Urruña

Urruña
 Lapurdi, Euskal Herria
Urruña eta Jondoni Bixintxo elizaren ikuspegia.


Armarria

Map
Kokapena
Herrialdea Euskal Herria
Lurraldea Lapurdi
Administrazioa
Estatua Frantzia
Eskualdea Akitania Berria
Departamendua Pirinio Atlantikoak
ElkargoaEuskal Hirigune Elkargoa
BarrutiaBaiona
KantonamenduaHendaia-Hegoko Euskal Itsasbazterra
Izen ofiziala  Urrugne
AuzapezaPhilippe Aramendi (EHBai)
Posta kodea64122
INSEE kodea64545
Herritarraurruñar
Geografia
Azalera50,57 km²
Garaiera0-880 metro
Distantzia27 km (Baionatik)
Demografia
Biztanleria10.432 (2018:  51)
alt_left 5.323 (%50,2) (%47,1) 4.994 alt_right
Dentsitatea184,22 biztanle/km²
Zahartzea[1]% 24,88
Ugalkortasuna[1]‰ 48,93
Ekonomia
Jarduera[1]% 74,5 (2011)
Desberdintasuna[1]% 4,08 (2011)
Langabezia[1]% 6,72 (2013)
Euskara
Euskaldunak% 9,65 (2010)
Erabilera% 0,53 (2011)
Datu gehigarriak
Webguneahttp://www.urrugne.com

Urruña Lapurdiko hego-mendebaldeko udalerri bat da, kostaldekoa, Lapurdi Itsasegian kokaturikoa. Irun-Biriatu eta Bordele arteko A-63 autobidearen alboan dago.

Geografia

Ingurune naturala

Hainbat erreka igarotzen dira udalerriko lurretatik: Untxin, kostaldeko errekastoa, Donibane Lohizuneko badian itsasoratzen dena (baita horren ibaiadarra den Arola erreka, azken hau udalerriko lurretan bertan Andureta errekak elikatzen duelarik); Bidasoa eta Urdazuriren ibaiadarra den Ibardin erreka, azken horren ibaiadarra den Intzola errekarekin batera. Halaber, Mentaberri erreka Haizabia esparru eta hotel aldamenean itsasoratzen da, Euskal erlaitza deritzon kostaldean.

Udalerriko lurren mugan dago kokaturik Ibardingo lepoa (317 m). Hortik, edo herritik bertatik, Larhun mendira (905 m) igotzeko bideak daude.

Udalerri mugakideak


 Hendaia Euskal erlaitza (Bizkaiko Golkoa) Euskal erlaitza (Bizkaiko Golkoa)
eta Ziburu
Hendaia, Behobia (Irun), eta Biriatu Ziburu eta Azkaine
Mendebaldea
   Urruña  
Ekialdea
Biriatu eta Bera Bera Bera eta Azkaine

Sarbideak

Urruña, Ziburu eta Hendaia arteko 10. bide nazionalak, Bordele muga arteko A-63 autopistak (Urruñak 2. irteera du) eta Irun eta Paris lotzen dituen trenbideak zeharkatzen dute.

Etxeak eta auzoak

Historia

Bidasoa eta Urdazuri ibaien artean zegoen parrokia bakarra izan zen Urruña, eta Urtubiako jaunak denbora eta espiritu-jurisdikzioa zuen bertan. Ziburuk 1555. urtean lortu zuen autonomia erlijiosoa eta Hendaiak 1598an.

Urtubiako etxea bizkonderri bihurtu zen 1654an. Haren jabetzen artean, Urruña, Donibane Lohizune, Pausu, Zokoa eta Ziburuko hainbat mahasti, baso, lur, errota eta etxeak zeuden.

Independentzia erlijiosoa lortu ostean, zenbait herri Urruñatik banatzen joan ziren: 1574an, Ziburu; 1603an, Biriatu, eta 1654an, Hendaia.

1790ean, Frantziako Iraultzaren ondorioz ezarritako paisaia administratibo berrian, Urruña, bere burua, Hendaia eta Biriatu barneratzen zituen kantonamendu baten burua izan zen, Uztaritzeko barrutiaren menekoa.

Napoleondar Gerretako monumentu izendaturiko lau gotorleku daude (Emigranteena[2], Baioneta[3], Bortuste[4] eta Luis XIV.a[5]), horietariko bat (Luis XIV.a) udalerriak Biriaturekin duen mugan.

Demografia

XIX. mendearen hasieratik XX. mendearen azkenera 2.000 eta 4.000 biztanleren tartean egon zen Urruña, batzuetan gorago eta besteetan beherago. 1960ko harmarkadatik aurrera, ordea, gorokada esanguratsua izan zuen, eta XXI. mendearen bigarren hamarkadarako ia 10.000 biztanleren mailara iritsi zen.

Urruñako biztanleria
Datuen iturburua: INSEE

Politika

Alkatea Agintaldia Alderdia
Bernard de Coral 1929-1940 FR
Bernard de Coral 1940-1965
Daniel Poulou 1995-2001 RPR
Daniel Poulou 2001-2002 RPR
Léon Marin 2002-2008 DVD
Odile de Coral 2008-2014 DVD
Odile de Coral 2014-2020 DVD
Philippe Aramendi 2020-2026 Abertzale

Kultura

Hizkuntza

Urruñako Leon Telletxea[6] (Ahotsak[7][8] proiekturako).

Urruñan[9] kostatar hizkeran[10] mintzatzen da, sartaldeko nafar-lapurteran[11].

Toponimia

Izen zaharra Urrunaga zen. Hurra ematen dituen zuhaitzaren izena hurritz edo hurrondo izaten da, baina toponimian '(h)urrun' gisa azaldu ohi da. Hurritzaren lekua 'urrunaga' da toponimian. Geroago g letra, a letra bat galdu ziren eta n letra busti egin zen. Horrela heltzen da Urruña oraingo izenera:

Urrun + aga → Urrunaga → Urruna(g)a → Urruna(a) → Urruña

Aldizkariak

Urruña kultura aldizkaria 2021eko maiatzean sortu zuen Urrunaga Elkarteak. Bertan idazten dutenen artean hauek daude: Xerar Urrutia, Ixabel Etxeberria, Joseba Aurkenerena, Joritz Larraza, Odei Barroso, Aimar Karrika, Sustrai Colina, Ttotte Etxebeste. Gehien-gehiena euskaraz. Seihilabetekaria izan da lehen urteetan, baina 2023tik urtekaria da.

Urruñan Bizi Urtero lau aldiz Herriko Etxeak plazaratzen duena. Hastapenetatik frantses hutsez plazaratzen zuten, baina 2020ko negutik, hau da, 67. zenbakitik goiti, den-dena euskaraz eta frantsesez plazaratzen dute.

Gure Herrian Herritarrak mugimendu abertzalearen aldizkaria, luzaz plazaratu zutena. Osora 53 zenbaki. Azkena 2017ko abenduan plazaratu zuten. Euskarazko eta frantsesezko artikuluak tartekatzen ziren.

Elkarteak

Xaia ostatua kultura-ekitaldiak eskaintzeko leku erreferentziazkoa da. Urte osoan aritzen da. Arrakastatsuenetako bat, euskal kantuen ikastaroa izaten da. Ehun lagun inguru elkartzen dira urritik ekainera, hamabost egunetik behin, euskal kantuak abesteko.

Neurri txikian baina antzeko ezaugarriak dituen Bilboko Kafe Antzokiarekin konparatu daiteke. Ondarroako Kafe Antzokia, Donostiako Doka ere antzekoak dira, eta gero antzeko beste ekimen batzuk abiatu dira Euskal Herrian zehar.

2000. urtean, orduko tabernako jabeak ostatua utzi zuenean, hutsunea betetzeko, abertzale batzuek dirua jarri zuten, ostatua haien gain hartzeko. 2002an, kooperatiba bat antolatu zuten ostatua kudeatzeko. Geroago, herriko Bakalau elkarteak bere gain hartu zuen Xaian kultur ekitaldiak antolatzeko ardura: kontzertuak, kantu-afariak, bertso-saioak...

Aipagarria da, 2022tik, urtero, abenduko lehen igandean, Urrunaga eta Berttoli elkarteek, herriko plazan, egiten duten Loraldiberri Liburu eta Disko Azoka, non lehentasuna euskarari eta euskal kulturari ematen dioten. Hamabost bat argitaletxe eta elkarte hurbiltzen dira azokara.

Ondasun nabarmenak

Argazki galeria

Hiri birazkatuak

Urruñar ospetsuak

Erreferentziak

  1. ↑ a b c d e Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
  2. ↑ (Frantsesez) Frantziako Kultura Ministerioa, Mérimée datu-basea - Emigranteena gotorlekuari buruzko oharra
  3. ↑ (Frantsesez) Frantziako Kultura Ministerioa, Mérimée datu-basea - Baioneta gotorlekuari buruzko oharra
  4. ↑ (Frantsesez) Frantziako Kultura Ministerioa, Mérimée datu-basea - Bortuste gotorlekuari buruzko oharra
  5. ↑ (Frantsesez) Frantziako Kultura Ministerioa, Mérimée datu-basea - Luis XIV.a gotorlekuari buruzko oharra
  6. ↑ «Telletxea, Leon - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-10-24).
  7. ↑ «Ahotsak.eus, Euskal Herriko hizkerak eta ahozko ondarea» www.ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-10-24).
  8. ↑ «Eskolara joateko ohiturak - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-10-24).
  9. ↑ «Urruña - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-10-24).
  10. ↑ «Kostatarra - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-10-24).
  11. ↑ «Sartaldekoa (NL) - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-10-24).
  12. ↑ Ttipi armiarman

Ikus, gainera

Kanpo estekak

Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena:
Lapurdi


Urruña Urruñako auzoak Urruña

Aizpuru • Antziola • Kexiloa • Herbarren • Herburu • Larrun • Legartza • Manddale • Mendi xoko
Mendiondo • Oleta • Pausu • Plaza • Serres • Unabaita • Zokoa • Zubernoa

Read other articles:

Daftar Bank Perkreditan Rakyat di Indonesia

artikel ini menyerupai direktori. Ingat, kebijakan Wikipedia menganggap bahwa memasukkan direktori (seperti nomor telepon atau faksimile) bukan konten ensiklopedis. Harap ubah artikel ini untuk memenuhi syarat ensiklopedis dan netral. Jika tidak, artikel ini dapat digabung, dipindahkan, atau dihapus. (Pelajari cara dan kapan saatnya untuk menghapus pesan templat ini) Berikut adalah Daftar Bank Perkreditan Rakyat Konvensional di Indonesia sampai dengan periode Juni 2016 berdasarkan data Otorit...

 

 

Roncador Bank

Colombian atoll in the western Caribbean Sea This article is about the Caribbean atoll. For other uses, see Roncador (disambiguation). Roncador BankRoncador BankRoncador BankShow map of ColombiaRoncador BankShow map of CaribbeanGeographyLocationCaribbean SeaCoordinates13°34′N 80°04′W / 13.567°N 80.067°W / 13.567; -80.067Administration Colombia Roncador Bank is a mostly-submerged atoll with several sandy cays. It lies in the west Caribbean Sea off the coast...

 

 

العلاقات اليمنية الكورية الجنوبية

العلاقات اليمنية الكورية الجنوبية اليمن كوريا الجنوبية   اليمن   كوريا الجنوبية تعديل مصدري - تعديل   العلاقات اليمنية الكورية الجنوبية هي العلاقات الثنائية التي تجمع بين اليمن وكوريا الجنوبية.[1][2][3][4][5] مقارنة بين البلدين هذه مقارنة عامة...

Achmad Afzan Arslan Djunaid

Artikel biografi ini ditulis menyerupai resume atau daftar riwayat hidup (Curriculum Vitae). Tolong bantu perbaiki agar netral dan ensiklopedis. Achmad Afzan Arslan Djunaid Wali Kota Pekalongan ke-24PetahanaMulai menjabat 26 Februari 2021PresidenJoko WidodoGubernurGanjar PranowoNana Sudjana (Pj.)WakilSalahudin PendahuluSaelany Machfudz Sri Ruminingsih (Plh.)PenggantiPetahana Wakil Wali Kota Pekalongan ke-5Masa jabatan12 April 2019 – 17 Februari 2021PresidenJoko WidodoGu...

 

 

Hydrobiomorpha casta

Species of beetle Hydrobiomorpha casta Scientific classification Domain: Eukaryota Kingdom: Animalia Phylum: Arthropoda Class: Insecta Order: Coleoptera Family: Hydrophilidae Genus: Hydrobiomorpha Species: H. casta Binomial name Hydrobiomorpha casta(Say, 1835) Hydrobiomorpha casta is a species of water scavenger beetle in the family Hydrophilidae. It is found in the Caribbean, Central America, and North America.[1][2][3] References ^ Hydrobiomorpha casta Report. I...

 

 

Hron

This article is about the river. For other uses, see Hron (disambiguation). River in SlovakiaHronThe Hron near Starý TekovCurrent and watershed of the Hron River in SlovakiaLocationCountrySlovakiaRegionBanská Bystrica, NitraPhysical characteristicsSourceHron • locationKráľova hoľa near Telgárt • elevation980 m (3,220 ft) MouthDanube • locationKamenica nad Hronom, Nitra Region • elevation112 m (367 f...

2024 Haitian jailbreak

Storming of prisons in Haiti by armed gangs Battle of Port-Au-Prince (2024)[1]Part of the Gang war in Haiti and the Haitian crisis (2018–present)Map of HaitiDate28 February 2024 – present[2]LocationMainly Port-au-Prince, HaitiResult Ongoing Ariel Henry resigns from the post of Prime Minister of HaitiBelligerents Revolutionary Forces of the G9 Family and Allies Haitian security forces Haitian National Police Haitian Armed Forces Armed civiliansCommanders and leaders Jimmy C...

 

 

Blue note

Note sung or played at a slightly different pitch than standard For other uses, see Blue note (disambiguation) and Blue Notes (disambiguation). In jazz and blues, a blue note is a note that—for expressive purposes—is sung or played at a slightly different pitch from standard. Typically the alteration is between a quartertone and a semitone, but this varies depending on the musical context. Origins and meaning Like the blues in general, the blue notes can mean many things. One quality that...

 

 

Lu Ning

Lu Ning Nazionalità  Cina Biliardo Specialità Snooker Carriera Carriera professionistica Stagioni 2014-2016, 2018- Soprannome - Ranking 51° (2 settembre 2020) Miglior Ranking 51° (Giugno 2020-) Risultati nei tornei della Tripla Corona UK Championship 4T (2018) Masters - Campionato mondiale - Titoli Ranking 0 (Miglior risultato: Semifinale)Gibraltar Open 2019 Titoli Non-Ranking 0 (Miglior risultato: Quarto turno)Haining Open 2019 Century break 50 Miglior break 140 (1)UK Championship ...

Death Note: The Musical

2015 musical This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Death Note: The Musical – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (November 2015) (Learn how and when to remove this message) Death Note: The MusicalPoster for the 2015 Japanese productionMusicFrank WildhornLyricsJack MurphyBookIvan MenchellBas...

 

 

Fire escape

Type of emergency exit for tall buildings For the album by Sunburned Hand of the Man, see Fire Escape (album). For the story from Gordon the High-Speed Engine, see List of The Railway Series books. Fire escape in Greenwich Village Fire escape in a public building in Rotterdam A fire escape is a special kind of emergency exit, usually mounted to the outside of a building – occasionally inside, but separate from the main areas of the building. It provides a method of escape in the event of a ...

 

 

Seko Fofana

Seko Fofana Fofana with Lens in 2023Informasi pribadiNama lengkap Seko Mohamed FofanaTanggal lahir 7 Mei 1995 (umur 29)Tempat lahir Paris, FranceTinggi 183 m (600 ft 5 in)Posisi bermain MidfielderInformasi klubKlub saat ini Al NassrNomor 6Karier junior2004–2010 Paris FC2010–2013 Lorient2013–2014 Manchester CityKarier senior*Tahun Tim Tampil (Gol)2014–2016 Manchester City 0 (0)2014–2015 → Fulham (loan) 21 (1)2015–2016 → Bastia (loan) 32 (1)2016–2020 Udine...

نادي الظفرة

نادي الظفرة الاسم الكامل نادي الظفرة لكرة القدم تأسس عام 2000 (منذ 24 سنة) الملعب استاد حمدان بن زايد أبوظبي، الإمارات(السعة: 5000 متفرج) البلد الإمارات العربية المتحدة  الدوري دوري الدرجة الأولى الإماراتي 2015–16 الثامن الإدارة الرئيس حمدان سيف المنصوري [1] المدير الفني رو�...

 

 

中華民國國軍中的中共間諜列表

 本表是動態列表，或許永遠不會完結。歡迎您參考可靠來源來查漏補缺。 潛伏於中華民國國軍中的中共間諜列表收錄根據公開資料來源，曾潛伏於中華民國國軍、被中國共產黨聲稱或承認，或者遭中華民國政府調查審判，為中華人民共和國和中國人民解放軍進行間諜行為的人物。以下列表以現今可查知時間為準，正確的間諜活動或洩漏機密時間可能早於或晚於以下所歸�...

 

 

Amelia Pietrangelo

Canadian soccer player Amy Pietrangelo Pietrangelo with FF USV Jena in 2017.Personal informationFull name Amelia Filomena PietrangeloDate of birth (1993-07-14) July 14, 1993 (age 30)Place of birth Laval, Quebec, CanadaHeight 1.63 m (5 ft 4 in)Position(s) StrikerTeam informationCurrent team CS MonteuilYouth career CS MonteuilCollege careerYears Team Apps (Gls)2011–2014 Rutgers Scarlet Knights 70 (7)Senior career*Years Team Apps (Gls)2011 Laval Comets 4 (0)2013–2015 Lava...

David Humphreys (soldier)

American diplomat (1752–1818) David HumphreysHumphreys depicted in a portrait by Gilbert Stuart, circa 1808 to 18103rd United States Minister to Spain In officeSeptember 10, 1797 – December 28, 1801PresidentJohn Adams Thomas JeffersonPreceded byWilliam ShortSucceeded byCharles Pinckney1st United States Minister to Portugal In officeMay 13, 1791 – July 25, 1797PresidentGeorge Washington John AdamsPreceded byPosition establishedSucceeded byWilliam Loughton Smith Personal...

 

 

Diana Cage

Diana CageBorn (1979-07-16) July 16, 1979 (age 44)San Diego, CaliforniaOccupationAuthorNationalityAmericanWebsitewww.dianacage.com Diana Cage (born July 16, 1979) is an American feminist author, editor, cultural critic and radio personality. Her work examines sexuality, feminism, and LGBT culture. Career Cage began writing about sex and culture while interning under editor Lisa Palac at the San Francisco-based magazine Future Sex. In 2000, Cage's editorial work and extensive writing on s...

 

 

Active region

Temporary region on the Sun This article is missing information about scientific measurements, duration times, and sizes. Please expand the article to include this information. Further details may exist on the talk page. (July 2021) In solar physics and observation, an active region is a temporary feature in the Sun's atmosphere characterized by a strong and complex magnetic field. They are often associated with sunspots and are commonly the source of violent eruptions such as coronal mass ej...

Brittany (administrative region)

Administrative region of France This article is about the French administrative region of Brittany. For the historical province of Brittany, as well as the cultural area of Brittany, see Brittany. For the historical duchy, see Duchy of Brittany. For other uses, see Brittany (disambiguation). This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Brit...

 

 

Lingua samogitica

SamogiticoŽemaitiuParlato inLituania RegioniSamogizia LocutoriTotalemeno di 500 000 TassonomiaFilogenesiLingue indoeuropee Lingue baltiche Codici di classificazioneISO 639-3sgs (EN) Glottologsamo1265 (EN) I Samogiziani in Lituania con le altre tribù baltiche verso l'anno 1200 d.C. Manuale La lingua samogitica[1] o samogizia (nome nativo žemaitiu ruoda, in lituano žemaičių tarmė) è una lingua baltica parlata in Lituania nella regione di Samogizia.[2] Indice 1 Distr...