La vorto Siria originis de Greka Σύριοι Syrioi, nomo donita a multa Asiriana populi. L'urbo Ebla, fondita cirkume la yaro 3000 aK, probable komercis kun Sumeriani, Amoriani e kun Egiptianafaraoni.
Romana teatro en Bosra.
Romani anke konquestis la regiono e, dum 2ma e 3ma yarcenti, kelka Roman imperiestri esis naskinta en Siria.
Quankam l'ekonomio kreskis forte Pos la nedependantesko, la politiko restis nestabila: de 1946 til 1956 Siria havis 20 chefministri e 4 konstituci. Dum ta periodo, Siriana judi ekmigris de la lando ad Israel. En novembro ta yaro Siria signatis pakto kun Sovietia por posibligar komunista influo super la guvernerio kambie avioni, tanki ed altra militarala equipuri.[3] Ta augmento di Siriana militarala povo desquietigis Turkia, qua timis ke Siria probis okupar İskenderun, historiala litijo inter la lu landi.
Tamen, l'uniono kun Egiptia ne sucesis. Ye la 28ma di septembro1961, militarala stato-stroko komandita da Abd al-Karim al-Nahlawi riestablisis la Republiko Araba Siriana. Ye la 8ma di marto1963 itere eventis stato-stroko, qua revokis lora prezidanto Nazim al-Kudsi. Salah al-Din al-Bitar divenis chefministro di la lando, e la partiso Baath asumis la povo. Ye la 23ma di februaro1966 itere eventis stato-stroko, e Salah al-Din revokesis da milististi de sinistra partiseto dil partiso Baath, komandita dal generalo Salah Jadid.
Siria esas formale unesala e mi-prezidantala republiko. La nuna konstituco adoptesis en 2012. Segun ol, l'exekutiva povo konsistas ek la la prezidanto kom chefo chefo di stato, du viceprezidanti, la chefministro kom chefo di guvernerio, e la konsilistaro di ministri. Se la chefministro recevas voto di desfido de simpla majoritato, lu demandesas renuncar. La prezidanto mustas esar Mohamedana, quankam la Stato ne havas oficala religio.
Dum l'interna milito, du alternativa guverni formacesis: tale-nomizita "provizora guvernerio di Siria", exiliita en regioni kontrolita da Turkia, e la "guvernerio pri salvado di Siria". Tale nomizita Islamana Stato anke dominacis kelka regioni de la lando, ed mantenis lua sideyo en Raqqa til oktobro 2017, kande li ekpulsesis de ibe.
La parlamento di Siria, o "konsilistaro dil populo" (Majlis al-Sha'ab) havas unika chambro kun 250 membri, qui elektesas por 4 yari en 15 regioni de la lando. La konstituco di 2012 introduktis plurapartisala sistemo. La lasta parlamentala elekto eventis ye la 19ma di julio 2020.
La judiciala povo inkluzas la Supera korto, la Supra Judiciala korto, la Kasaco-korto e la korti di Sekureso dil Stato.
Siria jacas inter la latitudi 32° e 38° N, e la longitudi 35° e 43°E. Ol konsistas ek arida platajo, quankam la nord-westo di la lando, apud Mediteraneo, esas plene verda. La regioni "Al Jazira" (nord-weste de la lando) e "Hawran" (sude) esas importanta regioni por agrokultivo.[4]
Weste til este on povas distingar tri geografiala regioni en Siria: plana e basa tereni apud la litoro adweste, duopla montaro ube existas multa vali, e la platajo kovrata per dezerto adeste, qua okupas granda parto di la lando. Eufrati, lua maxim importanta fluvio, trairas la lando denorde adeste. La maxim alta monto di Siria esas Monto Hermon, kun 2 814 metri di altitudo an la frontiero kun Libano.
La dominacanta klimato en Siria esas arida sika e varma, kun moderema vintri. En alta regioni povas nivar dum vintro. En kelk arei, nome proxim Mediteraneo, la klimato esas temperema, kun sika somero.
La maxim importanta fluvio di la lando esas Eufrati, qua trairas l'esto di la lando.
Agrokultivo kreskis pos la konstrukto dil aquobarilo Tabka, e nun produktas precipue grani, kotono, olivo e legumi.
Demografio
Siriani kun tradicionala vestaro en Damaskus.Demografio di Siria, 1950 til 2013.
Segun statistiki publikigita da The World Factbook por 2023 Siria havis 22 933 531 habitanti[1]. La maxim multa (90,3%) esas Arabi. Kurdi, Armeni ed altri esas 9,7%.[1]
L'oficala linguo di la lando esas Araba, l'oficala linguo di la lando.[1] La lingui Kurda, Armeniana, Aramaika e Cirkasiana anke parolesas, ma ne esas oficala. Kelka habitanti povas parolar la Franca o l'Angla kom duesma linguo.
La religio kun maxim granda nombro di adepti esas Mohamedana (87%), precipue Sunni (74%). La cetera Mohamedani esas Alawiti, Ismailiti e Shi'a. Kristani esas 10% (inkluzite Ortodoxi, Nestoriani ed Uniati), Druzi esas 3%, ed existas kelka judi en Damaskus ed Aleppo.[1]
Kulturo
Romana teatro en Bosra.
Dum la 14ma yarcento aK skribisti kreis kuneiforma alfabeto en l'urbo Ugarit, nuna Ras Shamra. Arkeologiisti fondis evidentaji di kulturo en la regiono qua prosperis samatempe kam Mezopotamiana ed Egiptiana, ed esis tam richa kam la du. Pose, Siriana eruditi kontributis por Helenana e Romana kulturi. Cicero esis dicipulo de Antiochus de Ashkelon, qua havis skolo en la nuna Siria. Existas ruini e monumenti del epoko Romana en la lando, exemple en Bosra e Palmyra.
La dansodabke kombinas lineodanso e cirklara danso, ed exekutesas dum mariaji ed altra festoza okazioni. Altra danso tradicionala esas sabro-danso.
Fattoush, disho konsistanta ek lonchi di Araba pano, foliatra legumi, rafaneti e tomati, esas populara en Siria.
La koquarto Siriana esas richa ed influesis da altra regioni de Mediteraneo. Kibbeh, hummus, tabbouleh, fattoush, labneh, shawarma, mujaddara, shanklish, pastırma, sujuk e baklava esas la precipua dishi Siriana, konocata en altra landi. "Araba kafeo", anke konocata kom "Turka kafeo" esas la maxim konocata drinkajo. Ordinare ol drinkesas matine o vespere. Arak, alkoholala drinkajo, ank esas mondale konocata.
.svg)
.svg)
.jpg)
.svg)