Jean Marais

Jean Marais (1948)
Imię i nazwisko	Jean Alfred Villain-Marais
Data i miejsce urodzenia	11 grudnia 1913 Cherbourg
Data i miejsce śmierci	8 listopada 1998 Cannes
Zawód	aktor, reżyser, pisarz, malarz, rzeźbiarz, garncarz, kaskader
Współmałżonek	Mila Parély (1942–1944; rozwód)
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Jean Marais, właśc. Jean-Alfred Villain-Marais^[1] (ur. 11 grudnia 1913 w Cherbourgu, zm. 8 listopada 1998 w Cannes) – francuski aktor teatralny i filmowy, reżyser, pisarz, malarz, rzeźbiarz^[2], garncarz i kaskader^[3]. Obok Michèle Morgan i Jeana Gabin uznawany był za jednego z najsławniejszych i najwybitniejszych aktorów francuskich lat 40. i 50^[4].

Urodził się w Cherbourgu. Jego ojciec był weterynarzem, brał udział w I wojnie światowej. Młody Jean Marais w wieku czterech lat, po rozwodzie rodziców został zabrany do Paryża i wraz ze starszym bratem Henrim był wychowywany przez matkę i babkę w Le Vésinet. Uczęszczał do Lycée Condorcet, prestiżowej państwowej szkoły, gdzie uczyli się także Louis de Funès i Jean Cocteau. W wieku 13 lat Marais opuścił liceum. Próbował dostać się do kilku innych szkół, w końcu został umieszczony do katolickiej szkoły z internatem. W wieku 16 lat porzucił szkołę i starał się zrealizować swoje marzenia o aktorstwie w ruchu amatorskim. Po nieudanej próbie zdania egzaminów do szkoły aktorskiej w Konserwatorium Paryskim (fr. Conservatoire de Paris), podjął pracę asystenta fotografa, a także jako caddy (noszący kije golfowe) w klubie^[5].

W latach 1933-34 statystował w kilku filmach Marcela l’Herbiera, m.in. Jastrząb (L'Épervier, 1933). Aby opłacić kursy aktorskie u Charlesa Dullina imał się różnych zawodów. W 1936 poznał Jeana Cocteau – jednego z prominentów paryskiego życia kulturalnego i zaczął występować w jego sztukach, w tym w tragedii Król Edyp Sofoklesa (1937). Wówczas, za jego namową przybrał pseudonim Jean Marais. W czasie II wojny światowej przebywał w Paryżu i grał w filmach^[6][7]. Podczas operacji Neptun wstąpił do wojska. Walczył w Alzacji; został odznaczony Krzyżem Wojennym.

Po wojnie wrócił do Paryża i nadal współpracował z Jeanem Cocteau, pozostali bliskimi przyjaciółmi aż do śmierci. Cocteau miał znaczący wpływ na jego życie i karierę. Marais pojawił się prawie w każdym filmie Cocteau. Razem nakręcili takie klasyki, jak Piękna i Bestia (La Belle et la Bête, 1946), Straszne dzieci (Les Parents terribles, 1948), Orfeusz (Le Orphée, 1949) czy Testament Orfeusza (Le Testament d’Orphée, 1959)^[8]. W trzech komediach kryminalnych o losach Fantomasa, kręconych w latach 1964–1967, Marais występował w podwójnej roli dziennikarza Fandora i tytułowego superprzestępcy^[9]. W kolejnych latach skupił się na karierze teatralnej i rzeźbiarstwie. Jedna z jego rzeźb Le Passe-Muraille znajduje się na paryskim Montemartre^[10]. Ostatnią rolę filmową zagrał w 1996 roku w filmie Bernardo Bertolucciego Ukryte pragnienia^[9].

W 1958 był członkiem jury Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Berlinie^[11], a w 1985 przewodniczył temu gremium^[12]. W 1980, w paryskim Théatre du Châtelet, przewodniczył ceremonii rozdania Cezarów. W 1993 otrzymał Cezara Honorowego^[13]. W 1996 roku został odznaczony francuską Legią Honorową za wkład w kinematografię francuską^[14].

Zmarł 8 listopada 1998 w Cannes na atak serca, w wieku 84 lat, a pochowany został w Vallauris^[15].

26 kwietnia 2006 plac w 18. dzielnicy Paryża, na szczycie wzgórza Montmartre, został nazwany jego imieniem – Place Jean-Marais^[16].

W latach 1942–1944 był żonaty z Olgą Colette Peszynsky, znaną jako Mila Parély (1917–2012)^[17]. Adoptowali syna Serge’a (1943–2012)^[18]. W latach 1937–1963 był w związku partnerskim z Jeanem Cocteau^[19]. Ich związek trwał 25 lat, aż do śmierci Cocteau^[20][21]. Marais był muzą Cocteau, pomagając mu wyjść z uzależnienia od opium^[22].

• Krzyż Wojenny 1939–1945 (Croix de Guerre, 1945, Francja)
• Oficer Legii Honorowej (1996, Francja)

• Jean Marais w bazie IMDb (ang.)
• Jean Marais w bazie Filmweb
• Jean Marais w bazie Notable Names Database (ang.)