Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο. Το πρότυπο τοποθετήθηκε χωρίς ημερομηνία. Για τη σημερινή ημερομηνία χρησιμοποιήστε: {{χωρίς παραπομπές|30|01|2025}}

Συντεταγμένες: 46°25′S 51°59′E / 46.417°S 51.983°E / -46.417; 51.983

Το Αρχιπέλαγος Κροζέ (γαλλικά: Îles Crozet‎‎ ή, επίσημα, γαλλικά: Archipel Crozet‎‎) είναι ένα υπό-ανταρκτικό αρχιπέλαγος μικρών νησιών στον νότιο Ινδικό Ωκεανό, ανάμεσα στη Μαδαγασκάρη και τις ακτές τις Ανταρκτικής. Αποτελούν ένα από τα πέντε διοικητικά διαμερίσματα των Γαλλικών Νοτίων και Ανταρκτικών Εδαφών.

Το αρχιπέλαγος αποτελείται από 15 μικρές νησίδες και βράχους με χαρακτηριστικότερα τον ύφαλο "Κυματοθραύστες της Ηρωίδας" (γαλλικά: Brisants de l'Héroïne‎‎) και τους βράχους Μερτέ (γαλλικά: Rochers de la Meurthe‎‎), ενώ τα κυριότερα νησιά είναι 5, χωρισμένα σε 2 νησιωτικές ομάδες και είναι κατά κύριο λόγο ηφαιστειογενή. Από δύση προς ανατολή είναι:^[1]

Όνομα	Έκταση (χλμ²)	Γεωγραφική Θέση
Δυτική Ομάδα
Νήσος των Χοίρων (Île aux Cochons)	67	46°06′09″S 50°13′54″E
Νήσος των Πιγκουίνων (Île des Pingouins)	3	46°25′01″S 50°24′10″E
Νησίδες των Αποστόλων (Îlots des Apôtres) (1)	2	45°57′18″S 50°25′30″E
Ανατολική Ομάδα
Νήσος της Ιδιοκτησίας (Île de la Possession)	150	46°24′27″S 51°45′27″E
Νήσος της Ανατολής (Île de l'Est)	130	46°25′48″S 52°12′27″E
Νήσοι Κροζέ (Îles Crozet)	352

(1) Νησιωτική ομάδα από δύο μεγάλα νησιά (Μεγάλη Νήσος (γαλλικά: Grand Île‎‎), και Μικρή Νήσος (γαλλικά: Petite Île‎‎) και περίπου 20 προεξέχοντες βράχους.

Η Ανατολική και η Δυτική Ομάδα απέχουν 94,5 χλμ. (από τη νήσο Πιγκουίνων έως τη νήσο Ιδιοκτησίας)

Τα Κροζέ είναι ακατοίκητα, εκτός από τον ερευνητικό σταθμό Άλφρεντ Φωρέ (Πορτ Άλφρεντ) στην Ανατολική πλευρά της Νήσου Ιδιοκτησίας, που λειτουργεί ακατάπαυστα από το 1963. Άλλοι επιστημονικοί σταθμοί έχουν υπάρξει οι La Grande Manchotière και La Petite Manchotière.

Η Νήσος των Χοίρων (γαλλικά: Île aux Cochons‎‎) είναι ένα νησί του Αρχιπελάγους Κροζέ στις γεωγραφικές συντεταγμένες 46°06′ Ν 50°14′ Α, και έχει έκταση 67 χλμ².

Αποτελεί τμήμα της Δυτικής ομάδας του αρχιπελάγους, του οποίου είναι το σημαντικότερο μέλος. Έχει σχεδόν κυκλικό σχήμα με διάμετρο 6 χλμ. Η κορυφή του, το Όρος Ρίτσαρντ Φόυ, που βρίσκεται στο κέντρο του νησιού είναι ο κύριος κρατήρας του ηφαιστείου και υψώνεται στα 770 μέτρα. Η ακτή του, που προστατεύεται από συνεχείς θαλάσσιους διαβρωμένους απότομους βράχους, δεν είναι εύκολα προσβάσιμη εκτός από την πορεία προς το Ακρωτήριο Βερντογιάντ.

Το όνομα του νησιού δόθηκε από Αμερικανούς κυνηγούς φώκιας που έπλεαν στις ακτές του και εισήγαγαν γουρούνια γύρω στο 1820 για τροφή δική τους αλλά και πιθανούς ναυαγούς.

Η Νήσος των Πιγκουίνων (γαλλικά: Île des Pingouins‎‎) είναι ένα νησί του Αρχιπελάγους Κροζέ στις γεωγραφικές συντεταγμένες 46°27′ Ν, 50°23′ Α. Ανήκει στη δυτική ομάδα του αρχιπελάγους. Βρίσκεται περίπου 30 χλμ. στα νοτιοανατολικά της Νήσου των Χοίρων, του μεγαλύτερου νησιού της ομάδας. Έχει μήκος περίπου 4 χλμ. και πλάτος λιγότερο από 2 χλμ., και έκταση περίπου 3 χλμ², και υψώνεται στα 340 μέτρα στο Όρος Πιγκουίνος.

Το Νησί των Πιγκουίνων είναι, όπως και οι Νησίδες των Αποστόλων, ότι απέμεινε από έναν σημαντικό ηφαιστειακό μηχανισμό που βρισκόταν στα νοτιοδυτικά της Νήσου των Χοίρων. Το νησί – ή ότι απέμεινε από αυτό – έχει κατεύθυνση από τα βορειοδυτικά προς τα νοτιοανατολικά, που είναι μια ορθογώνια κατεύθυνση με αυτήν των Νησίδων των Αποστόλων. Το ηφαίστειο του πρέπει να είναι σύγχρονο με αυτό των Αποστόλων.

Το νησί το 1772 ονομάστηκε από τον Γάλλο θαλασσοπόρο Μάριον ντου Φρεζν «Απλησίαστη Νήσος» (Île Inaccessible). Τον 19ο αιώνα οι Άγγλοι και Αμερικανοί κυνηγοί φώκιας το ονόμασαν Νησί των Πιγκουίνων (στα γαλλικά: île des manchots), από τις άφθονες αποικίες πιγκουίνων επάνω του. Το σημερινό του γαλλικό όνομα οφείλεται στην απευθείας κακή μετάφραση του αγγλικού ονόματος.

Η ομάδα της Νήσου Πιγκουίνων περιλαμβάνει και κάποιες βραχονησίδες, τα γαλλικά ονόματα των οποίων είναι:

• Brisant du Tamaris (Κυματοθραύστης Ταμαρίς)
• la Chandelle
• les Chaudrons de l'Enfer (ίσως όχι νησί, αλλά ένα παράκτιο τμήμα)
• Île Riou
• le Kiosque
• Rocher de l'Arche

Οι Νησίδες Αποστόλων (γαλλικά: Îlots des Apôtres‎‎) είναι μια ομάδα από μικρά και ακατοίκητα βραχώδη νησιά στο βορειοδυτικό τμήμα του Αρχιπελάγους Κροζέ, στον νότιο Ινδικό Ωκεανό, και βρίσκεται στις γεωγραφικές συντεταγμένες 45°58′ Ν, 50°27′ Α, 10 χλμ. βορειοανατολικά της Νήσου των Χοίρων, του μεγαλύτερου της δυτικής ομάδας των Νήσων Κροζέ. Η συνολική τους έκταση είναι περίπου 2 χλμ². Υπάρχουν δύο μεγαλύτερα νησιά (Μεγάλη Νήσος και Μικρή Νήσος) που μαζί καταλαμβάνουν περίπου το 90 % της έκτασης. Υψηλότερη κορυφή είναι το Όρος Πιέρ (289 μ.) στη Μεγάλη Νήσο. Επιπρόσθετα, υπάρχουν περίπου 20 βραχονησίδες, με ανυψώσεις μεταξύ 15 και 122 μέτρα. Τα μεγαλύτερα νησιά και βράχοι, που μαζί αποτελούν περισσότερο από το 95 % της έκτασης είναι:

• Île Grande (Μεγάλη Νήσος)
• Île Petite (Μικρή Νήσος)
• Rocher Nord (Βόρειος Βράχος)
• Rocher Fendu (Σκισμένος Βράχος)
• Le Donjon (Ο Ακρόπυργος)

Τα νησιά είναι πολύ απότομα. Παρά το μικρό τους μέγεθος, η Μεγάλη Νήσος φτάνει τα 289 μ ύψος, και η Μικρή Νήσος τα 246 μ. Οι βραχονησίδες και ομάδες βραχονησίδων παρατίθενται παρακάτω από βορρά προς νότο:

#	Όνομα	Έκταση (χλμ²)
1	Rocher Nord (Βόρειος Βράχος)	0,06
2	L’Enclume (Το Αμόνι)	0,015
3	Grande Île (Μεγάλη Νήσος)	1,5
4	Le Clown (Ο Γελωτοποιός)	0,004
5	La Sentinelle perdue (Ο Χαμένος Φρουρός)	0,002
6	Les Jumeaux (Οι Δίδυμοι)	0,005
7	Rocher Fendu (Ο Σκισμένος Βράχος)	0,03
8	Petite Île (Μικρή Νήσος)	0,3
9	Les Sentinelles du Diable (Οι Φρουροί του Διαβόλου)	0,01
10	La Grande Aiguille (Μεγάλη Βελόνα)	0,01
11	La Petite Aiguille (Μικρή Βελόνα)	0,002
12	Le Hangar (Το Υπόστεγο)	0,015
13	Le Donjon (Ο Ακρόπυργος)	0,025
14	(ανώνυμος βράχος)	<0,001
15	Rocher Sud (Νότιος Βράχος)	0,015
16	Le Torpilleur (Ο Καταστροφέας)	0,001
17	Le Caillou (Ο Λίθος)	0,004
18	L'Obélisque (Ο Οβελίσκος)	0,003
19	Rocher Percé (Ο Βαριεστημένος Βράχος)	0,01
#	Νησίδες Αποστόλων	2,011

Τη νύχτα της 1 Ιουλίου 1875, το «Στράθμορ», ένα τρικάταρτο πλοίο που έπλεε από το Ηνωμένο Βασίλειο προς τη Νέα Ζηλανδία ναυάγησε στην περιοχή αφού χτύπησε έναν ύφαλο. 44 από τους 89 επιβάτες επέζησαν στη Μεγάλη Νήσο μέχρι τις 21 Ιανουαρίου 1876, όταν και διασώθηκαν από ένα άλλο πλοίο.

Η Νήσος Ιδιοκτησίας είναι το κυριότερο νησί του Αρχιπελάγους Κροζέ στις γεωγραφικές συντεταγμένες 46°24′ Ν, 51°46′ Α, και με έκταση 150 χλμ² το μεγαλύτερο. Επίσης είναι το μόνο που έχει μια μόνιμη ερευνητική βάση, τη βάση Άλφρεντ Φωρέ, που κτίστηκε το 1963, και αριθμεί προσωπικό από 18 έως 30 άτομα για ερευνητικούς σκοπούς.

Με το Ανατολικό Νησί που βρίσκεται 18 χλμ. στα ανατολικά, πέρα από το κανάλι της Όρκας αποτελούν την ανατολική ομάδα του αρχιπελάγους.

Το Νησί Ιδιοκτησίας ανακαλύφθηκε στις 24 Ιανουαρίου 1772 από τον Γάλλο εξερευνητή Νίκολας Τόμας Μάριον ντου Φρεζν. Ο Τζουλιέν Κροζέ, ο δεύτερος σε ιεραρχία πάνω στο πλοίο Μασκαρίν, στάλθηκε στο έδαφος όπου εκτέλεσε μια τελετή παίρνοντας την ιδιοκτησία του νησιού, τοποθετώντας ένα μπουκάλι που περιείχε μια περγαμηνή, στο όνομα του Βασιλιά Λουδοβίκου ΙΔ΄.

Το νησί τότε ονομάστηκε Νησί της Παρθείσας Ιδιοκτησίας.

Η ομάδα της Νήσου Ιδιοκτησίας περιλαμβάνει και τις εξής βραχονησίδες, τα γαλλικά ονόματα των οποίων είναι:

• Roche Carrée
• Roche Debout
• Rochers des Moines
• Roche Percée
• Rocher Pyramidal
• Rochers de la "Fortune"

Η Ανατολική Νήσος είναι τμήμα του υπό-Ανταρκτικού αρχιπελάγους των Νήσων Κροζέ στις γεωγραφικές συντεταγμένες 46°26′ Ν, 52°18′ Α.

Με τη Νήσο Ιδιοκτησίας που βρίσκεται 18 χλμ. στα δυτικά, πέρα από το Κανάλι της Όρκας, σχηματίζει την ανατολική ομάδα του αρχιπελάγους.

Με έκταση 130 χλμ², η Ανατολική Νήσος είναι η δεύτερη μεγαλύτερη του αρχιπελάγους. Υψώνεται στο Όρος Μάριον-ΝτουΦρέζν στα 1050 μέτρα, το αποκορύφωμα των Νήσων Κροζέ.

Η Ανατολική Νήσος ανακαλύφθηκε στις 24 Ιανουαρίου 1772 από τον Γάλλο εξερευνητή Νίκολας Τόμας Μάριον-ΝτουΦρέζν. Τότε το ονόμασε Άγονο Νησί, αργότερα το 1825 ονομάστηκε Τσαμπρόλ Νήσος.

Η Ανατολική Νήσος είναι ακατοίκητη και είναι από τα λίγα νότια νησιά που δεν έχει μολυνθεί από αρουραίους, λαγούς, γάτες και άλλα ζώα, και άρα έχει έναν μοναδικό πλούτο πανίδας, που πρέπει να διατηρηθεί.

Νότια της Ανατολικής Νήσου βρίσκεται και μια μικρή βραχονησίδα, με το γαλλικό της όνομα να είναι:

• la Voile

Στα νοτιοδυτικά της Νήσου των Χοίρων και στις γεωγραφικές συντεταγμένες 46°13′ Ν, 50°22′ Α, βρίσκονται 2 μεγάλοι βράχοι με μέγιστο ύψος 5 μέτρα και ελάχιστη έκταση πάνω από το επίπεδο της θάλασσας που είναι οι:

• Brisants de l'Héroïne (Κυματοθραύστης Ηρωίδας)
• Rochers de la Meurthe (Μερτέ Βράχοι)

Η ανάλυση των μαγνητικών ανωμαλιών στον θαλάσσιο πυθμένα υποδεικνύουν ότι το Οροπέδιο Κροζέ, του οποίου τα νησιά σχηματίζουν τα ψηλότερα σημεία του, σχηματίστηκε περίπου 50 εκατομμύρια χρόνια πριν. Τα νησιά είναι ηφαιστειογενούς προέλευσης, και έχει βρεθεί βασάλτης που χρονολογήθηκε τουλάχιστον στα 8,8 εκατομμύρια χρόνια πριν.

Η ετήσια βροχόπτωση είναι πολύ υψηλή, με πάνω από 2000 χιλιοστά. Βρέχει κατά μέσο όρο 300 μέρες τον χρόνο, και ενώ φυσούν άνεμοι που υπερβαίνουν τα 100 χλμ./ώρα για περίπου 100 μέρες τον χρόνο. Η θερμοκρασία μπορεί να ανέλθει στους 18 °C το καλοκαίρι και σπάνια πέφτει κάτω από τους 5 °C ακόμα και τον χειμώνα.

Οι Νήσοι Κροζέ ανακαλύφθηκαν από την αποστολή του καπετάνιου Μαρκ-Ζοζέφ Μαριόν Ντου Φρέζν (Marc-Joseph Marion du Fresne)^[2], έναν Γάλλο εξερευνητή, που προσγειαλώθηκε σ΄ αυτές στις 24 Ιανουαρίου 1772 στη Νήσο Ιδιοκτησίας, και διεκδίκησε το αρχιπέλαγος για τη Γαλλία.^[3] Έδωσε στα νησιά τα ονόματα των αξιωματικών του ξεκινώντας από τον δεύτερο σε ιεραρχία Τζουλς Κροζέ (είχε ήδη ονομάσει τη Νήσο Μάριον από το δικό του όνομα). Τα νησιά αυτά εξερευνήθηκαν στη συνέχεια από τον Τζαίημς Ρος το 1840 και από τον Σαλανζέ το 1873. Το 1901 προσορμίστηκε σ΄ αυτές η υπό τον Γερμανό Γκάους επιστημονική αποστολή του Νοτίου Πόλου.

Από τις αρχές του 19ου αιώνα, τα νησιά τα επισκέπτονταν συχνά κυνηγοί φώκιας, σε τέτοιο σημείο που οι φώκιες είχαν σχεδόν εξαφανιστεί μέχρι το 1835. Στη συνέχεια, η φαλαινοθηρία ήταν η κύρια δραστηριότητα γύρω από τα νησιά, ειδικά από φαλαινοθήρες από τη Μασσαχουσέττη.

Ναυάγια συνέβαιναν συχνά στις Νήσους Κροζέ. Το βρετανικό πλοίο «Πρίγκιπας της Ουαλίας» (που χρησιμοποιούνταν για κυνήγι φώκιας) βυθίστηκε το 1821 και οι επιζώντες πέρασαν 2 χρόνια στα νησιά. Το 1887, το γαλλικό «Ταμαρίς» καταστράφηκε και το πλήρωμα του έφτασε στη Νήσο των Χοίρων. Έδεσαν ένα σημείωμα στο πόδι ενός Γιγάντιου Θαλασσοβάτη (πτηνό), που βρέθηκε 7 μήνες αργότερα στο Φρημάντλ (Δυτική Αυστραλία). Δυστυχώς, το πλήρωμα δεν διασώθηκε. Επειδή τα ναυάγια γύρω από τα νησιά ήταν τόσο συχνά, για κάποιο διάστημα το Βασιλικό Ναυτικό αποσπούσε ένα πλοίο κάθε λίγα χρόνια προς αναζήτηση επιζώντων.

Η Γαλλία αρχικά διοικούσε τα νησιά ως εξαρτημένη περιοχή της Μαδαγασκάρης, αλλά έγιναν τμήμα των Γαλλικών Νότιων Εδαφών το 1955. Το 1961, στήθηκε ένας πρώτος ερευνητικός σταθμός, αλλά μόλις το 1963 άνοιξε ο μόνιμος σταθμός Άλφρεντ Φωρέ στο Πορτ Άλμπερτ στη Νήσο Ιδιοκτησίας (και τα 2 ονομάστηκαν από τον πρώτο αρχηγό του σταθμού). Ο σταθμός επανδρώνεται από 18 έως 30 άτομα (ανάλογα την εποχή) και κάνει μετεωρολογική, βιολογική, και γεωλογική έρευνα και διατηρεί έναν σεισμογράφο.

Οι Νήσοι Κροζέ είναι το σπίτι 4 ειδών πιγκουίνου. Πιο άφθονοι είναι οι Πιγκουίνοι Μακαρόνι, εκ των οποίων 2 εκατομμύρια ζευγάρια αναπαράγονται στα νησιά, και οι Βασιλικοί Πιγκουίνοι. Ο Ανατολικός Βραχοπηδηκτής Πιγκουίνος, μπορεί να απαντηθεί επίσης, και υπάρχει μια μικρή αποικία Πιγκουίνων Γκεντού, καθώς και Μαυροπρόσωπων Χιονίδων (ακτοπούλι). Άλλα ζώα που ζουν στις Νήσους Κροζέ περιλαμβάνουν Γουνιοφόρες φώκιες, Νότιους Θαλάσσιους Ελέφαντες, Θαλασσοβάτες, και Άλμπατρος, συμπεριλαμβανομένου του Περιπλανόμενου Άλμπατρος.

Οι Φάλαινες Δολοφόνοι έχουν παρατηρηθεί να κυνηγούν πολλά από τα προαναφερθέντα είδη. Η εποχιακή Όρκα των Νήσων Κροζέ είναι διάσημη στο ότι επίτηδες βγαίνει στην ακτή (και αργότερα ξαναβγαίνει στη θάλασσα) για να κυνηγήσει τον αναπαραγόμενο πληθυσμό φώκιας στα νησιά. Αυτή είναι πολύ σπάνια συμπεριφορά, που συχνότερα παρατηρείται στην περιοχή της Παταγονίας στην Αργεντινή, και πιστεύεται ότι είναι τεχνική που μαθαίνεται μέσω των γενεών σε συγκεκριμένες οικογένειες Όρκας.

Οι Νήσοι Κροζέ αποτελούν φυσικό καταφύγιο από το 1938. Η εισαγωγή ξένων ειδών (ποντίκια, αρουραίοι, και στη συνέχεια γάτες για έλεγχο του πληθυσμού των προηγούμενων) προκάλεσε σοβαρή ζημιά στο αρχικό οικοσύστημα. Τα γουρούνια που είχαν εισαχθεί στο Νησί των Χοίρων και οι κατσίκες στη Νήσο Ιδιοκτησίας – και τα 2 ως πηγή τροφής – έχουν εξαφανιστεί.

Μια ανησυχία είναι η υπεραλιεία του Παταγόνιου Οδοντόψαρου και ο πληθυσμός των άλμπατρος καταγράφεται. Τα νερά των Νήσων Κροζέ περιπολούνται και από τους Γάλλους και την Γκρίνπις.

Οι γαλλικές κτήσεις στον Νότιο Παγωμένο Ωκεανό, κάνουν τη Γαλλία, τη χώρα με τη μεγαλύτερη αποκλειστική οικονομική ζώνη στον κόσμο. Η υπεραλίευση στην περιοχή (κυρίως για το οδοντόψαρο της παταγονίας) οδήγησε τη Γαλλία στην ανακήρυξη 370 χιλιομέτρων αποκλειστικής οικονομικής ζώνης γύρω από το αρχιπέλαγος Κεργκελέν, το αρχιπέλαγος Κροζέ και τις νήσους Άμστερνταμ και αγίου Παύλου το 1978. Η ζώνη περιπολείται από οχήματα του γαλλικού Ναυτικού καθώς και από την Γκρίνπις (Greenpeace).^[4]

• W.E. LeMasurier· J.W. Thomson (1990). Volcanoes of the Antarctic Plate and Southern Oceans. American Geophysical Union. σελ. 512. ISBN 0-87590-172-7.