W 1996 roku planowano pozyskać osiem samolotów dla zastąpienia Jak-40 będących na wyposażeniu 36 Specjalnego Pułku Lotnictwa Transportowego[3]. Przetarg na sześć samolotów dla 15 pasażerów rozpisała Agencja Mienia Wojskowego 19 grudnia 2006 roku[4], ale anulował go nowy minister 31 maja 2007 roku, ponieważ wymagania preferowały samolot Embraer 145[5]. Po katastrofieTu-154M z numerem bocznym 101,10 kwietnia 2010 na stanie 36 splt do transportu VIP pozostały cztery samoloty Jak-40 (wyprodukowane w 1979–1980[6]), a drugi Tu-154M z numerem bocznym 102 był w Rosji w remoncie. 29 kwietnia 2010 zapowiedziano rozwiązanie 36 splt[7]. Pułk rozwiązano 31 grudnia 2011 roku[8]. W jego miejsce utworzono 1 Bazę Lotnictwa Transportowego.
Kalendarium
25 lutego 1945 roku na mocy rozkazu Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego przystąpiono do formowania6 Samodzielnej Eskadry Transportowej na bazie Specjalnej Eskadry Lotniczej „OsNaz”, która dała początek przyszłej 36 splt.
W 1946 roku wyżej wymieniona jednostka wojskowa zmieniła nazwę na Rządową Eskadrę Transportową.
8 marca 1947 roku Eskadra została przemianowana na Specjalny Pułk Lotniczy, składający się z dwóch eskadr: transportowej i łącznikowej.
Kolejna reorganizacja miała miejsce w 1951 roku, kiedy to pułk został powiększony o Samodzielną Eskadrę Aerofotogrametryczną.
1 kwietnia 1974 roku pułk przeszedł na nowy etat, zmieniając nazwę na 36 Specjalny Pułk Lotnictwa Transportowego. Dokonano jednocześnie podziału sprzętu; 36 splt przejął samoloty a śmigłowce przejął 103 Pułk Lotniczy[9].
25 lutego 1995 roku wręczono pułkowi nowy sztandar, a decyzją ministra obrony narodowej nr 23/MON z 24 lutego 1995 pułk przejął tradycje bojowych formacji lotniczych z okresu II Rzeczypospolitej oraz II wojny światowej[10].
W 2001 po rozwiązaniu 103 Pułku Lotniczego, część śmigłowców ponownie przejął 36 splt[11][9].
25 lutego 2006 roku decyzją ministra obrony narodowej nadano mu nazwę wyróżniającą „Obrońców Warszawy” oraz wprowadzono decyzją ministra obrony narodowej nr 427/MON z 27 grudnia 2005 roku nowy wzór odznaki pamiątkowej[10].
23 lutego 2007 roku w salach Muzeum Powstania Warszawskiego dokonano uroczystego przeniesienia insygniów Orderu Wojennego Virtuti Militari 301 Dywizjonu Bombowego „Ziemi Pomorskiej” im. Obrońców Warszawy na sztandar pułku[10].
4 sierpnia 2011 Minister Obrony Narodowej, Tomasz Siemoniak, w obecności Premiera, Donalda Tuska ogłosił publicznie, że w ciągu kilku najbliższych dni wyda dokumenty organizacyjno-etatowe dotyczące rozformowania pułku oraz sformowania na jego bazie eskadry lotnictwa transportowego, wyposażonej w śmigłowce[12].
Z dniem 31 grudnia 2011 Pułk został rozformowany. Na bazie Pułku oraz 1 Bazy Lotniczej z dniem 1 stycznia 2012 została zorganizowana 1 Baza Lotnictwa Transportowego. W składzie 1 BLT znalazła się Grupa Działań Lotniczych posiadająca sześć śmigłowców Mi-8 i pięć śmigłowców W-3 Sokół[13].
3 stycznia 2012 na wojskowej części Portu Lotniczego Warszawa-Okęcie odbyła się ceremonia pożegnania sztandaru 36 Specjalnego Pułku Lotnictwa Transportowego.
13 stycznia 2012 roku sztandar pułku został przekazany do Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Wraz ze sztandarem przekazano między innymi proporzec reprezentacji pułku na olimpiadzie Wojsk Lotniczych w 1948 roku oraz akt nadania krzyża Virtuti Militari dla 301 Dywizjonu Bombowego[14].
Tradycje jednostki
25 lutego 1995 roku pułk przejął dziedzictwo i tradycje[15][1][16]:
13 eskadry towarzyszącej 1 pułku lotniczego (1934-1939)
16 i 19 eskadry towarzyszącej 1 pułku lotniczego (1937-1939)
301 Dywizjonu Bombowego Ziemi Pomorskiej (1940-1943)
3 eskadry polskiej 138 dywizjonu do zadań specjalnych RAF (1943)
301 Dywizjonu Bombowego Ziemi Pomorskiej im. Obrońców Warszawy (1944-1946)
Odznaka pułkowa
Odznaka o wymiarach 30x25 mm posiada kształt złotego trapezu równoramiennego. W centralnej części odznaki przedstawiona jest kula ziemska z naniesioną siatką geograficzną oraz zaznaczonymi konturami kontynentów; oceany polakierowane na niebiesko. W górnej części odznaki sylwetka samolotu pasażerskiego, a w dolnej – biało-czerwona szachownica lotnicza. Na białym polu szachownicy syrenka z herbu Warszawy. Odznakę zaprojektował Leszek Kamiński[1].
Dowódcy
ppłk pil. J. Krasnoszczakow
ppłk pil. M. Choroszajłow
ppłk pil. I. Tarasow (listopad 1944 – sierpień 1946)
mjr/ppłk pil. Michał Jakubik (18 listopada 1947 – grudzień 1948)
↑ abcKrzysztof Komorowski: Kronika Wojska Polskiego 2007. Warszawa: 2008, s. 49.
↑Dz.U. z 2001 r. nr 27, poz. 298. W dokumencie wyznaczono ostateczną datę likwidacji NJW MSWiA. Ich rozformowanie zakończone zostało 31 grudnia 2001 r., następnie żołnierze, z którymi nie rozwiązano stosunku służbowego, przeszli do dyspozycji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji lub Ministra Obrony Narodowej.
↑Twórcami wizerunku sztandaru z 1995 roku oraz inicjatorami przejęcia w dziedzictwo tradycji przez 36 splt byli: ppłk Tadeusz Krząstek z Departamentu Wychowania i pracownik 36 splt mjr Krzysztof Nawrocki, zob. Kronika 36 Specjalnego Pułku Lotnictwa Transportowego, cz. IV, s. 77–89, Warszawa Okęcie.
Zdzisław Sawicki, Jerzy Waszkiewicz, Adam Wielochowski: Mundur i odznaki Wojska Polskiego. Czas przemian. Warszawa: Bellona, 1997. ISBN 83-11-08588-9. Brak numerów stron w książce
.jpg)
