Rutenio
Rutenioa |
---|
| 44
Teknezioa ← Rutenioa → Rodioa |
| |
Izena, ikurra, zenbakia | Rutenioa, Ru, 44 |
---|
Serie kimikoa | trantsizio-metalak |
---|
Taldea, periodoa, orbitala | 8, 5, d |
---|
Masa atomikoa | 101,07(2) g/mol |
---|
Konfigurazio elektronikoa | [Kr] 4d7 5s1 |
---|
Elektroiak orbitaleko | 2, 8, 18, 15, 1 |
---|
|
Egoera | solidoa |
---|
Dentsitatea | (0 °C, 101,325 kPa) 12,45 g/L |
---|
Urtze-puntua | 2.607 K (2.334 °C, 4.233 °F) |
---|
Irakite-puntua | 4.423 K (4.150 °C, 7.502 °F) |
---|
Urtze-entalpia | 38,59 kJ·mol−1 |
---|
Irakite-entalpia | 591,6 kJ·mol−1 |
---|
Bero espezifikoa | (25 °C) 24,06 J·mol−1·K−1 |
---|
Lurrun-presioa
P/Pa |
1 |
10 |
100 |
1 k |
10 k |
100 k
|
T/K |
2.588 |
2.811 |
3.087 |
3.424 |
3.845 |
4.388
| | |
Kristal-egitura | hexagonala |
---|
Oxidazio-zenbakia(k) | 8, 6, 4, 3, 2, 1 (oxido azido ahula) |
---|
Elektronegatibotasuna | 2,2 (Paulingen eskala) |
---|
Ionizazio-potentziala | 1.a: 710,2 kJ/mol 2.a: 1.620 kJ/mol 3.a: 2.747 kJ/mol |
---|
Erradio atomikoa (batezbestekoa) | 130 pm |
---|
Erradio atomikoa (kalkulatua) | 178 pm |
---|
Erradio kobalentea | 126 pm |
---|
|
Eroankortasun termikoa | (300 K) 117 |
---|
Soinuaren abiadura | 5.970 m/s |
---|
|
Rutenioaren isotopoak
iso
|
UN
|
Sd-P
|
D
|
DE (MeV)
|
DP
|
96Ru
|
%5,52
|
Ru egonkorra da 54 neutroirekin
|
97Ru
|
Sintetikoa
|
2,9 e
|
ε
|
-
|
97Tc
|
γ
|
0,215, 0,324
|
-
|
98Ru
|
%1,88
|
Ru egonkorra da 54 neutroirekin
|
99Ru
|
%12,7
|
Ru egonkorra da 55 neutroirekin
|
100Ru
|
%12,6
|
Ru egonkorra da 56 neutroirekin
|
101Ru
|
%17,0
|
Ru egonkorra da 57 neutroirekin
|
102Ru
|
%31,6
|
Ru egonkorra da 58 neutroirekin
|
103Ru
|
Sintetikoa
|
39,26 e
|
β-
|
0,226
|
103Rh
|
γ
|
0,497
|
-
|
104Ru
|
%18,7
|
Ru egonkorra da 60 neutroirekin
|
106Ru
|
Sintetikoa
|
373,59 e
|
β-
|
0,039
|
106Rh
|
|
Rutenioa elementu kimiko bat da, Ru ikurra eta 44 zenbaki atomikoa dituena. Platinoaren taldeko trantsizio-metal arraroa da. Gehienetan platino-meetan ageri da eta katalizatzaile gisa erabiltzen da platinozko aleazioetan.
Ezaugarri nagusiak
Rutenioa lau kristal-formatan agertzen da eta ez du distira galtzen giro-tenperaturan, baina oso azkar oxidatzen da. Alkali urtuetan disolbatzen da eta azidoek ez diote erasaten, baina halogenoen erasoa jasaten du tenperatura altuetan. Kantitate txikietan, platinoaren eta paladioaren gogortasuna emendatzen du eta, era berean, titanioaren korrosioarekiko erresistentzia handitzen du.
Metal hau erauzteko estalketa elektrolitikoa edo deskonposizio termikoa erabil daiteke. Rutenioz eta molibdenoz osatutako aleazio bat supereroalea da 10,6 ºK-eko tenperaturan. Rutenioaren oxidazio-egoerak +1etik +8ra doaz, eta -2 ere ezagutzen da, baina arruntenak +2, +3 eta +4 dira.
Kanpo estekak
|
|