III Kielecki Batalion Etapowy

III Kielecki batalion etapowy
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1919

Rozformowanie

1921

Dowódcy
Pierwszy

kpt. Antoni Domaradzki

Organizacja
Dyslokacja

Tarnopol

Formacja

Wojska Wartownicze
i Etapowe

Podległość

DOE „Lwów”
DGE Podolskie

III Kielecki batalion etapowyoddział wojsk wartowniczych i etapowych w okresie II Rzeczypospolitej pełniący między innymi służbę ochronną na granicy polsko-sowieckiej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

W myśl rozkazu Naczelnego Dowództwa WP L24550/IV, rozkazem oficerskim nr 1 z 19 sierpnia 1919, z wszystkich formacji etapowych podległych DOE „Lwów“, sformowano sześć batalionów etapowych. 3 batalion etapowy (III Kielecki be) uzupełniono z kadry wartowniczej przy batalionie zapasowym 25 pułku piechoty. W jego skład weszły wszystkie formacje etapowe w powiatach: Tarnopol, Zbaraż, Skałat i Trembowola. Były to kompanie etapowe nr: 13, 17, 30, 31, 32, 33, 34 i 60. Z nich utworzono etatowe cztery kompanie etapowe batalionu. Dowódcą batalionu został kpt. Antoni Domaradzki, a miejscem postoju dowództwa batalionu stał się Tarnopol[1]. Otrzymał on nazwę okręgu generalnego, w którym powstał i kolejny numer porządkowy oznaczany cyfrą rzymską. W myśl rozkazu NDWP nr 2900/IV z 30 stycznia 1920 III batalion etapowy stacjonujący w Tarnopolu otrzymał nazwę III Kielecki batalion etapowy[2].

Do batalionu wcielono żołnierzy starszych wiekiem i o słabszej kondycji fizycznej. Oficerowie i podoficerowie nie mieli większego doświadczenia bojowego. Batalion nie posiadał broni ciężkiej, a broń indywidualną żołnierzy stanowiły stare karabiny różnych wzorów z niewielką ilością amunicji[3]. We wrześniu 1919 dowództwo batalionu stacjonowało w Grodnie[4]. 10 września batalion przebywał na koncentracji wojsk etapowych 6 Armii w Winnikach. Liczył wtedy w stanie żywionych 15 oficerów oraz 622 podoficerów i szeregowców, w stanie bojowym zaś 15 oficerów oraz 525 podoficerów i szeregowców[5].

W lutym 1921 bataliony etapowe przejęły ochronę granicy polsko-rosyjskiej[6]. Początkowo pełniły ją na linii kordonowej, a w maju zostały przesunięte bezpośrednio na linię graniczną z zadaniem zamknięcia wszystkich dróg, przejść i mostów[7].

W 1921 bataliony etapowe ochraniające granicę przekształcono w bataliony celne[8]. III Kielecki batalion etapowy utworzył 23 Batalion Celny[9].

Żołnierze batalionu

Obsada personalna pułku w 1920[10]
Stanowisko Stopień, imię i nazwisko
Dowódca batalionu kpt. Antoni Domaradzki
Adiutant baonu ppor. Henryk Schmal
por. Jan Fritz
Lekarz por. lek. dr Karol Bilewicz
Oficer kasowy ppor./por. Roman Misiak
Oficer żywnościowy ppor. Tadeusz Bryczkowski
Dowódca 1 kompanii ppor. Edmund Horak
Dowódca 3 kompanii ppor. Jan Pawłowski
Dowódca 4 kompanii ppor. Witold Nawarecki
Oficer baonu ppor. Seweryn Chrzanowski
Oficer baonu ppor. Zygmunt Rachwał

Przypisy

Bibliografia

  • Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
  • Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
  • Janusz Odziemkowski: Polskie formacje etapowe w Galicji Wschodniej na Wołyniu i Ukrainie w latach 1918-1920. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, 2019. ISBN 978-83-8090-616-7.
  • Janusz Odziemkowski. Użycie batalionów etapowych i wartowniczych wojsk polskich w walkach w Galicji, na Wołyniu i Lubelszczyźnie, 11 lipca-1 września 1920. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (249), 2013. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1440-6281. 
  • Arkadiusz Tuliński: 6 Armia Wojska Polskiego w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 r. T. 1 i 2. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2020. ISBN 978-83-8229-062-2.
  • Rozkaz oficerski nr 1 Dowództwa Okręgu Etapowego nr 1 „Lwów” → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
  • Zarządzenie Dowództwa Okręgu Etapowego Lwów dotyczące nazw i numeracji baonów etapowych 1920 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.29/45.)