Soire z-es situada au sud de Clarmont-Ferrand a rasa de l'autorota A75. z-Es traversada per le riu Alèir.
Charrèiras, quartèirs e luòcs-dits
Autariba [ˈawtæ.ˈʁibæ] (fr. Hauterive).
La Berbisiau [læ.baʁbəˈʒaw] (fr. Rue Berbizialle).
Los Capucins [lø.kæpyˈʃã] (fr. Rue des Capucins).
Las Jaudonas [la.dzøˈduna] (fr. Les Jodonnes).
Charrèira Nòstra Dama de las Filhas [tsæˈʁɛjʁæ.ˈnɔstʁæ.ˈdamæ.də.la.ˈfəʎa] (fr. RueNotre Dame des Filles).
Toponimia
Las atestacions ancianas son Ysiodurum, Yciodorensis (VIe, 959), Ysoire (1213), Yssiodorensis (1267-1311), Ysiodorum (1260, 1286), Issiodoro (1281) e Yssoire (1510, 1789). Trobèm tanben las fòrmas arcaïcas Ussoire e Issoire[4].
Le toponim ven dau nom gallés Icciodurum. En occitan -òd'rum baila -oire, la fòrma francesa siguèt calcada sobre la fòrma occitana puèi -oi- siguèt legit e prononciat a la francesa[5].
Istòria
Una abadiá seriá estada fondada sobre le site de Soire au sègle IV per Sent Austremòni mas seriá estada destruita per los Visigòts pauc de temps après.
Una autra abadiá fuguèt bastida per los benedictins e consacrada en 937 per Bernat, avesque de Clarmont.
Au sègle XVI, Soire viuguèt las Guèrras de Religion e fuguèt victima de los dos camps (los protestants dau capitani Merle e l'armada reiala catolica). Fuguèt tan tocada per le conflict de la Liga.
La vinha fuguèt durament tocada per la filloxèra au cors dau sègle XIX e l'arribada dau tren en 1855 provoquèt la falhita de los batelèirs qui transportavan le bòsc. Un regiment s'installèt dins la viala ce qu'ajudèt un pauc a sobreviure economicament.
Au sègle XX, Soire s'industrializèt embei d'usinas metallurgicas e le regiment fuguèt remplaçat per l'Escòla Nacionala de los Sosofiçèirs d'Activa.
Trobèm dos dictons en occitan sobre Soire :
"Puë mœ aure ni puë cœur, ne tzant pas tourty d'Essoeyre, ni par de beun vi bieure, et de dzenta fille veyre" (?, ne sèm pas tortes d'ès Soire, ni per de bon vin beure, e de gentas filhas veire)[6].
"Chau pas venir vès Soire, ni per de bon vin beure e de gentas filhas veire"[7].
Le monde que demoravan a l'entorn de vès Soire se mocavan desjà en 1870 de l'accent daus abitants de la viala (qu'avora s'ausís pas mai) que chamjavan los -a- en -è- e imitavan le monde d'Issouère, en parlar dau squère près de la guère.
Blasonament : d'azur embei la letra d'aur, la coa inversada a gaucha e enrotlada per la poenta, surmontada d'una corona de marqués dau mèma.
Las armas de Soire pòrtan una "Y" per ce que le nom de la viala s'escriviá en francés Yssoire, embei aquesta letra, davant la Revolucion Francesa.
Monuments
Glèisa de Sant Austremòni : glèisa abadiala benedictina bastida au sègle XII. Victima de la repression de l'armada protestanta daument las Guèrras de Religion, fuguèt restaurada aus siècles XIX e XX. z-Es classada monument istoric despuèi 1835. z-Es v-una de las mai gentas glèisas romanicas dau Puèi de Doma.