Ten artykuł od 2011-08 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Kompleks składał się z zamków: Górnego, Dolnego i Krzywego. Ostatni został spalony przez Krzyżaków w 1390 i nigdy nie został odbudowany. Zamki Wileńskie były kilkakrotnie atakowane przez Krzyżaków w XIV wieku. Po raz pierwszy zostały całkowicie zdobyte i zniszczone przez Moskwę w 1655 roku. Następnie straciły swoje znaczenie i zaczęły popadać w ruinę. Po zajęciu Wilna przez Rosję część budynków została zburzona, a reszta przebudowana podczas budowy cytadeli w XIX wieku. Zachowana do dzisiaj baszta Zamku Górnego, zwana Basztą Giedymina, jest jednym z symboli Wilna.

Na Górze Zamkowej znajdował się Zamek Górny. Wzgórze ma ok. 48 m wysokości i 110–120 m długości.^[1] Zostało ono otoczone drewnianymi wałami w IX wieku. Około X wieku zbudowano drewniany zamek, a w XIII murowany z wieżami. Pierwsza wzmianka o zamku (i Wilnie) pochodzi z 1323 roku. Był on oblegany przez Krzyżaków w latach 1365, 1375, 1377, 1383, 1390, 1392, 1394 i 1402, ale nigdy nie został całkowicie zdobyty.

W 1390 Krzyżacy zdołali zdobyć i zniszczyć Krzywy Gród znajdujący się na górze Pilkasis. Wielki książę Witold, po pożarze z 1419, poddał Zamek Górny zasadniczej przebudowie i rozbudowie, która trwała do 1422. Powstał wtedy okazały gotycki pałac kryty zieloną dachówką. Wielka sala na drugim piętrze miała wymiary 10 × 30 m. W II połowie XVI wieku zamek utracił swe znaczenie na rzecz Zamku Dolnego. Zygmunt II August odnowił budynek i umieścił w nim swoją bibliotekę. Uległ częściowemu zniszczeniu w czasie okupacji moskiewskiej w latach 1655–1661. W dniu 3 grudnia 1661 roku broniący się na zamku garnizon moskiewski dowodzony przez Daniłę Myszeckiego, pojmał swojego dowódcę i poddał się królowi Janowi Kazimierzowi przechodząc na służbę Rzeczypospolitej. Natomiast Myszecki za zbrodnie popełnione podczas okupacji Wilna został ścięty na miejskim rynku^[2]. Zamek Górny odbudowany został częściowo pod koniec XVIII wieku i wtedy też rozebrano dwie baszty. Częściowo zachowaną trzecią basztę, zwaną dziś Basztą Giedymina, w 1830 podwyższono o drewnianą nadbudówkę. W 1930 zmieniono ją na murowaną. Baszta została częściowo zniszczona w czasie II wojny światowej a odbudowana w latach 1956–1960.

W XIII wieku znajdowały się tu drewniane zabudowania. W XIII–XVI wieku wzniesiono kamienne mury i wieże, które były kilkakrotnie przebudowywane. Większość zabudowań uległa zniszczeniu. Najważniejszymi obiektami na terenie Zamku Dolnego są Katedra i rekonstruowany obecnie Pałac Władców na Zamku Dolnym.

Powstał w średniowieczu u stóp Zamku Górnego. Został rozbudowany w czasie panowania Zygmunta II Augusta w okazałą renesansową rezydencję. Spełniał rolę pałacu wielkoksiążęcego. W 1610 roku, podczas pobytu Zygmunta III Wazy, spłonął. Zniszczony przez Rosjan w czasie najazdu w latach 1655–1661, nie został odbudowany i popadał w coraz większą ruinę. Po zajęciu Wilna przez Rosję w czasie III rozbioru, jego pozostałości zostały rozebrane przez władze carskie w latach 1799–1803, a zachowane skrzydło wschodnie przebudowano w stylu klasycystycznym. W 2001 roku Sejm litewski podjął decyzję o odbudowie Zamku. 6 lipca 2009 uroczyście otwarto odbudowany Zamek.

W czasach pogańskich czczono tu boga Perkuna. Pierwszą katedrę zbudował tu Mendog po przyjęciu chrztu w 1251. Po jego śmierci w 1263, znów zaczęto czcić pogańskich bogów. W 1387, kiedy Litwa przyjęła chrzest, Władysław II Jagiełło zbudował nową, gotycką katedrę z pięcioma kaplicami. W 1419 katedra spaliła się, w jej miejscu Witold zbudował większą. W 1522 katedra została odnowiona. Po kolejnym pożarze w 1530 katedra została ponownie zbudowana w latach 1534–1557 w stylu renesansowym, po pożarze w 1610 została odnowiona, dodano dwie wieże od strony zachodniej. W 1783 została zrekonstruowana według projektu Wawrzyńca Gucewicza w stylu klasycystycznym. W takim stanie dotrwała do dnia dzisiejszego. Między 1786 a 1792 dodano trzy rzeźby na dachu – św. Kazimierz Jagiellończyk, św. Stanisław i św. Helena. Zostały one usunięte w 1950, powróciły w 1997.