Maria Teresa Dudzikowa (ur. 23 kwietnia 1938 w Ożeninie, zm. 30 października 2018^[1]) – polska pedagog^[2], profesor nauk humanistycznych, nauczyciel akademicki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Specjalizowała się w zakresie socjopedagogiki szkoły, teorii wychowania i samowychowania^[3].

W latach 70. i 80. współpracowała z Heliodorem Muszyńskim nad eksperymentem w zakresie wprowadzenia jednolitego systemu wychowawczego szkoły^[4]. Doktorat oraz habilitację uzyskała w Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Od 1989 roku była kierownikiem Zakładu Pedagogiki Szkolnej tej uczelni. Od 1988 roku pełniła stanowisko redaktora naczelnego „Rocznika Pedagogicznego” PAN^[2], a następnie członka rady redakcyjnej^[5]. Od 1993 roku była zastępcą przewodniczącego Komitetu Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk^[4]. W 1994 roku uzyskała tytuł profesora nauk humanistycznych^[2][3]. Była Kierownikiem Letnich Szkół Młodych Pedagogów PAN^[4], promotorem prac doktorskich, recenzentem prac doktorskich i habilitacyjnych oraz kierownikiem prac badawczo-naukowych^[3].

Została pochowana na cmentarzu Miłostowo w Poznaniu^[6].

Zainteresowania naukowe Marii Dudzikowej koncentrowały się wokół problematyki socjopedagogicznego i psychopedagogicznego funkcjonowania szkoły w Polsce na tle oczekiwań społecznych i skutków jej działalności, metodologii badań pedagogicznych oraz procesów i działalności jednostki oraz jej uwarunkowaniami osobowościowymi i socjalizacyjnymi^[2]. Ponadto zajmowała się zagadnieniami szkoły jako podmiotu zmian i miejsca rozwoju ucznia, życia codziennego w szkole oraz autokreacji, wychowania i enkulturacji. Autorka około dwustu prac z dziedziny pedagogiki^[7].

• Wychowanie w toku procesu lekcyjnego, 1979
• O trudnej sztuce tworzenia samego siebie, 1985
• Wychowanie przez aktywne uczestnictwo, 1987
• Praca młodzieży nad sobą, 1993
• Osobliwości śmiechu uczniowskiego, 1996
• Nauczyciel-uczeń. Między przemocą a dialogiem. Obszary napięć i typy interakcji, 1996
• Mit o szkole jako miejscu „wszechstronnego rozwoju” ucznia. Eseje etnopedagogiczne, 2002
• Pomyśl siebie... Minieseje dla wychowawcy klasy, 2007
• Wychowanie: pojęcia, procesy, konteksty: interdyscyplinarne ujęcie, t. 1–5, 2007–2010 (redakcja naukowa)
• Doświadczenia szkolne pierwszego rocznika reformy edukacji, 2010 (współautorka)
• Kapitał społeczny w szkołach różnego szczebla, 2011 (współautorka)
• Sprawcy i/lub ofiary działań pozornych w edukacji szkolnej, 2013 (współautorka)^[2][7][8]