Hoàng đế Đức

Bài này viết về các vị Hoàng đế của Đế quốc Đức. Đối với một danh sách đầy đủ các vua chúa Đức trước năm 1871, xem Danh sách vua chúa Đức.
Hoàng đế của Đế quốc
Quốc huy Đế chế
Wilhelm II
Chi tiết
Tước hiệuHoàng đế và Quốc vương Bệ hạ
Quân chủ đầu tiênWilhelm I
Quân chủ cuối cùngWilhelm II
Thành lập18 tháng 1 năm 1871
Bãi bỏ18 tháng 1 năm 1918
Dinh thựStadtschloss, Berlin
Vương vị lâm thờiGeorg Friedrich

Hoàng đế Đức, đôi khi cũng gọi là Đức hoàng[1][liên kết hỏng] (tiếng Đức: Deutscher Kaiser) là tước hiệu chính thức của nguyên thủ quốc gia hay nói cách khác là vua của Đế quốc Đức - tức "Đế chế thứ hai" của người Đức[2], mở đầu với sự đăng quang của Hoàng đế Wilhelm I (còn gọi là Wilhelm Đại Đế[3]) trong cuộc Chiến tranh Pháp-Phổ vào ngày 18 tháng 1 năm 1871 tại cung điện Versailles, và kết thúc với sự kiện Hoàng đế Wilhelm II chính thức thoái vị vào ngày 18 tháng 11 năm 1918. Trong suốt lịch sử tồn tại của mình, Đế quốc Đức đã trải qua ba đời Hoàng đế thuộc triều đại nhà Hohenzollern của Vương quốc Phổ.[4] Hoàng đế Đức được xem là vị quân chủ hùng mạnh nhất của châu Âu trong thời kỳ ấy.[5]

Hoàng đế nắm phần lớn quyền thống trị Đế quốc Đức.[6] Trong khi sự đăng cơ của Hoàng đế Wilhelm I đánh dấu đại thắng của dân tộc Đức trước quân Pháp cũng như sự thắng lợi hoàn toàn của công cuộc thống nhất nước Đức,[7] việc Hoàng đế Wilhelm II thoái ngôi đã đánh dấu sự kết thúc của chế độ quân chủ Phổ - Đức.[4]

Ngoài ra, nhiều tài liệu cũng sử dụng từ "Hoàng đế Đức" khi viết về các vị Hoàng đế La Mã Thần thánh ("Đế chế thứ nhất" của người Đức[2]).[8][9] Thực ra, các vị này kiêm nhiệm ngôi Quốc vương Đức.[10]

Khởi thủy

Wilhelm I được suy tôn làm Hoàng đế Đức trong Phòng Gương ở cung điện Versailles, Pháp (họa phẩm của nhà họa sĩ Anton von Werner).

Tước hiệu "Hoàng đế Đức" đã được Thủ tướng Otto von Bismarck chắt lọc kỹ lưỡng sau những cuộc bàn cãi cho đến khi (và cả sau khi) vua nước Phổ là Wilhelm I đăng ngôi Hoàng đế (Kaiser - xuất phát từ danh hiệu Caesar của các Hoàng đế La Mã cổ đại[11]). Wilhelm I - vị vua sáng lập ra Đế quốc Đức[12]- đã miễn cưỡng chấp thuận đế hiệu này do ông muốn gọi là "Vua của Đức" (König der Deutschen) - một đế hiệu không được các vua chúa Liên bang Đức chấp nhận, và sẽ chứng tỏ yêu sách của Hoàng đế đối với các lãnh thổ bên ngoài đế quốc của ông (Áo, Liên bang Thụy Sĩ, Luxembourg,…). Danh hiệu Vua của người Đức (König in Germanien), được đề xuất hồi năm 1848, cũng phải loại bỏ do vua Đức coi mình là được lựa chọn "Do Ân điển của Chúa", chứ không phải là do nhân dân như trong một nước Cộng hòa Dân chủ.

Lễ thành lập Đế quốc Đức diễn ra ở cung điện Versailles (Pháp) vào năm 1871, và không phải là ngẫu nhiên mà Bismarck chọn nơi này. Như mọi học sinh Đức đều biết, một thế kỷ trước thời Napoléon Bonaparte, vua Louis XIV của Pháp - người đã xây nên cung điện Versailles - đã xâm lược nước Đức, lăng mạ các Vương hầu Đức. Qua đó, sự kiện này thể hiện sự "trả đũa" của người Đức đối với các cuộc xâm lăng của Louis XIV và Napoléon, cũng như là sự lăng nhục mà người Phổ dành cho Pháp - quốc gia lớn mạnh nhất châu Âu đã bị Phổ đánh bại trong cuộc Chiến tranh Pháp-Phổ.[6][13] Với cuộc đăng quang này, vị Hoàng đế chiến thắng đã nhận được chiếc "Vương miện của Charlemagne và Barbarossa"[14] trong khi Liên bang Bắc Đức (Norddeutscher Bund) được chuyển đổi thành Đế quốc Đức (Deutsches Kaiserreich). Đế quốc này là một quốc gia Liên bang; Hoàng đế là nguyên thủ quốc gia và cũng là vị Chủ tịch của các vua chúa Liên bang (các vị Quốc vương xứ Bayern, Württemberg, Sachsen, các Đại Công tước xứ Baden, Mecklenburg, Hesse, cũng như nhiều Công quốc do Vương công hoặc Công tước cai quản, các thành phố tự do Hamburg, Lübeck và Bremen). Trong Đế chế Đức, Hoàng đế nắm phần lớn quyền hành (chẳng hạn như quyền bổ nhiệm các quan đại thần và Thủ tướng Chính phủ, quyền tuyên bố chiến tranh và thiết lập hòa bình, quyền điều hành đường lối đối ngoại,…), trong khi Quốc hội (Reichstag) đóng vai trò quan trọng về tài chính và thuế khóa. Qua đó, Bismarck được xem là đã thành công trong việc xây dựng Vương triều của một vị Hoàng đế chuyên quyền.[6][15]

Hoàng đế Wilhelm I luôn thỏa mãn với việc trị vì đất nước trong khi Bismarck thực sự cầm quyền.[16] Dưới sự thống trị của hai ông, chính thể chuyên chế của Đế quốc Đức được vững tồn. Trong các nước lớn (ngoại trừ Đế quốc Nga), Đức thực sự là quốc gia duy nhất còn đứng vững trước phong trào Cách mạng và các yêu sách dân chủ của quần chúng. Trong lịch sử Đệ nhị Đế chế Đức có năm 1888 được gọi là "Năm ba Hoàng đế" do vào năm ấy Hoàng đế Friedrich III lên kế vị vua cha Wilhelm I trong một thời gian ngắn rồi bệnh mất, để lại ngôi Hoàng đế cho con ông là Wilhelm II.[17][18][19] Ông là vị nguyên thủ hùng mạnh nhất ở châu Âu thời đó.[20] Không những là cháu trai của vị Hoàng đế đầu tiên của Đế quốc Đức - Wilhelm I và Nữ hoàng Victoria của Anh (do mẹ ông là con gái trưởng của Victoria[21]), Hoàng đế Wilhelm II còn là người thuộc dòng dõi các Sa hoàng Nga (Tsar).[22] Bản chất của Nhà nước quân chủ Đức có thể được thấy qua lời diễn văn của Wilhelm II vào năm 1890: "Duy chỉ có một người làm chủ Đế quốc này và Trẫm sẽ không thể khoan dung cho những người khác".[6] Trong cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất, sau khi đại phá quân Nga trong trận Tannenberg (1914), Thống chế Paul von Hindenburg và Thượng tướng Bộ binh Erich Ludendorff đã nổi lên mạnh mẽ, và sau khi lên nắm binh quyền vào năm 1916, hai ông đã chấn chỉnh đáng kể tình hình bất lợi cho Quân đội Đế quốc Đức sau thất bại trong trận Verdun. Hai ông được Hoàng đế trao cho quyền lực chính trị vào đầu năm 1917 và trở thành những nhà độc tài quân sự trên thực tế của nước Đức, chi phối Đế quyền.[23][24][25] Mặt khác, Chiến dịch Tổng tấn công Mùa xuân 1918 của Ludendorff - mở đầu với thắng lợi vang dội của quân Đức - đã được đặt tên là Trận chiến của Hoàng đế (Kaiserschlacht), và một bức tranh tuyên truyền của Đức đã cho thấy vị Hoàng đế nước Đức tích cực tham gia lập kế hoạch cho Chiến dịch ấy.[26][27] Dù sao đi chăng nữa, dẫu cho Hoàng đế thường hay vượt qua các giới hạn mà Hiến pháp Đức quy định và tích cực tận dụng Đế quyền theo các điều khoản của Hiến pháp sau năm 1900, dần dần ông không còn quyền trị nước nữa trong chiến tranh, khiến cho ông trở thành một "Hoàng đế bóng mờ" (Schattenkaiser).[28] Sau thất bại của Chiến dịch Mùa xuân năm 1918, nước Đức cận kề thất bại, phe Hiệp Ước chủ trương trừng trị Đức thật khắt khe chừng nào Hoàng đế Wilhelm II vẫn còn trị vì nước Đức, buộc người Đức phải mở rộng quyền lực của Quốc hội. Song, phe Hiệp Ước vẫn nhất quyết không chịu từ bỏ chủ trương trên. Dù Wilhelm II không muốn thoái vị, phong trào Cách mạng Đức bùng nổ dẫn tới sự thoái vị của ông, đánh dấu sự kết thúc của 3 thập kỷ trị vì của vị Hoàng đế cuối cùng của Vương triều Hohenzollern[29] nói riêng và của nước Đức nói chung.[20][30]

Chữ "the Kaiser" được dùng phổ biến trong các tài liệu tiếng Anh để chỉ Hoàng đế Wilhelm II, và thậm chí trở thành một từ vựng tiếng Anh.[31][32][33] Cuốn tiểu sử Kaiser Wilhelm II: Germany's Last Emperor của tác giả John Van der Kiste cũng giữ nguyên đế hiệu của các vị Hoàng đế Đức như Wilhelm II là Kaiser trong khi dịch đế hiệu của các vị Hoàng đế Áo ra Emperor, và có ghi chú rằng điều đó giúp người đọc không bị nhầm lẫn giữa các vị quân chủ Đức và Áo.[34] Khái niệm chủ nghĩa Hoàng đế (Kaiserism) trong Anh ngữ cũng được dùng cho chế độ chuyên quyền và các chính sách của Hoàng đế Đức,[35] hoặc cũng được định nghĩa là chế độ cai trị chuyên chế.[36]

Các vị Hoàng đế Đức (1871–1918)

Chân dung Tên Bắt đầu trị vì Kết thúc trị vì Quan hệ với (các) bậc tiên đế
Wilhelm I 18 tháng 1 năm 1871 9 tháng 3 năm 1888  • Không (Hoàng đế đầu tiên)
Friedrich III
[37]		 9 tháng 3 năm 1888 15 tháng 6 năm 1888  • Con trai của Wilhelm I
Wilhelm II 15 tháng 6 năm 1888 18 tháng 11 năm 1918  • Cháu nội của Wilhelm I
 • Con trai của Friedrich III

Xem thêm

Chú thích

  1. ^ Điểm sách (931)
  2. ^ a b Peter Viereck, Metapolitics: From Wagner and the German Romantics to Hitler, trang 126
  3. ^ Stefan Berger, Mark Donovan, Kevin Passmore, Writing National Histories: Western Europe Since 1800, trang 104
  4. ^ a b Chris Cook, John Stevenson, The Routledge Companion To European History Since 1763, trang 345
  5. ^ Otto Bismarck (Fürst von), The Kaiser vs. Bismarck: suppressed letters by the Kaiser and new chapters from the autobiography of the Iron Chancellor, trang XI
  6. ^ a b c d Neil Tonge, The Rise of the Nazis, trang 4
  7. ^ Philip Schaff, History of the Christian Church: Medieval Christianity 590-1973, trang 263
  8. ^ Mehmet Sinan Birdal, The Holy Roman Empire and the Ottomans: From Global Imperial Power to Absolutist States, trang 87
  9. ^ Nina Berman, German Literature on the Middle East: Discourses and Practices, 1000-1989, trang 27
  10. ^ Philip J. Adler, Randall L. Pouwels, World Civilizations: To 1700, trang 147
  11. ^ Anthony Grafton, Glenn W. Most, Salvatore Settis, The Classical Tradition, trang 159
  12. ^ Christopher Clark, Kaiser Wilhelm II: A Life in Power, trang 1
  13. ^ Alan Davies, The Crucified Nation: A Motif in Modern Nationalism, trang 56
  14. ^ Eminent persons: biographies reprinted from the Times 1870-, Tập 4, trang 54
  15. ^ Joseph A. Biesinger, Germany, trang 277
  16. ^ Hastings Eells, Europe since 1500, trang 159
  17. ^ Nick Yapp, Nicholas Yapp, Audrey Hepburn, trang 13
  18. ^ W. Michael Blumenthal, The Invisible Wall: Germans and Jews: A Personal Exploration, trang 239
  19. ^ Jonathan Steinberg, Bismarck: A Life, trang 425
  20. ^ a b Bill Yenne, Hitler's Master of the Dark Arts: Himmler's Black Knights and the Occult Origins of the SS, trang 1-
  21. ^ Martin Kitchen, A History of Modern Germany: 1800 to the Present, trang 157
  22. ^ John M. Merriman, J. M. Winter, Europe 1789 to 1914: encyclopedia of the age of industry and empire, trang 2468
  23. ^ Shelley Baranowski, Nazi Empire: German Colonialism and Imperialism from Bismarck to Hitler, trang 81
  24. ^ Denis Judd, Eclipse of kings: European monarchies in the twentieth century, trang 18
  25. ^ Eric Dorn Brose, The Kaiser's Army: The Politics of Military Technology in Germany During the Machine Age, 1870-1918
  26. ^ Spencer Tucker, Battles That Changed History: An Encyclopedia of World Conflict, trang 439
  27. ^ David Raab, Battle of the Piave: Death of the Austro-Hungarian Army, 1918, trang 59
  28. ^ John C. G. Röhl, John C. G. Rohl, Nicolaus Sombart, Kaiser Wilhelm II New Interpretations: The Corfu Papers, trang 7
  29. ^ Michael Burleigh, The Third Reich: A New History
  30. ^ John Kerr, Germany, 1918-39, trang 8
  31. ^ Nigel John Ashton, Duco Hellema, Unspoken Allies: Anglo-Dutch Relations Since 1780, trang 80
  32. ^ Ronald Pawly, The Kaiser's Warlords: German Commanders of World War I, trang 80
  33. ^ Brian Murdoch, Fighting Songs and Warring Words: Popular Lyrics of Two World Wars, trang 395
  34. ^ John Van der Kiste, Kaiser Wilhelm II: Germany's Last Emperor, trang X
  35. ^ TheFreeDictionary
  36. ^ Kaiserism
  37. ^ Được đánh số như là người kế thừa của vua Friedrich II của Phổ (tức Friedrich Đại đế), trị vì từ năm 1740 cho đến năm 1786 nhưng chưa một ngày ở ngôi Hoàng đế.

Bản mẫu:German monarchs

Read other articles:

Vecoux

Peta wilayah Vecoux. Vecoux merupakan sebuah komune di departemen Vosges yang terletak pada sebelah timur laut Prancis. Lihat pula Komune di departemen Vosges Referensi INSEE lbsKomune di departemen Vosges Les Ableuvenettes Ahéville Aingeville Ainvelle Allarmont Ambacourt Ameuvelle Anglemont Anould Aouze Arches Archettes Aroffe Arrentès-de-Corcieux Attignéville Attigny Aulnois Aumontzey Autigny-la-Tour Autreville Autrey Auzainvilliers Avillers Avrainville Avranville Aydoilles Badménil-aux...

 

Calpernia Addams

Calpernia AddamsCalpernia Addams, di Outfest Legacy Awards tahun 2009Lahir20 Februari 1971 (umur 53)Nashville, Tennessee, U.S.Tempat tinggalLos Angeles, CaliforniaPekerjaanAktris, penulis, musisi, aktivis, juru bicaraTahun aktif2002–sekarangSitus webwww.calpernia.com Calpernia Sarah Addams (lahir 20 Februari 1971) merupakan seorang penulis, aktris, musisi, juru bicara, dan aktivis untuk hak dan permasalahan transgender berkebangsaan Amerika.[1] Kehidupan awal Addams dibes...

 

Bitly

BitlyURLhttps://bitly.com/ TipePenyingkatan URL, Markah bukuRegistration (en)pilihanSlogan♥ your bitmarks LangueBahasa InggrisPemilikSpectrum Equity[1]Service entry (en)12 Februari 2008; 16 tahun lalu (2008-02-12)Lokasi kantor pusatKota New York NegaraAmerika Serikat Peringkat Alexa 778 (April 2020[update])[2]KeadaanAktif Bitly adalah layanan penyingkatan URL dan platform manajemen tautan. Perusahaan Bitly, Inc., didirikan pada tahun 2008. Ini merupakan perusaha...

羅生門 (電影)

本條目存在以下問題，請協助改善本條目或在討論頁針對議題發表看法。 此條目需要补充更多来源。 (2018年3月17日)请协助補充多方面可靠来源以改善这篇条目，无法查证的内容可能會因為异议提出而被移除。致使用者：请搜索一下条目的标题（来源搜索：羅生門 (電影) — 网页、新闻、书籍、学术、图像），以检查网络上是否存在该主题的更多可靠来源（判定指引）。 �...

 

Славянская топонимия Австрии

Славянская топонимия Австрии — массив топонимов славянского происхождения на территории современной Австрии. Содержание 1 Великое переселение народов и Восточная марка 2 Славянские топонимы и славянское население в Австрии 3 Примеры славянской топонимии 4 См. также ...

 

كأس الأمير 2016–17

يفتقر محتوى هذه المقالة إلى الاستشهاد بمصادر. فضلاً، ساهم في تطوير هذه المقالة من خلال إضافة مصادر موثوق بها. أي معلومات غير موثقة يمكن التشكيك بها وإزالتها. (ديسمبر 2018) كأس الأمير تفاصيل الموسم 2016–17 البلد الكويت  البطل نادي الكويت  عدد المشاركين 15   2015-2016 2017-2018 تعديل...

Winged Victory of Samothrace

Statue from Samothrace, Greece in the Louvre, Paris, France Winged Victory redirects here. For other uses, see Winged Victory (disambiguation). The Winged Victory of SamothraceThe Winged NikeThe Nike of SamothraceVictoire de SamothraceYearc. 200–190 BC[1] 2223–2224 years agoTypeParian marbleDimensions244 cm (96 in)LocationLouvre, Paris The Winged Victory of Samothrace, or the Niké of Samothrace,[2] is a votive monument originally found on the island of Samot...

 

Метохия

Эта статья — об области на Балканах. О селе в Болгарии см. Метохия (Болгария). Карта Косова и Метохии Мето́хия (серб. Метохија / Metohija, алб. Rrafshi i Dukagjinit) — историческая и географическая область на Балканах к западу от Косова поля. Контролируется частично призн...

 

Alonzo Mourning

Alonzo Mourning Alonzo Mourning ai Miami Heat nel 2007 Nazionalità  Stati Uniti Altezza 208 cm Peso 109 kg Pallacanestro Ruolo Centro Termine carriera 2009 Hall of fame Naismith Hall of Fame (2014)FIBA Hall of Fame (2019) Carriera Giovanili Indian River High School1988-1992 Georgetown Hoyas Squadre di club 1992-1995 Charlotte Hornets215 (4.569)1995-2003 Miami Heat407 (8.045)2003-2004 N.J. Nets30 (283)2004-2005 Toronto Raptors0 (0)2005-2008 Miami ...

List of monastic houses on the Isle of Man

List of the monastic houses on the Isle of Man is a catalogue of abbeys, priories, friaries or other monastic house on the Isle of Man. Abbreviations and Key The sites listed are ruins unless indicated thus: * indicates current monastic function + indicates current non-monastic ecclesiastic function ^ indicates current non-ecclesiastic function # indicates no identifiable trace of the monastic foundation remains ~ indicates exact site of monastic foundation unknown Map all coordinates using ...

 

Grunge

Genre of rock music This article is about the music genre. For other uses, see Grunge (disambiguation). GrungeAmerican rock band Nirvana (pictured in 1992) is the most commercially successful band of the genre, having sold over 27 million albums in the United States alone.Stylistic origins Alternative rock[1] noise rock[2] punk rock[3] indie rock[4] hardcore punk[1] heavy metal[3] hard rock[4] Cultural originsMid-1980s, Seattle, Washingt...

 

Stadion Hoheluft

Stadion HoheluftFull nameStadion HoheluftLocationHamburg, GermanyOwnerSC Victoria HamburgOperatorSC Victoria HamburgCapacity37,000 (record) 11,000 (current)OpenedSeptember 1907TenantsSC Victoria HamburgFC St. Pauli IIHamburg Sea Devils (ELF) (2021–present) Stadion Hoheluft is a Football stadium in Eppendorf, Hamburg, Germany . It is used as the stadium of SC Victoria Hamburg matches. The capacity of the stadium is 11,000 spectators. The record attendance for the ground was 37,000 during the...

S&M

S&MBerkas:Rihanna S&M.jpgSingel oleh Rihannadari album LoudDirilis21 Januari 2011 (2011-01-21)FormatCD singel, unduhan digitalDirekam2010; Roc the Mic Studios (New York City); Westlake Recording Studios (LA, California); The Bunker Studios (Paris, Prancis)GenreEurodance, dance-popDurasi4:03 (versi album)LabelDef Jam RecordingsPenciptaMikkel S. Eriksen, Tor Erik Hermansen, Corey Jackson Carter, Sandy Wilhelm, Ester DeanProduserStargate, Sandy Vee Sampul single remix Sampul single...

 

Affinisine

Affinisine Names IUPAC name 1-Methylsarpagan-17-ol Systematic IUPAC name [(6S,9E,10R,11R,12S)-9-Ethylidene-5-methyl-5,6,7,8,9,10,11,11a,12-decahydro-6,10-methanoindolo[2,3-g]quinolizin-11-yl]methanol Other names De(hydroxymethyl)voachalotinol Identifiers CAS Number 2912-11-0 3D model (JSmol) Interactive image ChemSpider 10172574 PubChem CID 12000107 UNII J96TYR7CHG Y InChI InChI=1S/C20H24N2O/c1-3-12-10-22-18-9-15-13-6-4-5-7-17(13)21(2)20(15)19(22)8-14(12)16(18)11-23/h3-7,14,16,18-19,23H...

 

Wairau Bar

Archeologically important gravel bar on the North Island of New Zealand Map showing location of Wairau River Early Māori objects from Wairau Bar The Wairau Bar, or Te Pokohiwi,[1] is a 19-hectare (47-acre) gravel bar formed where the Wairau River meets the sea in Cloudy Bay, Marlborough, north-eastern South Island, New Zealand. It is an important archaeological site, settled by explorers from East Polynesia who arrived in New Zealand about 1280. It is one of the earliest known human ...

Farm Credit Administration

US federal government independent agency regulating farm loans Farm Credit AdministrationSeal of the Farm Credit AdministrationLogo of the Farm Credit AdministrationAgency overviewFormedMarch 27, 1933 (1933-03-27)PrecedingFederal Farm BoardJurisdictionUnited StatesHeadquartersMcLean, VirginiaAgency executiveVincent G. Logan, Chairman of the Board and CEOKey documentFarm Credit Act of 1971Websitewww.fca.gov The Farm Credit Administration is an independent agency of the federal g...

 

Wards of the City of London

Special form of ward in the City of London A wooden notice board (each ward has at least one) displaying the Alderman, the Common Councilmen (one of whom is the Alderman's Deputy), and the clerks of that ward. The City of London (also known simply as the City) is divided into 25 wards. The city is the historic core of the much wider metropolis of Greater London, with an ancient and sui generis form of local government, which avoided the many local government reforms elsewhere in the country i...

 

Jacob's

Irish biscuits and crackers manufacturer For other uses of Jacobs, see Jacobs (disambiguation). Jacob's 1885 registered trademark used on several lines of biscuits Jacob's cream crackers Jacob's is an Irish brand name for several lines of biscuits and crackers in Ireland and the United Kingdom. The brand name is owned by the Jacob Fruitfield Food Group, part of Valeo Foods, which produces snacks for the Irish market. The brand name is used under licence by United Biscuits, part of Pladis and ...

User talk:Flix11

Halo, Flix11, selamat datang di Wikipedia bahasa Indonesia! Memulai Memulai Para pengguna baru dapat melihat Pengantar terlebih dahulu. Anda bisa mengucapkan selamat datang kepada Wikipediawan lainnya di Halaman perkenalan Bingung mulai menjelajah dari mana? Kunjungi Halaman sembarang Untuk mencoba-coba menyunting, silakan gunakan bak pasir. Baca juga Pancapilar sebelum melanjutkan. Ini adalah lima hal penting yang mendasari hari-hari Anda bersama Wikipedia di seluruh dunia. Bantuan Bantuan ...

 

Janesville (Wisconsin)

Pour les articles homonymes, voir Janesville. JanesvilleLe quartier historique de West Milwaukee Street.GéographiePays  États-UnisÉtat WisconsinComté comté de Rock (siège)Baigné par Rivière RockSuperficie 89,03 km2Surface en eau 1,71 %Altitude 260 mCoordonnées 42° 41′ 08″ N, 89° 00′ 49″ ODémographiePopulation 65 615 hab. (2020)Densité 737 hab./km2 (2020)FonctionnementStatut Cité aux États-Unis, second-class city (d)H...