Köyceğiz

Başlığın diğer anlamları için Köyceğiz (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Köyceğiz
İlçe
Köyceğiz
Köyceğiz
Türkiye'de yeri
Türkiye'de yeri
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlMuğla
Coğrafi bölgeAkdeniz Bölgesi
İdare
 • KaymakamMustafa Maslak
 • Belediye başkanıAli Erdoğan (CHP)
Yüzölçümü
 • Toplam1.758 km²
Rakım10 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam36.389
 • Kır
-
 • Şehir
37.981
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu48800
İl alan kodu0252
İl plaka kodu48

Köyceğiz, Muğla'nın 13 ilçesinden birisidir.

Tarihçe

Köyceğiz'in tarihi MÖ 3400 yıllarına kadar uzanır. Bu yörede varlık gösteren ilk uygarlık Karyalılardır. Sonra sırasıyla İskitler, Asurlular, İyonyalılar, Dorlar, Akalar, Persler, Hellenler, Seleykoslar, Romalılar, Selçuklu Hanedanı, Menteşeoğulları ve Osmanlılar yöreye hakim olmuştur.

Köyceğiz'in tarihi ile ilgili ilk bilgileri tarihçi Herodot, coğrafyacı Strabon ve İngiliz arkeolog Hoskin vermektedir.

MÖ 2000 yıllarında Yunanlar ve Akalar'ın deniz yolu ile Ege kıyılarına çıkmaları ile sahilde yeni koloniler kurulmuş, iç kısımlarda ise Karyalıların kolonileri ile gelişim sağlanmıştır. Böylece ilçe MÖ 1000 yıllarında oldukça iyi bir konuma gelmiştir.Köyceğiz Gölünün sahille birleştiği bölgede kurulan Kaunos şehri KARİA' nın önemli limanlarından ve ticaret merkezlerinden birini oluşturmuştur. Kaunos daha sonra İskender' in hakimiyetine girmiştir.[2] Akropol, ünlü mabetler ile Harab ve Susan kaleleri önemli tarihî eserlerdir.

Osmanlılar döneminde ilçe Hurşit Paşa'nın Muğla Mutasarrıflığına getirildiği dönemde bugün bulunduğu yer olan Yüksekkum'a taşınmıştır (1884). İstiklal Savaşı'nda düşman saldırısına uğramış, 1919 yılı sonunda Tahirağa, Mehmet Zeki Osman Ağa ve Tevfik Bey'lerin öncülüğünde Kuva-i Milliye Teşkilatı kurularak yurt savunmasına dahil edilmiştir.Buranın Kuva-i Milliye komutanı Dr. Hikmet Kıvılcımlı'dır. Köyceğiz adının nereden geldiğine gelince: Efsanelere göre Köyceğiz, gölün alanı üzerinde bulunan bir ovada kurulmuş. Bilinmeyen bir zamanda ovayı sular basmış. Felaketin seyrine gelenler gölün doğu kısmında kalan birkaç evi ve insanı görünce: "Bütün şehir batmış, sadece kıyıda bir Köyceğiz kalmış." demişler. Bugün hâlâ gölün altında bir batık şehir olduğuna inanılır.

Coğrafi konum

Köyceğiz İlçesi, Akdeniz ve Ege Bölgeleri'nin birleştiği yerde, Muğla – Fethiye Karayolu'nun 60. km'sinde, zengin doğal güzellikler ve narenciye bahçeleri içinde, sakin bir turistik ilçedir. İlçe, adını aldığı Köyceğiz Gölü'nün kuzeyinde kurulu olup, 1.758 km² yüzölçümündedir. Egenin incisi küçük bir ilçedir.

İklim

Köyceğiz'in kıyı kesiminde Akdeniz iklimi, dağlık bölgelerde ise Karasal iklim görülür. Türkiye'nin Rize'den sonra en çok yağış alan Köyceğiz'de kış yağmurlarının 2-3 ay sürdüğü görülmüştür.[3]

Nüfus

İlçenin 25 mahallesi bulunmaktadır.

Yıl Toplam Şehir Kır
1927[4] 22.952 1.175 21.777
1935[5] 16.287 1.208 15.079
1940[6] 17.303 1.255 16.048
1945[7] 18.390 1.525 16.865
1950[8] 22.228 1.374 20.854
1955[9] 28.431 1.931 26.500
1960[10] 35.384 2.573 32.811
1965[11] 45.062 3.409 41.653
1970[12] 56.380 4.187 52.193
1975[13] 62.253 4.612 57.641
1980[14] 71.194 5.346 65.848
1985[15][a] 49.874 6.232 43.642
1990[16][b] 25.836 6.406 19.430
2000[17] 29.196 7.523 21.673
2007[18] 32.395 8.466 23.929
2008[19] 32.347 8.467 23.880
2009[20] 32.753 8.677 24.076
2010[21] 32.817 8.750 24.067
2011[22] 33.331 8.907 24.424
2012[23] 33.570 9.147 24.423
2013[24] 33.777 33.777 veri yok
2014[25] 34.027 34.027 veri yok
2015[26] 34.363 34.363 veri yok
2016[26] 34.942 34.942 veri yok
2017[26] 35.325 35.325 veri yok
2018[26] 36.389 36.389 veri yok
2019[26] 36.926 36.926 veri yok
2020[26] 37.981 37.981 veri yok
2021[26] 38.425 38.425 veri yok
2022[26] 39.242 39.242 veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

Ekonomi

İlçe nüfusunun %85'i mahallede yaşamakta olup geçimini tarım, hayvancılık, ormancılık, turizm ile sağlamaktadır. İlçenin en büyük gelir kaynağı tarımdır. İlçede polikültür tarım yapılmakta olup, iklim ve coğrafi yapı birçok ürünün yetiştirilmesine elverişlidir.

İlçenin diğer bir geçim kaynağı, gezginci arıcılıktır. Köyceğiz Gölü ve gölü Akdeniz’e bağlayan Dalyan Boğazı'nda kefal balığı üretimi yapılmaktadır. Beyobası beldesinde alabalık tesisleri kurulu olup, üretimini sürdürmektedir.

İlçede 3 adet narenciye yıkama, mumlama, standardizasyon ve paketleme fabrikası kurulu olup, ihracatlar buradan yapılmaktadır. Ayrıca ilçenin adını taşıyan Köyceğiz Köyü'nde tarım alet ve makineleri üreten bir fabrika bulunmaktadır.

Turizm

Köyceğiz Gölü

Köyceğiz Gölü ve gölün sahille birleştiği bölgede kurulan Karia'nın önemli limanlarından ve ticaret merkezlerinden Kaunos şehri ilçenin turizmdeki önemini artırmaktadır. Dalyan'dan kalkan teknelerle antik kente ulaşmak mümkündür.

Ayrıca ilçenin Sultaniye Köyü'nde mevcut olan Sıcak-Soğuk Termal Kaplıcaları, sağlık turizmi bakımından önemli bir merkezdir. Diğer taraftan Yayla Köyü ve kuzeyindeki Gökçeova, safari turizmiyle ilgi görmektedir. Çandır Köyü Horozlar mevkiinde çamur banyoları ve tesisleri bulunmaktadır.

Köyceğiz'in Akdeniz kıyısında bulunan mahallesi Ekincik Koyu, uzun plajı, nefis koyu ve yat limanıyla, su sörfü, su kayağı ve yüzme için elverişli yerlerden biridir. Her gelenin eşsiz bir yer keşfettim dediği ekincik, tatilde sessizliği, huzuru, güzel deniz ve ormanı arayanlar için ideal bir koydur.

Köyceğiz Gölü, Dalyan Kanalı, kaplıca ve çamur banyoları, 10 km. uzaklıktaki 800 m. rakımlı Ağla Yaylası, Şelale, Yuvarlakçay görülmeye değer yerlerdir. Dalaman Çayı, rafting ve trekking için önemlidir. Ağla Yaylası için yayla turizmi çalışmaları sürdürülmekte olup ayrıca göl çevresinde, Köyceğiz-Dalyan arasında bisiklet parkuru için alt yapı çalışmaları yapılmaktadır.

Köyceğiz Gölü Akdeniz Bölgesinin batı ucunda, ilçe hudutları içerisinde yer alıp suyu kükürtlü bir göldür.[27] Köyceğiz Gölü'nün batısında Ölemez Dağı, doğusunda Sultaniye Köyü sınırları içinde, kıyı boyunca çok sayıda termal kaynaklar vardır. Turizm ve Sağlık Bakanlığı'nca yaptırılan araştırma ve incelemeler sonucunda çok sayıda ılıca-kaplıca ve içme kaynakları tespit edilmiştir. Bu termal kaynakların en önemlileri ve sağlık amaçlı olarak işletilenleri, Hasan Çavuş Ilıcası ve Kokar Girme denilen kaplıcalarıdır.

Kaunos Antik Kenti, M.Ö. 4. yüzyılda Karya egemenliği altında var olan bir bağımsız şehir devletiydi. Kendine özgü bir kültüre sahip olan bu antik şehir, çeşitli dönemlerde inşa edilen duvarlarla çevrilmiştir. Merkezinde ise Helen-Roma tarzında tiyatro, hamam, agora, dükkanlar, liman ve çeşmeler gibi önemli yapılar bulunmaktadır. Bu yapılar, Kaunos'un sosyal, kültürel ve ticari hayatının merkezini oluşturmuştur.[2]

Sultaniye Kaplıcaları'nın tarihi çok eskilere dayanmaktadır. Milattan önceki yüzyıllardan itibaren bir şifa yurdu olarak işletilmiştir. Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı döneminde halkın hizmetine sunulmuştur. Roma döneminde 400 hastaya aynı anda hizmet verecek kadar gelişmiş bir hastane durumundaydı. Kaynaklara göre, hastanenin girişinde “Tanrılar adına buraya ölüm giremez” diye yazılmıştır. Ölemez Dağı da adını kaplıcalardan almıştır.

2015 yılının Temmuz ayında Şamanizm ve Tangrizim inancına sahip olan insanların katılımıyla Ayata Festivali düzenlenmiştir.[28]

Ulaşım

Muğla - Fethiye - Antalya karayolu üzerinde yer alan Köyceğiz'in konumu nedeniyle karayolu ulaşımı gerek şehirlerarası otobüslerle gerekse Muğla'dan ve Fethiye'den hareket eden otobüs ve minibüslerle oldukça kolaydır. Uluslararası Dalaman Havalimanı'na 32 km. uzaklıkta bulunan ilçe bölgedeki bir diğer uluslararası havalimanı olan Milas-Bodrum Havalimanı'na ise yaklaşık 137 kilometredir.[3]

Eğitim

İlçede, Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı 2 anaokulu, 21 ilkokul, 16 ortaokul, 8 lise, 1 halk eğitim merkezi, 1 bilim ve sanat merkezi ve 1 öğretmenevi ve sanat okulu, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Köyceğiz Meslek Yüksekokulu ve Sağlık Meslek Yüksekokulu bulunmaktadır.[29]

Ayrıca bakınız

Notlar

  1. ^ Dalaman ilçesinin kurulması ile nüfus azalmıştır.
  2. ^ Ortaca ilçesinin kurulması ile nüfus azalmıştır.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012. 
  2. ^ a b "Köyceğiz". www.mugla.gov.tr. 11 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2024. 
  3. ^ a b "Genel Bilgiler". mugla.ktb.gov.tr. 6 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2023. 
  4. ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  5. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  6. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  7. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  8. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  9. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  10. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  11. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  22. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  23. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  24. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  25. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  26. ^ a b c d e f g h
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Köyceğiz Nüfusu - Muğla". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Muğla Köyceğiz Nüfusu". nufusune.com. 
  27. ^ "Köyceğiz Gölü". www.koycegiz.gov.tr. 22 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2023. 
  28. ^ "Ayata Festivali başladı". Hürriyet. 5 Temmuz 2015. 6 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2015. 
  29. ^ "Okullar ve Diğer Kurumlar". 20 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2024. 

Dış bağlantılar