Τα προκριματικά Παγκοσμίου Κυπέλλου ποδοσφαίρου 2018 αποτελούν μια σειρά διοργανώσεων των έξι συνομοσπονδιών της FIFA. Το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου 2018 αποτελείται από 32 εθνικές ομάδες. Μία εξ αυτών, η Ρωσία έχει κερδίσει αυτόματα την πρόκριση ως οικοδέσποινα. Για πρώτη φορά στην ιστορία του Παγκοσμίου Κυπέλλου ποδοσφαίρου, λαμβάνουν μέρος όλες οι εθνικές ομάδες οι οποίες ήταν καταγεγραμμένες στην κλήρωση για την προκριματική φάση της διοργάνωσης.[1] Ωστόσο, η Ζιμπάμπουε αποβλήθηκε από τη διοργάνωση λόγο μη καταβολής αποζημίωσης στον πρώην ομοσπονδιακό προπονητή της, Ζοζέ Κλαουντινέι, έπειτα από την απόλυσή του, ενώ αναφέρεται πως η Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία της Ζιμπάμπουε θα ασκήσει έφεση κατά της απόφασης.[2] Η FIFA ανακοίνωσε επίσης ότι η Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία της Ινδονησίας (PSSI) τέθηκε σε διαθεσημότητα με άμεση ισχύ, λόγο κυβερνητικής παρέμβασης.[3] Ως αποτέλεσμα, η AFC απέκλεισε την Ινδονησία από την προκριματική φάση της ασιατικής ζώνης.[4] Το Μπουτάν έκανε την παρθενική του εμφάνιση στη διοργάνωση όπως επίσης και το Νότιο Σουδάν.[5]
Ενώ η κύρια κλήρωση των προκριματικών έλαβε χώρα στο παλάτι Κωνσταντινόφσκι (Константиновский дворец) στη Στρέλνα της Αγίας Πετρούπολης στις 25 Ιουλίου του 2015,[6][7] μια σειρά από προκριματικούς αγώνες πραγματοποιήθηκαν πριν από αυτή.[8] Ο πρώτος αγώνας διεξήχθη στο Ντίλι του Ανατολικού Τιμόρ στις 12 Μαρτίου, στο πλαίσιο των προκριματικών της Ασιατικής ζώνης (AFC).[9]
Προκριθείσες χώρες
Χώρες που έχουν προκριθεί
Χώρες που μπορεί να προκριθούν
Χώρες που απέτυχαν να προκριθούν και έχουν ακόμη αγώνες
Η δομή των προκριματικών είναι διαφορετική σε κάθε συνομοσπονδία. Κάθε γύρος μπορεί να διεξάγεται σε οποιαδήποτε από τις ακόλουθες μορφές:[12]
Μορφή ομίλων, όπου περισσότερες από δύο ομάδες σχηματίζουν ομίλους μετέχοντας σε εντός και εκτός έδρας αγώνες, ή σε ορισμένες εξαιρέσεις που επιτρέπονται από την Οργανωτική Επιτροπή της FIFA, μόνο σε αγώνες που φιλοξενουνται από μία από τις συμμετέχουσες ομάδες ή σε ουδέτερο έδαφος.
Μορφή νοκ-άουτ, όπου δύο ομάδες μετέχουν σε διπλούς εντός και εκτός έδρας αγώνες.
Κριτήρια σε περίπτωση ισοβαθμίας
Στην περίπτωση των ομίλων, στους οποίους οι ομάδες διεξάγουν εντός και εκτός έδρας αγώνες, η κατάταξη των ομάδων σε κάθε όμιλο γίνεται με βάση τα ακόλουθα κριτήρια:[12]
Βαθμοί (3 βαθμοί για τη νίκη, 1 βαθμός για την ισοπαλία, 0 βαθμοί για την ήττα)
Διαφορά τερμάτων
Καλύτερη επίθεση
Βαθμοί στους μεταξύ τους αγώνες
Διαφορά τερμάτων στους μεταξύ τους αγώνες
Καλύτερη επίθεση στους μεταξύ τους αγώνες
Εκτός έδρας γκολ
Καλύτερη επίθεση στους μεταξύ τους αγώνες (αν η ισοβαθμία είναι μόνο μεταξύ δύο ομάδων)
Αγώνας μπαράζ σε ουδέτερο έδαφος (εφόσον εγκριθεί από την Οργανωτική Επιτροπή της FIFA), με παράταση και πέναλτι αν χρειαστεί
Εάν η ομάδα φιλοξενείται από μία από τις συμμετέχουσες ομάδες ή αγωνίζεται σε ουδέτερο έδαφος, μόνο τα πρώτα τρία παραπάνω κριτήρια εφαρμόζονται. Στη συνέχεια πραγματοποιείται κλήρωση για τον προσδιορισμό της κατάταξης.[12]
Σε περιπτώσεις όπου οι ομάδες που τερματίζουν στην ίδια θέση, βρίσκονται σε διαφορετικό όμιλο, τα κριτήρια αποφασίζονται από τη συνομοσπονδία και απαιτείται η έγκριση της FIFA.[12]
Στους νοκ-άουτ αγώνες, η ομάδα που έχει την υψηλότερη συνολική βαθμολογία έπειτα από τη διεξαγωγή των αγώνων, προχωράει στον επόμενο γύρο. Σε περίπτωση που το συνολικό αποτέλεσμα είναι ισόπαλο, εφαρμόζεται το εκτός έδρας γκολ, δηλαδή η ομάδα που πέτυχε περισσότερα εκτός έδρας γκολ κερδίζει την πρόκριση. Αν προκύπτει ισοπαλία με τα εκτός έδρας γκολ, τότε ακολουθεί ημίωρη παράταση με το κριτήριο των εκτός έδρας γκολ να ισχύει κανονικά, ενώ σε περίπτωση που και πάλι το αποτέλεσμα είναι ισόπαλο, ο αγώνας κρίνεται στα πέναλτι.[12]
Η συνεδρίαση της Εκτελεστικής Επιτροπής της AFC στις 16 Απριλίου του 2014, ενέκρινε την πρόταση για συγχώνευση των προκριματικών του Παγκοσμίου Κυπέλλου της FIFA και του Ασιατικού Κυπέλλου της AFC, ο αριθμός των ομάδων των οποίων αυξάνεται σε 24 από το 2019:[13]
Πρώτος γύρος: Συνολικά 12 ομάδες (ομάδες των θέσεων 35-46) σε εντός εκτός και έδρας αγώνες.
Δεύτερος γύρος: Συνολικά 40 ομάδες (ομάδες των θέσεων 1-34 και οι έξι νικήτριες του πρώτου γύρου) σε οκτώ ομίλους των πέντε, όπου οι οκτώ νικήτριες των ομίλων και οι τέσσερις καλύτερες δεύτερες προκρίνονται στο τρίτο γύρο των προκριματικών.
Τρίτος γύρος: Οι 12 ομάδες (αύξηση από 10 για το 2014) χωρίζονται σε δύο ομίλους των έξι.
Τέταρτος γύρος: (πρόκειται να ανακοινωθεί).
Οι 24 καλύτερες ομάδες που αποκλείονται από το Παγκόσμιο Κύπελλο στο δεύτερο γύρο, χωρίζονται σε έξι ομίλους των τεσσάρων και αγωνίζονται για τις θέσεις του Κυπέλλου Ασίας 2019 της AFC (ο τρίτος γύρος των προκριματικών του Κυπέλλου Ασίας 2019 είναι ξεχωριστός από τον τρίτο γύρο των προκριματικών του Παγκοσμίου Κυπέλλου 2018 της FIFA).
Η κλήρωση για τον πρώτο γύρο πραγματοποιήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2015, στην έδρα της AFC στην Κουάλα Λουμπούρ της Μαλαισίας.[14]
Η Εκτελεστική Επιτροπή της CAF ενέκρινε τη μορφή για τα προκριματικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου ποδοσφαίρου 2018 της FIFA στις 14 Ιανουαρίου 2015:[15]
Πρώτος γύρος, Δεύτερος γύρος και Τρίτος γύρος: Οι διαγωνιζόμενες ομάδες περνούν από τρεις προκριματικούς γύρους με αποτέλεσμα ο αριθμός των ομάδων να μειώνεται σε 20.
Τέταρτος γύρος: Οι 20 ομάδες χωρίζονται σε πέντε ομίλους των τεσσάρων.
Προτάθηκε τροπολογία σχετικά με τη διαδικασία διεξαγωγής των προκριματικών της ζώνης Β.Κ. Αμερικής και Καραϊβικής,[16] με τους αγώνες των πρώτων τριών φάσεων να διεξάγονται σε νοκ άουτ αναμετρήσεις, ενώ ο τέταρτος γύρος και ο τελικός γύρος (που αναφέρεται ως «το εξάγωνο») να διεξάγονται σε ομίλους. Οι αγώνες του πρώτου γύρου ορίσθηκαν να διεξαχθούν κατά τη διάρκεια των διεθνών ημερομηνιών της FIFA 23 έως 31 Μαρτίου του 2015.[17] Η CONCACAF ανακοίνωσε τα πλήρη στοιχεία στις 12 Ιανουαρίου του 2015:[18][19]
Πρώτος γύρος: Συνολικά 14 ομάδες (ομάδες των θέσεων 22-35).
Δεύτερος γύρος: Συνολικά 20 ομάδες (ομάδες των θέσεων 9-21 και οι επτά νικήτριες του πρώτου γύρου).
Τρίτος γύρος: Συνολικά 12 ομάδες (ομάδες των θέσεων 7-8 και οι δέκα νικήτριες του δευτέρου γύρου).
Τέταρτος γύρος: Συνολικά 12 ομάδες (ομάδες των θέσεων 1-6 και οι έξι νικήτριες του τρίτου γύρου) χωρίζονται σε τρεις ομίλους των τεσσάρων, όπου οι τρεις νικήτριες του ομίλου και οι τρεις δεύτερες προχωρούν στον πέμπτο γύρο.
Πέμπτος γύρος: Έξι ομάδες χωρισμένες σε δύο ομίλους.
Η κλήρωση για τον πρώτο και δεύτερο γύρο πραγματοποιήθηκε στις 15 Ιανουαρίου του 2015, στο W Hotel της Μαϊάμι Μπιτς στη Φλόριντα των Ηνωμένων Πολιτειών.[20]
Σε αντίθεση με τα προηγούμενα προκριματικά, όπου προσδιοριζόταν εκ των προτέρων το πρόγραμμα των αγώνων, αυτή τη φορά αποφασίστηκε με κλήρωση που πραγματοποιήθηκε στις 25 Ιουλίου 2015, στο Παλάτι Κωνσταντινόφσκι στη Στρέλνα της Αγίας Πετρούπολης στη Ρωσία.[21]
Οι συνεδριάσεις της εκτελεστικής επιτροπής της OFC στις 29 Μαρτίου και στις 20 Οκτωβρίου του 2014 ενέκριναν τη μορφή του Κυπέλλου Εθνών Ωκεανίας 2016, το οποίο αποτελεί και τη διοργάνωση των προκριματικών του Παγκοσμίου Κυπέλλου ποδοσφαίρου 2018:[22]
Πρώτος γύρος: Αμερικανική Σαμόα, Νήσοι Κουκ, Σαμόα, Τόνγκα λαμβάνουν μέρος σε όμιλο, με τους αγώνες να διεξάγονται σε συγκεκριμένη έδρα. Η νικήτρια προκρίνεται στο δεύτερο γύρο.
Δεύτερος γύρος: Η νικήτρια του πρώτου γύρου συμμετέχει με άλλες επτά ομάδες (Φίτζι, Νέα Καληδονία, τη Νέα Ζηλανδία, Παπούα Νέα Γουινέα, Νήσοι Σολομώντος, Ταϊτή, και Βανουάτου), σε δύο ομίλους των τεσσάρων. Οι τρεις καλύτερες ομάδες κάθε ομίλου προκρίνονται στον τρίτο γύρο.
Τρίτος γύρος: Οι τέσσερις ομάδες λαμβάνουν μέρος σε έναν όμιλο. Η νικήτρια προκρίνεται στα μπαράζ, όπου θα αγωνιστεί με μια ομάδα από άλλη Συνομοσπονδία για μια θέση στα τελικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου ποδοσφαίρου 2018 της FIFA.[23]
Η Ρωσία προκρίθηκε αυτόματα ως οικοδέσποινα. Η μορφή των προκριματικών της ευρωπαϊκής ζώνης (UEFA) για τις υπόλοιπες 52 ομάδες δεν έχει ακόμη ανακοινωθεί.
↑Το καλύτερο αποτέλεσμα της Ρωσίας είναι η φάση των ομίλων, το 1994, το 2002 και το 2014. Ωστόσο η ΦΙΦΑ προδιορίζει τη Ρωσία ως διάδοχο της ομάδας της Σοβιετικής Ένωσης.
