Cmentarz Łostowicki jest w tej chwili jedynym cmentarzem otwartym do bieżącego chowania zmarłych w Gdańsku. Nadzór nad nekropolią sprawuje Gdański Zarząd Dróg i Zieleni. Zajęte jest już 95% powierzchni cmentarza na tradycyjne pochówki[1]. Obecna nazwa cmentarza „Cmentarz Łostowice” jest błędna, ponieważ cmentarz ten nigdy nie leżał na terenie Łostowic, a leży przy ul. Łostowickiej.
Historia
Początki tej największej gdańskiej nekropolii sięgają założonego około 1906 roku cmentarza przy siedleckim kościele św. Franciszka z Asyżu[2] (zbudowanym w latach 1904–1906). Najstarsza część – cmentarz św. Franciszka (Franziskus Friedhof), wraz z zachowanymi historycznymi nagrobkami, znajduje się od strony ul. Kartuskiej, naprzeciw dworu Krzyżowniki.
Przed II wojną światową ulica, przy której znajdował się cmentarz, nosiła nazwę (niem.) Wonneberger Weg. Po II wojnie światowej zmieniono nazwę na ulicę Łostowicką, od której zaczęto nazywać cmentarz. Cmentarz został przekazany do użytku w 1979 roku[3].
11 listopada 1998 roku odsłonięto pomnik „Pieta Sybiraków”, zwany też „pomnikiem Matki Polki” lub „Pomnikiem Ofiar Golgoty Wschodu” (zob. Światowy Dzień Sybiraka). Usytuowany jest przy głównej alei cmentarza, w „Kwaterze Sybiraków”. Pomnik powstał dzięki staraniom Związku Sybiraków i Rodziny Katyńskiej[4].
W 2008 roku na cmentarzu powstała pierwsza na Pomorzu zbiorowa mogiła przeznaczona na pochówki dzieci nienarodzonych[5].
W latach 2021–2022[6] powiększono cmentarz o 1,8 ha od strony al. Armii Krajowej i ul. Cedrowej, co przyniosło ponad 2100 dodatkowych miejsc pochówku[7] (8 kwater)[8]. We wrześniu 2021 w 68. kwaterze cmentarza, przy głównej alei za pomnikiem Ponarskim, odsłonięto ok. 2,5-metrowy głaz z napisem "Pamięci Polonii Gdańskiej, Kaszubów i Pomorzan / Walczących o Niepodległą oraz ginących w miejscach kaźni i na polach bitew / W latach 1939–1945 / Mieszkanki i Mieszkańcy Gdańska i Pomorza / 2020"[9].