William Wordsworth

Biografía
Nacemento	7 de abril de 1770 Cockermouth, Reino Unido (pt)
Morte	23 de abril de 1850 (80 anos) Rydal Mount, Reino Unido (en)
Causa da morte	pneumonía
Lugar de sepultura	St Oswald's Church, Grasmere (en)
Poeta laureado do Reino Unido (pt)
6 de abril de 1843 – 23 de abril de 1850 Nomeado por: Vitoria do Reino Unido
Datos persoais
Residencia	Wordsworth House and Garden (en)
Grupo étnico	Pobo inglés
Relixión	Anglicanismo
Educación	St John's College (pt) Hawkshead Grammar School (en)
Actividade
Ocupación	poeta, letrista, escritor
Obra
Obras destacables The Prelude (en)
Arquivos en	Biblioteca Beinecke de Libros Raros e Manuscritos [ GEN MSS 1262] Bibliotecas da Universidade de Wisconsin-Madison Centro Harry Ransom [ MS-4594]
Familia
Familia	Wordsworth (en)
Cónxuxe	Mary Hutchinson (1802, 1802–) Annette Vallon
Parella	Annette Vallon
Fillos	Anne-Caroline Wordsworth  () Annette Vallon John Wordsworth  () Mary Hutchinson Dorothy Quillinan  () Mary Hutchinson Thomas Wordsworth  () Mary Hutchinson Catherine Wordsworth  () Mary Hutchinson William Wordsworth  () Mary Hutchinson
Pais	John Wordsworth   e Ann Cookson
Irmáns	Dorothy Wordsworth Richard Wordsworth John Wordsworth Christopher Wordsworth
Descrito pola fonte	Grande Enciclopedia Soviética 1969-1978, (sec:Вордсворт Уильям) Dictionary of National Biography Pequeno Dicionario Enciclopédico de Brockhaus e Efron

William Wordsworth, nado en Wordsworth House o 7 de abril de 1770 e finado en Cumberland o 23 de abril de 1850, foi un escritor inglés, dos máis importantes poetas románticos do seu país.

Canda a Samuel Taylor Coleridge, axudou á engalaxe da época romántica na literatura inglesa coa súa publicación conxunta de Lyrical Ballads en 1798. Esta obra influíu de modo determinante na paisaxe literaria do século XIX. Foi o poeta laureado de Inglaterra dende 1843 até a súa morte acaecida en 1850.

O carácter fortemente innovador da súa poesía, ambientada na suxerinte paisaxe do Lake District (a rexión dos lagos), no norte de Cumberland, radica na elección dos protagonistas, personaxes de humilde extracción, do tema, que é a vida cotiá, e da linguaxe, sinxela e inmediata. Wordsworth, Coleridge e Southey foron coñecidos como lakistas, por inspirarse na mesma paisaxe dos lagos.

Sendo o segundo de cinco irmáns, Wordsworth naceu en Cockermouth en Cumberland, parte da pintoresca rexión dos lagos. Ao morrer súa nai en 1778, seu pai enviouno ao colexio de Hawkshead. En 1783 morreu seu pai, que era avogado e asesor de James Lowther, primeiro conde de Lonsdale, un home moi desprezado na rexión. A herdanza consistía en preto de 5000 libras, gran parte dela reclamada ao conde, quen frustrou estas demandas até a súa morte en 1802. O sucesor do conde, non obstante, pagou o reclamado con intereses. Despois da morte de seu pai, os cativos Wordsworth ficaron baixo tutela de seus tíos. Aínda que moitos aspectos da súa infancia foron positivos, Wordsworth recordaba gromos de soidade e ansiedade. Tardou moitos anos en recuperarse da morte dos seus pais e da separación dos seus irmáns.

Comezou a estudar no St John's College, de Cambridge en 1787. En 1790, co seu amigo Robert Jones, emprendeu unha viaxe a pé polo continente, visitando a Francia revolucionaria. Chegou a París xusto cando se celebraba o primeiro aniversario da Toma da Bastilla, e apoiou o movemento republicano. Despois estivo en Italia polos Alpes. Regresou a Inglaterra e, ao ano seguinte, graduouse en Cambridge sen honores.

En novembro de 1791, Wordsworth regresou a Francia, onde estivo máis ou menos un ano. O ambiente parisiense levouno a abrazar os ideais anarquistas e libertarios de tantos pensadores rebeldes e revolucionarios da época. Da man das ideas revolucionarias, repudiou non só da fe cristiá senón incluso da institución da familia e do matrimonio. Relacionouse con diversas mulleres, entre elas a francesa, Annette Vallon, da que se namorou. En 1792 tiveron unha filla, Caroline. Debido á falta de diñeiro e ás tensións entre Gran Bretaña e Francia, ese ano regresou a Inglaterra.

En 1793, Wordsworth expresou abertamente as súas conviccións políticas en A Letter to the Bishop of Llandaff (Carta ao bispo de Llandaff), na que defende o ateísmo e a causa revolucionaria, loando a execución de Lois XVI de Francia. Involucrado nas loitas intestinas dos xirondinos, a súa vida estivo en perigo cando Robespierre reprimiu con sangue a súa facción.

O Reinado do Terror apartouno do movemento republicano, e a guerra entre Francia e Gran Bretaña impediulle volver ver a Annette e a Caroline durante varios anos. É posible que nesta época sufrira depresión e inestabilidade emocional.

En 1793 publicouse a primeira poesía de Wordsworth: as coleccións An Evening Walk (Un paseo no serán) e Descriptive Sketches (Esbozos descritivos). En 1795 recibiu un legado de £900, o que lle permitiu seguir escribindo poesía. Ese mesmo ano coñeceu a Samuel Taylor Coleridge, co que desenvolveu rapidamente unha amizade íntima, e que determinou o seu achegamento á filosofía de Immanuel Kant e ao romanticismo alemán. O trauma que lle supuxo a separación da Francia revolucionaria e de Annette vese expresado no drama The Borderers (1795).

En 1797, Wordsworth e súa irmá, Dorothy, trasladáronse a Somerset, tan só a unhas millas da casa de Coleridge en Nether Stowey. Wordsworth e Coleridge produciron Lyrical Ballads (Baladas líricas) (1798). Entre os seus poemas, destacan Tintern Abbey (Versos escritos pocas millas más allá de la abadía de Tintern) e Michael, na que mostra "a dignidade tráxica que se lle pode dar á historia dun pastor e seu fillo" (Ifor Evans).

Coleridge participou na colección con catro poesías, entre elas a The Rime of the Ancient Mariner (Rima do vello mariñeiro); estas poesías non desentoan, nin polo seu estilo, nin pola súa linguaxe, do resto da obra.

As Baladas mostraron unha natureza vibrante dunha espiritualidade e dunha sensualidade ben afastada da fría razón dos ilustrados, aínda que quedara en Wordsworth aquela sensibilidade democrática e unha espontánea simpatía cara ás clases máis humildes ou desfavorables, inspirada pola revolución.

Edicións posteriores das Baladas incluíron máis poemas e un Preface (Prefacio) aos poemas. Este Prefacio é considerado obra central da teoría literaria romántica. Wordsworth expón o que considera os elementos dun novo tipo de poesía, unha baseada no “verdadeiro idioma dos homes”. Evita a dicción poética de moita da poesía do século XVIII. Proporciona a súa famosa definición de poesía como o espontáneo desbordamento de poderosos sentimentos, de “emocións recollidas no sosego”.

Wordsworth, Dorothy e Coleridge viaxaron a Alemaña. Durante o duro inverno de 1798-1799, Wordsworth e Dorothy viviron en Goslar, e a pesar da súa extrema soidade e estrés, empezou a traballar nunha peza autobiográfica logo titulada The Prelude (O preludio).

Crese que en 1799 escribiu os catro primeiros poemas dos cinco agrupados normalmente co título de Lucy poems (Poemas de Lucy). Están dedicados a unha muller morta en xuventude, non identificada; neles expresa o seu culto á xuventude, á inxenuidade e ao candor, así como a visión panteísta da natureza.

Os Wordsworth regresaron a Inglaterra, instalándose en Dove Cottage, Grasmere, sempre no Lake District, e esta vez acompañábaos o poeta Robert Southey. Nesta época, moitos dos seus poemas xiran en torno á morte, a resistencia, a separación e a dor.

No ano 1802 viaxou coa súa irmá Dorothy a Francia a visitar a Annette e a Caroline. Grazas ao éxito das Baladas líricas e a 4.500 libras esterlinas recibidas ao morrer o conde de Lonsdale, gozou de certo alivio económico, enviando a Annette parte dese diñeiro.

No mesmo ano casa con Mary Hutchinson, amiga da infancia, coa que Dorothy, quen seguiu vivindo con eles, acabou facéndose íntima amiga. Ao ano seguinte, Mary deu a luz o primeiro dos seus cinco fillos, John.

En 1802 escribe algúns dos seus máis famosos sonetos, forma que empregaba para expresar momentos conmovedores da súa propia experiencia: Composed upon Westminster Bridge (Composto baixo a ponte de Westminster) e (I griev’d for Buonaparte with a vain And an unthinking grief).

Durante anos, Wordsworth planeara escribir un largo poema filosófico en tres partes, que pretendía chamar The Recluse.

Como apéndice ao mesmo, empezou a escribir en 1798-1799 un poema autobiográfico, ao que chamaba o "Poema a Coleridge". Comezou a amplialo e finalmente decidiu que fose un prólogo e non un apéndice.

Tanto a saúde de Coleridge como a súa relación con Wordsworth empezaron a decaer en 1804, ano no que tiveron unha forte discusión que determinou o final da súa colaboración. O enfrontamento entre ambos derivaba, por un lado, da crecente adicción de Coleridge ao opio e, por outro, das súas diverxencias ideolóxicas: Wordsworth foi adoptando posicións máis conservadoras, tanto no plano poético como no político e social, mentres que Coleridge tendía ao idealismo alemán e á procura simbólica. Ese ano Wordsworth fíxose amigo de Robert Southey.

Coa proclamación de Napoleón como emperador de Francia (1805), o último resto de liberalismo de Wordsworth caeu, e a partir de entón identificouse a si mesmo como tory. El, que en Francia vira o emblema da democracia e a liberdade, sentiuse traizoado e comezou a repregarse gradualmente a posicións moderadas, incluso conservadoras, sobre todo de 1808 para adiante, até abrazar a relixión anglicana e a monarquía co compromiso vitoriano.

Ese mesmo ano morreu afogado no mar seu irmán John, que lle afectou profundamente. A súa morte, e a de Nelson, levárono a crear, en Character of the Happy Warrior, un "nobre resume da vida de acción" (Evans). No mesmo tempo, acabou de escribir o seu Poema a Coleridge, pero rexeitou publicar un traballo tan persoal antes de acabar con The Recluse.

Poems in Two Volumes (1807), que contén a famosa Ode: Intimations of Immortality from Recollections of early Childhood ou Oda a la inmortalidad Arquivado 19 de xaneiro de 2012 en Wayback Machine., que contén o coñecido fragmento Though nothing can bring back the hour / Of splendour in the grass, of glory in the flower (Aínda que nada poida recuperar a hora / do esplendor na herba, da gloria en flor). Nesta obra lembra a intuición mística dunha vida anterior ao nacemento, que morre neste mundo material, pero que pode recuperarse nalgúns momentos afortunados en presenza da natureza (Evans). Até aquelas, só se coñecía publicamente polas súa Baladas líricas, e confiaba en que esta colección cimentaría a súa reputación; mais, tivo unha morna recepción.

Na época das guerras napoleónicas escribiu varios poemas de tema español, entre eles, Hail, Zaragoza! If with unwet eye (1809); Ah! where is Palafox? Nor tongue nor pen (1810); The Oak of Guernica (1810); ou The French and the Spanish Guerillas (1810).

Dous dos seus fillos, Thomas e Catherine, morreron en 1812. Ao ano seguinte, trasladouse a Rydal Mount, Ambleside, onde pasou o resto da súa vida, salvo algunha espontánea viaxe.

En 1814 publicou The Excursión (A excursión) como a segunda parte da obra en tres partes The Recluse. Nunca completou as partes primeira e terceira. Escribiu un poético Prospectus a The Recluse no que expón a estrutura e intención do poema; este Prospectus contén algunhas das súas máis famosas frases sobre a relación entre a mente humana e a natureza.

Algúns críticos modernos consideran que a súa produción decaeu a partir de mediados dos anos 1810. Pero este declive puido obedecer máis ben a un cambio do seu estilo de vida e das súas crenzas. En torno a 1820, gozou de éxito cando se produciu un cambio na opinión crítica contemporánea cara ás súas primeiras obras. Ese mesmo ano viaxou a Italia, e na mesma década, aos Países Baixos (1823) e a Bélxica (1828).

Desta época de decadencia na súa obra poética destaca Inside King’s College Chapel, Cambridge (Dentro da capela de King’s College, Cambridge, 1822).

A súa irmá Dorothy padeceu unha grave enfermidade en 1829, quedando inválida para o resto da súa vida. O goberno incluíno na lista civil, cobrando unha pensión que chegaba a £300 por ano en 1842. No cumio da súa fama e riqueza, foi distinguido co título de poeta laureado en 1843. Cando a súa filla Dora morreu en 1847 cesou a súa produción poética.

Morreu en Rydal Mount o 23 de abril de 1850 e foi enterrado na igrexa de St. Oswald en Grasmere.

A súa viúva Mary publicou o Poema a Coleridge, como The Prelude (El preludio) meses despois da súa morte. Aínda que isto non provocou moito interese en 1850, desde entón foi recoñecido como a súa obra mestra. Así, Ifor Evans considera que quizais se trate “do máis grande dos poemas modernos en inglés: a memoria espiritual dunha mente singular, que recorda con honestidade as súas propias experiencias íntimas, á que debemos unir unha estraña capacidade para facer intelixibles as lembranzas”. En 1985, Steve Meretzky deseñou un xogo de ordenador interactivo baseado nesta obra que se chamou A Mind Forever Voyaging e foi comercializado por Infocom.

• Literatura do Romanticismo

• Biografía e obras (en inglés)

A Galicitas posúe citas sobre:  William Wordsworth