Korona Gór Polski – lista 28 szczytów poszczególnych pasm górskichPolski. W założeniu miała to być lista zawierająca najwyższy szczyt każdego pasma. Różnica polega na tym, że za istotne uznano te z najwyższych szczytów, na które w chwili ustalania Korony prowadził znakowany szlak turystyczny.
Korona Gór Polski zatwierdzona została 13 grudnia 1997 r. na specjalnym spotkaniu zwołanym przez redakcję „Poznaj swój kraj”, inaugurującym jednocześnie powstanie Klubu Zdobywców Korony Gór Polski.
Ogłaszając ideę KGP, redakcji „Poznaj swój kraj” chodziło nie tylko o odciążenie najpopularniejszych gór na czele z Tatrami i spopularyzowanie wielu innych, atrakcyjnych, lecz nieznanych pasm, ale także o dogłębne poznanie tych rejonów kraju, z ich historią, przyrodą, geologiczną przeszłością i współczesną kulturą. Zachęcając wszystkich do zdobywania KGP – co czynić można w dowolnym czasie i w dowolny sposób (pieszo, na rowerze, czy na nartach) – redakcja prowadząca klub Zdobywców (publikuje w każdym wydaniu „Poznaj swój kraj” materiały klubowe) organizuje wzorcowe wyprawy na poszczególne szczyty (do końca 2009 r. było ich 21), zapewnia swym członkom – prenumeratorom miesięcznika m.in. zniżkowe (30%) noclegi w obiektach rekomendowanych.
W sierpniu 2017 r. na liście członków Klubu Zdobywców znalazły się nazwiska ponad 21 tys. członków, spośród których ponad 1300 osób szczyci się już godnością Zdobywcy KGP, nadawaną po udokumentowaniu wszystkich wejść przez Lożę Zdobywców KGP. W 2022 liczba zdobywców przekroczyła 4130[2].
Za realizację Korony Gór Polski i prowadzenie klubu jej zdobywców redakcja „Poznaj swój kraj” otrzymała specjalne wyróżnienie w VI Ogólnopolskim Konkursie im. Mieczysława Orłowicza na najlepsze materiały prasowe, radiowe i telewizyjne promujące polską turystykę krajową w 2007 r.
Kontrowersje
Zasady przyznawania odznaki
Loża Zdobywców KGP nie uznaje wejść na szczyty z okresu przed przystąpieniem do Klubu Zdobywców[3], co może uniemożliwić uzyskanie oficjalnego tytułu mimo zdobycia wszystkich wymaganych gór.
Regionalizacja
Istotnym problemem jest też problem granic mezoregionów. Autorzy Korony opierają się w tym względzie na innych ustaleniach niż Wikipedia, która bazuje na regionalizacji Polski według Jerzego Kondrackiego. Skutkuje to tym, że np. według autorów Korony najwyższym szczytem Beskidu Makowskiego jest Lubomir, podczas gdy według regionalizacji Kondrackiego szczyt ten należy do Beskidu Wyspowego[4], a najwyższym szczytem Beskidu Makowskiego jest Mędralowa. Warto przy tym jednak zwrócić uwagę, że wcześniejsza regionalizacja tego samego autora z 1977 roku przypisuje Lubomir do Beskidu Makowskiego[5]. Przy tym również pasmo Łysiny-Lubomira wyłamuje się nieco z koncepcji izolowanych wysp górskich, charakteryzujących Beskid Wyspowy[4]. Co więcej, w regionalizacji Polski z 2018 roku dokonanej przez Jerzego Solona i innych współautorów, opartej na regionalizacji Kondrackiego, możemy na załączonej mapie zauważyć, że Beskid Makowski (513.48) sięga poza dolinę Raby i obejmuje swoim zasięgiem pasmo Łysiny-Lubomira. Natomiast wspomniana wyżej Mędralowa należy do mezoregionu 513.51 (Beskid Żywiecko-Orawski)[6]. Zmiany te opublikowane są obecnie w rządowym GeoSerwisie na mapie Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska.
Największe kontrowersje wzbudza umieszczenie w Koronie Gór Bialskich, które są częścią Gór Złotych, więc Góry Bialskie nie powinny w ogóle być umieszczone w Koronie, natomiast najwyższym szczytem całych Gór Złotych po polskiej stronie jest Brusek lub Postawna (różne źródła podają różne wysokości; nie prowadzą na nie jednak znakowane szlaki turystyczne), a nie Kowadło.
W Górach Świętokrzyskich uwzględniono tylko Łysicę, pomimo tego, że są one podzielone na dwa główne pasma.
Błędne i nieaktualne pomiary wysokości
Kolejną kontrowersją jest umieszczenie w Koronie Chełmca, którego punkt pomiarowy znajdował się na 18-metrowej wieży widokowej i dzięki temu został uznany za najwyższy w Górach Wałbrzyskich, jednak w rzeczywistości najwyższa jest Borowa.
Najwyższym szczytem Gór Bystrzyckich nie jest Jagodna (977 m n.p.m), ale nienazwany formalnie wierzchołek o wysokości 985 m n.p.m. (na niektórych mapach błędnie oznaczony jako Sasanka, która faktycznie leży 400 m na północny wschód od niego).
Także według nowych pomiarów najwyższym szczytem Gór Kaczawskich jest Okole (725,3 m n.p.m.), uważany wcześniej za wyższy Skopiec ma tylko 720,7 m n.p.m.[7]
W 2019 roku potwierdzono również, że najwyższym szczytem Gór Świętokrzyskich jest wschodni wierzchołek Łysicy o nazwie Agata. Najnowsze pomiary wykazały 613,96 m n.p.m. co daje mu przewagę wobec ostatnich pomiarów Łysicy (613,33 m n.p.m.).
Warto również zauważyć, że najwyższym punktem Rudaw Janowickich jest Ostra Mała (945 m n.p.m.[7][8]) – południowo-zachodni wierzchołek Skalnika.
Pokrewną odznaką do Korony Gór Polski jest makroregionalna odznaka turystyki kwalifikowanej – Diadem Polskich Gór, ustanowiona przez Oddział Wrocławski PTTK.
↑WojciechW.LewandowskiWojciechW., MarekM.WięckowskiMarekM., Korona Gór Polski, zakładamy klub zdobywców, „Poznaj swój kraj”, czerwiec 1997, ISSN0032-6151. Brak numerów stron w czasopiśmie
↑Mateusz Abramowicz "Poznajcie Koronę Gór Polskich" Express Bydgoski nr 176, 30-31.07.2022
↑ abJerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998. ISBN 83-01-12479-2. Brak numerów stron w książce
↑JerzyJ.KondrackiJerzyJ., Regiony fizycznogeograficzne Polski, 1977. Brak numerów stron w książce
↑Jerzy Solon et al. Physico-geographical mesoregions of Poland: Verification and adjustment of boundaries on the basis of contemporary spatial data. „Geographia Polonica”. 2 (91). s. 143-170.
↑ abMaciuk, K.; Apollo, M.; Cheer, J.M.; Konečný, O.; Kozioł, K.; Kudrys, J.; Mostowska, J.; Róg, M.; Skorupa, B.; Szombara, S.. Determining Peak Altitude on Maps, Books and Cartographic Materials: Multidisciplinary Implications. „Remote Sensing”. 13 (6), 2021. DOI: 10.3390/rs13061111.