Sirolimus działa na limfocyty T, hamując ich aktywację poprzez blokowanie wewnątrzkomórkowego przewodzenia sygnałów zależnego i niezależnego od jonów wapnia. Wiąże się z białkiem cytozolowym FKPB-12, przez co inaktywuje kinazę mTOR. Powoduje to zahamowanie aktywacji limfocytów i odczynów immunologicznych (w tym również reakcji odrzucania przeszczepów).
Stosowany w stentach powlekanych (ang. drug-eluting stents), w których – jak wykazały badania na modelach zwierzęcych – działa jako inhibitor proliferacji miocytów gładkich[7] i ich migracji[8]. W dużych badaniach klinicznych wykazano, że stenty powlekane sirolimusem poprawiają, w porównaniu ze zwykłymi stentami, odległe wyniki angioplastykitętnic wieńcowych, zapobiegając restenozie (powodującej klinicznie istotne zwężenie światła tętnic wieńcowych po angioplastyce przy użyciu zwykłych stentów). Badanie RAVEL dowiodło spadku częstości restenozy do 0% w grupie pacjentów poddanych angioplastyce z użyciem stentów powlekanych sirolimusem wobec 26,6% w grupie kontrolnej[9]. W badaniu SIRIUS częstość restenozy w grupie pacjentów, u których zastosowano stenty z sirolimusem, wyniosła 3,2% w porównaniu z 35,4% w grupie kontrolnej. Restenoza była bardziej nasilona w podgrupie pacjentów z cukrzycą i występowała u 18% pacjentów ze stentami z sirolimusem i u 51% w grupie kontrolnej[10].
W maju 2015 roku amerykańska Agencja Żywności i Leków zatwierdziła sirolimus jako środek stosowany w leczeniu limfangioleiomiomatozy (LAM), rzadkiej, postępującej chorobie płuc, która dotyka przede wszystkim kobiety w wieku rozrodczym[5].
Leczenie progerii
W 2009 wykryto, że sirolimus powoduje wydłużenie życia ssaków. W związku z tym trwają prace, by wykorzystać go w leczeniu progerii. W badaniach in vitro wykazano, że sirolimus zmniejsza poziom nieprawidłowej laminy A, której znaczną ilość obserwuje się u chorych na progerię. Jednocześnie wykryto, że zmniejsza on ryzyko chorób w pokoleniu pochodzącym od starych rodziców[6][11][12].
Sirolimus zwiększa możliwość wystąpienia nowotworów (głównie chłoniaków i nowotworów skóry)
Stosowanie w trakcie ciąży i karmienia
Kategoria C. Nie należy stosować w okresie karmienia piersią. W trakcie leczenia i w ciągu trzech miesięcy po zakończeniu terapii pacjentki powinny stosować skuteczne metody antykoncepcji.
↑MichałM.ZakliczyńskiMichałM., Immunosupresja u pacjentów po transplantacji serca u progu roku 2006, „Kardiochirurgia i Torakochirurgia Polska”, 2 (4), 21 marca 2006, s. 23–26.
↑C.C.VézinaC.C., A.A.KudelskiA.A., S.N.S.N.SehgalS.N.S.N., Rapamycin (AY-22,989), a new antifungal antibiotic. I. Taxonomy of the producing streptomycete and isolation of the active principle, „The Journal of Antibiotics”, 28 (10), 1975, s. 721–726, DOI: 10.7164/antibiotics.28.721, PMID: 1102508.
↑ abDavid A. Sinclair, Matthew LaPlante: Jak żyć dugo. Znak Horyzont, 2021, s. 152–155, język polski, ISBN 978-83-240-7882-0.
↑S.O.S.O.MarxS.O.S.O. i inni, Rapamycin-FKBP inhibits cell cycle regulators of proliferation in vascular smooth muscle cells, „Circulation Research”, 76 (3), 1995, s. 412–417, DOI: 10.1161/01.res.76.3.412, PMID: 7532117.
↑M.M.PoonM.M. i inni, Rapamycin inhibits vascular smooth muscle cell migration, „The Journal of Clinical Investigation”, 98 (10), 1996, s. 2277–2283, DOI: 10.1172/JCI119038, PMID: 8941644, PMCID: PMC507677.
↑JeanJ.FajadetJeanJ. i inni, Maintenance of long-term clinical benefit with sirolimus-eluting coronary stents: three-year results of the RAVEL trial, „Circulation”, 111 (8), 2005, s. 1040–1044, DOI: 10.1161/01.CIR.0000156334.24955.B2, PMID: 15723977.
