2019

Historio > yarcento

Yarcenti:

20ma${\displaystyle \leftarrow }$21ma${\displaystyle \rightarrow }$22ma

Yardeki: 2000a • 2010a • 2020a • 2030a • 2040a 2050a • 2060a • 2070a • 2080a • 2090a 2100a

Yari: 2001 • 2002 • 2003 • 2004 • 2005 2006 • 2007 • 2008 • 2009 • 2010 2011 • 2012 • 2013 • 2014 • 2015 2016 • 2017 • 2018 • 2019 • 2020 2021 • 2022 • 2023 • 2024 • 2025 2026 • 2027 • 2028 • 2029 • 2030 2031 • 2032 • 2033 • 2034 • 2035 2036 • 2037 • 2038 • 2039 • 2040 2041 • 2042 • 2043 • 2044 • 2045 2046 • 2047 • 2048 • 2049 • 2050 2051 • 2052 • 2053 • 2054 • 2055 2056 • 2057 • 2058 • 2059 • 2060 2061 • 2062 • 2063 • 2064 • 2065 2066 • 2067 • 2068 • 2069 • 2070 2071 • 2072 • 2073 • 2074 • 2075 2076 • 2077 • 2078 • 2079 • 2080 2081 • 2082 • 2083 • 2084 • 2085 2086 • 2087 • 2088 • 2089 • 2090 2091 • 2092 • 2093 • 2094 • 2095 2096 • 2097 • 2098 • 2099 • 2100

La yaro 2019 (MMXIX per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye mardio segun Gregoriala kalendario. Ol esis la 19ma yaro di la triesma yarmilo, la 19ma yaro di la 21ma yarcento, e la 10ma yaro di la yari 2010a. L'Unionita Nacioni deklaris 2019 l'Internaciona yaro pri la Periodala tabelo, memoriganta la 150ma aniversario di lua kreado, da Dmitri Mendeleyev.

Ca yaro, la mondo komencis atencigar pri la serioza incendii en Brazilia, Afrika, Siberia ed Indonezia dum la monati agosto e septembro, qui destruktis centi di quadrata kilometri di foresti e kreis granda nubi di fumo kovranta centi di kilometri. Segun informo dil Nacionala Instituto pri Kosmala Inquesti (Portugalane: Instituto Nacional de Pesquisas Espaciais - INPE) de Brazilia, til la 20ma di agosto eventis plu kam 36 mil incendii en Amazoniana foresto.^[1] En Afrika existis plu kam 10.000 aktiva incendii en agosto, segun analizo di imaji da NASA.^[2] Segun Greenpeace Russia, l'areo brulata da forestala fairi en Rusia kovras 4,3 milion hektari.^[3] En Kalimantan e Sumatra, Indonezia, incendii ja destruktabis plu kam 930 mil hektari di foresti, segun informi publikigita ye la 12ma di septembro ca yaro. Vicina landi, Malaizia e Singapur afektesis da la fumo.^[4]

En la sudo di Australia (Nova Suda Wals, Sud-Australia e Quinslando) l'incendii komencis en agosto, e til la 21ma di decembro, plu kam 3 milion hektari e plu kam 700 domi destruktabis. L'incendii produktis adminime 9 morti,^[5][6] e pluforteskis pro l'alta temperaturi. La rezidui del incendii transportesis 2 mil km tra l'atmosfero e kovris glacieri en Nova-Zelando.^[7]

Satelita fotografuri deskovris en septembro gandega maso di varma oceanala aquo en norda Pacifiko, iranta de sudal Kalifornia til Alaska.^[8]. En decembro, altra maso di varma aquo, Angle surnomizita "the blob", qua aparis proxim Nova-Zelando komencis translojar su tra suda Pacifiko, vers Sud-Amerika.^[9] On kredas ke ol povas produktar grandega influo en la klimato di la kontinento.

• 1ma di januaro - Jair Bolsonaro asumas la prezidanteso di Brazilia.
• 1ma di januaro - Katar ekiras ONEP.
• 1ma di januaro - Samasexua mariajo legaleskas en Austria.
• 3ma di januaro - Kosmoprobilo Chang'e 4 de Popul-Republiko Chinia terovenas che lunala misfero nevidebla de la Tero.^[10]
• 5ma di januaro - Muhammad la 5ma de Kelantan renuncas la chefeso di stato di Malaizia.
• 8ma til la 21ma di januaro - Serioza inundadi en la nord-esto di Arjentinia produktas adminime 3 morti, diplasas mili de plusa homi e produktas granda domaji en agrokultivala zoni. La provinco Santa Fe perdas 80% de lua produktado di kotono.^[11][12] Dum 45 dii, til la 21ma di januaro, pluvis plu kam 800 mm, segun meteorologiala servado Arjentiniana.^[13] En Uruguay, plu kam 4.500 personi diplaseas pro l'inundadi.^[14]
• 10ma di januaro - L'Organizuro di Amerikana Stati deklaras nelegitima la rielekto di Nicolás Maduro en Venezuela.
• 11ma di januaro - Parlamento di Republiko Macedonia aprobas chanjar la nomo di la lando a "Republiko Norda Macedonia".^[15]
• 11ma di januaro - Popul-Republiko Chinia anuncas ke semino di kotono jermifis sur la Luno.
• 15ma di januaro - Atento kontre la hotelo Dusit en Nairobi, Kenia, produktas 21 morti.^[16] La terorista grupo al-Shabab asumas l'autoreso dil atento.^[17]
• 17ma di januaro - Atento per automobilo-bombo kontre policala skolo en Bogota, Kolumbia, produktas 21 morti e plu kam 80 plusa homi vundita.^[18]
• 18ma di januaro - Furteri di kombustivi ruptas fluidokonduktilo qua pose explozas en Tlahuelilpan, en Mexikia. L'explozo produktas 66 morti e 76 plusa homi vundita.
• 20ma di januaro - Ter-tremo kun forteso 6.7 che skalo di Richter frapas La Serena e Coquimbo en Chili e produktas 2 morti.^[19]
• 25ma di januaro - Barilo por kontenar fango kun rezidui di minerali ruptas en Brumadinho, Minas Gerais, Brazilia.^[20] Adminime 201 personi mortas, e 107 plusa homi restas desaparinta, segun statistiki de la 12ma di marto.^[21]
• 27ma di januaro - Terorist-atako an la nordo di Burkina Faso mortigas 10 personi.^[22]

• 3ma di februaro - Entraprezisto Nayib Bukele vinkas prezidantal elekti en Salvador.^[23]
• 3ma di februaro - Papo Franciskus komencas oficala vizito al Unionita Araba Emirii, e divenas l'unesma papo qua vizitas l'Araba peninsulo.^[24]
• 5ma di februaro - En 7 vilaji de la stato Zamfara, Nigeria, armizita grupi ocidas 26 personi per pafado.^[25]
• 6ma di februaro - Norda Macedonia signatas interkonsento pri lua membresko en NATO.^[26]
• 12ma di februaro - Republiko Macedonia chanjas lua nomo a Norda Macedonia, por finar disputo kun Grekia e posibligar lua eniro en NATO ed en l'Europana Uniono.^[27]
• 14ma di februaro - En Pulwama, Kashmir, adminime 44 policisti ocidesas pro atento per automobilo-bombo. La terorista grupo Jaish-e-Mohammad asumas l'autoreso dil atako.^[28]
• 23ma di februaro - Eventas general elekti en Nigeria, inkluzite por prezidanto. Muhammadu Buhari rielektesas.
• 23ma di februaro- Venezuela ruptas diplomacala relati kun Kolumbia.
• 26ma di februaro - Indian aer-armeo bombardas supozata entreno-loki di teroristi en Muzaffarabad e Chakothi, an la regiono Azad Kashmir, ed anke en Balakot, omni en Pakistan. Segun Indiani, l'ataki mortigis cirkume 300 teroristi.
• 27ma til la 28ma di februaro - Donald Trump renkontras Kim Jong-un en Vietnam.

• 3ma di marto - Tornado frapas Alabama, Usa, e produktas adminime 23 morti.^[29]
• 3ma di marto - Senkrua kosmoprobilo Space X sucese garas che Staciono Kosmala Internaciona.
• 5ma di marto - En Berlin, mediki informas pri la duesma kazo konocita en ke la simptomi di HIV desaparis en ula malado.
• 6ma di marto - Venezuela ekpulsas Germana ambasadisto.
• 10ma di marto - Aviono Boeing 737 de Ethiopian Airlines falas 6 minuti pos departar de Addis Ababa. Omna 157 personi ennave mortas.^[30]
• 15ma di marto - Du atenti per pafado kontre moskei en Christchurch, Nova-Zelando, produktas 49 morti e 48 plusa homi vundita. Tri viri ed 1 muliero arestesas pos l'atenti.^[31]
• 15ma di marto - Ciklono Idai terovenas en Mozambik, efektigas grandega destruktado e produktas adminime 222 morti.^[32]
• 18ma di marto - Tram-atento en Utrecht, (Nederlando).
• 19ma di marto - Pluvego qua komencis ye la 17ma di marto efektigas rapida inundadi en la provinci Golestan, Fars, Mazandaran, Khuzestan, Lorestan e Ilam, en Iran. Til la 5ma di aprilo trovesos 70 morti e 791 plusa homi vundita.^[33][34][35] Segun statistiki, Golestan recevis dum un dio 70% de la pluvo-quanto expektata por omna yaro.^[36]
• 20ma di marto - Nursultan Nazarbayev renuncas la prezidanteso di Azerbaijan. Qasım-Jomart Toqayev asumas provizore la chefeso di stato.^[37]
• 21ma di marto - Michel Temer, ex-prezidanto di Brazilia arestesas en Sao Paulo.^[38]
• 21ma di marto - Explozo che kemial industrio en Jiangsu, Popul-Republiko Chinia, produktas adminime 78 morti e plu kam 600 plusa homi vundita.^[39]
• 23ma di marto - En London, cirkume 1 000 000 personi marchas kontre "Brekiro".^[40]
• 18ma di marto - Ciklono Idai frapas Mozambik, e produktas 446 morti en ca lando. Anke Zimbabwe e Malawi frapesas da tempesti qui akompanis la ciklono.^[41][42]
• 30ma di marto - Zuzana Čaputová elektesas kom unesma prezidantino di Slovakia.^[43]

• 2ma di aprilo - Abdelaziz Bouteflika renuncas la prezidanteso di Aljeria, pos intensa populala protesti.^[44]
• 9ma di aprilo - Eventas parlamentala elekti en Israel por omna 120 sidili de la Knesset (parlamento). La partiso Likud formacas majoritato kun altra partisi, e Benjamin Netanyahu restas chefministro.
• 10ma di aprilo - Nova homala speco, Homo luzonensis deskovresas che l'insulo Luzon, en Filipini.^[45]
• 11ma di aprilo - Julian Assange, kunfondinto di Wikileaks, arestesas en London.
• 15ma di aprilo - Incendio destruktas tekto e pinaklo di la katedralo di Nia Damo, en Paris, Francia.^[46]
• 17ma di aprilo - Alan García, ex-prezidanto di Peru, pafas kontre lua kapo en Lima pos recevar aresto-komuniko, e mortas minuti pos arivar la hospitalo José Casemiro Ulloa.^[47][48]
• 17ma di aprilo - Eventas generala elekti en Indonezia, e la partiso dil prezidanto Joko Widodo esas plu bone votata kam l'antea elekto di 2014.^[49]
• 21ma di aprilo - Koordinita atenti per bombo-homi kontre 3 hoteli e 3 katolika kirki en Colombo, Katana e Batticaloa en Sri-Lanka produktas 259 morti^[50] e plu kam 500 plusa homi vundita.^[51][52].
• 21ma di aprilo - Jiří Procházka divenas championo di MMA-konkurso Rizin FF.
• 21ma di aprilo - Komediisto Volodimir Zelenski elektesas prezidanto di Ukraina.
• 22ma di aprilo - Ter-tremo kun forteso 6.1 che skalo di Richter ed epicentro en San Marcelino, insulo Luzon, Filipini, produktas 18 morti e 282 plusa homi vundita.^[53]
• 28ma di aprilo - Eventas general elekti en Hispania. Partiso PSOE, de la chefministro Pedro Sánchez Pérez-Castejón elektas 123 de la 350 deputati,^[54] e 121 sidili en la Senato, de la 208 disputata.
• 30ma di aprilo - Imperiestro Akihito abdikas la trono di Japonia.^[55]
• 30ma di aprilo - Juan Guaidó, chefo dil opozantaro en Venezuela, probas revokar Nicolás Maduro de la prezidanteso.

• 1ma di mayo - Vladimir Putin signatas lego qua posibligas Rusa autoritati modifikar la trafiko di informi tra l'interreto. Segun l'autoritati to diminutos la dependo de stranjera serveri ed augmentos la sekureso di Rusa interreto.
• 3ma di mayo - La quanto di morti dal viruso Ebola en Kivu, Demokratial Republiko Kongo, superiras 1000 personi.
• 5ma di mayo - Acidento kun aviono Sukhoi Superjet 100 de la kompanio Aeroflot dum la terveno che l'aeroportuo Sheremetyevo en Moskva produktas la morto di 41 ek la 78 personi en nave.^[56]
• 6ma di mayo - Interna milito di Siria: Siriana trupi lansas granda atako kontre la lasta fortifikuri del opozanta grupi en la lando.^[57]
• 17ma di mayo - Samasexua mariajo legaleskas dal parlamento di Taiwan.^[58]
• 19ma di mayo] - Che drinkeyo en Belém, Brazilia, 11 personi ocidesas per pafado en la kapo.^[59]
• 23ma di mayo - La partiso BJP dil chefministro Narendra Modi obtenas 303 ek 543 sidili dil parlamento, e lua koalisuro obtenas 353 ek la 543.^[60][61][62]
• 24ma di mayo - Theresa May, chefministrino dil Unionita Rejio, anuncas ke el renuncos la chefeso dil Konservema partiso ye la 7ma di junio 2019.
• 26ma di mayo - Ter-tremo kun forteso 8.0 che skalo di Richter frapas la regiono Loreto, en Peru, e produktas adminime 1 morto e 26 plusa homi vundita.^[63][64]
• 27ma di mayo - Donald Trump vizitas imperiestro Naruhito en Japonia.

• 3ma til la 5ma di junio - Donald Trump vizitas Unionita Rejio.
• 3ma di junio - En Sudan, armeo pafas e mortigas adminime 35 personi dum protesti kontre l'autoritatemeso e la korupto di la guvernerio.
• 5ma di junio - Eventas general elekti en Dania. La koalisuro di socialdemokrati e partisi de sinistra obtenas 93 ek la 179 sidili dil parlamento.
• 6ma di junio - Afrikana Uniono suspensas la membreso di Sudan, pos la mortigo di dozeni di personi dum protesti en Khartoum.^[65]
• 7ma di junio - Theresa May, chefministrino dil Unionita Rejio, renuncas la chefeso dil Konservema partiso.
• 7ma di junio til la 7ma di julio - En Francia, eventas Mondala Kupo di Futbalo por mulieri. Usa vinkas la konkurso.
• 12ma di junio - En Equador, samasexua mariajo legaleskas.^[66]
• 17ma di junio - Dum futbalo-partio en Borno, Nigeria, tri suocidint atakeri explozas su, mortigas 30 personi e vundas plusa 40 homi.
• 19ma di junio - Quar viri akuzesas pri mortigo di 298 vehanti dil aviaco MH17 de Malaysia Airlines, pafita infre super Ukraina.^[67]
• 20ma di junio - Droneo* (senkrua aeronavo, fore distante kontrolata) de Usa modelo RQ-4 Global Hawk pafesas infre super la stretajo di Hormus, pos ke Iran akuzis ol pri violacar lua aerala frontiero.^[68]
• 21ma di junio - Suocidint atako kontre moskeo en Baghdad produktas du morti e plu kam 10 plusa homi vundita.^[69]
• 25ma di junio til agosto - Komencas musona inundadi en Assam, India. Til la 10ma di julio, 207 100 personi afektesos en 11 distrikti.^[70] L'inundadi anke produktos adminime 47 morti en Nepal ed afektos plu kam 1800 vilaji en Assam, segun statistiki de la 14ma di julio.^[71] Til la 5ma di agosto, l'inundadi afektos 42 921 personi e produktos 91 morti en Assam.^[72]
• 27ma di junio - En Rusia, aviono Antonov An-24 de Angara Airlines kolizionas kontre edifico dum departo del aeroportuo di Nizhneangarsk, kun 47 personi en nave. La pilotisto e la flugo-injenioro mortas, e 22 plusa homi vundesas.
• 28ma di junio - Pos 20-yara negocii, Mercosur ed Europana Uniono signatas komercala pakto.^[73]
• 30ma di junio - Prezidanti Donald Trump de Usa, Moon Jae-in de Sud-Korea e Kim Jong-un de Nord-Korea renkontras che sekureso-areo Panmunjon, an la frontiero inter le du Korea. Trump divenas l'unesma Usana prezidanto qua eniras Nord-Korea tra Panmunjon.^[74]

• Segun meteorologiisti, ca monato esis la maxim varma ulatempe mezurata en la historio. Antee, la maxim varma monato enrejistrata esis julio 2016.^[75][76]
• 1ma di julio - Pos 30 yari, Japonia rikomencas chasar baleni.
• 1ma di julio - Laurentino Cortizo divenas prezidanto di Panama.
• 7ma di julio - En Francia, finas Mondala Kupo di Futbalo por mulieri. Usana esquado vinkas.
• 8ma di julio - Kyriakos Mitsotakis divenas chefministro di Grekia.
• 10ma di julio - La lasta automobilo Käfer de Volkswagen fabikesas en Puebla, Mexikia.^[77]
• 12ma di julioa - Atento per automobilo-bombo che hotelo Asasey en Kismayo, Somalia, produktas adminime 26 morti. Mohamedana grupo al-Shabaab asumas responso pri l'atento.^[78]
• 18ma di julio - Incendio premeditita che l'ateliero cinematografala Kyoto Animation produktas adminime 35 morti en Kyoto, Japonia.^[79]
• 24ma di julio - Boris Johnson divenas chefministro dil Unionita Rejio.
• 26ma di julio til la 11ma di agosto - Tot-Amerika Ludi eventas en Lima, Peru.

• 2ma di agosto - Kanadana Burma-boxisto Dave Leduc divenis mondala championo di WLC.
• 3ma di agosto - Viro eniras pafante en supermerkato Walmart che El Paso, Texas, e produktas adminime 22 morti.^[80] FBI inquestas se la motivo dil atako esus odio kontre enmigranti.
• 4ma di agosto - En Dayton, Ohio, dek personi mortas pro pafado, inkluzite la pafero, e 27 plusa homi vundesas, precize 13 hori pos la pafado en El Paso, Texas.^[81]
• 5ma di agosto - En Hong-Kong eventas la maxim granda striko e strada protesti pos 1967.
• 5ma di agosto - India revokas parto de lua konstituco qua donis autonomio a Kashmir.^[82]
• 10ma di agosto - Kamiono transportante fuelo explozas en Morogoro, Tanzania, e produktas adminime 89 morti e dozeni pluza homi vundita.^[83]
• 11ma di agosto - Segun raporti publikigata ta dio, 114 personi, di qui 57 en Kerala, 30 en Karnataka e 27 en Maharashtra mortabis pro musonal inundadi en India. Adminime 227 personi mortis en tota India, Bangladesh, Pakistan e Nepal.^[84]
• 18ma di agosto - En Islando, 100 ambiental aktivisti ed autoritati kunsidas por celebrar 'funeralo' dil glaciero Okjökull, qua liquidigesis komplete pro globala varmesko. Antee, ol kovris 15,5 km².^[85]
• 19ma di agosto - En Brazilia, fuligino kreita dum incendii che Amazoniana foresto mixas kun humida nubi e kovras urbo Sao Paulo. Posdimezo, la cielo dil urbo divenas komplete obskura.^[86]
• 21ma di agosto - Giuseppe Conte, chefministro di Italia, renuncas.^[87]
• 23ma di agosto - Dum kunveno di chefi di stato e guvernerio del grupo G7, Angela Merkel ed Emmanuel Macron deskriptas incendii en Amazonana foresto kom 'internaciona urjanteso'.^[88]
• 30ma di agosto til oktobro - Petrolo qua posible likis de neidentifikita petrolonavo komencas aparar en plaji di ok ek la 9 stati de la Nord-estala regiono di Brazilia. Dum la sequanta dii ol ank atingos stato Bahia, e minacos plaji ube marala tortugi ovifas, koralio-rifi e turistala loki. En oktobro, plu kam 200 plaji en 77 municipi ja atingesis.^[89][90]

• 1ma di septembro - Uragano Dorian frapas Bahama, per venti di 185 milii/h (plu kam 290 km/h), efektigas inundadi e granda destruktadi,^[91] e produktas adminime 43 morti.^[92]
• 2ma di septembro - Fairo sur la batelo MV Conception proxim l'insulo Santa Cruz, Kalifornia, produktas adminime 52 morti. Tri semani pose, ankore 1300 personi restas desaparinta.^[93]
• 5ma di septembro til la9ma di septembro - Ido-konfero eventas en Berlin, Germania.
• 6ma di septembro - Indiana kosmosondilo Chandrayaan-2 kolizionas kontre la luno.^[94]
• 9ma di septembro - Tifono Faxai frapas Japonia per 180 km/h-a venti, efektigas destruktado che metropolala regiono di Tokyo, produktas 3 morti e vundas cirkume 40 personi.^[95]
• 11ma di septembro - Astronomi anuncas dekekteso di aquo che atmosfero dil exoplaneto K2-18b, unesmafoye detektata en planeto exter la sunala sistemo.^[96]
• 12ma di septembro - Adminime 11 personi mortas pro incendio en privata hospitalo che Rio de Janeiro, Brazilia.^[97]
• 14ma di septembro - Du refinerii di petrolo de Saudi Aramco en Saudi-Arabia bombardesas per senkrua aeronavi. La bombardi efektigas incendii. Militanti Houthi de Yemen asumas l'autoresi del ataki.^[98]
• 16ma di septembro - Explozo di gaso efektigas incendio en fabrikerio di biologial armi en Rusia.^[99]
• 20ma di septembro - Eventas mondala striko e protesto tri dii ante la somito pri klimato dil Unionita Nacioni. La protesteri demandas agadi por kombatar klimatala chanji.^[100]
• 20ma di septembro til la 2ma di novembro - Eventas Mondala Championdisputo pri Rugbio en Japonia; 12 urbi gastigas la partii.
• 21ma di septembro - Ter-tremo kun forteso 6.8 che skalo di Richter frapas Albania, produktas adminime 68 vunditi, ed efektigas granda materiala destruktado.^[101]
• 23ma di septembro - Rusia formale adoptas la pakto pri klimato signatita en 2016 en Paris.^[102]

• 1ma di oktobro - En Taiwan, ponto Nanfang'ao, inaugurita en 1996, krulas, 1 dio pos ke tifono Mitag frapis la regiono. Adminime 5 personi mortas pro l'acidento.^[103]
• 1ma di oktobro - Kongreso di Peru dissolvesas dal prezidanto Martín Vizcarra. Konstitucala krizo komencas.^[104]
• 1ma di oktobro- En Baghdad, policisti pafas kontre demonstreri qui protestis kontre chomeso, korupto e mala publika servadi. Plu kam 10 personi mortigesas e cirkume plusa homi 286 vundesas.^[105]
• 2ma di oktobro - En Mali, 25 soldati mortas dum ataki da membri de al-Kaida kontre du kazerni, en Boulkessi e Mondoro.^[106]
• 6ma di oktobro - Eventas legifanta elekti en Portugal. Partiso Socialista obtenas la majoritato ek la voti.^[107]
• 8ma di oktobro - Prezidanto Lenín Moreno, de Equador, transferas la chef-urbo di la lando a Guayaquil, pro ke demonstreri okupis la prezidantala palaco, e kaoso duras en la stradi di Quito.^[108]
• 9ma di oktobro - Recep Tayyip Erdoğan informas ke Turkia invadis la nordo e l'esto di Siria por kombatar Kurdi de la grupo Hêzên Sûriya Demokratîk.^[109]
• 12ma di oktobro - Dum protesti kontre prezidanto Lenín Moreno en Quito, Equador, demonstranti atakas televiziono-brodkastero Teleamazonas e jurnalo El Comercio.^[110]
• 12ma til la 13ma di oktobro - Tifono Hagibis frapas Japonia e produktas adminime 26 morti e 175 plusa homi vundita.^[111]
• 14ma di oktobro - Protesti en Equador finas pos ke prezidanto Lenín Moreno anuncas riadopto di subsidiajo a kombustivi.^[112]
• 14ma di oktobro - En Santiago, Chili, komencas protesti studentala en la stradi pos augmento di bilietopreci di metroo. La protesti dissemesas ad altra urbi ed eventas konfronti inter la demonstreri e la polico.Ye la 19ma di oktobro, prezidanto Sebastián Piñera suspensas l'augmento, tamen la protesti duros. Ye la 20ma di oktobro, 8 personi ja mortabis dum la violento.^[113]
• 14ma di oktobro - Komencas protesti en Katalunia pos judicio di la chefi dil movado pri nedependo di la regiono.^[114]
• 15ma di oktobro - En Fortaleza, Ceará, Brazilia, rezidala edifico krulas e produktas 8 morti.^[115]
• 18ma di oktobro - Tumulti en stradi di Santiago, Chili, divenas aperta batalii, kun ataki proxim preske tota la 164 stacioni di metroo dil urbo. Prezidanto Sebastián Piñera anuncas 15-dia urjanteso-stando en la tota chefurbo.^[116]
• 19ma di oktobro - En London, cirkume 1 milion personi partoprenas en protesto organizata dal grupo People's Vote, demandanta nova plebicito pri Brekiro.^[117]
• 22ma di oktobro - En Nord-Irlando, aborto e samasexua mariajo legaligesas.
• 27ma di oktobro - Eventas prezidantal elekti en Arjentinia. Alberto Ángel Fernández, kandidato dil opozantaro, vinkas Mauricio Macri.^[118]
• 29ma di oktobro - Chefministro Saad Hariri de Libano renuncas, pos intensa populara protesti.^[119]
• 31ma di oktobro - En Okinawa, Japonia, incendio destruktas 500-yar-evanta kastelo Shuri.^[120]
• 31ma di oktobro - Incendio en treno proxim urbo Rahim Yar Khan en Pakistan, produktas adminime 75 morti.^[121]

• 1ma di novembro - Hispania anuncas ke ol gastigos la Konfero pri Klimatala Chanji dil Unionita Nacioni, eventonta de la 2ma til la 13ma di decembro, pro la politikal desquieteso en Santiago, Chili, urbo antee selektita kom eventeyo por la konfero.
• 2ma di novembro - Pirati kaptas 9 gajo-homi de la navo Norvegiana MV Bonita proxim Cotonou, Benin.^[122]
• 9ma di novembro - Ciklono Bulbul produktas sep morti en West Bengal ed en Bangladesh. Plua kam du milion personi evakuesas de lia domi.^[123]
• 10ma di novembro - Evo Morales renuncas la prezidanteso di Bolivia pos populala protesti.^[124]
• 14ma di novembro - Venezia deklaras urjanteso-stando pro la mareala inundadi.^[125]
• 21ma di novembro - Benjamin Netanyahu, chefministro di Israel, akuzesas pri fraudo, suborno e fido-rupto.^[126]
• 23ma di novembro - Che Bougainville, Papua-Nova-Guinea eventas plebicito pri plusa autonomeso o kompleta nedependo, e 98,31% ek la voteri decidas pri nedependo.^[127]
• 26ma di novembro - Ter-tremo kun forteso 6.4 che skalo di Richter frapas Albania e produktas 50 morti e 900 plusa homi vundita.^[128][129]

• 3ma di decembro - Tifono Kammuri (anke nomizita Tisoy) frapas Filipini, domajas cirkume 28 577 domi^[130] e produktas 12 morti.^[131]
• 8ma di decembro - Incendio che fabrikerio en Nova-Delhi, India, produktas 43 morti ed adminime 50 plusa homi vundita.^[132]
• 9ma di decembro - Volkano Whakaari eruptas en l'insulo White, Nova-Zelando, e produktas adminime 18 morti.^[133]
• 12ma di decembro - En Aljeria eventas prezidantal elekti pos la renunco di Abdelaziz Bouteflika.^[134] Abdelmadjid Tebboune elektesas prezidanto per 58,15% ek la voti.
• 14ma di decembro - Papo Franciskus abolisas pontifikala sekreteso en inquesti pri sexuala violento kontre pueri.
• 24ma til la 25ma di decembro - Tifono Phanfone frapas la centro di Filipini per venti til 200 km/h, e produktas adminime 16 morti.^[135]
• 27ma di decembro - Aviono Fokker 100 de la kompanio Bek Air transportanta 98 personi falas pos departar del aeroportuo di Almatı. L'acidento produktas 12 morti.^[136]
• 28ma di decembro - Atento per automobilo-bombo en Mogadishu, Somalia, produktas adminime 90 morti e plu kam 100 plusa homi vundita.^[137][138]
• 29ma di decembro - La konsilistaro di chefi di talibano anuncas tempala pafo-ceso en Afganistan.
• 31ma di decembro - La maxim mala musona inundado de 2013 til lor en Jakarta, Indonezia, produktas 9 morti.^[139]

• 2ma di januaro - Bob Einstein, Usan aktoro e skriptisto di komedii (n. 1942)
• 3ma di januaro - Christine de Rivoyre, Franca jurnalisto e skriptisto (n. 1921)
• 17ma di januaro - Babiker Awadalla, chefa ministro di Sudan (n. 1917)
• 20ma di januaro - Andy Vajna, Hungara-Usana filmifisto (n. 1944)
• (desaparis ye la 21ma di januaro) - Emiliano Sala, Arjentiniana futbalisto (n. 1990)
• 29ma di januaro - James Ingram, Usana kantisto e kompozisto (n. 1952)
• 3ma di februaro - Julie Adams, Usan aktorino (n. 1926)
• 6ma di februaro - Manfred Eigen, Germana biofizikisto, Nobel-laureato^[140] (n. 1927)

• 7ma di februaro - Jan Olszewski, chefministro di Polonia^[141] (n. 1935)
• 7ma di februaro - Albert Finney, Angla aktoro (n. 1936)
• 11ma di februaro - Ricardo Boechat, Braziliana jurnalisto^[142] (n. 1952)
• 11ma di februaro - Sibghatullah Mojaddedi, prezidanto di Afganistan (n. 1926)
• 11ma di februaro - Louis de Niverville, Kanadana piktisto (n. 1933)
• 13ma di februaro - Bibi Ferreira, Brazilian aktorino (n. 1922)
• 16ma di februaro - Bruno Ganz, Suis aktoro (n. 1941)
• 19ma di februaro - Karl Lagerfeld, Germana modisto (n. 1933)^[143]
• 24ma di februaro - Antoine Gizenga, chefa ministro di la Demokratial Republiko Kongo (n. 1925)
• 27ma di februaro - France-Albert René, prezidanto di Seycheli (n. 1935)
• 1ma di marto - Jares Alfioraw, Bielorusa-Rusa-Sovietiana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1930)
• 10ma di marto - İrsen Küçük, chefministro di Norda Chipro (n. 1940)
• 15ma di marto - Mohamed Mahmoud Ould Louly, chefo di stato di Mauritania (n. 1943)

• 16ma di marto - Dick Dale, Usana muzikisto (n. 1937)^[144]
• 20ma di marto - Donald Kalpokas, chefministro di Vanuatu (n. 1943)^[145]
• 2ma di aprilo - Choidorin Övgönhüü, Mongoliana judoisto (n. 1942)
• 5ma di aprilo - Sydney Brenner, Sudafrikana biologo, Nobel-laureato (n. 1927)
• 6ma di aprilo - David James Thouless, Skota fizikisto, Nobel-laureato (n. 1934)
• 13ma di aprilo - Paul Greengard, Usana neurociencisto, Nobel-laureato (n. 1925)
• 14ma di aprilo - Bibi Andersson, Sueda cinem-aktorino^[146] (n. 1935)
• 17ma di aprilo - Alan García, prezidanto di Peru (n. 1949)^[48]
• 22ma di aprilo - Lê Đức Anh, prezidanto di Vietnam (n. 1920)^[147]
• 23ma di aprilo - Grandaduko Jean de Luxemburgia (n. 1921)^[148]
• 27ma di aprilo - Negaso Gidada, 7ma prezidanto di Etiopia (n. 1943)

• 30ma di aprilo - Beth Carvalho, Braziliana kantistino e kompozistino (n. 1946)^[149]
• 30ma di aprilo - Anémone, Franc aktorino (n. 1950)
• 2ma di mayo - Ali Mroudjaé, prezidanto di Komori (1939)^[150]
• 8ma di mayo - Sprent Dabwido, prezidanto di Nauru (n. 1972)
• 9ma di mayo - Alvin Sargent, Usana cenaristo (n. 1927)

• 13ma di mayo - Doris Day, Usan aktorino^[151] (n. 1922)
• 14ma di mayo - Tim Conway, Usan aktoro (n. 1933)^[152]
• 14ma di mayo - Sven Lindqvist, Sueda skriptisto (n. 1932)^[153]
• 16ma di mayo - Bob Hawke, chefministro di Australia (n. 1929)^[154]
• 16ma di mayo - I. M. Pei, Chinian arkitekto (n. 1917)^[155]
• 16ma di mayo - Veniamin Sibirski, Sovietiana e Rusa piktisto (n. 1936)
• 20ma di mayo - Niki Lauda, Austrian automobilisto (n. 1949)^[156]

• 24ma di mayo - Murray Gell-Mann, Usana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1929)^[157]
• 26ma di mayo - Prem Tinsulanonda, chefministro di Tailando (n. 1920)^[158]
• 28ma di mayo - Apolo Nsibambi, chefa ministro di Uganda (n. 1940)^[159]
• 28ma di mayo - Edward Seaga, chefministro di Jamaika (n. 1930)^[160]
• 1ma di junio - José Antonio Reyes, Hispana futbalisto (n. 1983)
• 6ma di junio - Dr. John, Usana kantisto e kompozisto (n. 1941)
• 12ma di junio - Sylvia Miles, Usan aktorino (n. 1924)^[161]
• 13ma di junio - Edith González, Mexikian aktorino (n. 1964)

• 15ma di junio - Franco Zeffirelli, Italiana filmifisto (n. 1923)^[162]
• 17ma di junio - Mohamed Morsi, prezidanto di Egiptia (n. 1951)^[163]
• 21ma di junio - Dimitris Kristofias, prezidanto di Chipro (n. 1946)^[164]
• 30ma di junio - Momir Bulatović, prezidanto di Montenegro (n. 1956)
• 6ma di julio - João Gilberto, Braziliana kompozisto e kantisto di bossa nova (n. 1931)^[165]
• 9ma di julio - Fernando de la Rúa, prezidanto di Arjentinia (n. 1937)^[166]
• 14ma di julio - Hussain Muhammad Ershad, prezidanto di Bangladesh (n. 1930)

• 16ma di julio - Johnny Clegg, Sudafrikana muzikisto e kantisto (n. 1953)^[167]
• 19ma di julio - Ágnes Heller, Hungara filozofino (n. 1929)^[168]
• 19ma di julio - Rutger Hauer, Nederlandan aktoro (n. 1944)^[169]
• 22ma di julio - Li Peng, chefministro di Popul-Republiko Chinia (n. 1928)^[170]

• 25ma di julio - Beji Caid el Sebsi, prezidanto e chefministro di Tunizia (n. 1926)^[171]
• 27ma di julio - John Robert Schrieffer, Usana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1931)^[172]
• 1ma di agosto - Sadou Hayatou, chefa ministro di Kamerun (n. 1942)^[173]
• 1ma di agosto - Annemarie Huber-Hotz, kancelerino di Suisia (n. 1948)
• 3ma di agosto - Thomas Remengesau Sr., prezidanto di Palau (n. 1929)
• 4ma di agosto - Nuon Chea, chefministro di Kambodja (n. 1926))^[174]
• 5ma di agosto - Toni Morrison, Usana skriptistino, Nobel-laureato (n. 1931)^[175]
• 7ma di agosto - Kary Banks Mullis, Usana biokemiisto, Nobel-laureato (n. 1944)^[176]

• 16ma di agosto - Peter Fonda, Usan aktoro (n. 1940)^[177]
• 19ma di agosto - Zbigniew Makowski, Polona piktisto (n. 1930)
• 22ma di agosto - Junior Agogo, Ghanana futbalisto (n. 1979)
• 27ma di agosto - Dawda Jawara, prezidanto e chefa ministro di Gambia (n. 1924)^[178][179]
• 29ma di agosto - Mirdza Kļava, Latviana skriptisto (n. 1924)
• 31ma di agosto - Immanuel Wallerstein, Usana sociologo (n. 1930)^[180]
• 6ma di septembro - Robert Mugabe, prezidanto di Zimbabwe (n. 1924)^[181]
• 11ma di septembro - Jusuf Habibie, prezidanto di Indonezia (n. 1936)^[182]

• 12ma di septembro - ʻAkilisi Pōhiva, chefministro di Tonga (n. 1941)^[183]
• 15ma di septembro - Lol Mahamat Choua, prezidanto di Chad (m. 1939)^[184]
• 15ma di septembro - Ric Ocasek, Usana kantisto, kompozisto e muzikala produktisto (n. 1944)^[185]
• 17ma di septembro - Imata Kabua, prezidanto dil Insuli Marshall (n. 1943)^[186]
• 19ma di septembro - Zine El Abidine Ben Ali, prezidanto di Tunizia^[187] (n. 1936)

• 26ma di septembro - Jacques Chirac, prezidanto e chefministro di Francia (n. 1932)^[188]
• 3ma di oktobro - Diogo Freitas do Amaral, chefministro di Portugal (n. 1941)^[189]
• 4ma di oktobro - Diahann Carroll, Usan aktorino (n. 1935)
• 6ma di oktobro - Ginger Baker, Angla muzikisto (Cream) (n. 1939)^[190]
• 11ma di oktobro - Alexei Leonov, Sovietiana kosmonauto (n. 1934)^[191]
• 14ma di oktobro - Harold Bloom, Usana literaturala kritikisto e skriptisto (n. 1930)^[192]
• 17ma di oktobro - Göran Malmqvist, Sueda linguisto (n. 1924)^[193]
• 19ma di oktobro - Alexandr Volkov, Rusa tenisistulo (n. 1967)
• 21ma di oktobro - Lho Shin-yong, chefministro di Sud-Korea (n. 1930)^[194]
• 4ma di novembro - Dmitri Vasilenko, Rusa gimnastikistulo (n. 1975)

• 6ma di novembro - Jan Stráský, chefministro di Chekoslovakia (n. 1940)^[195]
• 7ma di novembro - Margarita Salas, Hispana biokemiistino (n. 1938)
• 13ma di novembro - Gert Heintze, Germana Idisto (n. 1943)
• 15ma di novembro - Harrison Dillard, Usan atleto (n. 1923)
• 19ma di novembro - Disanayaka Mudiyanselage Jayaratne, chefa ministro di Sri-Lanka (n. 1931)^[196]
• 22ma di novembro - Eugène Camara, chefa ministro di Guinea (n. 1942)^[197]
• 29ma di novembro - Yasuhiro Nakasone, chefministro di Japonia (n. 1918)^[198]
• 4ma di decembro - Azucena Hernández, Hispan aktorino (n. 1960)^[199]
• 4ma di decembro - Rosa Morena, Hispana kantistino (n. 1940)

• 8ma di decembro - Paul Volcker, Usan ekonomikisto (n. 1927)
• 9ma di decembro - Marie Fredriksson, Sueda kantistino (Roxette) (n. 1958)
• 10ma di decembro - Albert Bertelsen, Dana piktisto (n. 1921)
• 14ma di decembro - Anna Karina, Dana-Franciana cinem-aktorino (n. 1940)
• 19ma di decembro - Francisco Brennand, Braziliana skultisto e piktisto (n. 1927)^[200]
• 20ma di decembro - Marko Orlandić, prezidanto di Montenegro (n. 1930)^[201]
• 20ma di decembro - Roland Matthes, Germana natisto (n. 1950)^[202]
• 23ma di decembro - Mustafa Mujezinović, chefministro di Bosnia e Herzegovina (n. 1954)
• 31ma di decembro - Miroslav Berek, Chekoslovakiana hokeisto (n. 1938)
• 31ma di decembro - Djimrangar Dadnadji, chefa ministro di Chad (n. 1954)^[203]

• Fiziko: James Peebles, Michel Mayor, Didier Queloz^[204]
• Kemio: John Bannister Goodenough, Michael Stanley Whittingham, Akira Yoshino
• Fiziologio o Medicino: William Kaelin Jr., Peter J. Ratcliffe, Gregg L. Semenza^[205]
• Literaturo: Peter Handke^[206]
• Paco: Abiy Ahmed Ali^[207]
• Ekonomiko: Abhijit Banerjee, Esther Duflo, Michael Kremer^[208]