Odetta Holmes vart fødd i Birmingham i staten Alabama, men voks opp i Los Angeles. Foreldra hennar var Flora Sanders og Reuben Holmes. Faren hennar døydde då ho var svært ung og mora gifta seg på nytt og gav borna sine etternamnet til stefaren, Zadock Felious, og heile familien flytta til Los Angeles. Då var Odetta seks år.[3]
Odetta byrja tidleg å ta både song- og pianotimar. Då ho byrja på ungdomsskulen forstod ho sjølv kva for eit songtalent ho hadde. Ho utvikla røysta si til å beherska eit register frå sopran til baryton.[4]
Ho studerte opera ved Belmont High School og gjekk deretter på kveldsskule ved Los Angeles City College samtidig som ho arbeidde som reinhaldar.[5] Mora hadde håpa at ho skulle følgja i fotspora til Marian Anderson, men Odetta tvilte på at ei kraftig, mørkhuda jente som henne nokon gong kunne opptre ved Metropolitan Opera.[4]
Karriere
I 1944 debuterte ho profesjonelt som medlem av Hollywood-ensemblet Turnabout Puppet Theatre. Der var ho i fire år, og arbeidde mellom anna i lag med Elsa Lanchester. I 1949 vart ho med på den nasjonale turneen til musikalen Finian's Rainbow.
I løpet av turneen vart ho kjend med nokre «entusiastiske unge visesongarar» i San Francisco, og etter 1950 konsentrerte ho seg om folkemusikk.[6]
Ho vart kjend gjennom opptredenar på nattklubbar som Blue Angel i New York og «hungry i» i San Francisco. Det første albumet hennar The Tin Angel frå 1954 vart delvis spelt inn på nattklubben Tin Angel i San Francisco, og inneheld spirituals og bluessongar ho framførte saman med Larry Mohr.[7] Då ho song på Gate of Horn i Chicago vart ho oppdaga av Al Grossman, som vart manageren hennar. Han skaffa henne kontrakt med plateselskapet Tradition, som gav ut At the Gate of Horn i 1957.[5]
Pete Seeger og Harry Belafonte talte varmt for henne tidleg i karrieren. I 1959 opptredde ho på Tonight with Belafonte, eit tv-program sendt i heile USA. Ho framførte «Water Boy» og ein duett med Belafonte, «There's a Hole in My Bucket».[8] I 1961 fekk nådde dei to 32. plassen på den britiske singellista med denne songen.[9]
Etter tv-opptredenen fekk ho ny kontrakt med Vanguard og heldt ein oppsiktsvekkande opptreden på Newport-festivalen.[5] I 1963 kom albumet Odetta sings Folk songs, som vart det mest populære og meste selde albumet det året.
Odetta var engasjert i borgarrettsrørsla i USA, og marsjerte saman i Martin Luther King i Selma i Alabama.[4] King kalla henne «The Queen of American Folk Music», dronninga av amerikansk folkemusikk.[10] Den kjende borgarrettsaktivisten Rosa Parks sa ein gong at dei viktigaste songane for henne var «All the songs Odetta sings». Under March on Washington i 1963 framførte Odetta den minnerike «O Freedom».[11] Ho opptredde også for president Kennedy.[3]
Artistar som Bob Dylan, Joan Baez, Joan Armatrading og Janis Joplin skal ha vorte inspirert av musikken hennar.[1][4] «The first thing that turned me on to folk singing was Odetta», uttalte Bob Dylan i 1978.[3] Odetta skulle òg verta ein støttespelar for Dylan, og spelte inn eit album med songane hans i 1965.[5]
Odetta utvida etterkvart det musikalske lydbildet sitt med band-arrangement på fleire album i staden for å spela åleine på gitar som ho hadde gjort før. Ho gav ut musikk med eit meir jazz-aktig preg på album som Odetta and the Blues (1962) og Odetta (1967). I 1968 gav ho endå ein oppsiktsvekkande opptreden ved ein minnekonsert for Woody Guthrie.[12]
I tillegg til å opptre musikalsk spelte Odetta også i filmar, som Cinerama Holiday (1955); ei filmatisering av William Faulkner sin roman Sanctuary (1961); og The Autobiography of Miss Jane Pittman (1974). I 1961 opptredde ho i ein episode av tv-serien Have Gun, Will Travel, der ho spelte kona til ein mann som var dømd til å hengjast.[13]
Ho var gift fleire gonger, først med Dan Gordon og deretter Gary Shead.[4]
I 1977 gifta ho seg med bluesmusikaren Louisiana Red og dei budde ei tid i Hamburg i Tyskland.[15]
Seinare karriere
I tjueårsperioden frå 1977 til 1997 gav Odetta ut to album: Movin' It On i 1987 og ein ny versjon av Christmas Spirituals, produsert av Rachel Faro, i 1988.
I 1998 vende ho tilbake til å spela inn musikk og turnera. Den nye CD-en To Ella vart spelt inn live og dedisert til vennen hennar Ella Fitzgerald etter at Odetta hadde høyrt om dødsfallet hennar før ho gjekk på scena,[16] og kom ut i 1998 på Silverwolf Records. Deretter følgde tre nye utgjevingar på M.C. Records i lag med pianist/arrangør/produsent Seth Farber og plateprodusent Mark Carpentieri. Desse var Blues Everywhere I Go, ein blues/jazz-bandtributt til dei store kvinnelege bluessongarane frå 1920- og 1930-åra som vart nominert til Grammy-prisen 2000; Looking for a Home, ein tributt til Lead Belly som vart nominert til W.C. Handy-prisen 2002, , og Gonna Let It Shine, eit livealbum med gospel og spirituals med bidrag frå Seth Farber og The Holmes Brothers som vart nominert til Grammy-prisen 2007.
Desse innspelingane og den aktive turneringa førte til at Odetta også hadde gjesteopptredenar på fjorten nye album av andre artistar mellom 1999 og 2006, medan 45 eldre Odetta-album og samlealbum vart gjevne ut.
Ho turnerte i Nord-Amerika i 2006 og 2007 i samband med utgjevinga av albumet Gonna Let It Shine. I 2007 drog Odetta på ein omfattande turné, Fall Concert Tour i Songs of Spirit-tilstellinga, som omfatta artistar frå heile verda.
I november 2008 byrja helsa til Odetta å skranta, og ho fekk behandling ved Lenox Hill Hospital i New York. Ho hadde planlagt å opptre ved innsetjinga av Barack Obama som president i januar 2009,[23][24] men døydde av hjartesjukdom den 2. desember 2008 i New York.[23][25][26]
I desember 2006 gav Winnipeg Folk Festival Odetta sin «Lifetime Achievement Award». I februar 2007 gav International Folk Alliance henne prisen «Traditional Folk Artist of the Year».
Plateutgjevingar
1956: Odetta Sings Ballads & Blues
1957: Odetta At the Gate of Horn
1960: My Eyes Have Seen
1960: Ballad For Americans'`'
1960: Odetta At Carnegie Hall
1960: 1960 Christmas Spirituals
1962: Odetta At Town Hall
1962: Odetta and The Blues
1962: Sometimes I Feel Like Cryin'
1963: One Grain Of Sand
1963: The Tin Angel (med Larry Mohr)
1963: Odetta Sings Folk Songs
1964: It's A Mighty World
1964: Odetta Sings Of Many Things
1965: Odetta Sings Dylan
1966: Odetta In Japan
1967: Odetta
1967: The Best Of Odetta
1970: Odetta Sings
1976: Odetta At The Best Of Harlem
1987: Movin' It On
1987: The Essential Odetta
1988: Christmas Spirituals
1998: To Ella
1999: Blues Everywhere I Go
2001: Looking For a Home
Live albums
1960 Odetta at Carnegie Hall Vanguard VSD2072
1962 Town Hall Vanguard VSD2109
1966 Odetta in Japan RCA LSP3457
1973 The Essential Odetta (kombinasjon av Carnegie Hall & Town Hall)
1976 Odetta at the Best of Harlem
1998 To Ella (også gjeve ut som Odetta & American Folk Pioneer)