Gainera, toponimoa hainbat modutan agertu da historian zehar:[2]
Eugui (1071)
Heugui (1275)
Eugui (1280)
Euguy (1366)
Egui (1366)
Eugui (1428)
Eugi (1966)
Ezaugarriak
Armarria
Eugiko armarria Esteribarko armarria da. Armarri honek honako blasoi hau du:[3]
«
Hondo gorri batez eta aurrean bere koloreko zuhaitz batez osatuta dago, otso beltz batek zeharkatua
»
Geografia
Ingurune naturala eta klima
Esteribarko udalerriaren azalera handia dela eta, klima alde handiak daude iparraldearen eta hegoaldearen artean. Hala, udalerria klima kontinentalaren eta klima atlantikoaren mugan kokatzen da. Ezaugarri kontinental mediterraneoak ekialdean nabarmentzen dira, eta ezaugarri atlantikoak, berriz, mendebaldean. Urteko batez besteko tenperatura 8 °C eta 12 °C bitartekoa da, eta prezipitazioak 1 000 eta 1 600 mm bitartekoak. Urteroko egun euritsuak 120 - 140 inguru izaten dira.
Pagoak eta pinu basatiek udalerriaren basoen %68 hartzen dute. Horrez gain, haritzak eta gaztainondoak daude ibarreko gunerik lauenetan. Birlandatutako basoen azalera 128 hektareakoa da, eta batez ere pinu beltz austriarra erabiliz egin zen XIX. mendetik aurrera. Pagoak ugariagoak dira udalerriaren iparraldeko gune menditsuenetan.
Estazio meteorologikoak
Esteribarren dagoen Eugi kontzejuan, itsasoaren mailatik 617 metrora, Nafarroako Gobernuak1968an jarritako estazio meteorologikoa dago.[4] Gainera, 1975ean, beste estazio meteorologiko bat inauguratu zen Irotz lekuan, itsasoaren mailatik 479 metrora.[5] Bestalde, 1995ean, beste estazio meteorologiko bat inauguratu zen Zubiri kontzejuan, itsasoaren mailatik 526 metrora.[6] Eugiko estazioa da Eugirako balio egokienak ematen dituena, hurbilen dagoena baita.
Jaurerriaren antzinako lekua, 1280an urteko 181 soldatako petxu bat zor zuela eta beste 25 "afari" gisa, gehi errotaren ordainsariak. Orreagako Santa Mariak bustaliza batzuk erosi zituen 1319n.
1835-1845eko udal erreformak arte, Esteribar ibarreko diputatuak eta etxeak txandakatzeagatik izendatutako erregidore batek gobernatzen zuten. Bere mugartean Olaberriko arma-fabrika egon zen, bere historia, bereziki, Nafarroako Metalgintzarekin eta ondorengo Orbaizeta lantegiarekin lotzen delarik. 1847an eskola zuen, eta bere maisuak 30 gari lapurreta eta 600 erreal jasotzen zituen urtean, ikasleek egiten zituzten ordainsariak aparte utzita; posta ibarreko balidategitik jasotzen zuen, eta bere bideak ferrazkoak ziren eta egoera txarrean zeuden; aduana zegoen.
Eugiko urtegia eraikitzeko lanak 1968an hasi ziren. Bere helburua Iruñea eta Iruñerria urez hornitzea zen. Urtegiko lanekin batera, Zubiri eta Eugi lotzen dituen saihesbidea, zortasunak berritzeko aldaketa bat urtegiaren eskuinaldean, herriko hiri-saneamenduko sarea eta urtegiaren perimetro osoaren itxitura egin ziren. Urtegiko uren azpian geratu ziren baso-etxea, labea, Baltasarren okindegia eta errota bere presarekin, besteak beste. 1973an inauguratu zen. Urtegiko hormaren lanak eragina izan zuten herriko bizilagunen bizitzan, eta 5 urtez paisaia hurbilena pixkanaka eraldatzen joan zen.
Demografia
2020 urteko erroldaren arabera 347 biztanle zituen Eugik.[8]
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
328
325
323
323
313
313
313
371
366
379
388
378
367
362
360
369
367
366
355
353
345
Grafiko hau ezin da une honetan ikusi, software arazo bat dela eta. Lanean ari gara ahalik eta lasterren grafikoak berriro erakutsi ahal izateko.
Politika
Eugiko kontzejua kontzejuburuak eta lau kontzejukidek osatzen dute. Egungo kontzejuburua Estibaliz Iribarren Osinaga da.
Kontzejua
Eugiko kontzejua kontzejukidek eta kontzejuburuak osatzen dute, demokratikoki hautatuak. Kontzejuburua Estibaliz Iribarren Osinaga da. Kontzejukideak 4 daude:
1986tik geroztik, Esteribar udalerriaren izen ofiziala Esteribar da.
Folklorea
Hiru dantza folkloriko mota kontserbatu dira: gerriko dantza, dantzariek piruetak egiteko erabiltzen dutena. Mutil dantza, soka dantza, dantza xea eta ingurukoa ditu. Hirugarrena Zaregi dantza da, inauterietako hirugarren egunean egiten zena, gabonsaria ematen zuten etxeen aurrean.
↑Luis Luziano Bonaparte. Carte des Sept Provinces Basques, montrant la delimitation actuelle de l´euscara, et ses divisions en dialectes, sous-dialectes et varietés, 1863.
↑Koldo Zuazo. El euskera y sus dialectos. Alberdania, 2010.