Pedro Almodóvar

Pedro Almodóvar, 2018
Prawdziwe imię i nazwisko	Pedro Almodóvar Caballero
Data i miejsce urodzenia	25 września 1949 Calzada de Calatrava
Zawód	reżyser, scenarzysta, producent, aktor
Lata aktywności	od 1974
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Pedro Almodóvar Caballero (ur. 25 września 1949, niektóre źródła podają rok 1951^[1], w Calzada de Calatrava) – hiszpański reżyser i scenarzysta filmowy.

Podwójny zdobywca Oscara, jeden z najbardziej znanych i cenionych na świecie reżyserów kina autorskiego.

Zasiadał w jury konkursu głównego na 45. MFF w Cannes (1992). Przewodniczył obradom jury na 70. MFF w Cannes (2017).

Urodził się w Calzada de Calatrava, w prowincji Ciudad Real, Kastylia-La Mancha. W wieku 16 lat z rodzinnego miasta przeprowadził się do Madrytu. Były to czasy autorytarnej dyktatury Francisca Franco, ograniczenia wolności wypowiedzi. Kontrast między tamtym światem a dzisiejszą Hiszpanią można zobaczyć w filmie Drżące ciało. Żyjąc na marginesie tamtego systemu, Almodóvar przez wiele lat utrzymywał się z prac dorywczych, aż w końcu, na okres 12 lat, został zatrudniony w największej hiszpańskiej firmie telekomunikacyjnej – Telefónica. Stała praca umożliwiła mu zakup pierwszej kamery.

Był jedną z czołowych postaci hiszpańskiego la movida madrileña, kulturalnego renesansu po śmierci generała Franco. Opublikował powieść Fuego en las entrañas oraz zwierzenia fikcyjnej gwiazdy porno Patty Diphusa, drukowane w czasopiśmie „La Luna de Madrid”.

Już od roku 1972 tworzył filmy krótkometrażowe, jego pierwszy pełnometrażowy film został jednak wyświetlony dopiero w roku 1980. Zdjęcia do Pepi, Luci, Bom i innych dziewczyn z dzielnicy trwały ponad 18 miesięcy. Film, który kosztował około 13 tysięcy funtów, stał się przebojem i pozwolił Almodóvarowi założyć wraz z bratem wytwórnię filmową El Deseo (1985).

Jest gejem^[2].

Almodóvar, mający wyrazisty, autorski styl reżyserii, jest jednym z najbardziej znanych hiszpańskich i europejskich reżyserów. To on odkrył talent aktorski Antonia Banderasa i Penélope Cruz. Do swoich filmów sam pisze scenariusze, reżyseruje je, a w większości występuje w epizodycznych rolach i jest ich producentem.

Filmy Almodóvara to najczęściej melodramatyczne, pełne nieprawdopodobnych sytuacji historie, z elementami czarnego humoru i swobodnie wplatające do tematyki obyczajowej wątki homoseksualne. Bohaterami są często postaci z nizin społecznych, marginesu społecznego (dilerzy narkotyków, prostytutki, kryminaliści). Jego motywy są takie jak w przypadku surrealistów: oburzenie drobnomieszczańskiej moralności.

W swej twórczości Almodóvar przeszedł ewolucję od skandalizujących, utrzymanych w estetyce punkowej filmów z lat osiemdziesiątych i początku lat dziewięćdziesiątych (np. Kika) do psychologicznych komedii o kobietach (np. Wszystko o mojej matce).

Jest zdobywcą ponad 90^[3] prestiżowych nagród filmowych m.in. Oscarów w kategorii najlepszy film zagraniczny za Wszystko o mojej matce (2000) oraz za scenariusz do filmu Porozmawiaj z nią (2003).

W Polsce Remigiusz Grzela dokonał adaptacji teatralnej zbioru felietonów Pedra Almodóvara pt. Patty Diphusa (jedynej w Polsce autoryzowanej przez Almodóvara), w której zagrała Ewa Kasprzyk, najpierw w Teatrze Rozmaitości, a później w Teatrze „Polonia”.

• Pepi, Luci, Bom i inne dziewczyny z dzielnicy lub (Pepi, Luci, Bom y otras chicas del montón) (1980);
• Labirynt namiętności (Laberinto de pasiones) (1982);
• Pośród ciemności (Entre tinieblas) (1983);
• Czym sobie na to wszystko zasłużyłam? (¿Qué he hecho yo para merecer esto?) (1984);
• Matador (Matador) (1986);
• Prawo pożądania (La ley del deseo) (1987);
• Kobiety na skraju załamania nerwowego (Mujeres al borde de un ataque de nervios) (1988);
• Zwiąż mnie (¡Átame!) (1989);
• Wysokie obcasy (Tacones lejanos) (1991);
• Kika (Kika) (1993);
• Kwiat mego sekretu (La flor de mi secreto) (1995);
• Drżące ciało (Carne trémula) (1997);
• Wszystko o mojej matce (Todo sobre mi madre) (1999);
• Porozmawiaj z nią (Hable con ella) (2002);
• Złe wychowanie (La mala educación) (2004);
• Volver (Volver) (2006);
• Przerwane objęcia (Los abrazos rotos) (2009);
• Skóra, w której żyję (La piel que habito) (2011);
• Przelotni kochankowie (Los amantes pasajeros) (2013);
• Julieta (2016);
• Ból i blask (Dolor y gloria) (2019);
• Ludzki głos (The Human Voice) (2020);
• Matki równoległe (Madres paralelas) (2021);
• Dziwne ścieżki życia (Extraña forma de vida) (2023);
• W pokoju obok (The Room Next Door) (2024).

• Pedro Almodóvar w bazie IMDb (ang.)
• Oficjalna strona Pedro Almodóvara. clubcultura.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-05)]. (ang. • hiszp. • fr.)
• Blog Pedro Almodóvara. pedroalmodovar.es. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-14)]. (ang. • hiszp. • fr.)
• Pedro Almodóvar w bazie IMDb (ang.)
• Pedro Almodóvar w bazie Filmweb