1 Samodzielna Myśliwska Eskadra Lotnicza (1 smel) – pododdział lotnictwa myśliwskiego ludowego Wojska Polskiego.
Historia eskadry
1 Samodzielna Myśliwska Eskadra Lotnicza (ros. 1-я отдельная истребительная авиационная эскадрилья) została sformowana na podstawie rozkazu dziennego nr 43 dowódcy 1 Polskiej Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki, pułkownika dyplomowanego Zygmunta Berlinga z dnia 7 lipca 1943 według sowieckiego wojennego etatu nr 015/151[1].
Eskadra została zorganizowana na lotnisku Grigoriewskoje (ros. аэродром Григорьевское) w obwodzie riazańskim na terytorium ZSRR[2].
Na stanowisko dowódcy eskadry został wyznaczony kapitan Czesław Kozłowski, wnuk polskiego zesłańca z 1863 roku. 23 lipca 1943 czternastoosobowa grupa kandydatów na pilotów rozpoczęła szkolenie podstawowe na samolocie szkolno-treningowym UT-2. Szkolenie prowadzili radzieccy instruktorzy. Równolegle szkoliło się 26 żołnierzy personelu naziemnego eskadry pod kierunkiem radzieckich mechaników lotniczych[3].
10 sierpnia 1943 w Sielcach nad Oką w katastrofie samolotu UT-2 zginęli piloci: major Czesław Kozłowski i podporucznik Aleksandr Korowin. Obowiązki dowódcy eskadry przejął porucznik obserwator Tadeusz Wicherkiewicz[4].
Na podstawie rozkazu organizacyjnego nr 1 dowódcy 1 Korpusu Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR generała brygady Zygmunta Berlinga z dnia 19 sierpnia 1943 eskadra została przeformowana w 1 pułk lotnictwa myśliwskiego[5]. Pełniący obowiązki dowódcy pułku kapitan obserwator Tadeusz Wicherkiewicz w dodatku do rozkazu dziennego nr 25 dowódcy eskadry stwierdził „z dniem 20 sierpnia 1943 eskadra przechodzi na etat pułku myśliwskiego nr 015/284”[6].
Personel latający eskadry
- dowódca eskadry - kpt./mjr pil. Czesław Kozłowski († 10 VIII 1943 Sielce nad Oką)
- instruktor - ppor. pil. Aleksandr Korowin († 10 VIII 1943 Sielce nad Oką)
- pierwsza grupa uczniów:
- ppor. Stanisław Lisiecki
- ppor. Karol Wysoczyński
- ppor. Józef Zacharżewski
- kpr. Stanisław Łuszczynowski
- szer. Ryszard Ber
- szer. Wiesław Bobrowski
- szer. Edward Chromy
- szer. Stanisław Derewiński
- szer. Józef Gościumiński († 13 II 1945)
- szer. Ryszard Horodecki
- szer. Dymitr Kotek
- szer. Filip Lacherta
- szer. Jakub Lewityn
- szer. Aleksander Michnowicz
|
- druga grupa uczniów
- por. obs. Tadeusz Wicherkiewicz
- ppor. pil. Michał Jakubik
- ppor. pil. Medard Konieczny
- szer. Aleksander Broch († 15 III 1945)
- szer. Czesław Chodorowicz
- szer. Krzysztof Donigiewicz
- szer. Stefan Łazar
- szer. Mieczysław Podgórski
- szer. Juliusz Szwarc
- szer. Władysław Suszek
- szer. Roman Dariusz Wierzchnicki († 20 IV 1945)
|
Przypisy
- ↑ Organizacja i działania bojowe ..., s. 6.
- ↑ Czesław Krzemiński, Pułki Ludowego Lotnictwa Polskiego 1943–1945, s. 10.
- ↑ Olgierd Cumft, Hubert Kazimierz Kujawa, Księga lotników polskich ..., s. 91-92.
- ↑ Olgierd Cumft, Hubert Kazimierz Kujawa, Księga lotników polskich ..., s. 92, 563.
- ↑ Organizacja i działania bojowe ..., s. 10.
- ↑ Organizacja i działania bojowe ..., s. 15.
Bibliografia
- Organizacja i działania bojowe Ludowego Wojska Polskiego w latach 1943–1945. Wybór materiałów źródłowych, tom I, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1958.
- Olgierd Cumft, Hubert Kazimierz Kujawa, Księga lotników polskich poległych, zmarłych i zaginionych 1939-1946, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1989, ISBN 83-11-07329-5.
- Czesław Krzemiński, Pułki Ludowego Lotnictwa Polskiego 1943–1945, Biblioteczka Skrzydlatej Polski, tom 8, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 1981, ISBN 83-206-0196-7.
