Idinedetalye ng 2015 sa Pilipinas ang mahalaga at makabuluhang mga kaganapan ng tala na nangyari sa Pilipinas noong taong 2015. Ang mga pandaigdig na kaganapan na konektado, o nag-aalala sa Pilipinas ay kasama rin sa artikulong ito.
Enero 9 -- Sa isang desisyon, ipinahayag ng Korte Supremaen banc na labag sa konstitusyon ang Priority Development Assistance Fund (PDAF) o "pork barrel" funds.
Pebrero 16 -- Pormal na kinansela ng Pangasiwaan ng Kalakalang Pandagat (MARINA) ang lisensya ng Sulpicio Lines, na ngayon ay naglilingkod bilang Philippine SpanAsia Carrier, sa pagdala ng mga pasahero sa dagat dahil sa paglubog ng MV Princess of the Stars noong 2008.
Pebrero 25 -- Nagpahayag ang AFP ng kampanyang all-out offensive laban sa hiwalay na grupo ng MILF, ang Bangsamoro Islamic Freedom Fighters.
Marso
Daan-daang mga rebeldeng Muslim sa katimugang Pilipinas ang nagparehistro para makaboto sa Halalan ng 2016 sa ilalim ng kasunduang pangkapayapaan na dinisenyo upang tapusin ang apat na dekadang hidwaan.
Marso 4 -- Natagpuan ang mga bahagi ng napinsalang barkong pandigma Hapones na Musashi sa Dagat Sibuyan sa Romblon.
Abril
Abril 14 -- Kaugnay sa kasong serious illegal detention, napatunayang nagkasala nang walang makatwirang pagdududa si Janet Lim Napoles, ang utak ng PDAF Scam, at noon ay hinatulan ng reclusion perpetua.
April 29 -- Ipinagpaliban ang pagpapatupad ng bitay sa nahatulang Filipina drug mule na si Mary Jane Veloso sa bansang Indonesia.
Mayo 8 -- Halalan. Ginanap ang 2015 mayoral recall election sa lungsod ng Puerto Princesa. Tinalo ni Alkalde Lucilo Bayron ang dating alkalde Edward Hagedorn sa naturang halalan.
Hulyo 23 -- Itiniwalag ng Iglesia ni Cristo sina Tenny at Angel Manalo, biyuda at anak ng yumaong dating ministro ehekutibo Eraño Manalo, dahil sa mga alegasyong nagdudulot sila ng pagkakabahagi ng grupong panreihiyon, kasunod ng isang YouTubevideo, na lumabas Hulyo 22, na nagsasabing nagkaroon ng malawakang pagdukot na nangyayari at panganib sa kanilang mga buhay.
Agosto 6 -- Naghain ng kasong diskwalipikasyon si Rizalito David laban kay Senador Grace Poe sa Senate Electoral Tribunal.[6]
Agosto 18 -- Pansamantalang pinalaya ang isa sa mga akusado sa PDAF scam si dating Senate PresidentJuan Ponce Enrile nang makapaglagak ng piyansa. Nagdesisyon ang Korte Suprema na payagan siyang magbigay ng piyansa sa dahilang humanitarian.
Setyembre 1 -- Pinatay ng isang grupo ng mga armadong paramilitary, di-umano'y kasama ng mga sundalo, sina Emerico Samarca, direktor ehekutibo ng Alternative Learning Center for Agricultural and Livelihood Development (ALCADEV), Dionel Campos, isang lider ng komunidad, at ang kanyang pinsan na si Datu Bello Sinzo, sa nayon ng Diatagon sa Lianga, Surigao del Sur. Bunga nito, hindi bababa sa 2,000 residente mula sa nayon ang lumikas.[7]
Setyembre 7 -- Sinimulan ng PNP Highway Patrol Group ang kanilang mga tungkulin bilang traffic enforcers na pinalawak sa Epifanio De los Santos Avenue (EDSA), lalo na sa 6 na pangunahing chokepoints kung saan natuklasan ang build-up ng trapiko.
Setyembre 20 -- Nadakip ang magkapatid na sina Joel at Mario Reyes, pawang mga pangunahing salarin sa pagpaslang kay Gerardo "Gerry" Ortega sa Puerto Princesa, ng mga immigration officer sa Phuket, Thailand.[8]
Oktubre
Oktubre 9 -- Napatalsik ng Ombudsman mula sa kanyang puwesto sa pagka-alkalde si Junjun Binay.
Oktubre 25 -- Nahuli sa NAIA ang isang 56-taon gulang na babaeng Overseas Filipino Worker na patungo sanang Hong Kong dahil di-umano sa pagdadala ng bala ng baril.[9][10] Nagdulot ng mga reaksyon ng publiko ang insidenteng bahagi ng iskandalong 'laglag-bala.'[11]
Disyembre 5 -- Tumanggap ang Hukbong Himpapawid ng Pilipinas (PAF) ng dalawang FA-50 lead-in fighter jets, dalawang C-295 medium-lift fixed-wing aircraft at anim na Augusta 109 attack helicopters para sa pagtatanggol sa teritoryo, paghahanap at pagsagip, pagtugon sa sakuna at operasyong kombat.
Disyembre 12 -- Ipinatupad ang pagiging lungsod ng bayan ng General Trias, Kabite, ang ika-145 na lungsod sa bansa, matapos magwagi sa isang plebisito.[12][13] Naunang nilagdaan ni Pangulong Benigno Aquino III ang Batas Republika Blg. 10675 na nagsabatas na gawing lungsod ang naturang bayan.[14]
Iba pang Kaganapan
Kalakalan at Ekonomiya
Ipinahayag sa taong ito ang Pilipinas bilang Rising Tiger ng Asya.[15]
Sa ulat ng CPI noong 2015, bumaba ang corruption perception ratings ng bansa sa ika-95 (mula ika-85) sa 168 mga bansa na kasama sa CPI, na may markang 35 sa 100.[16]
Kalusugan
Disyembre 23 -- Ang Pilipinas ay naging unang bansa sa Asya upang aprubahan ang pagbebenta ng unang bakuna sa dengue sa mundo, ang Dengvaxia.
Palakasan
Pebrero 7 -- Boxing. Tinalo ni Jason Pagara si Cesar Chavez ng Mehiko sa ikalawang round sa "Pinoy Pride 29: Fists of Fury" na ginanap sa USEP Gym, Lungsod ng Davao. Napanatili niya ang titulong WBO International junior welterweight. Nagwagi rin sa kanilang mga laban sina Genesis Servania, Arthur Villanueva, Marc Magsayo at Arjan Canillas.[17]
Marso 28 -- Boxing. Tinalo ni Nonito Donaire si William Prado ng Brazil, at ni Donnie Nietes si Gilberto Parra ng Mehiko, sa "Pinoy Pride 30: D-Day" na ginanap sa Araneta Coliseum. Nagwagi rin sa isa pang laban si Albert Pagara.[18]
Hulyo 12 -- Boxing. Tinalo ni Mark Magsayo si Rafael Reyes ng Mehiko, at ni Donnie Nietes si Francisco Rodriguez ng Mehiko, sa "Pinoy Pride 31: Clash of World Champions" na ginanap sa Cebu City Waterfront Hotel & Casino sa Lungsod ng Cebu.[19]
Agosto 7 -- Boxing. Nagwagi sina Albert Pagara at Jason Pagara sa "Pinoy Pride 32: Duel in Dubai 2" na ginanap sa World Trade Center sa Dubai.[20]
Oktubre 18 -- Boxing. Nagwagi sina Albert at Jason Pagara, at Mark Magsayo, sa "Pinoy Pride 33: Philippines vs. The World" na ginanap sa StubHub Center sa Carson, California.[21]
Nobyembre 28 -- Boxing. Nagwagi sina Arthur Villanueva, Milan Melindo, Kevin Jake Cataraja, AJ Banal at Rocky Fuentes, sa "Pinoy Pride 34: Back with a Vengeance" na ginanap sa Hoops Dome sa Lungsod ng Lapu-Lapu.[22]
Mayo 7 -- Sa isang pormal na seremonya, ang Lungsod ng Vigan ay pormal na ipinakilala sa publiko bilang bahagi ng "New 7 Wonder Cities."[23]
Mayo 14 -- Nagwagi ang pangkat ng mga mananayaw ng karilyo mula Batangas na El Gamma Penumbra, na minsang sumali sa Pilipinas Got Talent, sa kauna-unahang serye ng Asia's Got Talent (naisahimpapawid sa AXN Asia) sa Singapore. Nailagay naman sa ikatlo sa kompetisyon ang Pilipinong klasikal na mang-aawit na si Gerphil Flores. Kabilang din sa finalists ang mang-aawit na si Gwyneth Dorado at grupo ng mananayaw na Junior New System.
Hunyo 10 -- Ang Pambansang Komisyon para sa Kultura at mga Sining (NCCA) ngayon ang opisyal na nagmamay-ari ng Manila Metropolitan Theater (MET), pagkatapos ng lagdaan ng deed of absolute sale sa pagitan ng NCCA at ang dating may-ari nito, ang Paseguruhan ng mga Naglilingkod sa Pamahalaan (GSIS).
Agosto 2 -- Kinoronahan bilang Mutya ng Pilipinas-Asia Pacific International si Leren Mae Bautista sa coronation night na ginanap sa Newport Performing Arts Theater ng Resorts World Manila.[26]
Setyembre 24 -- Nakamit ng Megaworld Corporation (Pilipinas) ang bagong pandaigdigang tala ng Guinness para sa Largest display of origami lanterns na umabot ang bilang sa 19,552 at ipinakita sa Lucky Chinatown sa Maynila.[27]
Oktubre 8 -- Kinoronahang Miss Globe 2015 si Ann Lorraine Colis.
Nobyembre 6 -- Kinoronahang Miss International Queen ang Filipina Transgender na si Trixie Martistela sa coronation night sa Tiffany Show Theater sa Pattaya, Thailand.
Disyembre 6 -- Nakoronahang Miss Earth 2015 si Miss Philippines Angelia Ong sa Marx Halle, Vienna, Austria.
Disyembre 31 -- Nakoronahang 2015 Miss Tourism Queen International si Leren Mae Bautista.
Sakuna at Aksidente
Enero 19 -- Hindi bababa sa 10 manggagawa ang nasawi nang gumuho ang isang kongkretong pader sa isang itinatayong warehouse sa Guiguinto, Bulacan.[31]
Mayo 13 -- Naganap ang sunog sa pagawaan ng tsinelas na Kentex Manufacturing. Nagresulta sa pagkasawi ng 72 mga empleyado.
Hulyo 2 -- 59 tao ang nasawi at 145 ang nakaligtas nang tumaob ang barkong M/B Kim Nirvana lulan ang 189 pasahero at crew ilang minuto pagkatapos umalis ng Ormoc.[32]
Hulyo 17 -- Isang pader sa isang malawak na hukay ng karbon ang gumuho, na ikinamatay ng 9 na manggagawa, sa lugar kung saan isang katulad na insidente ang naganap dalawang taon na ang nakakaraan sa open Panian pit sa Semirara Island, Antique.[33]
Agosto 4 -- Hindi bababa sa 7 tao ang namatay, kabilang ang 4 na bata, sa sandaling baha dulot ng malakas na ulan sa Timog Pilipinas.[34]
Agosto, unang bahagi -- Nanalasa ang Bagyong Hanna (Typhoon Soudelor) sa Pilipinas.
Agosto 14 -- Nasunog ang barkong MV Wonderful Stars na may lulang 544 pasahero sa pantalan ng Ormoc City, dalawang crew lamang ang bahagyang nasaktan.[35]
Agosto 22-23 -- Nanalasa ang Bagyong Ineng (Typhoon Goni) sa Pilipinas. Matapos umalis ng hilagang Pilipinas, nakapagtala ito ng hindi bababa sa 15 tao ang patay at maraming iba pang nawawala na karamihan ay nalibing sa pagguho ng lupa sa mga bulubunduking lugar.[36]
Oktubre 6 -- Namataaan ng Philippine Coast Guard ang isang katawan, mga labi at isang oil slick sa laot ng dagat na nasa 400 km sa kanluran ng Laoag. Ang yateng Europa lulan ang dalawang Briton, isang Amerikano, isang Canadian at isang Pilipino ay naglaho habang naglalayag sa katubigang hinahagupit ng bagyo linggong nakaraan.[37]
Oktubre 18 -- Tinamaan ng Bagyong Lando, opisyal na tinawag bilang Typhoon Koppu, ang hilaga at gitnang Luzon, lumikha ng malawakang pinsala at baha sa Luzon. Unang nanalasa sa dalampasigan ng hilagang-silangang lalawigan ng Aurora kinaumagahan, nag-iwan ito ng hindi bababa sa 39 patay, at higit sa 65,000 residente ang napilitang lumikas mula sa kanilang mga tahanan. Naging sanhi rin ito ng malawak na pinsala sa mga sakahan at pangisdaan.[38]
Oktubre 30 -- Nasawi ang 15 vendor kabilang ang 4 na bata sa sunog sa pampublikong pamilihan sa Zamboanga City.[39]
Disyembre 14-19 -- Winasak ng Bagyong Nona (Typhoon Melor) ang mga bahagi ng Pilipinas, pumatay ng 41 at umabot sa ₱ 2 bilyon ang mga pinsala.
Mga paggunita
Noong Hulyo 17, 2014, inanunsyo na ng pamahalaan ang hindi bababa sa 18 na pagdiriwang sa Pilipinas para sa 2016 tulad ng ipinahayag sa pamamagitan ng bisa ng Proclamation No. 831, serye 2014.[40] Tandaan na sa listahan, mga okasyon sa italiko ay "special non-working holidays," mga nasa bold ay ang "regular holidays," at sa mga nasa di-italiko at di-bold ay ang "espesyal na okasyon para sa mga paaralan."
Sa karagdagan, inoobserbahan ng maraming lugar ang mga lokal na pista opisyal, tulad ng pagkakatatag ng kanilang bayan. Ito rin ay "espesyal na araw."
Mga taga-media na pinaslang sa bansa sa taong 2015 (sa pitong mamamahayag na pawang hindi pa tiyak ang motibo[45], tatlo rito ay posibleng may kinalaman sa kanilang mga trabaho:[46] Ybañez, Escanilla, Maestrado):
Oktubre 31 -- Jose Bernardo, brodkaster sa mga radyo (DWBL and DWIZ) at kolumnista sa pahayagan (Bandera Pilipino), sa Lungsod ng Quezon. (Hindi malinaw ang motibo, ngunit hindi napatutunayan ng mga ebidensya na may kinalaman ito sa kanyang tungkulin.)
Estatistika
Iba pang impormasyon
Lawak
300,000 kilometro kwadrado (115,831 milya kwadrado)
"Top 10 showbiz newsmakers of 2015" (Parts INaka-arkibo 2016-04-15 sa Wayback Machine. and IINaka-arkibo 2016-01-18 sa Wayback Machine.). The Philippine Online Chronicles. Disyembre 31, 2015. Hinango noong Mayo 21, 2016.
↑"PSGC Updates (October to December 2015)"Philippine Statistics Authority – National Statistical Coordination Board. Disyembre 31, 2015. Hinango Setyembre 17, 2016. "Republic Act No. 10675, converting Municipality of General Trias into a component city was ratified through a plebiscite conducted by the COMELEC on December 12, 2015."
↑"Largest human smiley" Guinness World Records. 2015. Hinango Setyembre 19, 2016. "The largest human smiley was achieved by 8,018 people during an event organized by Alliance In Motion Global Inc. (Philippines) at Burnham Green, Quirino Grandstand, Luneta Park, Manila, Philippines on 30 May 2015. The record was organized in occasion of AIM Global 9th company anniversary."