Savo Orović
Savo Orović (Lijeva Rijeka, 30. januar 1888 — Beograd, 22. jun 1974), učesnik Prvog svetskog rata, pukovnik Jugoslovenske vojske, učesnik Aprilskog rata i Narodnooslobodilačke borbe i general-pukovnik JNA. Savo Orović je kao fotograf Vrhovnog štaba NOVJ snimio neke od najznačajnijih fotografija drugog svetskog rata u Jugoslaviji. On je kroz čitav rat sačuvao svoje negative sa snimcima iz bitaka, uključujući Neretvu, Sutjesku, desant na Drvar i mnoge druge.[1] Njegove fotografije su nakon rata objavljene u mnogim knjigama i muzejskim postavkama. Po oslobođenju, prvi je načelnik Vojne akademije u Beogradu, od 1944. do 1947. godine.[2] BiografijaRođen je 30. januara 1888. godine u Lijevoj Rijeci. Pešadijsku školu završio je na Cetinju 1910. godine, a potom je od 1914. godine živeo u Južnoj Americi, gde je emigrirao iz političkih razloga. Godine 1915. se vratio u Crnu Goru i učestvovao u Prvom svetskom ratu kao oficir Crnogorske vojske. Bio je komandir izviđačkog voda u Donjovasojevićkoj brigadi. Posle kapitulacije Vojske Crne Gore, januara 1916. godine, učestvovao je kao komita u borbi protiv austrougarskog okupatora. Uhapšen je nakon što je potkazan od strane jataka i osuđen na deset godina robije, koju je izdržavao u Podgorici, u zatvoru „Jusovača”. Iz zatvora je izašao 1918. godine.[3] Period kraljevinePosle završetka Prvog svetskog rata i stvaranja Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, stupio je u Vojsku Kraljevine SHS, jula 1919. godine, u činu pešadijskog potporučnika, da bi u decembru iste godine bio proizveden u poručnika. Godine 1933. završio je Informativni tečaj Pešadijske oficirske škole u Sarajevu. U Jugoslovenskoj kraljevskoj vojsci imao je čin pukovnika i bio na dužnosti komandanta bataljona u 151. pešadijskom puku u Boki kotorskoj. Kapetan druge klase postao je 1923, kapetan prve klase 1926. godine, potpukovnik 1936. — u to vreme nalazio se na mestu komandanta detašovanog bataljona u Nevesinju — i konačno pukovnik 1940. godine.[4] Drugi svetski ratPosle Aprilskog rata i kapitulacije Kraljevske vojske, izbegao zarobljavanje i vratio se u rodni kraj, gde je aktivno učestvovao u pripremama za Trinaestojulski ustanak. U Nikšićki partizanski odred stupio je 17. jula 1941. godine. Bio je među retkim višim oficirima Kraljevske vojske koji su stupili u partizane. Kada su maja 1943. godine uvedeni činovi u NOVJ, odlukom Vrhovnog komandanta NOV i POJ Josipa Broza Tita, Savu Oroviću je prvom dodeljen čin general-lajtnanta, drugi je bio Jakob Avšič. U toku Narodnooslobodilačkog rata (NOR) bio je na funkcijama:
General-lajtnant Savo Orović je za vreme bitke na Sutjesci svojim fotoaparatom slikao Josipa Broza Tita ranjenog ispred jedne pećine sa Ivanom Ribarom. Član Komunističke partije Jugoslavije (KPJ) postao je 1943. godine. Tokom NOR-a učestvovao u mnogim borbama: na Kupresu, na Sutjesci, u Fruškoj gori, kod Brčkog i Bijeljine i u desantu na Drvar. Bio je član Antifašističkog veća narodnog oslobođenja Jugoslavije (AVNOJ). Posleratni period Posle oslobođenja Jugoslavije, vršio razne dužnosti u Jugoslovenskoj narodnoj armiji (JNA), u Generalštabu. Penzionisan je 1952. godine u činu general-pukovnika JNA. Biran je za poslanika Savezne narodne skupštine i Narodne skupštine Narodne Republike Crne Gore. Preminuo je 22. juna 1974. godine u Beogradu. Sahranjen je u porodičnoj grobnici na Novom groblju u Beogradu. OdlikovanjaNosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih visokih jugoslovenskih odlikovanja, među kojima su — Orden narodnog oslobođenja, Orden partizanske zvezde prvog reda, Orden zasluga za narod prvog reda, Orden bratstva i jedinstva prvog reda, Orden narodne armije prvog reda i Orden za hrabrost.[6] Od odlikovanja Kraljevine Jugoslavije, ističu se Orden Belog orla i Medalja za vojničke vrline, a od inostranih odlikovanja sovjetski Orden Kutuzova drugog stepena, čehoslovački Orden belog lava i francuski Ratni krst 1939–1945. Dela Objavio je sledeća dela:
Godine 1960. sa češkog jezika preveo je knjigu „Marko Miljanov”, autora Jozefa Holečeka.[7] Reference
Literatura
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
