Τα πρώτα ίχνη ανθρώπινης παρουσίας στη Νέα Καληδονία χρονολογούνται από την περίοδο Λαπίτα (1600 π.Χ. έως το 500 π.Χ.).[7] Οι Λαπίτα ήταν έμπειροι ναυτικοί και γεωργοί με επιρροή σε μια μεγάλη περιοχή του Ειρηνικού.[8] Ο Βρετανός εξερευνητής Τζέιμς Κουκ ήταν ο πρώτος Ευρωπαίος που είδε τη Νέα Καληδονία, στις 4 Σεπτεμβρίου του 1774, κατά τη διάρκεια του δεύτερου ταξιδιού του.[9] Ονόμασε το νησί «Νέα Καληδονία», καθώς το βορειοανατολικό τμήμα του θύμισε τη Σκωτία.[9] Τη δυτική ακτή της Γκραντ Τερ πλησίασε ο Ζαν-Φρανσουά ντε Γκαλώπ, κόμης του Λαπερούζ το 1788, λίγο πριν την εξαφάνισή του ενώ τα Νησιά Λόγιαλτι τα επισκέφθηκαν για πρώτη φορά μεταξύ του 1793 και του 1796 και το Μαρέ, Λίφου, Τίγκα και Ουβέα χαρτογραφήθηκαν από τον Ουίλιαμ Ρέιβεν.[10]Αμερικανικόφαλαινοθηρικό είδε το νησί που ονομαζόταν τότε Μπριτάνια και σήμερα είναι γνωστό ως Μαρέ (Νήσοι Λουαγιοτέ) τον Νοέμβριο του 1793.[11] Από το 1796 έως το 1840 καταγράφηκαν μόνο λίγες σποραδικές επαφές με το αρχιπέλαγος. Περίπου πενήντα Αμερικανοί φαλαινοθήρες (που αναγνωρίστηκαν από τον Ρόμπερτ Λάνγκσομ από τα ημερολόγια τους) έχουν καταγραφεί στην περιοχή (Γκραν Τερ, Λόγιαλτι, Ουαλπόλε and Χάντερ) μεταξύ 1793 και 1887.[11] Οι επαφές έγιναν συχνότερες μετά το 1840, λόγω του ενδιαφέροντος για το σανταλόξυλο.[7]
Καθώς το εμπόριο του σανταλόξυλου άρχισε να φθίνει, αντικαταστάθηκε από μια νέα επιχείρηση, το «δουλεμπόριο μαύρων», ένας ευφημισμός του δουλεμπορίου Μελανησίων ή Νησιωτών του Δυτικού Ειρηνικού από τη Νέα Καληδονία, τα νησιά Λόγιαλτι, τις Νέες Εβρίδες, τη Νέα Γουινέα και τα νησιά Σολομώντα σε μισθωμένη ή αναγκαστική εργασία στις φυτείες ζαχαροκάλαμου στα Φίτζι και το Κουίνσλαντ με διάφορες δόλιες μεθόδους.[12] Το δουλεμπόριο μαύρων ασκούσαν κυρίως Γάλλοι και Βρετανο-Αυστραλοί έμποροι, αλλά στην περίπτωση της Νέας Καληδονίας, το εμπόριο κατά τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα περιελάμβανε και τη μετεγκατάσταση παιδιών από τα νησιά Λόγιαλτι στο Γκραν Τερ για εργασία σε φυτείες. Το δουλεμπόριο στη Νέα Καληδονία περιελάμβανε κυρίως την αρπαγή μελανησίων από τις Νέες Εβρίδες (σημερινό Βανουάτου) στο Γκραν Τερ για εργασία σε φυτείες, ορυχεία, καθώς και φρουροί σε καταδίκους και σε ορισμένα δημόσια έργα. Στη μελέτη του η ιστορικός Ντόροθι Σάινμπεργκ, The People Trade, συζητά αυτή τη «μετανάστευση». Στα πρώτα χρόνια του εμπορίου, ο εξαναγκασμός χρησιμοποιήθηκε για να δελεάσει τους Μελανήσιους νησιώτες να ανέβουν πάνω στα πλοία.
Οι πρώτοι ιεραπόστολοι από την Ιεραποστολική Εταιρεία του Λονδίνου και τους Μαριστές Αδελφούς έφτασαν στη δεκαετία του 1840.[13] Το 1849, το πλήρωμα του αμερικανικού πλοίου Cutter σκοτώθηκε και φαγώθηκε από τη φυλή Πουμά.[14] Ο κανιβαλισμός ήταν ευρέως διαδεδομένος σε όλη τη Νέα Καληδονία.[15]
Γαλλικό εξαρτώμενο έδαφος
Στις 24 Σεπτεμβρίου του 1853, με εντολή του Ναπολέοντα Γ΄, ο ναύαρχος Φεβριέρ Ντεπουάν κατέλαβε επίσημα τη Νέα Καληδονία και το Πορ ντε Φρανς (Νουμέα) ιδρύθηκε στις 25 Ιουνίου του 1854.[9] Λίγες δεκάδες ελεύθεροι άποικοι εγκαταστάθηκαν στη δυτική ακτή τα επόμενα χρόνια.[9] Η Νέα Καληδονία έγινε ποινική αποικία και από τη δεκαετία του 1860 μέχρι το 1897, 22.000 εγκληματίες και πολιτικοί κρατούμενοι στάλθηκαν στη Νέα Καληδονία. Το Γενικό Δελτίο της Γενικής Διεύθυνσης των Φυλακών για το 1888 δείχνει ότι 10.428 καταδικασθέντες, συμπεριλαμβανομένων των 2.329 απελευθερωμένων, βρίσκονταν στο νησί από την 1η Μαΐου του 1888, μακράν ο μεγαλύτερος αριθμός κρατουμένων που κρατούνται σε υπερπόντια φυλακή.[16] Μεταξύ των καταδικασθέντων υπήρξαν πολλοί Κομουνιστές, ο οποίοι συνελήφθησαν μετά την αποτυχημένη Παρισινή Κομμούνα, μεταξύ των οποίων και ο Ανρί ντε Ροσφόρ και η Λουίζ Μισέλ.[17] Μεταξύ του 1873 και του 1876, 4.200 πολιτικοί κρατούμενοι «μεταφέρθηκαν» στη Νέα Καληδονία.[9] Μόνο 40 από αυτούς εγκαταστάθηκαν στην αποικία. Οι υπόλοιποι επέστρεψαν στη Γαλλία μετά τη χορήγηση αμνηστίας το 1879 και το 1880.[9]
Το 1864, ανακαλύφθηκε νικέλιο στις όχθες του ποταμού Diahot. Με την ίδρυση της Société Le Nickel το 1876, άρχισε η εξόρυξη.[18] Οι Γάλλοι εισήγαγαν εργάτες για να εργάζονται στα ορυχεία από τα γειτονικά νησιά και τις Νέες Εβρίδες, και αργότερα από την Ιαπωνία, τις Ολλανδικές Ανατολικές Ινδίες και τη Γαλλική Ινδοκίνα.[17] Η γαλλική κυβέρνηση επιχείρησε επίσης να ενθαρρύνει την ευρωπαϊκή μετανάστευση, χωρίς μεγάλη επιτυχία.[17]
Ο γηγενής πληθυσμός Κανάκ εξαιρέθηκε από τη γαλλική οικονομία και από τις εργασίες εξόρυξης.[17] Αυτό προκάλεσε μια βίαιη αντίδραση το 1878, καθώς ο ανώτατος αρχηγός Atal της La Foa κατόρθωσε να ενώσει πολλές από τις κεντρικές φυλές και ξεκίνησε έναν ανταρτοπόλεμο που κόστισε τις ζωές 200 Γάλλων και 1.000 Κανάκ. Ένας δεύτερος ανταρτοπόλεμος έλαβε χώρα το 1917, με καθολικούς ιεραποστόλους όπως ο Maurice Leenhardt να λειτουργούν ως μάρτυρες των γεγονότων αυτού του πολέμου. Ο Leenhardt έδωσε πολλά εθνογραφικά στοιχεία για τους Κανάκ της Νέας Καληδονίας. Ο Noel of Tiamou ήταν ο αρχηγός της εξέγερσης του 1917, η οποία δημιούργησε ένα αριθμό ορφανών, ένας από τους οποίους μεταφέρθηκε στη φροντίδα του προτεσταντικού ιεραποστόλου Alphonse Rouel-Wenceslas Thi, ο οποίος θα γίνει ο πατέρας του Jean-Marie Tjibaou.
Οι Ευρωπαίοι έφεραν νέες ασθένειες όπως η ευλογιά και η ιλαρά, εξαιτίας των οποίων πολλοί ντόπιοι έχασαν τη ζωή τους.[14] Ο πληθυσμός των Κανάκ μειώθηκε από περίπου 60.000 το 1878 σε 27.100 το 1921 και οι αριθμοί τους δεν αυξήθηκαν και πάλι μέχρι τη δεκαετία του 1930.[18]
Τον Ιούνιο του 1940, μετά την πτώση της Γαλλίας, το Γενικό συμβούλιο της Νέας Καληδονίας ψήφισε ομόφωνα να στηρίξει την ελεύθερη γαλλική κυβέρνηση και τον Σεπτέμβριο ο κυβερνήτης αναγκάστηκε να φύγει για την Ινδοκίνα.[18] Τον Μάρτιο του 1942, με τη βοήθεια της Αυστραλίας,[19] το έδαφος έγινε σημαντική βάση των συμμάχων[18] και η Νουμέα έγινε η έδρα του Πολεμικού Ναυτικού και του Στρατού των Ηνωμένων Πολιτειών στον Νότιο Ειρηνικό ωκεανό.[20] Η Νουμέα ήταν η βάση του στρατού που πολέμησε στη Ναυμαχία της Θάλασσας των Κοραλλίων τον Μάιο του 1942.[18] Τα αμερικανικά στρατεύματα αριθμούσαν 50.000 στρατιώτες, το ισοδύναμο του σύγχρονου πληθυσμού.[9]
Γαλλικό υπερπόντιο έδαφος
Το 1946, η Νέα Καληδονία έγινε υπερπόντιο έδαφος.[9] Μέχρι το 1953, η γαλλική ιθαγένεια χορηγήθηκε σε όλους τους κατοίκους της Νέας Καληδονίας, ανεξάρτητα από την εθνότητα.[21]
Οι ευρωπαϊκοί και πολυνησιακοί πληθυσμοί αυξήθηκαν σταδιακά με τα χρόνια και ειδικά κατά την άνθηση του εμπορίου του νικελίου το 1969-1972, και οι Μελανήσιοι έγιναν μειονότητα, αν και ήταν ακόμα η μεγαλύτερη εθνική ομάδα.[21]
Μεταξύ του 1976 και του 1988, έλαβαν χώρα διάφορες συγκρούσεις μεταξύ της γαλλικής κυβέρνησης και του κινήματος ανεξαρτησίας των Κανάκ με περιόδους σοβαρής βίας και ταραχών,[9] που κορυφώθηκαν το 1988 με την αιματηρή ομηρία στην Ουβέα. Το 1983, το έδαφος απέκτησε καθεστώς «διευρυμένης αυτονομίας», ενώ πρατάθηκε μια πενταετής μεταβατική περίοδος και ένα δημοψήφισμα το 1989. Τον Μάρτιο του 1984, η αντίσταση των Κανάκ, το Front Indépendantiste, κατάσχεσε αγροκτήματα και το Front de Libératíon Kanak Socialiste (FLNKS) σχημάτισε μια προσωρινή κυβέρνηση. Τον Ιανουάριο του 1985, η γαλλική σοσιαλιστική κυβέρνηση προσέφερε κυριαρχία στους Κανάκ και νομική προστασία στους ευρωπαίους εποίκους. Το σχέδιο αυτό απέτυχε καθώς η βία κλιμακώθηκε. Η κυβέρνηση κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, ωστόσο διεξήχθησαν περιφερειακές εκλογές και η FLNKS κέρδισε τον έλεγχο των τριών από τις τέσσερις επαρχίες. Η κυβέρνηση του Συντηρητικού Κόμματος που εκλέχτηκε στη Γαλλία τον Μάρτιο του 1986 άρχισε να παίρνει πίσω τις ρυθμίσεις που θεσπίστηκαν από τους Σοσιαλιστές, κάνοντας ανακατανομή των εδαφών χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι γηγενείς απαιτήσεις των εδαφών, με αποτέλεσμα τα περισσότερα από τα δύο τρίτα να πάνε στους Ευρωπαίους και λιγότερο από το ένα τρίτο στους Κανάκ. Μέχρι το τέλος του 1987, οδοφράγματα, μάχες με όπλα και καταστροφή περιουσιών κορυφώθηκαν με μια δραματική ομηρία την παραμονή των προεδρικών εκλογών στη Γαλλία. Οι μαχητές υπέρ της ανεξαρτησίας στην Ουβέα σκότωσαν τέσσερις χωροφύλακες και πήραν 27 όμηρους. Η στρατιωτική αντίδραση είχε ως αποτέλεσμα δεκαεννέα θανάτους Κανάκ και άλλους τρεις θανάτους υπό κράτηση.[22]
Οι συμφωνίες της Ματινιόν, που υπεγράφησαν στις 26 Ιουνίου του 1988, εξασφάλισαν μια δεκαετία σταθερότητας. Η συμφωνία της Νουμέα, η οποία υπογράφηκε στις 5 Μαΐου του 1998, έθεσε τις βάσεις για μια μετάβαση 20 ετών που θα μεταφέρει σταδιακά τις αρμοδιότητες στην τοπική κυβέρνηση.[9]
Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που έθεσε η συμφωνία της Νουμέα, ένα δημοψήφισμα πρέπει να λάβει χώρα μέχρι τα τέλη του 2018, οι λεπτομέρειες για το δημοψήφισμα για την πλήρη ανεξαρτησία από τη Γαλλία πάρθηκαν σε συνεδρίαση υπό την προεδρία του Γάλλου πρωθυπουργού Εντουάρ Φιλίπ στις 2 Νοεμβρίου του 2017 και το δημοψήφισμα ορίστηκε να διεξαχθεί μέχρι τον Νοέμβριο του 2018. Η επιλεξιμότητα των ψηφοφόρων είχε αποτελέσει αντικείμενο μακράς διένεξης, αλλά οι λεπτομέρειες έχουν επιλυθεί από τότε.[23] Η Νέα Καληδονία, με δημοψήφισμα το οποίο διεξήχθη τον Νοέμβριο του 2018, αποφάσισε για το πολιτικό της καθεστώς να παραμείνει εντός της Γαλλικής Δημοκρατίας και όχι να γίνει ανεξάρτητο κράτος.[6]
Σε ένα ακόμα δημοψήφισμα, τον Οκτώβριο του 2020, οι ψηφοφόροι της Νέας Καληδονίας απέρριψαν ξανά την πρόταση για ανεξαρτησία, με ποσοστό 53,26% να τάσσονται υπέρ της παραμονής στη Γαλλία.[24]
Αρνητικά (96,5% κατά της ανεξαρτησίας) ψήφισαν οι πολίτες και στο τρίτο και τελευταίο δημοψήφισμα, που διενεργήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2021.
Γεωγραφία
Η ηπειρωτική χώρα χωρίζεται κατά μήκος από μια κεντρική οροσειρά της οποίας η υψηλότερες κορυφές είναι το Mont Panié (1.629 μέτρα) στον βορρά και το Mont Humboldt (1.618 μ.) στα νοτιοανατολικά.[25] Η ανατολική ακτή καλύπτεται από πλούσια βλάστηση.[25] Η δυτική ακτή, με τις μεγάλες σαβάνες και πεδιάδες είναι πιο κατάλληλη για καλλιέργειες, είναι μια πιο ξηρή περιοχή. Πολλοί πλούσιοι σε μεταλλεύματα όγκοι συναντώνται κατά μήκος αυτής της ακτής.[25]
Ο Diahot είναι ο μεγαλύτερος ποταμός της Νέας Καληδονίας, και ρέει για περίπου 100 χιλιόμετρα.[26] Διαθέτει λεκάνη απορροής 620 τ.χλμ. και πλαταίνει βορειοδυτικά στο Baie d'Harcourt και κατευθύνεται προς το βόρειο σημείο του νησιού κατά μήκος της δυτικής πλαγιάς του Mount Panié.[26][27] Το μεγαλύτερο μέρος του νησιού καλύπτεται από καταπράσινα δάση, ενώ η σαβάνα κυριαρχεί στα χαμηλότερα υψόμετρα.[28] Η λιμνοθάλασσα της Νέας Καληδονίας, με συνολική έκταση 24.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, είναι μια από τις μεγαλύτερες λιμνοθάλασσες στον κόσμο. Περιβάλλεται από τον Κοραλλιογενή ύφαλο της Νέας Καληδονίας.[25]
Κλίμα
Το κλίμα είναι τροπικό, με ζεστή και υγρή περίοδο από τον Νοέμβριο έως τον Μάρτιο με θερμοκρασίες μεταξύ 27 ° C και 30 °C [25] και μια ψυχρότερη ξηρή περίοδο από τον Ιούνιο μέχρι τον Αύγουστο με θερμοκρασίες μεταξύ 20 °C και 23 °C.[25] Το τροπικό κλίμα μετριάζεται έντονα από την ωκεάνια επιρροή και τους αληγείς ανέμους που εξασθενίζουν την υγρασία, που μπορεί να είναι κοντά στο 80%.[25] Η μέση ετήσια θερμοκρασία είναι 23 °C, με ιστορική χαμηλή θερμοκρασία τους 2,3 °C και ιστορική υψηλή τους 39,1 °C.[9]
Τα αρχεία βροχοπτώσεων δείχνουν ότι η βροχόπτωση διαφέρει πολύ στο νησί. Τα 3000 χιλιοστόμετρα βροχής που καταγράφηκαν στο Galarino είναι τριπλάσια του μέσου όρου της δυτικής ακτής. Υπάρχουν επίσης ξηρές περίοδοι λόγω των επιπτώσεων του Ελ Νίνιο.[9] Από τον Δεκέμβριο μέχρι τον Απρίλιο, οι τροπικοί κυκλώνες και οι κυκλώνες μπορούν να οδηγήσουν σε ανέμους που υπερβαίνουν την ταχύτητα των 100 χιλιομέτρων την ώρα, με ριπές 250 χιλιομέτρων την ώρα και πολύ υψηλές βροχοπτώσεις. Ο τελευταίος κυκλώνας που έπληξε τη Νέα Καληδονία ήταν ο κυκλώνας Κουκ, τον Ιανουάριο του 2017.
Διακυβέρνηση
Ύπατος Αρμοστής είναι από τις 6 Φεβρουαρίου 2023 ο Λουί Λε Φραν. Αρχηγός κυβέρνησης από τις 22 Ιουλίου 2021 είναι ο πρόεδρος της Κυβέρνησης της Νέας Καληδονίας, Λουί Μαπού (εξελέγη με 6 ψήφους στις 8 Ιουλίου 2021[29]). Το κόμμα Καληδονία Μαζί αποσύρθηκε από τον συνασπισμό της κυβέρνησης στις 15 Δεκεμβρίου 2014, με αποτέλεσμα την κατάρρευσή του. Αντιπρόεδρος είναι από τις 22 Ιουλίου 2021 η Ιζαμπέλ Σαμορό. Πρόεδρος του Εδαφικού Κογκρέσου (πρώην Εδαφική Συνέλευση) είναι από τις 24 Μαΐου 2019 ο Ρος Ουαμιτάν. Δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω.[30]
Κατά την τελευταία απογραφή του 2019, η Νέα Καληδονία είχε πληθυσμό 271.407 κατοίκων.[2] Από αυτούς, 18.353 ζουν στην επαρχία των Νήσων Λουαγιοτέ, 49.910 στη Βόρεια επαρχία και 203.144 στη Νότια επαρχία.[2] Η αύξηση του πληθυσμού επιβραδύνθηκε από τη δεκαετία του 1990, αλλά παραμένει ισχυρή με ετήσια αύξηση 1,7% μεταξύ 1996 και 2009.[31]
Η φυσική αύξηση είναι υπεύθυνη για το 85% της αύξησης του πληθυσμού, ενώ το υπόλοιπο 15% οφείλεται στη μετανάστευση.[31] Η πληθυσμιακή ανάπτυξη είναι ισχυρή στη Νότια επαρχία (2,3% ετησίως μεταξύ 1996 και 2009), μέτρια στη Βόρεια επαρχία (0,7%), αλλά αρνητική στα Νησιά Λόγιαλτι, που χάνουν τους κατοίκους (-1,3%).
Πάνω από το 40% του πληθυσμού είναι κάτω των 20,[32] αν και η αναλογία των ηλικιωμένων στον συνολικό πληθυσμό αυξάνεται.[31] Δύο κάτοικοι της Νέας Καληδονίας από τους τρεις ζουν στην ευρύτερη περιοχή της Νουμέα.[31] Τρεις στους τέσσερις γεννήθηκαν στη Νέα Καληδονία.[31] Το συνολικό ποσοστό γονιμότητας μειώθηκε από 3,2 παιδιά ανά γυναίκα το 1990 σε 2,2 το 2007.[31]
Εθνοτικές ομάδες
Κατά την απογραφή του 2014,[33] το 39,1% του πληθυσμού ανέφερε ότι ανήκε στην κοινότητα των Κανάκ (από 40,3% στην απογραφή του 2009 [34]), 27,2% στην ευρωπαϊκή κοινότητα (Caldoche και Zoreille) (από 29,2% στην απογραφή του 2009) και το 8,7% δήλωσε την κοινότητά του ως «Καληδονική» και άλλη (από 6,0% στην απογραφή του 2009). Οι περισσότεροι από τους ανθρώπους που αυτοπροσδιορίζονται ως «Καληδόνιοι» πιστεύεται ότι είναι φυλετικά Ευρωπαίοι.[35]
Οι άλλες κοινότητες που αναφέρθηκαν ήταν η κοινότητα από τα νησιά Ουαλίς και Φουτουνά (8,2% του συνολικού πληθυσμού, από 8,7% στην απογραφή του 2009), οι Ινδονήσιοι (3,4% του συνολικού πληθυσμού, από 1,6% στην απογραφή του 2009), οι Ταϊτινοί (2,1% του συνολικού πληθυσμού, από 2,0% στην απογραφή του 2009), η κοινότητα από τα νησιά Βανουάτου (1,0%, έναντι 0,9% στην απογραφή του 2009), οι Βιετναμέζοι (0,9%, από 1,0% στην απογραφή του 2009), και οι λοιποί Ασιάτες (ουσιαστικά εθνοτικά Κινέζοι) (0,4% του συνολικού πληθυσμού, από 0,8% στην απογραφή του 2009).
Τέλος, το 8,6% του πληθυσμού ανέφερε ότι ανήκε σε πολλαπλές κοινότητες (από 8,3% στην απογραφή του 2009) και 2,5% αρνήθηκε να αναφέρει οποιαδήποτε κοινότητα (από 1,2% στην απογραφή του 2009). Η ερώτηση σχετικά με την κοινοτική ένταξη, η οποία είχε απομείνει από την απογραφή του 2004, επαναφέρεται το 2009 με μια νέα διατύπωση, διαφορετική από την απογραφή του 1996, επιτρέποντας πολλαπλές επιλογές (μεικτή φυλή) και τη δυνατότητα να αποσαφηνιστεί η επιλογή «άλλοι».[36]
Οι Κανάκ, με Μελανησιακή καταγωγή, είναι ιθαγενείς στη Νέα Καληδονία.[37] Η κοινωνική τους οργάνωση βασίζεται παραδοσιακά σε φυλές, οι οποίες προσδιορίζονται είτε ως «φυλές της γης» είτε ως «φυλές της θάλασσας», ανάλογα με την αρχική τους θέση και την κατοχή των προγόνων τους.[37] Σύμφωνα με την απογραφή του 2009, οι Κανάκ αποτελούν το 94% του πληθυσμού της επαρχίας των Νήσων Λόγιαλτι, το 74% στη Βόρεια επαρχία και το 27% στη Νότια επαρχία.[37] Οι Κανάκ τείνουν να έχουν χαμηλότερη κοινωνικοοικονομική θέση από τους Ευρωπαίους και τους άλλους αποίκους.[37]
Οι Ευρωπαίοι εγκαταστάθηκαν για πρώτη φορά στη Νέα Καληδονία όταν η Γαλλία ίδρυσε μια ποινική αποικία στο αρχιπέλαγος.[37] Όταν οι κρατούμενοι είχαν εκτίσει τις ποινές τους, τους έδιναν γη για να εγκατασταθούν.[37] Σύμφωνα με την απογραφή του 2009, από τους 71.721 Ευρωπαίους στη Νέα Καληδονία, 32.354 είχαν γεννηθεί στη Νέα Καληδονία, 33.551 γεννήθηκαν σε άλλες περιοχές της Γαλλίας και 5.816 γεννήθηκαν στο εξωτερικό.[38] Οι Ευρωπαίοι χωρίζονται σε διάφορες ομάδες: οι Caldoches συνήθως ορίζονται ως εκείνοι που έχουν γεννηθεί στη Νέα Καληδονία και έχουν προγονικούς δεσμούς που τους συνδέουν με τους πρώτους Γάλλους εποίκους.[35] Συνήθως αυτοί έχουν εγκατασταθεί στις αγροτικές περιοχές της δυτικής ακτής του Γκραντ Τερ, όπου πολλοί εξακολουθούν να έχουν μεγάλες ιδιοκτησίες με βοοειδή.[35]
Διαχωρισμένοι από τους Caldoches είναι αυτοί που γεννήθηκαν στη Νέα Καληδονία από οικογένειες που είχαν εγκατασταθεί πιο πρόσφατα και ονομάζονται απλά Καληδόνιοι.[8] Οι Γάλλοι μετανάστες, από τη μητροπολιτική Γαλλία, που έρχονται στη Νέα Καληδονία ονομάζονται Métros ή Zoreilles, υποδεικνύοντας την προέλευσή τους από τη μητροπολιτική Γαλλία.[8] Υπάρχει επίσης μια κοινότητα περίπου 2.000 Πιε-νουάρ,[8] που προέρχονται από Ευρωπαίους αποίκους των πρώην αποικιών της Βόρειας Αφρικής,[39].
Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού ήταν σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2015 τα 77,5 χρόνια (73,49 χρόνια οι άνδρες και 81,71 οι γυναίκες).[30]
Γλώσσες
Η γαλλική γλώσσα άρχισε να εξαπλώνεται με την εγκαθίδρυση των γαλλικών αποικιών, ενώ τα γαλλικά μιλιούνται ακόμα και στα πιο απομονωμένα χωριά. Το επίπεδο ευχέρειας όμως ποικίλλει σημαντικά σε ολόκληρο τον πληθυσμό, κυρίως λόγω της απουσίας καθολικής πρόσβασης στη δημόσια εκπαίδευση πριν από το 1953, αλλά και λόγω της μετανάστευσης και της εθνοτικής ποικιλομορφίας.[40] Στην απογραφή του 2009, 97,3% των ατόμων ηλικίας 15 ετών και άνω ανέφεραν ότι μπορούσαν να μιλούν, να διαβάζουν και να γράφουν τα γαλλικά, ενώ μόνο το 1,1% ανέφεραν ότι δεν γνώριζαν τα γαλλικά.[41] Άλλες σημαντικές γλωσσικές κοινότητες μεταξύ των πληθυσμών των μεταναστών είναι η γλώσσα των νήσων Ουαλίς και Φουτουνά και η Ιαβαϊκή γλώσσα.
Οι 28 γλώσσες των Κανάκ που ομιλούνται στη Νέα Καληδονία ανήκουν στις Ωκεανικές γλώσσες της οικογένειας των Αυστρονησιακών γλωσσών.[42] Οι γλώσσες των Κανάκ διδάσκονται από το νηπιαγωγείο (τέσσερις γλώσσες διδάσκονται μέχρι το πτυχίο) και μια ακαδημία είναι υπεύθυνη για την προώθησή τους.[43] Οι πιο διαδεδομένες γηγενείς γλώσσες είναι τα Drehu (που μιλιούνται στο Λίφου), τα Nengone (μιλιούνται στο Μαρέ) και τα Paicî (βόρειο τμήμα του Γκραντ Τερ).[43] Άλλοι περιλαμβάνουν τα Iaai (μιλιούνται στην Ουβέα). Στην απογραφή του 2009, 35,8% των ατόμων ηλικίας 15 ετών και άνω ανέφεραν ότι μπορούσαν να μιλήσουν (αλλά όχι απαραίτητα να διαβάσουν ή να γράψουν) μία από τις αυτόχθονες μελανησιακές γλώσσες, ενώ το 58,7% ανέφερε ότι δεν γνώριζαν καμία από αυτές.
Θρησκεία
Η κυρίαρχη θρησκεία στη Νέα Καληδονία είναι ο Χριστιανισμός. Σχεδόν ο μισός πληθυσμός ανήκει στην Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, συμπεριλαμβανομένων των περισσότερων Ευρωπαίων, Βιετναμέζων και των μισών από τις μελανησιακές και πολυνησιακές μειονότητες.[21] Ο Ρωμαιοκαθολικισμός «εισήχθη» από Γάλλους αποίκους. Το νησί έχει επίσης πολυάριθμες προτεσταντικές εκκλησίες, εκ των οποίων η Ελεύθερη Ευαγγελική Εκκλησία και η Ευαγγελική Εκκλησία της Νέας Καληδονίας και των Νήσων Λουαγιοτέ έχουν το μεγαλύτερο αριθμό πιστών, με τους πιστούς να είναι αποκλειστικά Μελανησιακής καταγωγής.[21] Ο προτεσταντισμός άρχισε να εξαπλώνεται στα τέλη του 20ού αιώνα και συνεχίζει να εξαπλώνεται. Υπάρχουν επίσης πολλές άλλες χριστιανικές ομάδες όπως Μάρτυρες του Ιεχωβά, αλλά και μικρός αριθμός Μουσουλμάνων.[21]
Παραπομπές
↑ 1,01,1«DÉMOGRAPHIE». Institut de la Statistique et des Études Économiques Nouvelle Calédonie (ISEE). Ανακτήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2024.
↑ 3,03,1(Γαλλικά) Institut de la statistique et des études économiques de Nouvelle-Calédonie (ISEE). «Chiffres clés». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιουλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 4 Νοεμβρίου 2008.
↑As compared to 4,053 convicts, including 1,176 freed ones, in French Guiana at the same date. Bulletin de la Société générale des prisons, Paris, 1888, p. 980
Siberia Nama lain Kucing hutan siberiaKucing bulu setengah panjang moskwaNeva masquerade (versi titik warna) Asal Siberia, Rusia Standar ras TICA standar FIFe standar WCF standar CFA standar FFE standar ACF standar AACE standar ACFA/CAA standar Kucing domestik (Felis catus) Kucing siberia (atau kucing bulu setengah panjang moskwa) adalah salah satu ras kucing domestik alami[1] yang berasal dari Siberia, Rusia.[2] Kucing siberia memiliki nama lengkap kucing hutan siberia.[...
Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada Oktober 2022. Gereja Santo YohanesNya Kyrkanbahasa Finlandia: Johanneksenkirkkobahasa Swedia: Johanneskyrkan60°09′42.5″N 024°56′41.0″E / 60.161806°N 24.944722°E / 60.161806; 24.944722Koordinat: 60°09′42.5″N 024°56′...
2013 compilation album by The Naked and FamousPassive Me, Aggressive You (Remixes & B-Sides)Compilation album by The Naked and FamousReleased15 April 2013 (2013-04-15)GenrePost-punk revivalsynth-popindietronicaLength91:31LabelSomewhat DamagedProducerThom PowersAaron ShortThe Naked and Famous chronology Passive Me, Aggressive You(2010) Passive Me, Aggressive You (Remixes & B-Sides)(2013) In Rolling Waves(2013) Passive Me, Aggressive You (Remixes & B-Sides) (...
يفتقر محتوى هذه المقالة إلى الاستشهاد بمصادر. فضلاً، ساهم في تطوير هذه المقالة من خلال إضافة مصادر موثوق بها. أي معلومات غير موثقة يمكن التشكيك بها وإزالتها. (مايو 2023) الكراوسية (بالإنجليزية: Krausism) هي مذهب سمي على اسم الفيلسوف الألماني كارل كريستيان فريدريش كراوس (1781-1832) ال�...
Canadian ice hockey player (born 1976) Ice hockey player Eric Boulton Boulton with the Atlanta Thrashers in April 2010Born (1976-08-17) August 17, 1976 (age 47)Halifax, Nova Scotia, CanadaHeight 6 ft 0 in (183 cm)Weight 225 lb (102 kg; 16 st 1 lb)Position Left wingShot LeftPlayed for Buffalo SabresAtlanta ThrashersNew Jersey DevilsNew York IslandersNHL Draft 234th overall, 1994New York RangersPlaying career 1996–2017 Eric Boulton (born August 17, ...
Wakil Bupati BogorPrayoga, Tohaga, Sayaga-Kuta Udaya Wangsa (Sunda) Bersikap baik, kukuh pendirian, dan siap siaga untuk mewujudkan Bogor sebagai pusat kebangkitan perjuangan pembangunan demi kesejahteraan bangsaPetahanaLowongsejak 28 April 2022Masa jabatan5 tahunDibentuk1994Pejabat pertamaDrs. H. Mohammad Masduki, M.Si.Situs webbogorkab.go.id Berikut ini adalah daftar Wakil Bupati Bogor dari masa ke masa. No Wakil Bupati Mulai Jabatan Akhir Jabatan Prd. Ket. Bupati 1 Drs. H.Mohammad Mas...
Sporting event delegationChile at the2012 Summer OlympicsIOC codeCHINOCChilean Olympic CommitteeWebsitewww.coch.cl (in Spanish)in LondonCompetitors35 in 17 sportsFlag bearers Denisse van Lamoen (opening) Paris Inostroza (closing)Medals Gold 0 Silver 0 Bronze 0 Total 0 Summer Olympics appearances (overview)18961900–190819121920192419281932193619481952195619601964196819721976198019841988199219962000200420082012201620202024 Chile competed at the 2012 Summer Olympics in London, from 2...
مصور تسمية الإناث مصورة فرع من فنان تشكيلي المجال تصوير ضوئي تعديل مصدري - تعديل مجموعة مصورين يلتقطون صور خلال مباراة رياضية المصور (بالإنجليزية: Photographer) هو الشخص الذي يلتقط الصور.[1] وهو يستخدم التصوير الفوتوغرافي لكسب المال أو كما يفعل المصورون ال�...
Ancient Egyptian personification of primordial darkness This article is about a concept in ancient Egyptian mythology. For other uses, see Kek (disambiguation). KekKauket (left) and Kek (right) sitting on thrones, relief from a temple at Deir el-MedinaName in hieroglyphs Kek Kekui Kekuit Major cult centerHermopolis (as a member of the Ogdoad)Personal informationSpouseKauket Kek is the deification of the concept of primordial darkness[1] in the ancient Egyptian Ogdoad cosmogony of Herm...
This is the talk page for discussing improvements to the Anonymous and the Internet template. Put new text under old text. Click here to start a new topic. New to Wikipedia? Welcome! Learn to edit; get help. Assume good faith Be polite and avoid personal attacks Be welcoming to newcomers Seek dispute resolution if needed Archives: 1Auto-archiving period: 30 days Internet culture Template‑classThis template is within the scope of WikiProject Internet culture, a collaborative effort to im...
This article has an unclear citation style. The references used may be made clearer with a different or consistent style of citation and footnoting. (August 2014) (Learn how and when to remove this message) Siege of ZierikzeePart of the Eighty Years' WarThe siege of ZierikzeeDateOctober 1575 – 29 July 1576LocationZierikzee (present-day Zeeland)51°38′58.92″N 3°54′59.04″E / 51.6497000°N 3.9164000°E / 51.6497000; 3.9164000Result Spanish victoryBelligerents D...
Uzbek footballer (born 1995) Eldor Shomurodov Shomurodov with Rostov in 2018Personal informationFull name Eldor Azamat oʻgʻli Shomurodov[1]Date of birth (1995-06-29) 29 June 1995 (age 28)Place of birth Jarqoʻrgʻon, Uzbekistan[1]Height 1.90 m (6 ft 3 in)[2]Position(s) ForwardTeam informationCurrent team Cagliari(on loan from Roma)Number 61Youth career2011–2013 Mash'al MubarekSenior career*Years Team Apps (Gls)2014–2015 Mash'al Mubarek 9 (0)20...
Into the Wild - Nelle terre selvaggeChristopher McCandless (Emile Hirsch) in una scena del filmTitolo originaleInto the Wild Lingua originaleinglese Paese di produzioneStati Uniti d'America Anno2007 Durata148 min Rapporto2,35:1 Genereavventura, biografico, drammatico RegiaSean Penn Soggettodal romanzo Nelle terre estreme di Jon Krakauer SceneggiaturaSean Penn ProduttoreArt Linson, Sean Penn, William Pohlad Casa di produzioneParamount Vantage, River Road Films, Art Linson Productions D...
Kurt Warner Nazionalità Stati Uniti Altezza 188 cm Peso 97 kg Football americano Ruolo Quarterback Termine carriera 2009 Hall of fame Pro Football Hall of Fame (2017) CarrieraGiovanili 1990-1993 Northern Iowa PanthersSquadre di club 1994 Green Bay Packers*1995-1997 Iowa BarnstormersAFL1998 Amsterdam AdmiralsNFLE1998-2003 St. Louis Rams2004 New York Giants2005-2009 Arizona CardinalsPalmarès Trofeo Vittorie Super Bowl 1 MVP del Super Bowl 1 MVP d...
Rally Dakar 2003Edizione n. 25 del Rally Dakar Dati generaliInizio1º gennaio Termine19 gennaio Prove17 (17 speciali) Titoli in palioMoto Richard Sainctsu KTM Auto Hiroshi Masuokasu Mitsubishi Camion Vladimir Čaginsu Kamaz Altre edizioniPrecedente - Successiva Edizione in corso Il Rally Dakar 2003 è stata la 25ª edizione del Rally Dakar (partenza da Marsiglia, arrivo a Sharm el-Sheikh). Indice 1 Tappe 2 Classifiche 2.1 Moto 2.2 Auto 2.3 Camion 3 Note 4 Altri progetti 5 Collegamenti est...
هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (ديسمبر 2019) علم جرينلاند يُعتبر التأقلم مع التغير المناخي في جرينلاند مسألة مُلحّة. يصف مصطلح التغير المناخي التغيرات طويلة الأمد في نظام المناخ. رُصد ارتفاع حاد في در�...
Front page of the Birmingham Wide-Awake from January 1900. This is a list of African American newspapers that have been published in Alabama. It includes both current and historical newspapers. The first such newspaper in Alabama was The Nationalist, published in Mobile from 1865 to 1869.[1] Many more followed it, with some 100 newspapers established in the 1890s alone as the reading population grew and became more urbanized. Alabama's first state organization of African American new...
Questa voce sull'argomento sali è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Acetato di potassio Caratteristiche generaliFormula bruta o molecolareCH3COOK Massa molecolare (u)98,15 g/mol Aspettosolido bianco Numero CAS127-08-2 Numero EINECS204-822-2 PubChem517044 DrugBankDB14498 e DB14498 SMILESCC(=O)[O-].[K+] Proprietà chimico-fisicheDensità (g/cm3, in c.s.)1,57 (25 °C) Solubilità in acqua2530 g/l (20 °C)[1] Temperatura di f...