Związek Sybiraków

Związek Sybiraków
Państwo

 Polska

Siedziba

ul. Chmielna 15 lok. 108
00-021 Warszawa

Data założenia

1928

Prezes

Kordian Borejko

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, w centrum znajduje się punkt z opisem „Związek Sybiraków”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Związek Sybiraków”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Związek Sybiraków”
Ziemia52°13′57″N 21°00′59″E/52,232603 21,016322
Strona internetowa
Dawna tablica pamiątkowa na Pomniku Sybiraków w Słubicach
Tablica pamiątkowa poświęcona Zesłańcom Sybiru (bazylika św. Elżbiety Węgierskiej we Wrocławiu)
Pomnik "Golgota Wschodu" na Osiedlu Wichrowe Wzgórze w Poznaniu

Związek Sybiraków – polska organizacja grupująca byłych zesłańców, którzy nazywają siebie Sybirakami. Od 1989 prezesem Związku był Ryszard Reiff, a obecnie jest Kordian Borejko.

Historia

W 1921 powstał Niezależny Akademicki Związek Sybiraków skupiający młodych ludzi urodzonych na Syberii (istniał do 1927). W Katowicach żołnierze 5 Dywizji Syberyjskiej utworzyli w 1926 Zrzeszenie Sybiraków. W 1928 powstał Związek Sybiraków. Podczas zjazdu 1 lipca 1928 nadano godność członków honorowych związku jednogłośnie Józefowi Piłsudskiego, Benedyktowi Dybowskiemu i Wacławowi Sieroszewskiemu[1]. Prezesami Zarząd Głównego ZS byli Antoni Anusz, (1928-1931), Henryk Suchenek-Suchecki i płk Jan Skorobohaty-Jakubowski (1938-1939)[2].

Po II wojnie światowej reaktywacja Związku Sybiraków nie była możliwa z powodów politycznych. W 1988 grono osób z Ryszardem Reiffem na czele opracowało statut stowarzyszenia[3]. Rejestracja Związku została dokonana 17 grudnia 1988[4].

Cele

  • Reprezentowanie i obrona interesów swoich członków, a zwłaszcza uzyskiwanie dla nich praw, takich jak: odszkodowania, renty, emerytury, uprawnienia zdrowotne, kombatanckie itp.
  • Prowadzenie działalności charytatywnej.
  • Świadczenie pomocy swoim członkom oraz Polakom zamieszkałym poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, szczególnie przebywającym na terenie byłego ZSRR.
  • Roztaczanie opieki nad inwalidami i członkami rodzin po zmarłych i poległych Sybirakach.
  • Upamiętnianie losów zesłańców polskich i opieka nad ich grobami.
  • Przeciwstawianie się wszelkim przejawom totalitaryzmu, nietolerancji, będących zagrożeniem wolności człowieka i jego godności.
  • Współpraca z organizacjami o podobnych celach, również z tymi, które mają siedziby poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.
  • Popularyzacja i upowszechnianie wartości patriotycznych i obywatelskich oraz poszanowanie kultury, tradycji narodowych i ogólnoludzkich.
  • Prowadzenie działalności pożytku publicznego.

Działalność wydawnicza

O tematach związanych z historią oraz współczesnością Związku traktują wydawnictwa: „Sybirak” (czasopismo stanowiące organ Związku Sybiraków) oraz „Zesłaniec” (pismo Rady Naukowej Zarządu Głównego Związku Sybiraków).

Odznaczenia

Przed 1939 Związek Sybiraków przyznawał odznakę pamiątkową V Dywizji Syberyjskiej i odznakę Związku Sybiraków[5].

Około 1992 został wybity medal o treści Pod Twoją Obronę Sybiracy[6].

W najnowszych czasach organizacja przyznaje Odznakę Honorową za Zasługi dla Związku Sybiraków i Honorową Odznakę Sybiraka[7]. Ponadto od 2003 prezydent RP nadaje Krzyż Zesłańców Sybiru.

W 2011 Związek Sybiraków otrzymał nagrodę Kustosz Pamięci Narodowej[8].

Cmentarz

Od 1935 czyniono starania celem utworzenia Cmentarza Sybiraków, zaś 13 lipca 1938 otrzymano zezwolenie od Kurii Polowej Wojsk Polskich i Komendy m. st. Warszawy, natomiast od 9 września do 15 października tego roku wykonywano roboty na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie pod kierunkiem i nadzorem inż. Bogusława Hryniewicza, autora planu kwatery cmentarnej Sybiraków, po czym 1 listopada 1938 poświęcono tamże krzyż w miejscu, gdzie zaplanowano ustanowienie obelisku[9][10].

Członkowie

 Z tym tematem związana jest kategoria: Członkowie Związku Sybiraków.

Godność członka honorowego Związku Sybiraków otrzymali Józef Piłsudski[11], Bronisław Nakoniecznikow-Klukowski (1938)[12].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Ze zjazdu sybiraków. „Kurier Warszawski”. Nr 181, s. 4, 2 lipca 1928. 
  2. ↑ Antoni Kuczyński. Związek Sybiraków liczy 75 lat. „Niepodległość i Pamięć”. Nr 20, s. 201, 2004. 
  3. ↑ Mieczysław Brekier: Wspomnienia osób świeckich. Sybiracy. W: Kapłan wielkiej odwagi. Jubileusz 60-lecia kapłaństwa księdza prałata Adama Sudoła. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2004, s. 144. ISBN 83-919305-6-4.
  4. ↑ Historia Związku. emazury.com/. [dostęp 2018-05-01].
  5. ↑ Z życia organizacji. IX. Zjazd Delegatów Związku Sybiraków w Warszawie. „Sybirak”. 4 (16), s. 63, listopad 1938. 
  6. ↑ Andrzej Romaniak: Medale, medaliony, plakiety. Katalog zbiorów. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2005, s. 106. ISBN 83-919305-8-0.
  7. ↑ Hymn i odznaki. sybiracyzg.pl. [dostęp 2017-10-09].
  8. ↑ Kustosz Pamięci Narodowej 2011. ipn.gov.pl. [dostęp 2018-03-01].
  9. ↑ Cmentarz Sybiraków w Warszawie. „Sybirak”. 4 (16), s. 65, listopad 1938. 
  10. ↑ Odznaczenia. „Sybirak”. 3 (19), s. 76, lipiec 1939. 
  11. ↑ Wieniec sybiracki u trumny Wielkiego Sybiraka. „Sybirak”. 2 (6), s. 17, czerwiec 1935. 
  12. ↑ Z życia organizacji. IX. Zjazd Delegatów Związku Sybiraków w Warszawie. „Sybirak”. 4 (16), s. 62, listopad 1938. 

Bibliografia

Linki zewnętrzne