* Gol dan kemunculan untuk kelab senior hanya untuk liga domestik
Giacinto Facchetti (sebutan bahasa Itali: [dʒaˈtʃinto fakˈketti]; 18 Julai 1942 – 4 September 2006) merupakan bekas pemain bola sepak Itali yang beraksi di posisi pertahanan untuk kelab Inter Milan dari tahun 1960 hingga 1978. Beliau seterusnya berkhidmat sebagai pengerusi kelab Inter dari Januari 2004 hingga kematiannya pada tahun 2006. Beliau telah beraksi dalam 634 perlawanan rasmi untuk kelab, menjaringkan 75 gol dan merupakan anggota pasukan "Grande Inter" di bawah kendalian pengurus Helenio Herrera yang berjaya merangkul empat gelaran Serie A, satu trofi Coppa Italia, dua kejuaraan Piala Eropah serta dua gelaran Piala Antara Benua. Beliau juga merupakan pemenang naib juara dalam anugerah Ballon d'Or1965.
Facchetti dikenang sebagai pemain pertahanan menyerang terhebat yang terawal. Beliau juga diakui sebagai salah seorang pemain terhebat di posisinya kerana kelajuan, teknik, kepintaran, fizikal dan staminanya. Beliau telah membentuk pasangan pertahanan yang ampuh bersama Tarcisio Burgnich di Inter dan pasukan kebangsaan Itali untuk menjayakan sistem catenaccio. Selain kebolehannya di atas padang, Facchetti juga memiliki disiplin dan kepimpinan yang mana beliau mengetuai Inter Milan dan pasukan Itali selama beberapa tahun.[2][3][4][5][6]
Pada Mac 2004, Pelé menyenaraikan beliau sebagai salah satu daripada 125 pemain terhebat yang pernah hidup sempena sambutan ulang tahun penubuhan FIFA ke-100 tahun.[7] Pada tahun 2015, beliau menerima penghargaan selepas mati dengan dimasukkan ke dalam Dewan Kemahsyuran Bola Sepak Itali.
Kerjaya kelab
Dilahirkan di Treviglio, Wilayah Bergamo (Lombardy), Facchetti memulakan kerjayanya bersama kelab di kampung halamannya, Trevigliese dengan menjadi pemain penyerang kerana kelebihan kepantasan, kekuatan rembatan dan teknik yang dimilikinya. Beliau seterusnya dikesan oleh pengurus Inter pada masa itu, Helenio Herrera yang menariknya untuk bertanding di Serie A pada lewat musim 1960–61 sebagai posisi pertahanan kiri menyerang. Perkembangan ini kerana beliau juga memiliki kemahiran merampas bola, kelebihan tenaga dan fizik serta kemahiran menyerang. Beliau melakukan kemunculan sulungnya untuk kelab pada 21 Mei 1961 di Serie A dalam aksi menundukkan Roma 2-0 di gelanggang lawan.[8] Perubahan posisi terbukti merupakan pilihan yang berkesan dan Facchetti akhirnya berkembang menjadi salah seorang daripada pertahanan berbakat dalam bola sepak Itali apabila beliau membentuk gandingan mantap di barisan pertahanan dengan pemain Itali, Burgnich. Gaya permainan Facchetti yang inovatif menjadikannya salah seorang pemain pertahanan terbaik di Eropah, dengan menjadi tonggak utama di barisan pertahanan dan menjayakan sistem serangan balas "catenaccio" untuk membantu skuad "Grande Inter" Herrera menguasai bola sepak Itali, Eropah dan dunia pada 1960-an. Pasukan ini juga mencatatkan jaringan bolos yang sedikit manakala Facchetti turut memberi sumbangan dalam bahagian serangan, di mana beliau menjaringkan gol dan membuat bantuan gol.[9][10][11][12][13] Beliau memegang rekod sebagai penjaring terbanyak dalam sesuatu musim di Serie A oleh pemain pertahanan (10 gol pada musim 1965–66 sehingga rekod itu dileburkan oleh Marco Materazzi pada musim 2000–01.[14]
Facchetti menghabiskan seluruh karier profesionalnya bersama Inter dengan mengetuai pasukan itu pada musim terakhirnya, 1977–78. Bersama Inter, Facchetti menjuarai empat gelaran scudetti pada tahun 1963, 1965, 1966 dan 1971; satu trofi Coppa Italia pada 1978; dua gelaran Piala Eropah pada 1964 dan 1965; serta dua kejuaraan Piala Antara Benua pada 1964 dan 1965.[15][16] Oleh kerana persembahannya bersama Inter, Facchetti hampir melepaskan peluangnya untuk menjadi pemain pertahanan pertama yang memenangi Ballon d'Or, dengan menjadi naib juara kepada 1965. Perkembangan ini berlaku selepas pasukannya gagal untuk melengkapkan treble bersama Inter pada tahun itu; Inter menjuarai Serie A dan Piala Eropah namun mereka tewas dalam saingan Coppa Italia apabila tunduk kepada Juventus pada aksi final. Jumlah jaringan Facchetti di Serie A iaitu sebanyak 59 gol menjadikannya sebagai pemain pertahanan paling prolifik dalam sejarah liga Itali.[17]
Kerjaya antarabangsa
Facchetti melakukan penampilan sulungnya untuk pasukan kebangsaan Itali pada 23 Mac 1963 dalam aksi kelayakan Euro 1964 menentang Turki yang berakhir dengan kemenangan 1-0. Beliau telah beraksi dalam 94 perlawanan untuk Itali sekali gus beliau memegang rekod penampilan terbanyak bersama Itali pada masa itu sebelum ia dipintas oleh Dino Zoff, Paolo Maldini, Fabio Cannavaro dan Gianluigi Buffon. Beliau juga memakai lilitan kapten dalam 70 perlawanan sambil menjaringkan tiga gol antara tahun 1963 dan 1977. Beliau kini merupakan pemain kesembilan yang melakukan penampilan terbanyak. Beliau juga mewakili pasukan Itali ke kejohanan Piala Dunia 1966, 1970 dan 1974, beliau mengetuai Itali dalam edisi kejohanan 1970 dan 1974. Beliau juga mengetuai Itali yang berjaya menjuarai Euro 1968 dengan menyarung jersi nombor 10 selepas pasukannya mara ke perlawanan akhir melalui lemparan duit syiling berikutan permainan terikat seri menentang Kesatuan Soviet di peringkat separuh akhir. Pasukannya akhir mengatasi cabaran Yugoslavia 2-0 di perlawanan ulangan[18] dan disenaraikan ke dalam pasukan terbaik kejohanan. Beliau juga dinamakan sebagai Bintang Pasukan Pilihan di kejohanan Piala Dunia 1970, di mana beliau membantu pasukannya mara ke final sebelum dikalahkan oleh Brazil 4-1.[19][20]
Selepas persaraan
Selama beberapa tahun, Facchetti menjawat beberapa jawatan pengurusan di Inter Milan termasuk pengarah teknikal,[21][22] ahli lembaga,[23] duta antarabangsa dan naib pengerusi.[24] Facchetti dilantik menjadi pengerusi Inter pada 19 Januari 2004 berikutan peletakan jawatan oleh presiden terdahulu, Massimo Moratti.[25][26] Selepas menghidap penderitaan yang lama, beliau meninggal dunia akibat kanser pankreas di Milan pada 4 September 2006. Beliau meninggalkan seorang balu, Giovanna bersama empat orang anaknya.[27][28]
Legasi
Pada Mac 2004, Pelé menyenaraikan Facchetti sebagai salah seorang daripada 125 pemain terhebat yang pernah hidup sempena sambutan ulang tahun ke-100 FIFA.[29]
Selepas kematian Facchetti pada tahun 2006, beliau telah dinamakan sebagai salah seorang daripada Golden Foot "Football Legends" dan juga penerima Anugerah Kepresidenan FIFA. Dikenali sebagai seorang yang berdisiplin dan kemampuan bermainnya, Premio internazionale Giacinto Facchetti telah ditubuhkan untuk mengenang jasanya pada hujung tahun yang sama. Kini, anugerah itu disampaikan kepada personaliti bola sepak yang menegakkan kejujuran, sifat yang baik dan semangat kesukanan.[30] Selepas kematiannya juga, Campionato Nazionale Primavera memasukkan nama Facchetti untuk dinamakan semula kepada Campionato Primavera Tim – Trofeo Giacinto Facchetti.
Bekas kelabnya, Inter telah membersarakan nombor jersi 3 untuk mengenang jasa dan sumbangannya.[31]
Facchetti tampil dalam permainan video bola sepak FIFA 14' Classic XI – pasukan yang terdiri daripada bintang pelbagai negara bersama-sama dengan rakan senegara, Bruno Conti, Gianni Rivera dan Franco Baresi.[34]
^"Comunicato Ufficiale N. 249" [Official Press Release No. 249] (PDF) (dalam bahasa Itali). Lega Serie A. 13 February 2004. m/s. 3. Dicapai pada 14 December 2020.
^ name="Italy's greatest defenders">"Italy's greatest defenders". Sky Sports. 31 May 2010. Dicapai pada 26 January 2016.
^ name="Treccani: Facchétti, Giacinto">"Treccani: Facchétti, Giacinto" (dalam bahasa Itali). Treccani: Enciclopedie on line. Dicapai pada 16 September 2014.
^ name="Giacinto Facchetti">"Giacinto Facchetti" (dalam bahasa Itali). Diarkibkan daripada yang asal pada 27 December 2017. Dicapai pada 2 January 2015.
^"Giacinto Facchetti". Storie di Calcio (dalam bahasa Itali). Dicapai pada 16 September 2014.
^"Facchetti Sig. Giacinto" [Facchetti Mr. Giacinto]. Quirinale (dalam bahasa Itali). Presidenza della Repubblica Italiana. Dicapai pada 14 December 2020.