, L. & de Juana, E.: Stitchbird (Notiomystis cincta). del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.) (2014). Handbook of the Birds of the World Alive, 2014. [zarchiwizowane z tego adresu (3 lipca 2015)].
FK. Barker, A. Cibois, P. Schikler, J. Feinstein i inni. Phylogeny and diversification of the largest avian radiation. „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America”. 101 (30), s. 11040–11045, Jul 2004. DOI: 10.1073/pnas.0401892101. PMID: 15263073. PMCID: PMC503738.
A.C. Driskell, L. Christidis, B. Gill, W.E. Boles, F.K. Barker & N.W. Longmore. A new endemic family of New Zealand passerine birds: adding heat to a biodiversity hotspot. „Australian Journal of Zoology”. 55 (2), s. 73–78, January 2007. DOI: 10.1071/zo07007. (ang.).
Układ filogenetyczny na podstawie P. Mielczarek & M. Kuziemko: Aktualna lista ptaków świata (wersja: 2024-10-27). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego.