Bellatrix

Bellatrix (γ Orionis)

γ Orionis'in konumu (kırmızı daire içinde)
Gözlem verisi Dönem J2000.0      Ekinoks J2000.0
Takımyıldız	Avcı
Galaktik enlem (b)	-15,95317076[1]°
Galaktik boylam (l)	196,92782232[1]°
Sağ açıklık (α)	05sa 25d 07,86325s[2]
Dik açıklık (δ)	+06° 20′ 58,9318″[2]
Görünür büyüklük (V)	1,64[2]
Görünür büyüklük (B)	1,42[2]
Görünür büyüklük (J)	2,15[2]
Sınıflandırma
Tayfsal sınıf	B2III[2]
U−B renk ölçeği	-0,87[3]
B−V renk ölçeği	-0,22[3]
R−I renk ölçeği	-0,22[3]
Değişen yıldız tipi	şüpheli[4]
Astrometri
Dikey hız (${\displaystyle v_{r}}$)	18,2 ± 0,9[2] km/s
Özdevinim (μ)	RA: -8,11 ± 0,50[5] mys/y Dec.: -12,88 ± 0,35[5] mys/y
Iraklık açısı (π)	12,92 ± 0,52[5] mys
Uzaklık	250 ± 10 Iy (77 ± 3 pc)
Mutlak büyüklük (V)	-2,72
Özellikler
Kütle (m)	8,4+0,3-0,1[6] M☉
Yarıçap (r)	6[7] R☉
Işıma gücü	6429,66[1] L⊙
Yüzey kütle çekimi (log g)	3,60[8] cgs
Sıcaklık	22.000[8] K
Metallik [Fe/H]	–0,25[9]
Dönüş süresi	46 ± 8[8]
Yaş	20+2-4 milyon[6]
Katalog belirtmeleri
Bellatrix • Amazon Star • Al Najid • γ Ori • 24 Ori • HR 1790 • BD +06° 919 • HD 35468 • SAO 112740 • FK5 201 • HIP 25336

Bellatrix ya da Gama Orionis (γ Ori / γ Orionis), Orion (Avcı) Takımyıldızı'ndaki en parlak 3. ve gökyüzündeki en parlak 27. yıldızdır.

1963 yılından bu yana Gama Orionis ve bir dizi parlak yıldız, parlaklık standardı olarak kullanılmıştır. Gama Orionis'in görünen parlaklığı 1,64 kadir olarak belirlenmiştir ve bu değer, diğer yıldızların değişkenliğini belirlemek amacıyla kullanılmıştır. Ancak 1988 yılında tüm-gökyüzü ışık ölçüm araştırması yapıldığı zaman, bu yıldızın kendisinin değişken olabileceği belirtilmiştir. Görünen parlaklığı 1,59 ile 1,64 kadir aralığında değişmektedir.^[4][10]

Gama Orionis, Güneş'ten 8,4 kat daha fazla olan kütlesiyle büyük bir yıldızdır ve yaşı 20 milyon yıl^[6] olarak tahmin edilmektedir. Dış zarfın etkin sıcaklığı 22.000 K^[8] olan yıldız, Güneş'ten çok daha sıcaktır. Bu yüksek sıcaklık, bunun gibi B-tipi yıldızlarda mavi-beyaz olan rengin oluşmasını sağlar.^[11] Yıldızın ölçülen açısal çapı 0,72 ± 0,04 mili yay-saniyedir.^[12] Dünya'ya olan mesafesi 250 ışık yılıdır (77 pc)^[13] ve yarıçapı Güneş'ten altı kat daha fazladır.^[7][14]

Bellatrix'in Orion OB1 Birliği üyesi olduğu ve "Avcı Kuşağı" yıldızları olan; ζ Ori (Alnitak), ε Ori (Alnilam) ve δ Ori ile birlikte, uzayda ortak bir hareketi paylaştığı düşünülmekteydi. Ancak artık Gama Orionis'in grubun geri kalanından bize çok daha yakın olduğu bilinmektedir.^[14] Herhangi bir eşlik eden yıldız varlığı bilinmemektedir.^[15] 2011 yılında, Bellatrix'le aynı özdevinimi paylaşan yakın yıldız arama çalışmaları başarısızlıkla sonuçlandı. Tüm arka plan yıldızları arasında, üç tane yakın aday bulunmuştur.^[6]

Bellatrix ismi, Latincede "Kadın Savaşçı" demektir ve ilk olarak Ebu Maşer el-Balki ve Sevilleli John'un (John of Seville) çalışmalarında ortaya çıkmıştır. Adı aslında Capella'da ifade edilmişti fakat Viyana gök bilimciler okulu tarafından 15. yüzyılda Gama Orionis olarak aktarılmıştır ve Alfonsine tabloları'nın çağdaş yeni basımlarında ortaya çıkarılmıştır.^[16] Arapça adlarından olan Al Najid "Fatih" anlamına gelir ve Uluğ Bey tarafından da kullanılmıştır.^[17] Bellatrix, göksel navigasyon için kullanılan Orion'un dört seyrüsefer yıldızından birisidir.^[18]

J. K. Rowling, Harry Potter'daki ölüm yiyenlerden birinin ismini (Bellatrix Lestrange) bu yıldızdan almıştır.

Astroloji'de Bellatrix, 20° 16' İkizler burcundadır. Mars ve Merküri karakterindedir. Para için evliliği, devamı olmayan şan ve şöhreti, sonradan yaşanacak yıkımları, iflas ve felaketleri, büyük tehlikeleri anlatır. Güneş veya Ay ile birleştiğinde kaza sonucu kör olmayı işaret eder.^[19]