Karalahana ya da yaprak lahana (Brassica oleracea Acephala), turpgillerden (Brassicaceae), geniş ve kalınca gevşek kat kat yaprakları olan, kış sebzesi olarak yetiştirilen ve yaprakları koyu yeşil olan bir lahana çeşididir. Karadeniz (Artvin, Bartın, Kastamonu, Zonguldak, Karabük, Samsun, Giresun, Ordu, Rize, Trabzon) halkının temel besin maddesidir. Yaz-kış yenilen bu sebzenin adı Eski Yunanca'daki lahana "yenilebilen sebze"[1] kelimesinden gelmekte ve bölgede (Lazca); Lu farklı yörelerdeki adlarıyla Kelem, (Ordu[2] ve Giresun'un[3] tamamı, Trabzon'un Şalpazarı[4] ilçesi, Samsun'un Çarşamba, Terme ve Salıpazarı ilçeleri); Pancar, Pezük (Gürcüce); Şaviphali,[5] (Zonguldak, Bartın, Kastamonu); Kara Mancar (Ayrıca Mancar-Manca çeşitli yörelerde Kara Lahana dışında çeşitli otlardan yapılan yiyecek anlamınıda taşır. Yani Kara Lahana dışındaki Yeşilliklerede Mancar-Manca denmektedir. Manca veya Mancar Kelimesinin kökeninin İtalyanca; Mangia, Latin dillerinde ve Rumence'de ki Mangiare kelimesinden geldiği sanılır.)[6] olarak da bilinmektedir.
Lahana, çoğunlukla sonbahar ve kış hasadında, çoğu taze sebze bulunamazken yetiştirilir. Soğuk hava, kalitesini ve lezzetini artırır. Yaprakları taze olarak veya pişmiş sebze olarak yenebilir.
İçerdiği A, B6, C, K vitaminleri, Folik asit, lif, karotenoidler, kalsiyum, demir ve manganez miktarı nedeniyle süper gıda olarak kabul edilmektedir. Bağışıklık sistemini destekleme, kan basıncını düzenleme ve çeşitli kanser türlerinin riskini azaltma gibi sağlık açısından faydaları bulunmaktadır.[7]
İçeriği
100 gram taze karalahana ortalama şunları içerir:
Kaynakça
Dış bağlantılar
