Mistrzostwa Europy w Piłce Ręcznej Mężczyzn 2022 – piętnaste mistrzostwa Europy w piłce ręcznej mężczyzn, oficjalny międzynarodowy turniej piłki ręcznej o randze mistrzostw kontynentu organizowany przez EHF, mający na celu wyłonienie najlepszej męskiej reprezentacji narodowej w Europie. Odbywał się w dniach od 13 do 30 stycznia 2022 roku na Węgrzech i Słowacji. W turnieju wzięły udział dwadzieścia cztery zespoły. Automatyczny awans do mistrzostw uzyskały reprezentacje obu gospodarzy oraz finaliści poprzedniej edycji, o pozostałe miejsca odbywały się natomiast trzyetapowe eliminacje. Turniej służył jako jedna z kwalifikacji do Mistrzostw Świata 2023 oraz do kolejnych mistrzostw Europy.
Niespodzianką pierwszej części turnieju był brak awansu do fazy zasadniczej celujących w zdobycie medalu Węgrów[1]. Do półfinałów awansowały Dania[2] i Francja[3] oraz Szwecja[4] i po raz szósty z rzędu Hiszpania[5], a każdy z tych zespołów zaliczył podczas turnieju porażkę[6]. Finał rozegrał się między dwoma zespołami z drugiej grupy fazy zasadniczej[7][8]. Tytuł po raz piąty w historii zdobyła reprezentacja Szwecji, która w finale pokonała obrońców tytułu, Hiszpanów, dzięki celnemu karnemu w ostatniej akcji meczu, brąz po dogrywce przypadł zaś Danii[9][10][11]. Wyrównany także był pojedynek o piątą lokatę, który na swoją korzyść rozstrzygnęli Norwegowie tuż przed syreną oznaczającą koniec dogrywki[12]. Zapewnili sobie tym samym awans na mistrzostwa świata wraz z Hiszpanami i Francuzami[9]. Trzy najlepsze zespoły – prócz Szwecji, Polski i Danii – uzyskały awans na MŚ 2023[13], a przedstawiciel triumfatorów Jim Gottfridsson został wybrany najlepszym zawodnikiem czempionatu po raz drugi w karierze[9][14].
Po zakończonym turnieju EHF opublikowała statystyki indywidualne[15] i drużynowe[16].
Wybór organizatora
Pod koniec marca 2017 roku Europejska Federacja Piłki Ręcznej ustaliła ramy czasowe wyboru organizatora – zgodnie z nim do 1 maja 2017 roku przyjmowane były wstępne zainteresowania organizacją mistrzostw, ostateczny termin składania oficjalnych aplikacji upływał 1 listopada 2017 roku, zaś decyzja, po przeprowadzonych inspekcjach i zatwierdzeniu kandydatur przez Zarząd EHF, miała zostać podjęta na kongresie tej organizacji w Glasgow w czerwcu 2018 roku[17][18][19][20]. W wyznaczonym terminie wpłynęło sześć propozycji – dwie kandydatury pojedynczych państw i cztery wspólne[19], a oficjalne aplikacje złożyły Węgry wraz ze Słowacją, Dania wraz ze Szwajcarią oraz Belgia wraz z Francją i Hiszpanią[21][22]. Organizacja turnieju została przyznana wspólnej kandydaturze węgiersko-słowackiej, która została uznana za lepszą od potrójnej zachodnioeuropejskiej propozycji, Duńczycy i Szwajcarzy wycofali się bowiem przed głosowaniem[23][24][25].
Informacje ogólne
Początkowo te mistrzostwa miały być pierwszymi rozegranymi w obsadzie rozszerzonej do dwudziestu czterech zespołów[26], ostatecznie jednak zmianę tę przeprowadzono już w edycji 2020[27][28]. W połowie stycznia 2021 roku opublikowano ramowy harmonogram rozgrywek uwzględniający dodatkowe dni wolne[29][30], w maju natomiast szczegółowy[31], nieznaczne jego zmiany wprowadzono też później[32]. Dwadzieścia cztery uczestniczące reprezentacje zostały podzielone na sześć czterozespołowych grup rywalizujących systemem kołowym, a po dwa najlepsze z każdej z grup awansowały do fazy zasadniczej. W niej, zachowując punkty z pierwszej fazy, walczyły w dwóch sześciozespołowych grupach o dwa czołowe miejsca premiowane awansem do półfinałów, zespoły z miejsc trzecich zmierzyły się zaś w meczu o piąte miejsce[33].
Logo zawodów przedstawiono w styczniu 2020 roku[34], oficjalną turniejową piłkę przedstawiono w maju 2021 roku[35], a ich oficjalną piosenkę – zatytułowaną Fight, którą wykonywała Magdi Rúzsa – w listopadzie 2021 roku[36], w tym samym miesiącu zaprezentowano też zestaw medali tej imprezy[37]. Maskotka zawodów została nazwana "Tricky", wybrana spośród trzech propozycji nominowanych przez organizatorów[38][39][40]. Przy organizacji zawodów w samych tylko Węgrzech pomagało około 750 wolontariuszy[41].
Pierwsza partia biletów – na mecze w Budapeszcie – trafiła do sprzedaży równo rok przed rozpoczęciem mistrzostw[42], na początku lutego dołączyły do niej obydwie hale na Słowacji[43], zaś trzy miesiące później pozostałe dwa węgierskie obiekty[44]. Całodniowe wejściówki na każdą z hal dostępne były od początku września[45][46], zaś ostatnia transza na wszystkie obiekty została uruchomiona w połowie listopada[36].
Transmisje telewizyjne były dostępne za pośrednictwem kilkudziesięciu stacji z całego świata w 114 terytoriach, a oprócz mediów społecznościowych i serwisów strumieniowych używanych dotychczas przez EHF po raz pierwszy angażowano też fanów w serwisie Twitch. Oficjalna aplikacja zawodów oferowała natomiast dostęp do dedykowanych treści, możliwość głosowania na drużynę gwiazd czy też typowania wyników spotkań. Włodarze europejskiego związku wyrazili następnie zadowolenie z wyników oglądalności telewizyjnych i internetowych, ściągnięć aplikacji czy też odsłon w mediach społecznościowych[47][48][49][50][51].
W związku z pandemią COVID-19 wprowadzono regulacje dotyczące szczepień, testów, kwarantanny itd.[52][53]. Po raz pierwszy z powtórek wideo mogli korzystać także sędziowie stolikowi[54]
Obiekty
Pierwotnie spotkania mistrzostw planowano rozgrywać również w hali w Veszprémie[55], została ona jednak zastąpiona przez nowo budowaną arenę w Budapeszcie[56][57], która została oddana do użytku w grudniu 2021 roku[58]. Dodatkowo miesiąc wcześniej zakończono renowację hali w Debreczynie[59].
Z uwagi na pandemię COVID-19 w słowackich obiektach liczba kibiców została ograniczona do 25% pojemności hali[60][61], takie ograniczenie nie obowiązywały na Węgrzech[62].
Jeszcze w trakcie trwania eliminacji organizatorzy ogłosili procedurę losowania grup turnieju głównego, zastrzegając sobie prawo do rozstawienia po jednej drużynie w każdej z grup[63][64]. Po zakończeniu eliminacji zaktualizowano tę procedurę, a losowanie grup zostało zaplanowane na 6 maja 2021 roku w Budapeszcie. Przed nim drużyny zostały podzielone na cztery koszyki na podstawie wyników osiągniętych podczas Mistrzostw Europy 2020 i eliminacji do ME 2022[65][66][67]:
koszyk 1: mistrz i wicemistrz ME 2020; cztery najlepsze drużyny z kwalifikacji
koszyk 2: Węgry; cztery pozostałe drużyny, które zajęły 1. miejsca w kwalifikacjach; najlepsza z drużyn, które zajęły 2. miejsca w kwalifikacjach
koszyk 3: Słowacja; pięć drużyn, które zajęły 2. miejsca w kwalifikacjach
koszyk 4: dwie drużyny, które zajęły 2. miejsca w kwalifikacjach; cztery zespoły spośród tych, które zajęły 3. miejsce w kwalifikacjach.
Szerokie składy liczące maksymalnie trzydziestu pięciu zawodników zostały ogłoszone przez EHF 3 grudnia 2021 roku. Na dzień przed rozpoczęciem zawodów reprezentacje podadzą oficjalne szesnastoosobowe składy, z którego w trakcie turnieju mogą wymienić maksymalnie dwóch zawodników w każdej fazie: grupowej, pucharowej i podczas finałowego weekendu[72][73]. Liczba zawodników w turniejowym składzie została następnie zwiększona do dwudziestu, z czego czterech było skreślanych na godzinę przed każdym meczem[74], a jeszcze przed rozpoczęciem zawodów wprowadzono poprawkę do regulaminu, która zezwalała na udział w mistrzostwach zawodników spoza pierwotnego szerokiego składu w specjalnych okolicznościach i za zgodą kierownictwa turnieju[53].
W mistrzostwach mogli wziąć udział jedynie zawodnicy zaszczepieni przeciw COVID-19 lub ozdrowieńcy. Dodatkowo podczas trwania turnieju co dwa dni były przeprowadzane testy PCR[52].
Sędziowie
Listę osiemnastu par sędziowskich wyznaczonych do czuwania nad przebiegiem zawodów EHF opublikowała 10 września 2021 roku, zaznaczając jednocześnie, że liczba ta będzie zmniejszona w kolejnych fazach turnieju[75]. Dodatkowe dwie pary arbitrów – francuska i norweska – zostały nominowane 10 stycznia 2022 roku[76]. Przypisywane były one do poszczególnych meczów przed każdym dniem zawodów[77].