Maria Jaszczukowa

Maria Jaszczukowa
Imię i nazwisko urodzenia

Maria Guzicka

Data i miejsce urodzenia

30 maja 1915
Warszawa

Data i miejsce śmierci

21 grudnia 2007
Warszawa

Miejsce spoczynku

Cmentarz Wojskowy na Powązkach

Zawód, zajęcie

prawniczka, działaczka społeczna, polityczka

Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Stanowisko

posłanka: do Krajowej Rady Narodowej, na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL I kadencji (1945–1957)

Partia

SD

Rodzice

Stanisław Guzicki

Małżeństwo

Bolesław Jaszczuk

Dzieci

Bolesław

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Medal 10-lecia Polski Ludowej

Maria Jaszczukowa (ur. 30 maja 1915 w Warszawie, zm. 21 grudnia 2007 tamże) – polska prawniczka, działaczka społeczna i polityk, w latach 1945–1957 posłanka: do Krajowej Rady Narodowej, na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL I kadencji.

Życiorys

Grób Marii Jaszczuk na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Była córką Stanisława Guzickiego, ekonomisty, wykładowcy Politechniki Warszawskiej. W młodości studiowała prawo[1], jednak dopiero po wojnie ukończyła studia na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego. W 1936 została sekretarzem zarządu Klubu Demokratycznego w Warszawie. Była również sekretarzem Sekcji Młodych KD. W 1939 znalazła się wśród członków nowo powstałego Stronnictwa Demokratycznego.

Po wybuchu II wojny światowej znalazła się na ziemiach wschodnich Rzeczypospolitej. Podczas okupacji radzieckiej podjęła pracę jako nauczycielka historii w Białymstoku (do 1941). W czasie okupacji niemieckiej więziona na Pawiaku i w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau, uczestniczyła w tzw. marszu śmierci kobiet do stacji kolejowej Wodzisław Śląski, skąd więźniarki trafiły do Ravensbrück. Życie ocaliła dzięki interwencji Szwedzkiego Czerwonego Krzyża, resztę okupacji spędzając w Skandynawii.

Po 1945 powróciła do działalności społecznej i politycznej w Polsce. Nominowano ją do Krajowej Rady Narodowej, później zasiadała również w Sejmie Ustawodawczym (1947–1952) i Sejmie PRL I kadencji (do 1952–1956). Założyła Koło Posłanek przy Krajowej Radzie Narodowej, znalazła się również wśród twórców Ligi Kobiet oraz tygodnika „Przyjaciółka”. Zasiadała w licznych gremiach, m.in. Komitecie Obrońców Pokoju, Komitecie do spraw Walki z Analfabetyzmem, Towarzystwie Przyjaciół Dzieci oraz Światowej Demokratycznej Federacji Kobiet. W 1952 ponownie uzyskała mandat z okręgu Bytom (działała w tym czasie na Górnym Śląsku). W Sejmie I kadencji pełniła funkcję wiceprzewodniczącej Komisji Pracy i Zdrowia. W 1956 była sprawozdawczynią projektu ustawy o warunkach dopuszczalności przerywania ciąży, która na 36 lat zalegalizowała w Polsce aborcję z tzw. powodów społecznych. W 1957 została wycofana z życia politycznego. Od 1959 do 1963 przebywała w Moskwie, gdzie jej mąż był ambasadorem PRL. W 1965 została dyrektorem Biura Współpracy z Konsumentem „Opinia”. Na początku lat 70. stanęła z nominacji SD na czele komitetu redakcyjnego biografii Mieczysława Michałowicza. Pełniła funkcję sekretarza Rady Naczelnej ZBoWiD[2].

Zamężna z Bolesławem Jaszczukiem, mieli syna Bolesława, działacza Związku Komunistów Polskich „Proletariat”[3].

Zmarła w Warszawie, pochowana na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera C31-tuje-10)[4].

Publikacje

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ Według innych źródeł miała studiować psychologię, zob. „Mieczysław Michałowicz: człowiek, działacz, polityk”, cz. 1, Warszawa 1972.
  2. ↑ Włodzimierz Lechowicz, Stronnictwo Demokratyczne, [w:] „Rocznik Polityczny i Gospodarczy 1970”, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1970, s. 194.
  3. ↑ Krzysztof Łoziński, Sekta komunistów, „Wprost”, nr 1072 z 16 czerwca 2003.
  4. ↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2019-11-25].
  5. ↑ Lista odznaczonych na V/VI Zjeździe Krajowym Stronnictwa Demokratycznego za pracę społeczno-polityczną, „Tygodnik Demokratyczny”, nr 3 z 23–29 stycznia 1958, s. 6.
  6. ↑ M.P. z 1955 r. nr 104, poz. 1411 - Uchwała Rady Państwa z dnia 12 stycznia 1955 r. nr 0/99 - na wniosek Centralnego Komitetu Stronnictwa Demokratycznego.
  7. ↑ Uhonorowani pamiątkowymi medalami [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 307, 30 grudnia 1983, s. 3.

Bibliografia

  • Kandydaci narodu, „Kurier Codzienny”, nr 256 (2514), 24 października 1952, s. 3 (sylwetka Marii Jaszczukowej).
  • Henryk Wosiński, Stronnictwo Demokratyczne w Polsce Ludowej. Cz. 3: Udział Stronnictwa w pracach parlamentu PRL w latach 1944–1968 (red. Wiktoria Beczek), Warszawa 1969, s. 61.
  • W czterdziestą rocznicę powstania Krajowej Rady Narodowej: materiały i dokumenty, Kancelaria Sejmu, Warszawa 1984.
  • Antoni Czubiński, Stronnictwo Demokratyczne (1937–1989): zarys dziejów, Poznań 1998.

Linki zewnętrzne