od 2017-12 → poprawić styl – powinien być encyklopedyczny, od 2017-12 → dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł, Artykuł napisany jest w większości jak ulotka leku – nie zaś jak artykuł encyklopedyczny. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Powoduje zwężenie źrenicy oraz obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego w wyniku skurczu mięśnia rzęskowego, rozciągania zatoki żylnej twardówki (kanału Schlemma) i rozciągania przestrzeni międzybeleczkowych w kącie przesączania (kącie tęczówkowo-rogówkowym), co powoduje zmniejszenie oporu i ułatwia odpływ cieczy wodnistej z przedniej komory oka[6].
Czas półtrwania karbacholu wynosi ok. 8 h. Jest słabym inhibitorem cholinesterazy, więc nie ulega szybkiej inaktywacji w szczelinie synaptycznej neuronów ruchowych mięśnia zwieracza tęczówki.
Czas działania:
po podaniu do worka spojówkowego zwęża źrenicę 10–20 min po podaniu
po podaniu wewnątrzgałkowym maksymalne zwężenie źrenicy występuje po 2–5 min
działanie może się utrzymywać do 24 godzin po zabiegu.
maksymalny efekt obniżenia ciśnienia wewnątrzgałkowego występuje 4 h po podaniu leku do worka spojówkowego i trwa 8 h.
Wskazania
Wewnątrzgałkowo w trakcie zabiegów okulistycznych w celu śródoperacyjnego zwężenia źrenicy.
W celu zmniejszenia gwałtownego wzrostu ciśnienia wewnątrzgałkowego w ciągu pierwszych godzin po operacji zaćmy (wskazanie niezarejestrowane w Polsce).
Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu, zapalenie tęczówki i ciała rzęskowego, odwarstwienie siatkówki w wywiadzie.
Nie ustalono skuteczności i bezpieczeństwa stosowania u dzieci.
Należy zachować szczególną ostrożność w przypadku astmy oskrzelowej, nadczynności tarczycy, choroby wrzodowej żołądka, rzadkoskurczu, zaburzeń przewodnictwa przedsionkowo-komorowego, niewydolności serca, choroby niedokrwiennej serca, zawału serca, hipotonii, choroby Parkinsona, niedrożności układu moczowego.
Ciąża i laktacja
Karmienie piersią: nie wiadomo, czy karbachol przenika do mleka matki. Nie powinien być stosowany w okresie karmienia piersią, chyba że potencjalne korzyści przeważają nad potencjalnym zagrożeniem[5].
Ciąża: nie prowadzono kontrolowanych badań klinicznych u kobiet w ciąży. Ocenia się, że potencjalne ryzyko jest niewielkie, biorąc pod uwagę jednorazowe podanie małej dawki i miejsce podania. Karbachol powinien być stosowany u kobiet w ciąży tylko wówczas, kiedy oczekiwane korzyści przeważają nad potencjalnym zagrożeniem dla płodu[5].
Mogą się pojawić również ogólne działania niepożądane związane z ogólnoustrojową aktywnością parasympatylomimetyczną karbacholu takie jak: uderzenia gorąca, nagłe zaczerwienienie twarzy, pocenie się, okresowe bóle brzucha, nudności, wymioty, biegunki, częstsze oddawanie moczu, ślinotok, wzmożone wydzielanie łez, bradykardai, zaburzenia rytmu serca, spadiu ciśnienia tętniczego, skurcz oskrzeli
Acetazolamid i tymolol potęgują działanie obniżające ciśnienie wewnątrzgałkowe.
Dawkowanie
Śródoperacyjnie zawartość strzykawki podaje się przez atraumatyczną kaniulę do przedniej komory gałki ocznej. Nie przekraczać dawki 0,5 ml (0,05 mg karbacholu).
Nie ma potrzeby zmiany dawki u osób w podeszłym wieku i u osób z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby.
Przedawkowanie
Przedawkowanie karbacholu wiąże się z wystąpieniem zespołu cholinergicznego[7].
Obraz kliniczny łączy się z pobudzeniem 2 rodzajów receptorów:
nikotynowych–ich pobudzenie powoduje drżenie, osłabienie mięśni aż do całkowitego porażenia (dotyczy także przepony), tachykardię, nadciśnienie tętnicze.
Leczenie zatrucia karbacholem:
monitorowanie czynności serca i wentylacji płuc
tlenoterapia
leki: atropina, diazepam w razie nadmiernego pobudzenia lub drgawek.
ErnstE.MutschlerErnstE. i inni, Farmokologia i toksykologia, Wrocław 2016, ISBN 978-83-7846-037-4. Brak numerów stron w książce* Karbachol (carbachol) [online], Indeks Leków Medycyny Praktycznej.
