Kazimierz Głazek

Kazimierz Głazek
"
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

20 lutego 1939
Warszawa

Data i miejsce śmierci

25 września 2005
Tunezja

Doktor habilitowany nauk matematycznych
Specjalność: algebra ogólna
Alma Mater

Uniwersytet Wrocławski

Doktorat

1969

Habilitacja

1992 – matematyka
Politechnika Warszawska

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Zielonogórski

Okres zatrudn.

1993–2005

Kazimierz Bolesław Głazek (ur. 20 lutego 1939 w Warszawie, zm. 25 września 2005 w Tunezji) – polski matematyk, taternik, alpinista i himalaista. Brat geologa Jerzego Głazka, syn zoologa Stanisława Głazka. Pochowany został we Wrocławiu-Marszowicach.

Matematyk i nauczyciel

Ukończył w latach 1957–1962 matematykę na Uniwersytecie Wrocławskim. Specjalizował się w algebrze uniwersalnej (algebrze ogólnej). Doktorat uzyskał w 1969 u Edwarda Marczewskiego, habilitację w 1992 po przedstawieniu rozprawy w Instytucie Matematyki Politechniki Warszawskiej[1].

Od 1993 był związany z zielonogórskim środowiskiem naukowym i szybko rozwijającą się tam uczelnią (profesor nadzwyczajny Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Zielonej Górze, od 1996 profesor Politechniki Zielonogórskiej, od 2001 Uniwersytetu Zielonogórskiego[2]). Z czasem wyspecjalizował się w teorii pierścieni, czego uwieńczeniem była monografia A guide to the literature on semirings and their applications… wydana przez wydawnictwo Kluwer w 2002 i potem nagradzana[2] (zob. Publikacje matematyczne). Stworzył (od 2000) czasopismo o światowym zasięgu „Discussiones Mathematicae. General Algebra and Applications”[2].

Publikacje matematyczne

Opublikował ponad 60 prac naukowych i dydaktycznych, w tym:

  • Kazimierz Głazek: Algebry działań algebraicznych a morfizmy systemów algebraicznych. Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, 1994, s. 148; ISBN 83-229-1153-X.
  • Ivan Chajda, Kazimierz Głazek: A basic course on general algebra, Technical University Press, Zielona Góra 2000, stron 151; ISBN 83-85911-81-2.
  • Kazimierz Głazek: A short guide to the literature on semirings and their applications in mathematics and computer science. Technical University Press, Zielona Góra, 2000. stron viii + 428.
  • Kazimierz Głazek: A guide to the literature on semirings and their applications in mathematics: with complete bibliography. Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, Boston, London, 2002, stron 392; ISBN 1-4020-0717-5.

Alpinizm

Szczyty Aspe Syah (6350 m – pierwsze wejście Kazimierza Głazka i Kazimierza Piotrowskiego w 1971) i Aspe Safed (6607 m) w Hindukuszu. Z lewej strony widoczne dolne partie Noszaka (7492 m) 36°25′54,1″N 71°49′41,9″E/36,431700 71,828300
Joachim Wachowicz i Kazimierz Głazek w jaskini Czarnej w Tatrach, 1971

Od 1957 był zainteresowany wspinaczką, początkowo aktywny w Górach Sokolich, potem w Tatrach. W latach 60. wspinał się w różnych masywach w Alpach (m.in. nowa droga północno-wschodnim filarem Finsteraarhornu, z Krzysztofem Zdzitowieckim). W 1969 uczestniczył w wyprawie do węzła Matcza w Pamiro-Ałaju. Wówczas grupa 5 polskich alpinistów zdobyła 12 dziewiczych szczytów, a Głazek był na 7 z nich. Zdobyczą wyprawy był m.in. najwyższy szczyt całego pasma, Pik Skalistyj (5621 m, pierwsze wejście, 12 sierpnia 1969, Krzysztof Cielecki, Kazimierz Głazek, Bogdan Jankowski, Tadeusz Piotrowski i Bernard Uchmański)[3].

W 1971 wziął udział w wyprawie w Hindukusz. Razem z Kazimierzem Piotrowskim zdobył szczyty Aspe Syah (6350 m) i Sakhe Kalan (5880 m)[4][5]. Aspe Syah („Czarny Koń”) wznosi się na bocznej grani Noszaka (7492 m)[6]. Wejście na Aspe Syah zostało określone jako „wyróżniające się największym nagromadzeniem trudności z wszystkich wielkich dróg przebytych przez Polaków w Hindukuszu Wysokim”[7].

Wspinał się także na szczyty Pamiru (1972 i 1974, nowa droga), Kaukazu (1973), Norwegii (1973 i 1974)), Szwecji (1978, nowe drogi). W 1976 uczestniczył w narodowej wyprawie na K2, która wytyczała do wys. ok. 8400 m nową drogę długą wschodnia granią (wraz z Andrzejem Heinrichem bez tlenu osiągnął wysokość ok. 8100 m, ale przypłacił to ostrym atakiem choroby wysokościowej, co na kilka lat wyłączyło go z himalaizmu). W Himalajach pojawił się znowu w 1985 i 1986, uczestnicząc w wyprawach na Nanga Parbat i Himalchuli[8][9]. Wspinał się także w kanadyjskich Górach Skalistych (1981, nowa droga) i w Andach Peruwiańskich (1987).

Najwybitniejsze i zarazem najtragiczniejsze osiągnięcie przyszło w 1975 w Karakorum. 28 lipca zdobył wraz z Markiem Kęsickim, Bohdanem Nowaczykiem, Andrzejem Sikorskim i Januszem Kulisiem dziewiczy szczyt ośmiotysięczny Broad Peak Middle (albo Central), drugi co do wysokości i wybitności wierzchołek masywu Broad Peak[10]. Załamanie pogody w drodze powrotnej doprowadziło do tragicznej śmierci Kęsickiego, Nowaczyka i Sikorskiego. Był to wówczas pierwszy w ogóle ośmiotysięczny wierzchołek zdobyty przez Polaków i krótkotrwały polski rekord wysokości uzyskany na szczycie, jednak najtrwalszym dorobkiem jest to, że uważany on jest (m.in. przez Güntera Oskara Dyhrenfurtha[8]) za najbardziej samodzielny z tzw. bocznych ośmiotysięczników (oprócz szeroko znanej czternastki głównych szczytów ośmiotysięcznych, tworzącej „Koronę Himalajów”)[11].

Jeden z wrocławskich krasnali (grupa Alpinki) nosi imię Głazek na cześć Kazimierza Głazka. Był członkiem i uczestnikiem wypraw jaskiniowych Sekcji Grotołazów Wrocław[12].

Publikacje taternickie

  • Kazimierz Głazek, Władysław Janowski: Skałki wzgórza Sokolik w Rudawach Janowickich: przewodnik wspinaczkowy. Wydawnictwo PTTK „Kraj”, Warszawa 1994, ISBN 83-7005-355-6.
  • współpracował z Jerzym Kolankowskim przy jego opracowaniu Skalnych dróg Sudetów Zachodnich (1971).[13]

Przypisy

  1. ↑ Dr hab. Kazimierz Bolesław Głazek, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2021-04-24].
  2. ↑ a b c Wiadomości Matematyczne, tom 44, 2008, s. 141, zob. Linki Zewnętrzne, pdf. main3.amu.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-04-15)]. (dostęp 10 czerwca 2010)].
  3. ↑ Kazimierz Głazek, Pamiro-Ałaj, „Wszechświat” (7–8), Polskie Towarzystwo Przyrodników im. Kopernika, 1971, s. 184–189, ISSN 0043-9592 [dostęp 2020-10-28].
  4. ↑ Aneta Marek, Pasmo Hindukusz jako cel eksploracji polskiej w latach 1960–1983, „Słupskie Prace Geograficzne”, 10, 2013, s. 95, ISSN 1641-8468 [dostęp 2020-12-21].
  5. ↑ Janusz Kurczab, Historia polskiego wspinania – Hindukusz cz. I [online], wspinanie.pl, 2009 [dostęp 2020-12-21].
  6. ↑ Kazimierz Głazek, Polskie konie pod Noszakiem, „Taternik”, XLVIII (4), 1972, s. 161–163, ISSN 0137-3155 [dostęp 2020-12-25].
  7. ↑ Stanisław Biel, Jerzy Wala, Krakowsko-wrocławska wyprawa w Hindukusz, „Taternik”, XLVIII (4), 1972, s. 147–154, ISSN 0137-3155 [dostęp 2020-12-21].
  8. ↑ a b nyka.home.pl Głos Seniora, październik 2005, zob. Linki zewnętrzne (dostęp 10 czerwca 2010).
  9. ↑ Sylwetka w serwisie Wspinanie.pl, 3 października 2005 (dostęp 10 czerwca 2010).
  10. ↑ Mateusz Lipiński, Był wielki wyczyn, nie było jednak radości... (Reportaż)) [online], Radio Wrocław [dostęp 2024-04-17] (pol.).
  11. ↑ Grzegorz Głazek, Kazimierz Głazek (1939-2005) [online], wspinanie.pl, 2005 [dostęp 2023-06-21].
  12. ↑ Janusz Fereński, W piwnicy i jeszcze głębiej, „Konfrontacje”, wydanie specjalne z okazji jubileuszu (1959–2003) Studenckiego Klubu Pałacyk we Wrocławiu, 31 maja 2003, s. 5, ISSN 2658-0063 [dostęp 2020-07-09].
  13. ↑ Encyklopedia Wrocławia. Jan Harasimowicz (red.). Wyd. III. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006, s. 238. ISBN 83-7384-561-5.

Bibliografia

  • Jerzy Głazek i Tadeusz Nadzieja: Kazimierz Głazek (1939–2005). „Wiadomości Matematyczne”, tom 44, 2008, s. 139–151 (z listą 73 publikacji matematycznych i kilkunastu o tematyce górskiej i innej) (dostępne jako plik pdf w internecie, zob. Linki zewnętrzne)
  • Józef Nyka: Kazimierz Głazek (1939–2005), „Taternik” nr 3–4, 2005, s. 54–55.
  • Zofia i Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska, Wydawnictwo Górskie, Poronin 1995, 2004; ISBN 83-7104-009-1, hasło osobowe Kazimierz Głazek (s. 336)
(Istnieje wersja elektroniczna WET, dostępna a) na płycie CD, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999; ISBN 83-01-12853-4, b) w internecie, zob. Linki zewnętrzne)
  • M. Borowiecki: Memory of Kazimierz Głazek (1939–2005), „Discussiones Mathematicae – General Algebra and Applications”, 25 (2005), 2, s. 141–147 (ang.)
  • B. Šešelja: In Memoriam: Kazimierz Głazek (1939–2005), „Novi Sad Journal of Mathematics” 36 (2006), 1: s. 1–2. (ang.)

Linki zewnętrzne