Unesma aparo di la vorto "ostarrichi", encirkligata rede. Moderna Austria konsideras ta dokumento, datizita 996, kom la fonduro di la naciono.
Germana nomo por Austria, Österreich, referas la signifiko "estala rejio" od "estala imperio", e derivas de la vorto Ostarrîchi, qua unesmafoye aparis en la "dokumento Ostarrîchi", de la yaro 996. Ta vorto esas probable translaco di mezepokala latina Marchia orientalis en lokala (Bavara) dialekto. La vorto "Austria" esas latinajo de la Germana nomo ed unesmafoye registragesis dum la 12ma yarcento. Lor la Danubiala baseno di Austria (alta e basa) esis la maxim estala extenseso di Bavaria, e fakte di omna Germana populi. Lor la teritorio di estala Germania esis populita da slavika Sorbi ed Polabiani.
Friedrich Heer, historiisto Austriana dil 20ma yarcento, asertis en lua libro Der Kampf um die österreichische Identität (La lukto pri Austrian identeso), ke la Germanala formo Ostarrîchi ne esis translaco de Latina vorto, ma originis de plu anciena vorto de la linguo Kelta qua parolesis en l'anciena Austria plu kam 2.500 yari ante. Segun Heer, granda parto di la nuna Austria nomizesis Norig dal Kelti: no- o nok- signifikanta "esta" od "estala", kontre ke -rig relatas la moderna Germana Reich, signifikanta "rejolando". Konseque, Norig signifikus Ostarrîchi ed Österreich, do Austria. La Kelta vorto esis tandem latinizata a Noricum pos ke Romani konquestis granda parto di la nuna Austria, cirkum la yaro 15 aK. Noricum pose divenis Romana provinco dum meze l'1ma yarcento.
Diferanta de qua eventis a Germania, Austriana republiko ne koaktesis pagar milito-indemnesi. La lando anke recevis la mikra regiono Burgenland de Hungaria.
Ye la 4ma di julio1945la Federiti dividis Austria en 4 zoni di okupeso til la 26ma di oktobro1955, kande Austria deklaris su neutra lando. En fino di 1945, Karl Renner divenis l'unesma Austriana prezidanto pos la milito. Du partisi, ÖVP e SPÖ, divenis la maxim importanta partisi de la lando, ed anke formacis koalisuro.
La Parlamento (Österreichisches Parlament) jacas en Wien e kompozesas da 2 chambri: Nacionala Konsilantaro (Nationalrat, equivalanta a la chambro di deputati) e Federala Konsilantaro (Bundesrat, equivalanta a senato). La Nationalrat havas 183 membri, qui elektesas da proporcionala reprezento em general elekti, qui eventas omna 5 yari od ante. La nombro di membri dil Bundesrat povas variar, proporcione a totalo di habitanti di omna stato en la periodo dil elekti. Nun esas 62 membri, qui elektesas nedirete por 4 o 6-yara periodo, tra selekti en lokala parlamenti (Landtage).
Judiciala povo konsistas ek distriktala korti (Bezirksgerichte, nun 134), 18 regionala korti (Landesgerichte), e quar apelo-korti (en Graz, Linz, Innsbruck e Wien). Existas konstitucala korto, kun 20 judiciisti, inkluzite 6 supleanti. Singla membro de la konstitucala korto nominesas da diversa exekutiva faki e komisesas dal prezidanto di la republiko.
En 2006 Social-Demokrata Partiso divenis la maxim granda partiso di la lando. Nun, Austria havas sis politikala partisi kun reprezentanti en la parlamento.
Cirkume 2/3 de Austriana teritorio jacas en Alpiana zono. 500 metri di altitudo. La habitantaro koncentresas en fluviala vali, nome la valo di Danubio. Lua maxim alta punto esas Grossglockner, kun 3798 metri di altitudo.
La dominacanta klimato di la lando esas kontinentala, kun extremi di temperaturo. Wien jacas en transito-zono inter la klimati moderema humida (Cfb, segun la klimatala klasifikuro da Köppen) e kontinentala humida (Dfb). L'Alpi modifikas la klimato de la lando, kun multa nivo en alta zoni. En la granda vali suflas sika e varma vento, nomizita Föhn, qua originas sude, sur Sahara, trairanta Mediteraneo rapide vers norde. Kande Föhn atingas Austriana teritorio, ol rapide levas la temperaturo per 10°C.
La maxim importanta fluvio de la lando esas Danubio, qua trairas 350 kilometri de Austriana teritorio, eniranta en Passau, trairanta Linz e Wien ed iranta til Bratislava, an la frontiero kun Slovakia. La maxim multa riveri de la lando apartenas a la baseno di Danubio ecepte en Vorarlberg, ube li apartenas a la baseno di Rheno.
Segun statistiki de The World Factbook por julio 2021, Austria havis 8 884 864 habitanti. Segun etnio, la maxim multa (80,8%) esas Austriani. Germani esas 2,6%, Bosniani-Herzegoviniani esas 1,9%, Turki esas 1,8%, Serbi esas 1,6%, Rumaniani esas 1,3%, e 10% esis altra etnii en 2018.[2] Segun statistiki por 2020, 14,01% ek la habitantaro evis min kam 15 yari, 10,36% evis de 15 til 24 yari, 41,35% evis de 25 til 54 yari, 14,1% evis de 55 til 64 yari, e 19,87% evis 65 yari o pluse.[2] En 2021 eventis 9,48 naski por 1000 habitanti e 9,85 morti po 1000 habitanti.[2]
L'oficala linguo di la lando esas la Germana, parolata kom matrala linguo da 88,6% de la habitantaro. Altra lingui esas: Turka (2,3%), Serba (2,2%), Kroata (oficala en Burgenland, 1,6%), e 5,3% parolis altra lingui, inkluzite Slovena e Hungara, en 2001.[2]
Segun statistiki por la yaro 2001, la maxim praktikata religio en Austria esas katolikismo, da 57% ek la habitantaro. Kristani ortodoxa esas 8,7%, Mohamedani esas 7,9%, Evangeliala kristani esas 3,3%, e 23,1% praktikas altra religii o havas nula religio.[2]
La maxim populoza urbo esas Wien. Altra importanta urbi esas Graz, Linz e Salzburg.
Futbalo, skio e hokeo* sur glacio esas sporti multe populara en Austria. La lando havas multa tradiciono pri futbalo, nome en Wien, tamen pos la duesma mondomilito ol dekadis kelke. L'Austriana Championkonkurso pri futbalo eventabas omnayare depos 1912.
Alpiana monti esas bona loki por praktikar skio, skio-saltado ed altra vintrala sporti. Pri hokeo* sur glacio, la nacionala esquado di Austria rangizesas 13ma plaso en la mondo.
Automobilismo ank esas multe populara en la lando. Niki Lauda esis trifoye championo mondala di Formulo 1. En 1970, Jochen Rindt esis posmorta championo di Formulo 1. Gerhard Berger rangizesis 3ma plaso en la Mondala Championkonkurso pri Formulo 1 de la yari 1988 e 1994, e vinkis entote 10 konkursi.
La precipua ligo pri basketbalo di Austria esas Österreichische Basketball Bundesliga, konsistanta ek 9 esquadi. Kelka ek lua esquadi ja partoprenis multafoye en Europana championkonkursi. Nun, la maxim eminenta basketbalisto Austriana esas Jakob Pöltl, qua selektesis da Kanadana esquado Toronto Raptors por la sezono 2016-2017 de NBA.
Referi
↑Johnson, Lonnie (1989). Introducing Austria: a short history. Riverside, Calif.: Ariadne Press
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.png){kind=small}
.svg){kind=small}
