61 Lotniczy Pułk Szkolno-Bojowy – jednostka wojskowa Sił Powietrznych RP, znajdująca się na obszarze Białej Podlaskiej
Jednostka zakończyła działalność po 2000 roku. W końcowym stadium funkcjonowania, jednostka szkoliła pilotów śmigłowców. Wcześniej szkolono tu także na Iskrach.
Na terenie byłej jednostki znajduje się jeden z najdłuższych pasów startowych Polsce. W związku z tym bardzo często rozważano tam możliwość otwarcia lotniska cywilnego lub lotniska cargo.
Historia
61 Lotniczy Pułk Szkolno-Bojowy sformowano w 1958 roku na bazie 1 eskadry pilotażu bojowego z Radomia i 4 eskadry pilotażu przejściowego z Oleśnicy[a]. Składał się z dowództwa i sztabu, dwóch eskadr lotniczych, a także dywizjonu technicznego. Od pierwszych dni istnienia pułk został włączony do Oficerskiej Szkoły Lotniczej nr 5 im. Żwirki i Wigury w Radomiu. W 1964 jednostkę przeniesiono do Oficerskiej Szkoły Lotniczej w Dęblinie. Na początku pułk stacjonował na lotnisku w Nowym Mieście nad Pilicą i zajmował się szkoleniem lotniczym podchorążych o specjalności pilotów myśliwskich. Logistycznie jednostka obsługiwana była przez 45 dywizjon dowodzenia lotami i 12 batalion zaopatrzenia. Początkowo podstawowym wyposażeniem był samolot myśliwski MiG-15. Pod koniec 1977 61 lpszb został przeniesiony na lotnisko w Białej Podlaskiej i na nim pozostał do końca swojego istnienia.
Jednostka została rozformowana z dniem 31 grudnia 2000[b]. Na bazie rozformowanego pułku utworzono 3 Ośrodek Szkolenia Lotniczego.
Odznaka pułkowa
Odznaka zawiera wizerunek żurawia wpisanego w szachownicę lotniczą. Nad łacińskim napisem Per aspera ad astra[c] umieszczono rok powstania pułku 1958. Nad szachownicą numer i inicjały pułku 61 LPSzB. Z prawej strony szachownicy stylizowane kontury granicy wschodniej. Odznaka umieszczona w błękitnym tle prostokąta o zaokrąglonej dolnej krawędzi. Zaprojektował ja Sławomir Hetman[1].
↑Zdzisław Sawicki [i inni]: Mundur i odznaki Wojska Polskiego. Czas przemian. s. 158.
Bibliografia
Józef Zieliński [red.]: Polskie lotnictwo wojskowe 1945-2010: rozwój, organizacja, katastrofy lotnicze. Warszawa: Bellona SA; Wojskowe Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne "SWAT", 2011, s. 163-164. ISBN 978-83-1112-14-09.