Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

Chakasja

Republika Chakasji
Республика Хакасия
Хакас Республиказы
republika
ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Hymn:
Хакас гімн
Państwo

 Rosja

Siedziba

Abakan

Kod ISO 3166-2

RU-KK

Premier

Wiktor Zimin

Powierzchnia

61 569 km²

Populacja (2021)
• liczba ludności


532 266[1]

• gęstość

8,65 os./km²

Tablice rejestracyjne

19

Strefa czasowa

czas moskiewski+4:00, UTC +7:00

Języki urzędowe

rosyjski, chakaski

Położenie na mapie Rosji
Położenie na mapie
Strona internetowa

Chakasja (ros. Республика Хакасия, chak. Хака́с Респу́бликазы, tr. Chakás Respúblikazy) – autonomiczna republika w Federacji Rosyjskiej.

Geografia

Republika położona jest w południowo-zachodniej części Syberii Wschodniej, w lewej części basenu Jeniseju, na wysoczyźnie Sajano-Ałtajskiej oraz w Kotlinie Chakasko-Minusinskiej.

Od północnego zachodu graniczy z obwodem kemerowskim, od południa i południowego zachodu z republikami Ałtaj i Tuwa, od północy z Krajem Krasnojarskim.

Strefa czasowa

Chakasja należy do krasnojarskiej strefy czasowej (KRAT). UTC +7:00 przez cały rok. Wcześniej, przed 27 marca 2011 roku, obowiązywał czas standardowy (zimowy) strefy UTC+7:00, a czas letni – UTC+8:00.

Demografia

Najliczniejszą grupą narodowościową w Chakasji są Rosjanie, stanowiący ok. 80% mieszkańców. Chakasi stanowią ok. 11–procentową mniejszość, co wywołuje obawy o ich przyszłość. Język chakaski odgrywa w republice wyraźnie drugorzędną rolę, nie wytrzymując silnej konkurencji ze strony języka rosyjskiego.

Gospodarka

Chakasja to ważny obszar rolniczy. Uprawiana jest zwłaszcza pszenica. Chów zwierząt nastawiony jest na przemysł mleczarski, ważne miejsce w rolnictwie republiki zajmuje także chów owiec. Równocześnie umiejscowione są w niej zakłady przemysłowe. Prowadzi się wydobycie węgla, rozwinięty jest przerób drewna. Na przemysł Chakasji składają się również zakłady metalurgiczne, huty stali, wydobywa się molibden. Rozwinięty jest przemysł elektroenergetyczny, z hydroelektrownią Sajano-Szuszenską, najefektywniejszym tego typu obiektem w Rosji.

Historia

Pierwszy organizm państwowy na terytorium południowej Syberii powstał około IV–III w. p.n.e. Kroniki starochińskie określały jego założycieli mianem ludu Dinlin, a samo państwo Dinlin-go. Około 201 r. p.n.e. państwo ludu Dinlin zostało rozbite przez wojska Xiongnu. Na obszar kotliny Chakasko-Minusinskiej zaczęli zaś napływać tureckojęzyczni Kirgizi. Stali się oni arystokracją w nowym społeczeństwie, zdominowanym dotąd przez ludność chińską.

Mimo licznych napaści ze strony agresywnych sąsiadów (kaganatów tureckich i ujgurskich), państwo Kirgizów jenisejskich zdołało obronić niezależność aż do XIII w. Ich państwo, a wraz z nim oryginalną kulturę zniszczyło dopiero imperium mongolskie, rządzone przez Czyngis-chana i jego potomków. Autochtoniczna ludność poddawana była wyniszczeniu.

W XVII wieku, kiedy zaczęli pojawiać się tu Rosjanie, ziemie należące do dzisiejszej Chakasji podzielone były na cztery niewielkie księstwa.

W Imperium Rosyjskim

Za oficjalną datę wejścia Chakasji w skład Imperium Rosyjskiego można uważać 20 sierpnia 1727, kiedy między Chinami a Rosją zawarty został pakt graniczny, mówiący o tym, iż wszystkie ziemie na północ od Sajanów przechodzą we władanie Rosji, a na południe – Imperium Chińskiego. Faktyczną kontrolę nad Chakasją Rosja przejęła dopiero w latach 60. XVIII w., kiedy zaczęła tam rozmieszczać garnizony kozackie. Miały one stanowić obronę przed Chinami, które w 1758 zawładnęły Dżungarią i stanowiły realne niebezpieczeństwo dla ziem rosyjskich.

W ZSRR i Federacji Rosyjskiej

W pierwszej połowie lat 20. XX wieku, po rewolucji bolszewickiej, w Chakasji wybuchło powstanie pod wodzą Iwana Sołowiowa, byłego kołczakowca.

W 1923 powstał ujezd chakaski. W 1930 stworzono Chakaski Obwód Autonomiczny, w 1991 przekształcony w Chakaską ASRR. Od 1992 istnieje Republika Chakasji, mająca status jednego z podmiotów Federacji Rosyjskiej.

Podział administracyjny

5 największych chakaskich miast stanowi miasta wydzielone; pozostały obszar republiki podzielony jest na 8 rejonów.

Rejony miejskie:

Miasto nazwa rosyjska Liczba mieszkańców
(01.01.2006)
Abakan Абакан 163 980
Abasa Абаза 17 313
Sajanogorsk Саяногорск 63 931
Sorsk Сорск 12 914
Czernogorsk Черногорск 76 443

Rejony:

rejon Ośrodek administracyjny Liczba mieszkańców
(w tys.)
(stan na 01.01.2006)
Ałtajski Bieły Jar 23 432
Askiski Askiz 43 145
Biejski Bieja 21 250
Bogradzki Bograd 15 760
Ordżonikidzewski Kopiowo 15 150
Szyryński Szyra 29 592
Tasztypski Tasztyp 15 988
Ust-Abakański Ust-Abakan 39 323

Tablice rejestracyjne

Tablice pojazdów zarejestrowanych w Chakasji mają oznaczenie 19 w prawym górnym rogu nad flagą Rosji i literami RUS.

Przypisy

Linki zewnętrzne

Read more information:

International border Iran-Turkey border مرز ترکیه و ایران İran–Türkiye sınırıCharacteristicsEntities Iran  TurkeyLength560 km (350 mi)[1] The Iran–Turkey border (Persian: مرز ترکیه و ایران; Turkish: İran–Türkiye sınırı) is 534 kilometres (332 miles) in length, and runs from the tripoint with Azerbaijan in the north to the tripoint with Iraq in the south.[2] Description Map of the Iran-Turkey border by the United Stat…

Diagrama espacio-tiempo que muestra al gemelo alejarse (primer tramo línea negra) y regresar a la Tierra. En este diagrama la posición de la Tierra en cada instante se mueve a lo largo del eje vertical. La distancia entre la última línea azul y la primera roja representa no envejecido el tiempo ganado por el viajero. La paradoja de los gemelos (o paradoja de los relojes) es un experimento mental que analiza la distinta percepción del tiempo entre dos observadores con diferentes estados de m…

  Suimanga sencillo Estado de conservaciónPreocupación menor (UICN 3.1)[1]​TaxonomíaReino: AnimaliaFilo: ChordataClase: AvesOrden: PasseriformesFamilia: NectariniidaeGénero: AnthreptesEspecie: A. simplex(Müller, 1843)[editar datos en Wikidata] El suimanga sencillo (Anthreptes simplex)[2]​ es una especie de ave paseriforme de la familia Nectariniidae propia del sudeste asiático. Distribución y hábitat Se encuentra en la península malaya, Sumatra, Borneo e …

American mathematician Tukey redirects here. For other uses, see Tukey (disambiguation). John TukeyJohn Wilder TukeyBorn(1915-06-16)June 16, 1915New Bedford, Massachusetts, U.S.DiedJuly 26, 2000(2000-07-26) (aged 85)New Brunswick, New Jersey, U.S.CitizenshipUSAlma materBrown University (BA, MSc)Princeton University (PhD)Known forExploratory data analysisMultiple comparisons problemProjection pursuitBox plotBlackman–Tukey transformationCooley–Tukey FFT algorithmFreeman–Tukey …

أغيا باراسكيفي Αγία Παρασκευή Agia Paraskevi   الموقع الجغرافي تقسيم إداري البلد اليونان[1] المنطقة الإدارية أتيكا شمال أثينا خصائص جغرافية إحداثيات 38°00′19″N 23°49′15″E / 38.00527778°N 23.82083333°E / 38.00527778; 23.82083333  المساحة 7.93 كيلومتر مربع  الأرض 146.41 كم² الارتفاع 206 متر…

Pakaian Takowa Da'a berwarna ungu digunakan oleh Penjabat Gubernur Gorontalo Takowa adalah salah satu pakaian adat Gorontalo yang digunakan oleh laki-laki suku Gorontalo di Pulau Sulawesi, Indonesia.[1] Takowa seringkali digunakan masyarakat Gorontalo dalam berbagai upacara adat maupun acara resmi dalam agenda pemerintahan maupun sebagai pakaian adat dalam merayakan hari besar keagamaan. Pada tahun 2019, Takowa ditetapkan oleh Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan sebagai Warisan Budaya …

Canadian businessman For the later John Craig Eaton, see John Craig Eaton II. SirJohn Craig EatonPortrait around 1911Born(1876-04-28)April 28, 1876Toronto, Ontario, CanadaDiedMarch 30, 1922(1922-03-30) (aged 45)Toronto, Ontario, CanadaResting placeEaton Mausoleum, Mount Pleasant Cemetery, TorontoSpouse Flora McCrea ​ ​(m. 1901; died 1970)​Children6, including John David EatonParent(s)Timothy Eaton Margaret Wilson BeattieRelativesEaton family S…

Solano TrindadeBorn(1908-07-24)July 24, 1908Recife, Pernambuco, BrazilDiedFebruary 19, 1974(1974-02-19) (aged 65)Rio de JaneiroOccupation(s)poet, actor, playwright, activist, painter Solano Trindade (July 24, 1908— February 19, 1974) was a Brazilian poet, actor, folklorist, painter, stage director and activist.[1][2] Trindade was active in the Brazilian Black Movement, having founded or co-founded several popular theater and art initiatives, such as the Teatro Popular Bras…

Bài viết này cần thêm chú thích nguồn gốc để kiểm chứng thông tin. Mời bạn giúp hoàn thiện bài viết này bằng cách bổ sung chú thích tới các nguồn đáng tin cậy. Các nội dung không có nguồn có thể bị nghi ngờ và xóa bỏ. (tháng 10/2022) Đối với các định nghĩa khác, xem Chiến dịch Tây Nguyên (định hướng). Bài viết này hiện đang gây tranh cãi về tính trung lập. Có thể có thảo luận liên qu…

Provincial legislative body in Canada Blue Chamber redirects here. For other uses, see Blue Room (disambiguation). National Assembly of Quebec Assemblée nationale du Québec43rd Quebec LegislatureTypeTypeUnicameral house of the Quebec Legislature HistoryFoundedDecember 31, 1968 (1968-12-31)Preceded byLegislative Assembly of QuebecLeadershipPresidentNathalie Roy since November 29, 2022 PremierFrançois Legault, CAQ since October 18, 2018 Government House LeaderSimon Jolin…

Singapur Botschaft Singapurs in Berlin Embassy of the Republic of Singapore Logo Staatliche Ebene bilateral Stellung der Behörde Botschaft Aufsichts­behörde(n) Außenministerium Bestehen seit 1973 Hauptsitz Deutschland Berlin Botschafter Lee Chong Hock Website https://www.mfa.gov.sg Botschaftsgebäude Voßstraße 17 Die Botschaft Singapurs in Berlin ist die offizielle diplomatische Vertretung Singapurs in Deutschland. Sie befindet sich in der Voßstraße 17 in Berlin-Mitte, unwe…

Begin Again (Hanzi: 从结婚开始恋爱) adalah seri drama Tiongkok tahun 2020 yang ditayangkan di Viu dengan 35 episode karya sutradara Xu Chi yang berkolaborasi dengan penulis naskah Chen Li Wen dan Jiang Yue Hua. Seri tersebut mengusung premis hubungan pernikahan palsu dengan balutan romansa komedi yang khas. Seri tersebut menampilkan Zhou Yu Tong, Gong Jun, Garvey Jin, Wu Man Si, Li Si Qi, dan Liu Wei Long.[1] Sinopsis Seri tersebut mengisahkan tokoh utama bernama Lu Fang Ning …

Megaregion of the U.S. in CaliforniaNorthern California megaregionMegaregion of the U.S.From top to bottom: San Francisco, Sacramento, San Jose, Oakland, Santa ClaraStateCaliforniaLargest citiesSan Jose (1,035,317)San Francisco (884,363)Sacramento (501,901)Oakland (425,195)Area • Land60,010 km2 (23,171 sq mi)Population (2017) • Total12,594,831 • Density209.9/km2 (543.6/sq mi) The Northern California megaregion (also Northern California…

AKU-94 类型突擊步槍原产地 美國生产历史研发者KVAR公司生产商KVAR公司生产日期1990年代—2000年中期基本规格重量約4.53公斤[1](根據用作轉換的各版本AK而不同)子弹7.62×39毫米口徑7.62毫米枪机長行程導氣式活塞,轉拴式槍栓发射模式半自動(以民用型AK作轉換時)枪口初速710米/秒供弹方式7.62×39毫米AK彈匣、彈鼓瞄具機械瞄具 AKU-94是由美國KVAR公司於1990年代至2000年中…

1999 compilation album by DJ TiëstoIn Search of SunriseCompilation album by DJ TiëstoReleased22 November 1999 (Netherlands)Recorded1999GenreTranceLength71:42LabelSongBirdIn Search of Sunrise chronology In Search of Sunrise(1999) In Search of Sunrise 2(2000) DJ Tiësto chronology Magik Four: A New Adventure(1999) In Search of Sunrise(1999) Magik Five: Heaven Beyond(2000) Singles from In Search of Sunrise Far from Over / Cryptomnesia / Soft LightReleased: December 1999 Professional ratin…

This article may rely excessively on sources too closely associated with the subject, potentially preventing the article from being verifiable and neutral. Please help improve it by replacing them with more appropriate citations to reliable, independent, third-party sources. (November 2021) (Learn how and when to remove this template message) Hospital in Rayong , ThailandRayong Hospital โรงพยาบาลระยองThe Ministry of Public Health Health District 6GeographyLocation138 …

1930 film Hook, Line and SinkerPoster for the filmDirected byEdward F. ClineFrederick Fleck (assistant)Written byRalph Spence Tim WhelanProduced byWilliam LeBaron Myles Connolly (assoc.)[1]StarringBert Wheeler Robert Woolsey,Dorothy LeeCinematographyNicholas MusuracaEdited byArchie MarshekProductioncompanyRKO Radio PicturesDistributed byRKO Radio PicturesRelease dates December 24, 1930 (1930-12-24) ( Premiere-New York City)[2] December 26, 1930 (…

 Nota: Para outros monarcas de mesmo nome, veja Carlos I. Esta página cita fontes, mas que não cobrem todo o conteúdo. Ajude a inserir referências. Conteúdo não verificável pode ser removido.—Encontre fontes: ABW  • CAPES  • Google (N • L • A) (Agosto de 2022) A neutralidade deste artigo foi questionada. Discussão relevante pode ser encontrada na página de discussão. (Agosto de 2020) Carlos I Carlos I de Portugal Rei …

Building in Lisbon District, Portugal View of the Gothic apse of the Monastery of Odivelas Location map of the Monastery of São Dinis de Odivelas The Monastery of Saint Denis (Portuguese: Mosteiro de São Dinis) is located in the city of Odivelas, near Lisbon, in Portugal. The feminine Cistercian convent was founded by King Dinis I and was built during the 14th century in Gothic style. It is the burial place of the king. From 1900 to 2015, it housed the Instituto de Odivelas, an internal colleg…

American football player (born 1998) For other people with similar names, see Devon White (disambiguation). American football player Devin WhiteWhite in 2021No. 45 – Tampa Bay BuccaneersPosition:LinebackerPersonal informationBorn: (1998-02-17) February 17, 1998 (age 25)Springhill, Louisiana, U.S.Height:6 ft 0 in (1.83 m)Weight:237 lb (108 kg)Career informationHigh school:North Webster (Springhill, Louisiana)College:LSU (2016–2018)NFL Draft:2019 / Round:…

Kembali kehalaman sebelumnya

Lokasi Pengunjung: 35.173.254.36